1. Một số đơn vị Nga bị bao vây gần Dobropillia ở tỉnh Donetsk, Tướng Syrskyi cho biết

Chiều Thứ Hai, 29 Tháng Chín, Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi cho biết một số đơn vị quân đội Nga đã bị bao vây gần Dobropillia ở Tỉnh Donetsk của Ukraine trong cuộc phản công đang diễn ra.

Trong tháng qua, lực lượng Ukraine đã đẩy lùi quân đội Nga, những người đã tiến được từ 15 đến 20 km về phía xa lộ chiến lược Dobropillia-Kramatorsk, gần thành phố Pokrovsk đang tranh chấp. Kể từ cuối tháng 8, các đơn vị Ukraine đã chiếm lại một số thị trấn trong khu vực.

Theo Tướng Syrskyi, lực lượng Ukraine đã giải phóng được 175 km2 trong cuộc phản công đang diễn ra, trong khi 195 km2 khác đã được giải phóng khỏi các nhóm phá hoại.

Quân đội Nga chịu tổn thất đáng kể trên hướng Dobropillia, với 3.185 quân nhân được báo cáo là thương vong, trong đó có 1.769 người tử trận. Quân đội Ukraine cũng được tường trình đã phá hủy hoặc thu giữ 969 đơn vị vũ khí và thiết bị quân sự của Nga.

Tuyên bố này được đưa ra khi lực lượng Ukraine, vốn đã ở thế phòng thủ chiến lược dọc theo mặt trận phía đông trong gần hai năm, đã bắt đầu tiến hành các cuộc phản công thường xuyên hơn.

Ukraine đã giải phóng các thị trấn Zarichne, Novoekonomichne và Udachne vào đầu tháng 9.

Tuy nhiên, Nga vẫn duy trì nhịp độ tấn công cao trên khắp tiền tuyến trong suốt mùa hè.

[Kyiv Independent: Some Russian units encircled near Dobropillia in Donetsk Oblast, Syrskyi says]

2. Tình báo quân sự Ukraine tuyên bố tiêu diệt các nhà điều hành máy bay điều khiển từ xa của Nga ở Melitopol bị tạm chiếm

Hôm Thứ Hai, 29 Tháng Chín, Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR tuyên bố rằng họ đã tiêu diệt ít nhất bốn người điều khiển máy bay điều khiển từ xa của Nga tại thành phố Melitopol bị Nga tạm chiếm ở tỉnh Zaporizhzhia.

HUR tuyên bố một vụ nổ đã làm rung chuyển một căn cứ quân sự được bảo vệ tại phi trường ở Melitopol bị tạm chiếm, phá hủy một chiếc xe tải UAZ-452 thời Liên Xô và ít nhất bốn nhân viên vận hành được tường trình đang ở bên trong xe. Video do HUR cung cấp cho thấy chiếc xe tải đang rời khỏi một cơ sở nhưng không ghi lại cảnh vụ nổ.

Tờ Kyiv Independent không thể tự mình xác minh tuyên bố này, vì thông tin từ các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm rất khan hiếm. HUR không tiết lộ thêm chi tiết về hoạt động này.

Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Ukraine đã tiến hành nhiều hoạt động có mức độ rủi ro cao ở các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm nhằm phá vỡ năng lực hậu cần và quân sự của quân đội Nga, cũng như để nâng cao tinh thần.

Ukraine thường sử dụng máy bay điều khiển từ xa tầm xa tự chế để tấn công các mục tiêu quân sự ở các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm và sâu bên trong nước Nga.

Bộ Quốc phòng Nga chưa phản hồi tuyên bố của Ukraine. Cả hai bên hiếm khi thừa nhận các mục tiêu quân sự bị tấn công.

[Kyiv Independent: Ukraine's military intelligence claims killing Russian drone operators in occupied Melitopol]

3. Quân đội cho biết máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất của Ukraine đã phá hủy trực thăng Mi-28N của Nga

Máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất của Ukraine đã bắn hạ một chiếc Mi-28N của Nga tại Tỉnh Donetsk, Thiếu Tá Robert “Madyar” Brovdi, chỉ huy Lực lượng Hệ thống điều khiển từ xa, cho biết vào chiều Thứ Hai, 29 Tháng Chín.

Các quân nhân thuộc Lữ đoàn 59 thuộc Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa đã phá hủy chiếc trực thăng Nga gần làng Kotliarivka. Cuộc tấn công được ghi nhận là nhờ sự phối hợp hoạt động tình báo và tác chiến của Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa.

Kotliarivka nằm ở Tỉnh Donetsk bị Nga tạm chiếm, gần biên giới với Tỉnh Dnipropetrovsk, cách làng Mezhova khoảng 20 km.

“Bất cứ ai bay đến đó 'để quan sát' - hãy chuẩn bị tinh thần”, tuyên bố của lữ đoàn viết. “Vì tương lai: đừng mang đến cho chúng tôi bất kỳ 'bất ngờ' nào từ trên không - bạn sẽ phải trả giá đắt.”

Mi-28N là trực thăng tấn công của Nga được chế tạo để chiến đấu trong mọi thời tiết, cả ngày lẫn đêm. Được trang bị giáp hạng nặng và một loạt vũ khí, nó được thiết kế để tiêu diệt xe tăng, bộ binh và các mục tiêu khác trên chiến trường với độ chính xác và hỏa lực mạnh mẽ.

Đây không phải là lần đầu tiên Ukraine bắn hạ trực thăng của Nga, một tài sản có giá trị khoảng 16 triệu đô la, bằng cách sử dụng máy bay điều khiển từ xa FPV tương đối rẻ tiền chỉ có giá vài ngàn đô la.

