Anna Kurian, trên Aleteia ngày 25/09/25, cho hay: Giờ đây, chúng ta có một vị Giáo hoàng đã tích cực hoạt động trên nhiều nền tảng mạng xã hội trước khi được bầu. Sự am hiểu về kỹ thuật đã định hình nên giáo huấn của ngài.
Trước khi được bầu làm Giáo hoàng thứ 267 của Giáo Hội Công Giáo, Đức Hồng Y Robert Francis Prevost đã có một tài khoản X cá nhân (trước đây là Twitter). Do đó, ngài trở thành vị Giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử tích cực hoạt động trên mạng xã hội.
Kể từ khi được bầu, ngài đã nhiều lần nói về mạng xã hội, nhấn mạnh những cơ hội và rủi ro của cuộc cách mạng kỹ thuật số.
Vị tiền nhiệm của ngài, Đức Giáo Hoàng Phanxicô, thường thừa nhận rằng ngài chưa cập nhật về mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại. Ngược lại, Đức Giáo Hoàng Leo XIV lại rất quen thuộc với internet và điện thoại di động.
“Tôi đã viết thư chúc mừng sinh nhật ngài, và ngài đã trả lời tin nhắn WhatsApp của tôi chỉ trong vòng một phút”, một người bạn thân của ngài kể với chúng tôi vào ngày 14 tháng 9, đúng ngày Đức Thánh Cha tròn 70 tuổi.
Trong cuốn tiểu sử về Đức Leo XIV (do Nhà xuất bản Loyola Press xuất bản), chuyên gia Vatican Christopher White kể lại một giai thoại tương tự. Vào thời điểm Habemus Papam được công bố, Cha Joseph Farrell, một linh mục dòng Augustinô thân cận với Đức HY Robert Prevost, đã nhận được rất nhiều lời mời phỏng vấn. Khi được một nhà báo hỏi về đội bóng chày yêu thích của Đức Giáo Hoàng — Cubs hay White Sox? — ngài đã gửi cho Đức Giáo Hoàng một tin nhắn, chỉ để chắc chắn. Và câu trả lời đến ngay sau đó: “Một tin nhắn chỉ vỏn vẹn một từ từ tân Giáo hoàng: Sox.”
Một sự thay đổi của thời đại
Không chỉ đơn thuần là giai thoại, những câu chuyện “trò chuyện của Giáo hoàng” này minh họa cho một sự thay đổi của thời đại. Đối với nhà báo người Mỹ Elise Ann Allen, người đã thực hiện cuộc phỏng vấn đầu tiên của triều đại giáo hoàng, Đức Giáo Hoàng Leo XIV là “Giáo hoàng của thế kỷ 21”.
“Ngài thấu hiểu văn hóa hiện đại bởi vì ngài sống và tương tác với cùng một phương tiện truyền thông. Ngài là vị giáo hoàng đầu tiên, trước khi được bầu, có tài khoản mạng xã hội và tự mình sử dụng chúng”, bà nói với Aleteia, trích dẫn Twitter, Messenger và Facebook.
Bà nói thêm rằng Đức Giáo Hoàng Leo XIV không chỉ kết nối trực tuyến mà còn “kết nối với thực tế những gì đang diễn ra ngày nay”. Theo chuyên gia Vatican, Đức Giáo Hoàng là “nhà truyền giáo mà chúng ta cần ngày nay cho thời đại kỹ thuật số”.
Ngài “hiểu tầm quan trọng của việc Giáo hội có tiếng nói trong cuộc thảo luận này” và bảo vệ phẩm giá của con người trong bối cảnh phát triển kỹ thuật. Bà cho rằng khi ngài nói về chủ đề này, những lời nói của ngài “gây tiếng vang” bởi vì ngài có “kinh nghiệm” trong lĩnh vực này.
Một vị Giáo hoàng của cuộc cách mạng kỹ thuật số
“Cuộc cách mạng kỹ thuật số” đang diễn ra là một trong những lý do khiến Đức Hồng Y Robert Francis Prevost chọn danh hiệu Giáo hoàng Lêô XIV, theo bước chân của Đức Giáo Hoàng Lêô XIII, cha đẻ của học thuyết xã hội của Giáo hội và là “Giáo hoàng của giai cấp công nhân”.
