1. ‘Chúng ta đang tiến lên với cái giá khổng lồ’: Thượng nghị sĩ Nga thừa nhận Ukraine thống trị cuộc chiến máy bay điều khiển từ xa, mặt trận bế tắc

Một thượng nghị sĩ Nga từ khu vực Zaporizhzhia của Ukraine bị tạm chiếm đã thừa nhận rằng Mạc Tư Khoa đang mất dần thế trận trong chiến tranh máy bay điều khiển từ xa và cuộc xâm lược Ukraine đã đi vào bế tắc.

Dmitry Rogozin, thành viên của đảng Nước Nga Thống nhất ủng hộ Điện Cẩm Linh và là thượng nghị sĩ đại diện cho khu vực Zaporizhzhia bị Nga tạm chiếm, cho biết lực lượng Nga chỉ đang tiến quân “với khó khăn to lớn và cái giá phải trả rất đắt”. Rogozin là khoa học gia, trước đây là Tổng Giám đốc Công Nghệ Không Gian Roscosmos và là Phó Thủ tướng đặc trách về kỹ nghệ quốc phòng từ năm 2018 đến 2022, trước khi bị thay thế bởi Yury Borisov, là người cũng mới bị Putin thay thế hôm 19 Tháng Năm, sau các nỗ lực thất bại liên quan đến hỏa tiễn Satan 2.

Rogozin mô tả tình hình dọc theo tuyến đầu là một cuộc chiến tranh vị trí, nơi thiết bị “bị phá hủy trước khi đến được mặt trận” và các nhóm tấn công nhỏ tiến lên nhưng không mấy thành công.

Rogozin cũng thừa nhận Nga đang tụt hậu trong chiến tranh máy bay điều khiển từ xa. Ông nói rằng Ukraine có “số lượng máy bay điều khiển từ xa nhiều gấp mười lần” nhờ sự hỗ trợ từ “một liên minh các quốc gia công nghệ cao”. Ông tuyên bố Ukraine điều động từ 100 đến 250 máy bay điều khiển từ xa tầm xa mỗi ngày, và con số này đang tăng đều đặn.

Những nhận xét của ông có thể được so sánh với đánh giá của Valeriy Zaluzhny, cựu tổng tư lệnh Ukraine và hiện là đại sứ tại Vương quốc Anh.

Rogozin cho rằng tính chất tĩnh tại của chiến trường tiền tuyến và tình trạng bế tắc về vị trí sẽ gây bất lợi cho Nga, đặc biệt là khi xét đến ưu thế của máy bay điều khiển từ xa FPV của Ukraine trên chiến trường.

Với lợi thế vốn có là bên phòng thủ trong một mặt trận trì trệ như hiện nay, tổn thất lớn trên chiến trường đang đổ về phía Nga, trong khi thương vong của Ukraine được giảm thiểu so với nỗ lực đột phá ở cấp độ tác chiến.

Ngay cả khi cả hai bên đều đứng yên, quân đội Nga vẫn thiếu nguồn cung cấp đạn dược, thực phẩm và thuốc men đầy đủ, mỗi đợt giao hàng đều phụ thuộc vào máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, bên cạnh những thách thức tự nhiên mà lực lượng bộ binh viễn chinh phải đối mặt trong các chiến hào đầy chuột.

Trung Tướng hồi hưu Keith Kellogg, đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine và Nga, đã có chuyến thăm Ukraine để tham dự Hội nghị thường niên Chiến lược Âu Châu Yalta, gọi tắt là YES lần thứ 21 tại Kyiv. Ông cho biết: Chiến tranh thực sự đã thay đổi rất sâu xa. Trong giai đoạn đầu của cuộc xâm lược, chiến tranh có thể được đặc trưng bởi các cuộc đấu pháo. Chính vì thế, người ta nghe nhiều đến các chiến dịch một triệu quả đạn pháo cho Ukraine của Liên Hiệp Âu Châu và sau đó là một chiến dịch tương tự của Tiệp. Tuy nhiên, tốc độ sản xuất đạn pháo của Âu Châu quá chậm. Nga có thể sản xuất lượng đạn pháo trong một tháng bằng số lượng Âu Châu sản xuất trong một năm. Sản lượng của Mỹ khá hơn nhưng lại có những người sẵn sàng cắt nguồn cung cấp vào đúng lúc chiến trường đang cần nhất.