Lực lượng Ukraine đã bắn hạ thành công một chiếc Mi-28 trên vùng Kursk của Nga vào tháng 8 năm 2024, sử dụng chiến thuật tương tự, đánh dấu sự việc đầu tiên như vậy và mô tả đây là “một hoạt động đặc biệt độc nhất vô nhị trong lịch sử quân sự”.

[Kyiv Independent: Ukranian FPV drone destroys Russian Mi-28N helicopter, military says]

4. Đồng minh của Putin cảnh báo về vũ khí hạt nhân dưới thời Tổng thống Trump

Quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh Dmitry Medvedev đã đưa ra lời cảnh báo hạt nhân gay gắt tới Hoa Kỳ sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói rằng các quan chức ở Mạc Tư Khoa nên biết hầm trú ẩn bom gần nhất ở đâu nếu họ không sớm chấm dứt cuộc xâm lược Ukraine.

Trong một cuộc phỏng vấn với Axios, Tổng thống Zelenskiy cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã bày tỏ sự ủng hộ rõ ràng đối với các cuộc tấn công của Ukraine vào các mục tiêu của Nga như cơ sở hạ tầng năng lượng và các nhà máy vũ khí, và nếu Kyiv nhận được thêm vũ khí tầm xa của Mỹ, thì “chúng tôi sẽ sử dụng”.

Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Điện Cẩm Linh của Putin và cũng là cựu tổng thống và thủ tướng Nga, trong một bài đăng trên X, cho biết: “Kẻ nghiện ma túy ở Kyiv nói rằng Điện Cẩm Linh nên biết hầm trú bom ở đâu để những người bên trong có thể ẩn náu khi hắn sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ”.

“Điều quái dị cần biết là Nga có thể sử dụng vũ khí mà hầm trú bom không thể chống đỡ. Người Mỹ cũng nên ghi nhớ điều này.”

Căng thẳng giữa Nga và NATO do Hoa Kỳ dẫn đầu - cả hai bên đều sở hữu kho vũ khí hạt nhân hủy diệt - đã leo thang mạnh mẽ trong những tuần gần đây khi Mạc Tư Khoa tiếp tục tấn công Ukraine, bất chấp nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình. Nguy cơ xảy ra xung đột trực tiếp giữa NATO và Nga đang gia tăng.

Các đồng minh NATO đã cáo buộc Nga vi phạm nghiêm trọng không phận của họ, những cáo buộc mà Mạc Tư Khoa cho là thiếu bằng chứng. Trong một vụ việc tương tự, Ba Lan cho biết họ đã phải bắn hạ hàng chục máy bay điều khiển từ xa của Nga vi phạm không phận và đe dọa an ninh của họ trong một cuộc tấn công vào miền tây Ukraine láng giềng.

Phát biểu tại cuộc họp báo cùng Tổng thống Zelenskiy trong cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York, Tổng thống Trump cho biết ông nghĩ các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ.

Ông cũng đăng trên nền tảng Truth Social của mình rằng, với sự hỗ trợ của NATO, Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ bị Nga chiếm giữ trong cuộc xâm lược toàn diện diễn ra vào tháng 2 năm 2022.

“Tại sao không?” Tổng thống Trump viết. “Nga đã chiến đấu vô định suốt ba năm rưỡi, một cuộc chiến mà lẽ ra một cường quốc quân sự thực sự phải mất chưa đầy một tuần mới có thể chiến thắng. Điều này chẳng giúp Nga phân biệt được ai. Thực tế, nó chỉ khiến họ trông giống như 'một con hổ giấy'.”

Tổng thống Trump tiếp tục: “Khi người dân sống ở Mạc Tư Khoa, và tất cả các Thành phố, Thị trấn và Quận lớn trên khắp nước Nga, tìm hiểu những gì thực sự đang diễn ra với Cuộc chiến này, thực tế là họ gần như không thể lấy được Xăng qua những hàng dài đang được hình thành, và tất cả những thứ khác đang diễn ra trong Nền kinh tế Chiến tranh của họ, nơi mà phần lớn tiền của họ được chi cho việc chiến đấu với Ukraine, một quốc gia có Tinh thần Vĩ đại và ngày càng tốt hơn, Ukraine sẽ có thể lấy lại Đất nước của họ về hình dạng ban đầu và, ai biết được, thậm chí có thể tiến xa hơn thế nữa!”

[Newsweek: Putin Ally Fires Nuclear Warning at Trump’s US]

5. NATO điều động máy bay chiến đấu khi Nga tấn công Ukraine trong 12 giờ

Hôm Chúa Nhật, Nga đã phát động một trong những cuộc không kích dữ dội nhất vào Ukraine kể từ khi chiến tranh nổ ra, điều động gần 600 máy bay điều khiển từ xa và 48 hỏa tiễn trong vòng 12 giờ. Thủ đô Kyiv là nơi hứng chịu hậu quả nặng nề nhất, khiến ít nhất bốn người thiệt mạng và nhiều người bị thương.

Để đáp trả, NATO nhanh chóng điều động máy bay chiến đấu và đặt các đơn vị phòng không vào tình trạng báo động cao, đặc biệt là ở nước láng giềng Ba Lan, để bảo vệ sườn phía đông của liên minh.

Newsweek đã liên lạc với đại diện của Nga, Ukraine và Ba Lan qua email và NATO qua biểu mẫu trực tuyến vào Chúa Nhật.

Vụ tấn công chưa từng có này làm nổi bật bản chất leo thang của cuộc xung đột và những mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với các quốc gia thành viên NATO, trong khi quy mô của vụ tấn công và vị trí gần biên giới NATO đã làm gia tăng lo ngại về khả năng bất ổn khu vực lan rộng hơn. Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về hiệu quả của các hệ thống phòng không hiện tại và nhu cầu tăng cường các biện pháp an ninh khu vực.