Vào buổi tối ngày bầu cử, Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh, Matteo Bruni, cho biết Đức Lêô XIV đã chọn danh hiệu này vì nghĩ đến người lao động “trong thời đại trí tuệ nhân tạo”.
Đức Hồng Y Ladislav Nemet, Tổng Giám mục Belgrade, người ngồi cạnh Đức Giáo Hoàng trong bữa tiệc tối sau khi ngài được bầu, cũng đã đưa ra lời giải thích sau: “Ngài nói [...] rằng chúng ta đang ở giữa một cuộc cách mạng mới. Vào thời Đức Lêô XIII, đó là cuộc cách mạng kỹ nghệ; giờ đây chúng ta đang ở giữa cuộc cách mạng kỹ thuật số.”
Vị Hồng Y người Serbia giải thích: “Ngày nay, cũng như thời Đức Lêô XIII, có vấn đề việc làm— bởi vì việc vi tính hóa dẫn đến việc giảm lực lượng lao động”.
Đức Leo XIV e ngại về trí tuệ nhân tạo
Trong cuộc phỏng vấn với Allen, Đức Leo XIV bày tỏ sự phản đối đối với một số ứng dụng của trí tuệ nhân tạo. Ngài tiết lộ rằng ngài đã nhận được đề xuất tạo ra một "giáo hoàng" nhân tạo, cho phép bất cứ ai cũng có thể tương tác trực tuyến và nhận được câu trả lời cho các câu hỏi của họ.
Ngài nói: "Và tôi đã nói, 'Tôi sẽ không cho phép điều đó.' Nếu có ai đó không nên được đại diện bởi một avatar, tôi sẽ nói rằng giáo hoàng là người đứng đầu danh sách".
Người kế vị Thánh Phêrô cũng kể lại rằng một trong những người đối thoại với ngài gần đây đã bày tỏ lo lắng về sức khỏe của ngài. "Tôi nói, 'Vâng, tôi ổn, tại sao vậy?' 'À, ngài bị ngã cầu thang.' Tôi nói, 'Không, tôi không bị,' nhưng có một đoạn video ở đâu đó cho thấy họ đã tạo ra một giáo hoàng nhân tạo, chính là tôi, ngã cầu thang khi tôi đang đi bộ ở đâu đó, và rõ ràng là nó quá tốt đến nỗi họ nghĩ đó là tôi."
Thứ Bảy tuần trước, Đức Leo XIV đã yêu cầu các nhà thần học chia sẻ suy nghĩ của họ về “thế giới phức tạp của trí tuệ nhân tạo”, đồng thời nhắc nhở họ rằng phẩm giá con người “không thể dung hòa với một người máy kỹ thuật số”.
Thuật toán so với những mối quan hệ chân thành
Gặp gỡ gần một triệu người trẻ vào ngày 2 tháng 8 trong Đại lễ Giới trẻ tại Tor Vergata, Đức Giáo Hoàng đã nhìn thấy “một cơ hội phi thường” trong sự phát triển của internet và mạng xã hội. Tuy nhiên, ngài cảnh báo Thế hệ Z về “chủ nghĩa thương mại và lợi ích” ẩn sau những công cụ này và cuối cùng, con người bị biến thành “hàng hóa”.
Người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo phát biểu: “Ngày nay, có những thuật toán cho chúng ta biết nên xem gì, nên nghĩ gì, và nên kết bạn với ai. Chỉ có những mối quan hệ chân thành và kết nối ổn định mới có thể xây dựng nên cuộc sống tốt đẹp.”
Vài ngày trước, khi gặp gỡ hàng ngàn người Công Giáo gây ảnh hưởng, Đức Leo XIV đã mời gọi họ đừng giới hạn bản thân trong việc sản xuất nội dung, mà hãy tạo ra “một cuộc gặp gỡ của những trái tim”.