Nếu cứ tiếp tục như thế, Ukraine biết thế nào mình cũng thua. Chính vì thế, Ukraine đã nỗ lực cải tiến máy bay điều khiển từ xa để có thể lao thẳng vào các khẩu pháo cách xa 25km, rồi 40km, bắt chúng phải im tiếng. Chiến tranh đã thay đổi rất sâu xa và những gì người Nga có ưu thế hơn đã không phát huy được tác dụng. Cho đến ngày Thứ Năm, 25 Tháng Chín, Nga đã mất 33.133 khẩu pháo, 12.001 xe tăng, 23.287 xe thiết giáp, 1501 hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt và 1222 hệ thống phòng không.

“Chiến trường ngày nay không mấy khi thấy bóng xe tăng, và những cỗ trọng pháo được gọi là thần chiến tranh của Nga,” Rogozin than thở.

[Kyiv Post: ANALYSIS: ‘We’re Advancing at Colossal Cost’: Russian Senator Admits Ukraine Dominates Drone War, Front Stuck in Stalemate]

2. Đồng minh của Putin chế giễu Tổng thống Donald Trump - ‘Trượt vào một thực tại thay thế’

Đồng minh của Vladimir Putin, Dmitry Medvedev, đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt đối với Tổng thống Donald Trump, tuyên bố rằng tổng thống Hoa Kỳ đã “trượt vào một thực tế thay thế” sau khi Tổng thống Trump tuyên bố vào thứ Ba rằng Ukraine có thể đòi lại toàn bộ lãnh thổ đã mất vào tay Nga, đánh dấu sự thay đổi lớn so với lời kêu gọi trước đó của ông rằng Kyiv phải nhượng bộ.

Medvedev, cựu tổng thống Nga và hiện là phó chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia phát biểu rằng : “Còn Tổng thống Trump? Một lần nữa, ông ta lại lạc vào một thực tại khác và lại tung ra một loạt những lời lẽ chính trị về chủ đề 'Nước Nga yếu đuối đến mức nào'. Sau cuộc gặp với những gã hề Kyiv và Paris, ông ta đã đăng một bản cập nhật gây sốc. Đó là chiến thắng cuối cùng của Ukraine, sự trở lại của biên giới cũ, nền kinh tế Nga đang sụp đổ thời chiến, các tuyến đường ống dẫn khí đốt, và dĩ nhiên - 'hổ giấy'.”

Trong bài đăng trên Truth Social hôm thứ Ba, Tổng thống Trump cho biết ông nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, “có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình thái ban đầu”.

“Nga đã chiến đấu vô định suốt ba năm rưỡi, một cuộc chiến mà lẽ ra một cường quốc quân sự thực sự phải mất chưa đầy một tuần mới có thể chiến thắng. Điều này chẳng giúp phân biệt được Nga. Thực tế, nó khiến họ trông giống như 'một con hổ giấy'“, Tổng thống Trump viết.

Bài đăng này được đưa ra sau nhiều tháng gây áp lực buộc Ukraine phải nhượng bộ và đưa ra ý tưởng trao đổi lãnh thổ với Nga.

Medvedev nói tiếp: “Trong thực tế này, mọi thứ trông khác hẳn. Kyiv đang thắng thế, Nga bị xé nát, và nền kinh tế của Ukraine đang bùng nổ nhờ nguồn lực của chính mình. Những người tiền nhiệm của Tổng thống Trump là Obama và Tổng thống Biden từ lâu đã sống hạnh phúc trong thực tế đó.”

Medvedev nói Tổng thống Trump “không phải như vậy”.

“Tôi không nghi ngờ gì rằng ông ta sẽ lại quay ngoắt 180 độ. Ông ta luôn làm vậy. Có lẽ ông ta sẽ yêu cầu nghệ sĩ piano xanh ký vào bản thỏa thuận đầu hàng trong vài ngày tới. Hoặc có thể bay lên sao Hỏa cùng Musk, sau khi được tha thứ. Hoặc làm một điều gì đó rất quan trọng khác - một điều gì đó có thể giúp ông ta giành được giải Nobel.”