Cuộc không kích này được xếp vào hàng lớn nhất trong cuộc chiến, để lại hậu quả tàn khốc trên quy mô lớn. Nó diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau các hoạt động phòng không gần đây của NATO do máy bay điều khiển từ xa xâm nhập, cũng như hoạt động máy bay điều khiển từ xa không rõ nguyên nhân trên bầu trời Scandinavia đã làm gián đoạn giao thông hàng không ở Na Uy và Đan Mạch trong tuần này. Theo Newsweek, những sự việc này diễn ra sau khi Ba Lan, Rumani và Estonia khiếu nại về việc Nga vi phạm không phận, làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ giữa các đồng minh NATO và Mạc Tư Khoa.

Việc điều động máy bay chiến đấu và hạn chế không phận tạm thời đang diễn ra thường xuyên hơn khi một số quốc gia NATO báo cáo về việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa và các hành vi vi phạm không phận khác.

Cuộc không kích của Nga, kéo dài hơn 12 giờ, theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, đã khiến ít nhất bốn người thiệt mạng và hơn 70 người bị thương tại Ukraine, BBC đưa tin. Cuộc tấn công, với gần 600 máy bay điều khiển từ xa và hàng chục hỏa tiễn được phóng đi trên khắp bảy khu vực, được xếp vào hàng loạt cuộc tấn công dữ dội nhất trong những tháng gần đây.

Ba Lan đã điều động máy bay chiến đấu và tạm thời hạn chế một số vùng không phận vào Chúa Nhật sau cuộc tấn công của Nga. Hệ thống radar của Ba Lan được đặt ở mức báo động cao nhất, và các máy bay F-35 của NATO đã tuần tra trên không phận cho đến khi cuộc tấn công kết thúc, theo quân đội. Không có vụ vi phạm không phận Ba Lan nào được báo cáo. Không phận gần các thành phố Lublin và Rzeszów ở phía đông nam đã bị đóng cửa tạm thời để phòng ngừa, theo Politico.

Tổng thống Zelenskiy xác nhận tất cả các trường hợp tử vong đều xảy ra ở Kyiv, nơi phần lớn các cuộc ném bom tập trung, trong đó có một bé gái 12 tuổi, theo BBC đưa tin. Tổng thống Zelenskiy tuyên bố Ukraine sẽ đáp trả, lên án vụ tấn công “tàn bạo” này là bằng chứng cho thấy Mạc Tư Khoa “muốn tiếp tục chiến đấu và giết chóc”. Trong khi đó, Nga tuyên bố đã tấn công vào các địa điểm quân sự và cơ sở công nghiệp liên quan đến nỗ lực quốc phòng của Ukraine.

Theo hãng tin Ukrainska Pravda của Ukraine, Nga đã tấn công bằng 643 máy bay điều khiển từ xa. Chỉ trong đêm qua, 41 địa điểm đã bị trúng đạn và mảnh vỡ rơi xuống. Các tòa nhà dân cư và cơ sở hạ tầng dân sự đã bị hư hại ở các quận Solomianskyi, Sviatoshynskyi, Holosiivskyi, Darnytskyi và Dniprovskyi.

Không quân Kyiv tuyên bố đã vô hiệu hóa tổng cộng 611 mục tiêu, bao gồm 566 máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV, hai UAV Banderol, 35 hỏa tiễn Kh-101 và tám hỏa tiễn Kalibr. Theo quân đội, năm hỏa tiễn và 31 máy bay điều khiển từ xa tấn công đã tấn công 16 địa điểm, đồng thời ghi nhận các mảnh vỡ rơi xuống 25 khu vực khác nhau, tờ Ukrainska Pravda đưa tin.

Các cuộc không kích diễn ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Zelenskiy cảnh báo Âu Châu rằng sự gia tăng hoạt động của máy bay điều khiển từ xa và vi phạm không phận báo hiệu ý định của Putin vượt ra ngoài Ukraine và Nga đang thử nghiệm hệ thống phòng không của Âu Châu thông qua các vụ vi phạm không phận gần đây ở nhiều quốc gia thành viên NATO.

Phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm thứ Bảy, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định Mạc Tư Khoa không có kế hoạch tấn công các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu hay NATO, theo Politico. Tuy nhiên, ông cảnh báo Nga sẽ có “phản ứng quyết liệt” đối với bất kỳ hành động xâm lược nào chống lại nước này.

[Newsweek: NATO Scrambles Fighter Jets As Russia Launches 12-Hour Barrage on Ukraine]

6. Đức có kế hoạch cho phép quân đội bắn hạ máy bay điều khiển từ xa trong nước

Bộ trưởng Nội vụ Đức Alexander Dobrindt đã công bố kế hoạch vào thứ Bảy nhằm sửa đổi luật an ninh hàng không của nước này để trao cho quân đội vai trò chính thức trong việc phòng thủ chống lại máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả quyền bắn hạ máy bay thù địch.

Phát biểu tại Berlin, Dobrindt mô tả sự gia tăng đột biến các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa gần đây trên bầu trời Đức và các nước láng giềng là một phần của “mối đe dọa lai tạp liên tục” từ máy bay bốn cánh quạt thương mại nhỏ đến các đàn máy bay được phối hợp.

“Chúng ta đang trải qua một cuộc chạy đua vũ trang — giữa các mối đe dọa từ máy bay điều khiển từ xa và phòng thủ máy bay điều khiển từ xa,” Dobrindt nói. “Đây là một cuộc đua mà chúng ta không thể để thua.”

Động thái lập pháp này diễn ra trong bối cảnh hàng loạt vụ xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV trên khắp Đan Mạch và miền Bắc nước Đức, làm gia tăng lo ngại về an ninh và gián điệp. Tại Đan Mạch, nhiều phi trường và cơ sở quân sự đã báo cáo phát hiện máy bay điều khiển từ xa trong những ngày gần đây. Sân bay chính của Copenhagen đã phải đóng cửa trong vài giờ vào đầu tuần này sau khi phát hiện những chiếc UAV cỡ lớn lơ lửng trong không phận bị hạn chế.

Đề xuất của Dobrindt có hai trụ cột. Thứ nhất, Bộ trưởng cho biết ông sẽ thành lập một trung tâm phòng thủ máy bay điều khiển từ xa quốc gia để tập hợp nguồn lực từ cảnh sát liên bang, cảnh sát tiểu bang, cơ quan hình sự liên bang và quân đội Đức, hay còn gọi là Bundeswehr.

Trung tâm sẽ tập hợp các ngân sách, thúc đẩy các dự án nghiên cứu và phối hợp các công nghệ mới để đánh chặn — từ hệ thống gây nhiễu và tiếp quản đến các biện pháp đối phó “máy bay điều khiển từ xa với máy bay điều khiển từ xa”.

Thứ hai, chính phủ sẽ sửa đổi Đạo luật An ninh Hàng không của Đức, có hiệu lực từ năm 2005. Luật mới sẽ cho phép rõ ràng Bundeswehr can thiệp theo khuôn khổ hỗ trợ quân sự cho chính quyền dân sự khi năng lực cảnh sát không đủ.

Dobrindt nhấn mạnh: “Điều đó tất nhiên cũng bao gồm cả khả năng bắn hạ máy bay điều khiển từ xa”.

Khuôn khổ hiện tại của Đức chỉ cho phép cảnh sát sử dụng hạn chế các hệ thống gây nhiễu tín hiệu hoặc mạng lưới, tạo ra khoảng trống trước các máy bay điều khiển từ xa lớn hơn hoặc được quân sự hóa. Tuy nhiên, việc mở rộng quyền lực quân sự trong không phận nội địa lại đặt ra những vấn đề pháp lý.

Theo hiến pháp Đức, Bundeswehr bị cấm thực hiện các nhiệm vụ an ninh trong nước thường lệ, việc điều động quân trên lãnh thổ nước Đức chỉ được phép trong những trường hợp cứu trợ thiên tai được xác định một cách hẹp khi chính quyền dân sự chính thức yêu cầu hỗ trợ.

Mặc dù vậy, Dobrindt cho biết các sửa đổi này sẽ được trình lên quốc hội vào mùa thu năm nay.

[Politico: Germany plans to let military shoot down drones domestically]

7. Nga không giành lại được ghế trong cơ quan hàng không của Liên Hiệp Quốc do Liên Hiệp Âu Châu phản đối chiến tranh Ukraine và vụ MH17

Nga đã thất bại trong nỗ lực giành lại ghế trong hội đồng cơ quan hàng không Liên Hiệp Quốc sau khi vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Liên minh Âu Châu về cuộc xâm lược Ukraine.

Mạc Tư Khoa ngay lập tức yêu cầu “bỏ phiếu lại” sau khi không đạt được sự ủng hộ cần thiết để trở lại hội đồng 36 thành viên của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế, gọi tắt là ICAO. Nga đã bị tước ghế vào năm 2022 sau khi chiếm giữ trái phép các máy bay nước ngoài làm con tin để đối phó với các hành động trừng phạt của phương Tây sau khi xâm lược Ukraine.

Đối với một quốc gia kiểm soát không phận lớn nhất thế giới, một ghế trong Hội đồng ICAO mang lại uy tín không kém gì ảnh hưởng thực tế trong ngành hàng không. Việc trở lại cũng sẽ giúp Mạc Tư Khoa hợp pháp hóa nỗ lực ghi danh lại hàng trăm máy bay nước ngoài bị mắc kẹt tại Nga sau khi không phận bị đóng cửa.

ICAO trước đây cũng đã quy trách nhiệm cho Nga về vụ bắn rơi máy bay MH17 của Malaysia Airlines năm 2014 trên vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm ở tỉnh Donetsk, khiến toàn bộ 298 người trên máy bay thiệt mạng. Ngày 12 tháng 5 năm nay, Hội đồng ICAO chính thức phán quyết Nga phải chịu trách nhiệm, khiến Mạc Tư Khoa phải đệ đơn kháng cáo lên Tòa án Công lý Quốc tế. Bộ Ngoại giao Nga cho biết phán quyết này là “vô căn cứ” và dựa trên “những thông tin bịa đặt”, đồng thời tuyên bố sẽ phản đối “trên mọi phương diện”.

Các nhà điều tra kết luận MH17 bị phá hủy bởi một hỏa tiễn Buk do Nga cung cấp, phóng từ lãnh thổ do lực lượng ủy nhiệm của Mạc Tư Khoa kiểm soát. Năm 2022, một tòa án Hòa Lan đã tuyên án vắng mặt hai công dân Nga và một công dân Ukraine tù chung thân vì vai trò của họ. Tòa án Nhân quyền Âu Châu cũng ra phán quyết vào tháng 7 rằng Nga phải chịu trách nhiệm, viện dẫn những hành vi lạm dụng “rộng rãi và trắng trợn” liên quan đến cuộc chiến của nước này ở Ukraine.

Trước cuộc bỏ phiếu ngày 27 tháng 9, phát ngôn nhân của Ủy ban Âu Châu Anna-Kaisa Itkonen cho biết “không thể chấp nhận được khi một quốc gia gây nguy hiểm cho sự an toàn và an ninh của hành khách hàng không và vi phạm các quy tắc quốc tế lại được giữ một ghế trong cơ quan quản lý của tổ chức, nơi có nhiệm vụ duy trì các quy tắc đó”, theo Politico.