Medvedev kết thúc bằng cách chế giễu cách Tổng thống Trump thường kết thúc nhiều bài đăng trên Truth Social của mình bằng câu nói: “Cảm ơn các bạn đã quan tâm đến chủ đề này”.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu với các nhà lãnh đạo thế giới vào thứ Tư rằng thế giới đang trong “cuộc chạy đua vũ trang hủy diệt nhất trong lịch sử” và cho biết Putin muốn mở rộng chiến tranh ở Âu Châu.

“ Chúng ta đang sống trong cuộc chạy đua vũ trang hủy diệt nhất lịch sử”, Tổng thống Zelenskiy phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York. “Ukraine chỉ là nước đầu tiên, và giờ đây máy bay điều khiển từ xa của Nga đã bay khắp Âu Châu, các hoạt động của Nga đã lan rộng khắp các quốc gia, và Putin muốn tiếp tục cuộc chiến này bằng cách mở rộng nó.”

[Newsweek: Putin Ally Ridicules Donald Trump—’Slipped Into an Alternate Reality’]

3. NATO, Liên Hiệp Âu Châu đã ‘tuyên chiến’ với Nga thông qua Ukraine, Lavrov tuyên bố

NATO và Liên Hiệp Âu Châu đã “tuyên chiến” với Nga thông qua Ukraine, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố hôm 25 tháng 9.

Phát biểu của Lavrov được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Nga và NATO sau những vụ vi phạm không phận gần đây của liên minh này bởi máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu của Nga.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Nga nhắc lại quan điểm lâu nay của Điện Cẩm Linh rằng phương Tây đã kích động chiến tranh ở Ukraine và cho biết NATO và Liên Hiệp Âu Châu đã vượt ra ngoài sự hỗ trợ gián tiếp và hiện là các bên tham chiến.

Bình luận của ông lặp lại tuyên bố tương tự của phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov vào ngày 15 tháng 9, rằng NATO đang trong tình trạng chiến tranh với Nga do tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kyiv.

Bình luận của Peskov được đưa ra vài ngày sau khi Ba Lan bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này.

Sau nhiều lần máy bay Nga xâm phạm không phận các quốc gia thành viên NATO, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố các đồng minh nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ, một quan điểm được nhiều quan chức Âu Châu ủng hộ.

Đáp lại, Đại sứ Nga tại Pháp Alexey Meshkov đã cảnh báo vào ngày 25 tháng 9 rằng những hành động như vậy của NATO sẽ tương đương với “chiến tranh” chống lại Nga.

Ba Lan đã bắn hạ ít nhất ba máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này vào ngày 10 tháng 9, trong khi vài ngày sau đó, Rumani báo cáo một máy bay điều khiển từ xa của Nga bay qua lãnh thổ nước này trong gần một giờ.

Vào ngày 19 tháng 9, Estonia cáo buộc Nga vi phạm không phận của mình bằng ba máy bay chiến đấu MiG-31, bay trong không phận Estonia trong 12 phút.

Sự gia tăng gần đây trong các vụ vi phạm không phận của Nga và các hành động khiêu khích khác trên lãnh thổ NATO, bao gồm các chiến dịch thông tin sai lệch, đã làm gia tăng mối lo ngại ở phương Tây về nguy cơ leo thang quân sự rộng rãi hơn của Nga.

[Politico: NATO, EU have 'declared war' on Russia through Ukraine, Lavrov claims]

4. Tổng thống Zelenskiy nói rằng ông sẽ không tái tranh cử sau chiến tranh, sẽ thúc đẩy bầu cử trong thời gian ngừng bắn tiềm năng

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy sẽ không tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai sau khi cuộc chiến toàn diện của Nga kết thúc, ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Axios được công bố vào ngày 25 tháng 9.

Bình luận của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra trong bối cảnh nỗ lực hòa bình đang diễn ra nhằm chấm dứt chiến tranh, mặc dù Nga từ chối đồng ý ngừng bắn và tiếp tục các cuộc tấn công vào Ukraine.