[Kyiv Independent: Russia fails to regain seat on UN aviation body amid EU opposition over Ukraine war, MH17 case]

8. Đan Mạch cấm các chuyến bay điều khiển từ xa khi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu chuẩn bị đến Copenhagen

Đan Mạch sẽ đóng cửa không phận đối với máy bay điều khiển từ xa dân sự trong tuần này sau những vụ náo loạn gần các căn cứ quân sự vào thứ sáu và tại các phi trường dân sự vào tuần trước.

Với cuộc họp của Hội đồng Âu Châu tại Copenhagen vào thứ Tư để thảo luận về quốc phòng và Ukraine, tiếp theo là cuộc họp của Cộng đồng Chính trị Âu Châu tại thành phố này vào ngày hôm sau, chính quyền đã hành động để bảo vệ cả hai sự kiện.

“ Chúng tôi không thể chấp nhận việc máy bay điều khiển từ xa nước ngoài gây ra bất ổn và gián đoạn cho xã hội như chúng ta đã trải qua gần đây”, Bộ trưởng Giao thông Thomas Danielsen phát biểu trong một tuyên bố. “Đan Mạch sẽ đón tiếp các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào tuần tới, nơi chúng ta cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề an toàn.”

Ngoài ra, một tàu khu trục của Đức - FSG Hamburg - đã đến Copenhagen để hỗ trợ giám sát không phận.

Tuần qua, Đan Mạch đã bị quấy nhiễu bởi máy bay điều khiển từ xa không rõ nguồn gốc, Thủ tướng Mette Frederiksen tuyên bố rằng Âu Châu đang “trong cuộc chiến tranh hỗn hợp”. Nhiều dấu hiệu cho thấy sự tham gia của Nga.

Bộ Quốc phòng Đan Mạch xác nhận máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện tại một số cơ sở của bộ này vào đêm thứ sáu.

“Chúng ta hiện đang trong tình hình an ninh khó khăn”, Bộ trưởng Quốc phòng Troels Lund Poulsen phát biểu trong tuyên bố công bố lệnh cấm máy bay điều khiển từ xa. “Chúng ta phải bảo đảm điều kiện làm việc tốt nhất có thể cho Quân đội và Cảnh sát khi họ chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh trong suốt hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu.”

Máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu của Nga cũng đã xâm phạm không phận Ba Lan và Estonia trong những tuần gần đây. Ba Lan đã điều động máy bay phản lực và đóng cửa một số không phận của mình vào Chúa Nhật trong bối cảnh Nga tấn công nước láng giềng Ukraine, nhằm đề phòng các cuộc xâm nhập tiếp theo nhưng đã không xảy ra.

Các công ty có thể nộp đơn xin miễn trừ lệnh cấm “trong những trường hợp rất đặc biệt” bằng cách liên hệ với Bộ Giao thông Vận tải, một tuyên bố trên trang web của Bộ cho biết. Việc điều khiển máy bay điều khiển từ xa từ thứ Hai đến thứ Sáu sẽ bị phạt tiền hoặc phạt tù lên đến hai năm.

[Kyiv Independent: Denmark bans drone flights as EU leaders prepare to descend on Copenhagen]

9. Đại sứ quán Ba Lan tại Kyiv bị tấn công trong vụ tấn công quy mô lớn của Nga vào ban đêm

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ba Lan cho biết cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Kyiv vào đêm 28 tháng 9 đã nhắm vào Đại sứ quán Ba Lan tại thủ đô.

Phát ngôn nhân Pawel Wronski nói với kênh truyền hình Ba Lan RMF24 rằng “một hỏa tiễn hoặc một hỏa tiễn cỡ nhỏ” đã rơi xuống mái đại sứ quán, xuyên thủng trần nhà. Các mảnh vỡ rơi xuống nhà bếp của đại sứ quán. Ông Wronski cho biết thêm rằng thiệt hại “không lớn” và không có thương vong nào được báo cáo.

Theo Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, Nga đã phóng gần 500 máy bay điều khiển từ xa và hơn 40 hỏa tiễn, khiến ít nhất bốn người thiệt mạng và hơn 70 người bị thương, chủ yếu ở Kyiv và Zaporizhzhia. Ít nhất 36 người bị thương ở Kyiv và khu vực lân cận, với cả bốn trường hợp thương vong đều được ghi nhận trong thủ đô.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng giữa các nước NATO và Nga xuất phát từ cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa vào Ukraine.

Trong tháng qua, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã xâm phạm không phận Ba Lan, Rumani và có thể là cả Đan Mạch.

Vào ngày 19 tháng 9, Estonia cáo buộc Nga vi phạm không phận của mình bằng ba máy bay chiến đấu MiG-31, bay trong không phận Estonia trong 12 phút, kích hoạt Điều 4 của NATP. Trong khi đó, vào ngày 26 tháng 9, các máy bay chiến đấu của Hung Gia Lợi đã chặn năm máy bay Nga trên Biển Baltic.

Ba Lan đã điều động máy bay chiến đấu để đáp trả cuộc tấn công ồ ạt này, như họ đã làm nhiều lần để bảo vệ không phận của mình. Trong một cuộc tấn công ồ ạt vào ngày 10 tháng 9, Ba Lan đã bắn hạ nhiều máy bay điều khiển từ xa của Nga vượt qua biên giới và xâm phạm không phận Ba Lan.

Các đại sứ quán nước ngoài trước đây đã bị hư hại trong các cuộc tấn công quy mô lớn vào thủ đô. Đại sứ quán của Albania, Á Căn Đình, Palestine, Bắc Macedonia, Bồ Đào Nha và Montenegro đều bị hư hại vào tháng 12 năm 2024 khi một hỏa tiễn bắn trúng tòa nhà nơi đặt đại sứ quán.

[Kyiv Independent: Polish Embassy in Kyiv struck in Russia's large-scale overnight attack]

10. Ba Lan đóng cửa không phận, điều động máy bay phản lực sau cuộc tấn công ‘lớn’ của Nga vào Ukraine

Ba Lan đã điều động máy bay chiến đấu và tạm thời đóng cửa một số không phận của nước này vào Chúa Nhật sau cuộc tấn công của Nga vào Ukraine mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết kéo dài hơn 12 giờ.

Hệ thống radar trinh sát của Ba Lan đã được đặt ở mức báo động cao nhất, quân đội Ba Lan được bố trí, và các máy bay phản lực F-35 của NATO tuần tra trên không cho đến khi cuộc tấn công kết thúc. Quân đội cho biết không có vụ xâm phạm không phận nào xảy ra.

Không phận gần các thành phố Lublin và Rzeszow ở phía đông nam Ba Lan đã tạm thời bị đóng cửa.

Việc điều động máy bay phản lực và đóng cửa không phận đang trở nên thường xuyên hơn khi nhiều nước NATO báo cáo phát hiện máy bay điều khiển từ xa và các hành vi xâm nhập khác. NATO cho biết vào ngày 12 tháng 9 rằng liên minh quốc phòng này sẽ điều thêm máy bay chiến đấu và hệ thống phòng không đến sườn phía đông để đáp trả các hành vi xâm nhập của Nga vào không phận NATO.

Ba máy bay điều khiển từ xa của Nga đã bị bắn hạ trên không phận Ba Lan vào đầu tháng này. Đan Mạch cũng báo cáo phát hiện thêm nhiều máy bay điều khiển từ xa trên các địa điểm phòng thủ vào thứ Sáu và thứ Bảy, sau một loạt hoạt động của máy bay điều khiển từ xa hồi đầu tuần đã tạm thời đóng cửa các phi trường lớn của Đan Mạch.

Cuộc tấn công của Nga vào sáng sớm Chúa Nhật bao gồm gần 500 máy bay điều khiển từ xa tấn công và hơn 40 hỏa tiễn, bao gồm cả máy bay điều khiển từ xa Shahed của Iran-Nga, Tổng thống Zelenskiy nói. Hàng chục người bị thương trong các cuộc không kích và trong số những người thiệt mạng có một bé gái 12 tuổi, ông nói.

“Cuộc tấn công ồ ạt của Nga vào Ukraine kéo dài hơn 12 giờ”, Tổng thống Zelenskky nói. “Những cuộc tấn công tàn bạo, khủng bố có chủ đích và nhắm vào các thành phố bình thường”, ông nói.

Timur Tkachenko, nhà lãnh đạo chính quyền quân sự Kyiv, cho biết như trên rằng hơn 15 địa điểm ở thủ đô đã bị hư hại, bao gồm các tòa nhà dân cư nhiều tầng, “đặc biệt là ở quận Solomenskyi”.

Các cuộc tấn công xảy ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Zelenskiy cảnh báo Âu Châu rằng hoạt động máy bay điều khiển từ xa và xâm phạm không phận gia tăng gần đây là dấu hiệu cho thấy Putin sẽ không dừng lại ở Ukraine.

“Putin sẽ không chờ đợi để kết thúc cuộc chiến ở Ukraine. Ông ta sẽ mở ra một hướng đi khác. Không ai biết là hướng nào”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm thứ Bảy, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố nước ông không có ý định tấn công các nước Liên Hiệp Âu Châu hay NATO. Tuy nhiên, ông khẳng định Mạc Tư Khoa sẽ đáp trả bằng “phản ứng kiên quyết” đối với bất kỳ hành động gây hấn nào nhằm vào Nga.

Một cuộc điều tra của BBC được công bố một ngày trước đó đã phát hiện ra một mạng lưới do Nga tài trợ cung cấp tiền cho công dân Moldova để phát tán thông tin tuyên truyền và sai lệch nhằm làm mất uy tín chính phủ của Tổng thống Maia Sandu.

BBC đưa tin các nhà báo điều tra đã phát hiện những người có liên hệ với Shor trả tiền cho người Moldova để bí mật tuyển dụng cử tri cho các đảng đối lập thân Nga và tiến hành thăm dò giả mạo cho một tổ chức không tồn tại.

[Politico: Poland closes airspace, scrambles jets amid ‘massive’ Russian attack on Ukraine]

11. Quân đội Đan Mạch báo cáo phát hiện thêm nhiều máy bay điều khiển từ xa trên các cơ sở quân sự

Quân đội Đan Mạch cho biết, có thêm nhiều máy bay điều khiển từ xa được báo cáo xuất hiện trên một số địa điểm quân sự của Đan Mạch vào ngày 28 tháng 9, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về số lượng hoặc nguồn gốc của chúng.

“Nhiều tài sản đã được bố trí”, Quân đội Đan Mạch cho biết trong một tuyên bố đăng trên trang web của mình, đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ không đưa ra bất kỳ bình luận nào thêm vào thời điểm này.

Những phát hiện mới này xuất hiện sau khi một số cơ quan truyền thông đưa tin về việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa không xác định trên không phận của Đan Mạch, Lithuania và Phần Lan vào ngày 27 tháng 9.

Đài truyền hình Đan Mạch đưa tin vào ngày 27 tháng 9 về việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa gần một số địa điểm quân sự, bao gồm Căn cứ Không quân Karup, một trong những cơ sở không quân quan trọng của đất nước.