Tổng thống Zelenskiy cho biết trong một đoạn trích được công bố của cuộc phỏng vấn rằng: “Nếu chúng ta kết thúc cuộc chiến với người Nga, tôi sẵn sàng không tranh cử nhiệm kỳ thứ hai vì đó không phải là mục tiêu của tôi - bầu cử”.

“Trong giai đoạn khó khăn này, tôi rất muốn được ở bên đất nước, giúp đỡ đất nước. Mục tiêu của tôi là chấm dứt chiến tranh.”

Hai tháng trước, nhóm của tổng thống đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội sau khi cố gắng tước đi tính độc lập của các tổ chức chống tham nhũng lớn - một động thái đã gây ra các cuộc biểu tình đường phố đầu tiên kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện và bị những người chỉ trích coi là một nỗ lực khác nhằm củng cố quyền lực.

Trong các cuộc phỏng vấn gần đây với giới truyền thông Hoa Kỳ, Tổng thống Zelenskiy cũng không loại trừ khả năng tổ chức bầu cử trong trường hợp ngừng bắn nếu tình hình an ninh cho phép.

Khi được hỏi liệu ông có cam kết thúc đẩy tiến trình bầu cử hay không nếu Putin đồng ý ngừng bắn trong nhiều tháng, tổng thống Ukraine trả lời “có”.

Tổng thống Zelenskiy nói với Axios rằng trong cuộc gặp ngày 23 tháng 9 với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại New York, ông cho biết Ukraine có thể sử dụng thời gian ngừng bắn để tổ chức bầu cử và ông có thể “gửi tín hiệu này tới quốc hội”.

Hiến pháp Ukraine cấm tổ chức bầu cử theo lệnh thiết quân luật, vốn đã có hiệu lực kể từ khi Nga tiến hành cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Để tổ chức bầu cử, trước tiên quốc hội phải dỡ bỏ lệnh thiết quân luật và sau đó ấn định ngày bỏ phiếu.

Nga đã sử dụng rộng rãi luận điệu tuyên truyền rằng Tổng thống Zelenskiy là bất hợp pháp để làm mất uy tín chính phủ Ukraine. Tuyên bố sai trái này dựa trên tiền đề rằng nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Zelenskiy ban đầu dự kiến kết thúc vào ngày 20 tháng 5 năm 2024.

Cuộc xâm lược toàn diện của Nga và tuyên bố thiết quân luật sau đó ở Ukraine đồng nghĩa với việc không thể tổ chức bầu cử và nhiệm kỳ của ông đã được gia hạn, điều mà các luật sư về hiến pháp cho rằng là được phép theo luật pháp Ukraine.

[Kyiv Independent: Zelensky says he won't seek re-election after war, will push for elections during potential ceasefire]

5. Nga tràn ngập cuộc bầu cử ở Tiệp bằng thông tin sai lệch khi Babiš dẫn đầu trong các cuộc thăm dò

Cuộc bầu cử sắp tới ở Tiệp có ảnh hưởng rất lớn đến Nga. Vì vậy, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi Tiệp gần đây tràn ngập thông tin sai lệch ủng hộ Nga.

Một chiến thắng của ứng cử viên cánh hữu theo chủ nghĩa dân túy Andrej Babiš, người đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò, sẽ giúp ông gia nhập Viktor Orbán và Robert Fico tại bàn đàm phán Liên Hiệp Âu Châu. Các nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi và Slovakia có quan hệ thân thiện với Putin và liên tục phá hoại sự thống nhất của Liên Hiệp Âu Châu trong vấn đề Ukraine.

Thủ tướng đương nhiệm của Tiệp Petr Fiala đã coi cuộc bỏ phiếu từ 3 đến 4 tháng 10 không khác gì một cuộc chiến về tương lai địa chính trị của đất nước.