Những lần phát hiện máy bay điều khiển từ xa mới nhất trên không phận Đan Mạch nhấn mạnh mối lo ngại ngày càng tăng về an ninh của các nước NATO và những thách thức mà họ phải đối mặt trong việc chống lại tương lai của chiến tranh máy bay điều khiển từ xa hiện đại.

Chính phủ Đan Mạch chưa công khai đổ lỗi cho bất kỳ quốc gia nào về vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa gần đây.

Tuy nhiên, việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa diễn ra vào thời điểm máy bay điều khiển từ xa và máy bay quân sự của Nga ngày càng xâm phạm không phận NATO, khiến liên minh này phải tăng cường cảnh giác và sẵn sàng chiến đấu.

[Kyiv Independent: Danish Armed Forces report detecting more drones over military facilities]

12. ‘Hãy bắn hạ máy bay Nga’ – Nhà ngoại giao kỳ cựu của Hoa Kỳ kêu gọi NATO hành động chống lại các hành vi vi phạm không phận

Nhà ngoại giao kỳ cựu của Hoa Kỳ Daniel Fried, người đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chính sách của Hoa Kỳ ở Âu Châu sau sự sụp đổ của Liên Xô, đã kêu gọi NATO áp dụng lập trường cứng rắn hơn đối với các hành vi vi phạm quân sự liên tục của Nga đối với không phận của Liên minh.

Fried, cựu Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Âu Châu và Á-Âu và hiện là thành viên của Hội đồng Đại Tây Dương, cho rằng thời kỳ khoan dung đã qua, lập luận rằng liên minh nên chuẩn bị “bắt đầu bắn hạ máy bay Nga” nếu họ vi phạm lãnh thổ NATO và không tuân thủ lệnh rời đi.

Bình luận của Fried được đưa ra trong bối cảnh các hành động khiêu khích của Nga trên khắp Âu Châu đang leo thang đáng kể, bao gồm máy bay điều khiển từ xa vi phạm không phận Ba Lan và Rumani, máy bay chiến đấu ném bom trên không phận Estonia và máy bay không xác định khiến các chuyến bay phải dừng hoạt động tại các phi trường lớn ở Đan Mạch và Na Uy.

Ông nhận xét rằng chuỗi xâm nhập đáng chú ý này, thường gặp phải sự “phủ nhận không hợp lý” của Mạc Tư Khoa, thực chất là một phép thử quân sự và chính trị rộng lớn hơn.

“Khối lượng lớn các tiêu đề gần đây - máy bay điều khiển từ xa của Nga trên bầu trời Ba Lan và Rumani, máy bay Nga bay lượn trên một tàu khu trục của hải quân Đức và máy bay điều khiển từ xa không xác định trên bầu trời các phi trường Copenhagen và Oslo - “tự nói lên câu chuyện của nó”.

Những hoạt động này, mặc dù có thể được dùng để làm sao lãng tiến trình chậm chạp của Nga ở Ukraine, nhưng rõ ràng đang được dùng để thăm dò cơ chế phản ứng quân sự của phương Tây và quan trọng hơn là ý chí chính trị của những nước này.

“Tiền lệ Thổ Nhĩ Kỳ” và các quy tắc giao chiến mới

Fried mô tả các bước ngoại giao và quân sự mà ông sẽ thực hiện nếu vẫn còn trong chính phủ, lấy sự kiện năm 2015 khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay chiến đấu của Nga làm “tiền lệ” có liên quan.

Ông nhấn mạnh: “Nếu tôi là người trong chính phủ, tôi sẽ gửi tin nhắn riêng cho người Nga để bảo họ dừng lại và nói với họ rằng, xét theo bằng chứng về hành vi phá hoại và máy bay điều khiển từ xa của Nga, chúng tôi sẽ thay đổi các quy tắc giao chiến”.

Phương án hành động mà ông đề xuất rất rõ ràng: “Tôi sẽ sẵn sàng bắn hạ máy bay quân sự của Nga nếu chúng bay qua, nếu chúng xâm phạm lãnh thổ NATO và không phản hồi yêu cầu rời đi.”

Fried nói thêm:

“Tôi nghĩ đã qua rồi cái thời mà chúng ta nên dung túng cho kiểu hành vi này. Họ đang tham gia vào một cuộc chiến ở Ukraine và đang tiến hành phá hoại, và tôi nghĩ chúng ta nên cảnh báo họ. Chúng ta sẽ không dung thứ cho điều đó. Vậy nên, vâng, về cơ bản Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện - Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo ra một tiền lệ.”

Những vụ vi phạm không phận gần đây cho thấy cái giá phải trả của việc không hành động. Máy bay điều khiển từ xa tuy rẻ, nhưng đã buộc Đan Mạch phải tạm dừng các chuyến bay từ phi trường lớn nhất nước này trong bốn giờ, và buộc Ba Lan phải chi hàng triệu đô la để điều động máy bay chiến đấu và sử dụng hỏa tiễn không đối không, một trong số đó đã ghi “bàn phản lưới nhà” vào một công trình dân sự ở vùng nông thôn.

Fried cảnh báo rằng Nga đang thử xem liệu Âu Châu có “giữ vững tinh thần ủng hộ Ukraine - và có thể là các nước khác trong tương lai - khi phải đối mặt với phiền toái hoặc tệ hơn hay không”.

Khi được hỏi liệu Mạc Tư Khoa có chủ yếu muốn thử thách bản lĩnh của Mỹ hay không, Fried đưa ra lời giải thích tinh tế, cho rằng mục tiêu rộng hơn và hướng tới nền tảng của hiệp ước xuyên Đại Tây Dương.

Fried giải thích:

“Điều tôi muốn nói là Mạc Tư Khoa đang thử xem liệu NATO có đủ khả năng hoạt động như một liên minh hay không, hay liệu họ có thể chia rẽ Âu Châu khỏi Mỹ hay không. Đó là điều tôi nghĩ.”

Cựu nhà ngoại giao nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không được khoán trắng trách nhiệm hoàn toàn cho các đồng minh Âu Châu ở sườn phía đông của NATO, một quan điểm được nhấn mạnh bởi hàng loạt vi phạm gần đây.

“ Vì vậy, tôi nghĩ rằng Tổng thống Trump cần phải ủng hộ NATO và bảo đảm rằng bất kỳ máy bay nào đang hoạt động trên không phận phía đông của NATO, thì nước Mỹ sẽ đứng về phía họ... Chúng ta không nên chỉ đơn giản đổ lỗi cho người Âu Châu.

“Chúng ta cần chứng tỏ rằng chúng ta ủng hộ Liên minh và chúng ta sẽ không dung thứ cho hành động xâm lược của Nga như thế này nữa.”

Những cuộc xâm nhập này rõ ràng là đang “thử thách ý định của Hoa Kỳ”. Thực tế là những vụ vi phạm không phận này diễn ra sau màn chào đón trang trọng dành cho một nhà lãnh đạo như Putin, kèm theo những lời lẽ mơ hồ, càng khiến Nga tin rằng Washington có ý định tiếp tục tách khỏi an ninh Âu Châu, thay vì tăng cường sự ủng hộ.

Fried và các nhà phân tích cho rằng các vụ vi phạm không phận không phải là vấn đề quân sự riêng lẻ mà là các yếu tố trong “chiến lược đa miền” rộng lớn hơn của Nga.

Mối đe dọa an ninh toàn diện này bao gồm cơ sở hạ tầng dân sự, liên quan đến các điệp viên nhập ngũ hoặc các tác nhân phi nhà nước được ủy quyền, và đặt ra thách thức phức tạp hơn nhiều so với đối đầu quân sự.

Bức tranh rủi ro rộng hơn này bao gồm thiệt hại liên tục đối với các tuyến cáp thông tin liên lạc dưới biển ở Biển Baltic, với nghi ngờ Mạc Tư Khoa có liên quan, và các cuộc tấn công mạng, bao gồm cả cuộc tấn công giúp tin tặc Nga kiểm soát một con đập ở Na Uy.

Tình báo Anh trước đó đã cảnh báo rằng GRU của Nga đang thực hiện “nhiệm vụ liên tục nhằm gây hỗn loạn trên đường phố Anh và Âu Châu: chúng tôi đã chứng kiến hành vi đốt phá, phá hoại và nhiều hành vi khác nữa”.

Thách thức trong việc đưa ra phản ứng thống nhất đối với các sự việc trên không phận là lời nhắc nhở rõ ràng về những khó khăn vốn có trong việc xây dựng biện pháp phòng thủ thống nhất chống lại những mối đe dọa đa dạng và thường ít thu hút sự chú ý này.

Cuộc thảo luận về sự răn đe chắc chắn đã dẫn đến bài phát biểu của Tổng thống Trump, với việc Fried thừa nhận rằng ông “thích những lời tốt đẹp từ Tổng thống Trump hơn là những lời tồi tệ”, nhưng nhấn mạnh rằng trọng tâm phải là hành động cụ thể.

Vấn đề không phải là liệu Hoa Kỳ có nói đúng hay không. Vấn đề là liệu chúng ta có sẵn sàng hành động hay không. Và tôi nghĩ rằng suy đoán về một sự thay đổi lớn trong chính sách của Hoa Kỳ là quá sớm... Tôi muốn hành động một cách tổng thể.

“Và tôi vẫn chưa thấy điều đó... Tôi nghĩ rằng Tổng thống Trump thực sự cần phải chứng minh lời nói của mình bằng hành động.”

Fried khuyên các đồng minh Âu Châu nên chủ động thúc đẩy tính cụ thể, thay vì chờ bị đổ lỗi, lưu ý rằng “Tổng thống Trump chắc chắn muốn Âu Châu gánh vác nhiều gánh nặng hơn”.

Ông nói thêm:

“Nhưng nếu tôi là người Âu Châu, tôi sẽ cố gắng. Tôi sẽ thúc đẩy những chi tiết cụ thể hơn về những gì chúng ta có thể cùng nhau làm. Đề nghị, không ép buộc người Mỹ phải dẫn đầu trong mọi trường hợp, mà bảo đảm rằng người Mỹ thực sự có mặt ở đó, chứ không chỉ trên lý thuyết.”

Fried kết luận bằng cách thúc giục Hoa Kỳ đừng biến các hành động của Âu Châu thành “điều kiện tiên quyết” cho các bước đi của riêng mình chống lại Nga, đồng thời nêu ra mối lo ngại rằng Mạc Tư Khoa sẽ lợi dụng bất kỳ sự do dự không hành động nào.

Tóm lại, Fried nói:

“Tôi không hiểu tại sao chúng ta lại lấy quyết định tiếp tục mua dầu Nga của Hung Gia Lợi làm điều kiện tiên quyết cho hành động của mình. Tôi nghĩ đó là một sai lầm. Tôi nghĩ tốt hơn hết là nên trừng phạt Nga ngay bây giờ, và trừng phạt cả những ai mua dầu của Nga sau khi đã đàm phán và cố gắng thuyết phục họ dừng lại.”

“Điều đó tốt hơn là viện cớ có một số nước Âu Châu tiếp tục mua dầu của Nga để Hoa Kỳ không hành động.”

[Kyiv Post: ‘Shoot Down Russian Airplanes’ – Veteran US Diplomat Urges NATO Action Against Airspace Violations]