“Vấn đề là Cộng hòa Tiệp sẽ đi về đâu. Liệu chúng ta có tiếp tục là một nền dân chủ vững mạnh, với đầy đủ tự do, thịnh vượng, một đất nước hoàn toàn thuộc về phương Tây… hay chúng ta sẽ trôi dạt về phương Đông,” Fiala phát biểu tại một cuộc mít tinh ở Plzeň, miền tây Tiệp vào đầu tuần trước, có sự tham dự của tờ POLITICO.

Trong bối cảnh đó, các nhà phân tích đã cảnh báo rằng Cộng hòa Tiệp đang bị ngập trong tuyên truyền và thông tin sai lệch ủng hộ Nga.

Theo Vojtěch Boháč, một nhà báo điều tra của hãng tin Voxpot của Tiệp, khối lượng tin tức giả mạo đã tăng đều đặn kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022 lên mức cao kỷ lục là khoảng 5.000 bài viết mỗi tháng.

Một cuộc điều tra gần đây của Voxpot phát hiện ra rằng 16 trang web thông tin sai lệch lớn nhất tạo ra nhiều nội dung hơn tất cả các phương tiện truyền thông truyền thống của Tiệp cộng lại.

Các bài viết có nhiều chủ đề, từ những lời chỉ trích gay gắt Liên Hiệp Âu Châu và NATO cho đến các thuyết âm mưu kỳ lạ, bao gồm cả tuyên bố rằng Brussels đang thúc đẩy nạn ăn thịt người như một giải pháp cho vấn đề biến đổi khí hậu.

Các nhà phân tích nhấn mạnh rằng chiến dịch tung tin sai lệch ủng hộ Nga không nhằm mục đích ủng hộ một ứng cử viên cụ thể mà là nhằm phá hoại toàn bộ Cộng hòa Tiệp.

Kristína Šefčíková, nhà lãnh đạo chương trình phục hồi thông tin tại Viện nghiên cứu an ninh Prague, cho biết gần đây, nhiều thông điệp chính trị đã chuyển sang đặt câu hỏi về tính hợp pháp của cuộc bầu cử, đặt ra câu hỏi về giá trị thực sự của nền dân chủ.

Bà cho biết: “Trong không gian thông tin, về cơ bản chúng ta có thể thấy sách lược của Điện Cẩm Linh đang được sử dụng”.

Nga không phải là cường quốc nước ngoài duy nhất can thiệp vào công việc nội bộ của Tiệp - Trung Quốc cũng đóng một vai trò đáng chú ý - nhưng ảnh hưởng của Nga là rõ ràng nhất.

Šefčíková nói thêm: “Nga chắc chắn là chủ đề số một hiện nay ở đây.

Dưới thời Fiala, Cộng hòa Tiệp đã đi đầu trong sáng kiến vũ khí nhằm đẩy nhanh nguồn cung cấp đạn dược cho Kyiv và chào đón một lượng lớn người tị nạn Ukraine, hiện chiếm khoảng 5 phần trăm dân số cả nước - con số bình quân đầu người cao nhất trong toàn Liên Hiệp Âu Châu.

Một chiến thắng cho Babiš, một cựu tỷ phú theo chủ nghĩa cộng sản và là người đồng sáng lập nhóm cực hữu Patriots for Europe tại Nghị viện Âu Châu, có thể sẽ thay đổi điều đó.

[Politico: Russia floods Czech election with disinformation as Babiš leads in polls]

6. Quân đội Ukraine tấn công 3 trạm phân phối khí đốt ở Luhansk bị tạm chiếm

Quân đội Ukraine đã tấn công ba trạm phân phối khí đốt ở khu vực Luhansk bị Nga tạm chiếm vào đêm 25 tháng 9.

Robert “Madyar” Brovdi, chỉ huy Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa, cho biết các cuộc tấn công được thực hiện bởi Trung đoàn Máy bay Điều khiển từ xa Độc lập số 14 và các cơ sở bị tấn công nằm ở Shchastia, Severodonetsk và Novopskov.

Brovdi cho biết: “Chuyến bay được thực hiện vào đêm 25 tháng 9 năm 2025 bởi Phi đội Birds thuộc Trung đoàn 14 thuộc Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa”.

Thiếu Tá Brovdi cho biết nhà máy Shchastia từng là nhà cung cấp khí đốt chính cho nhà máy nhiệt điện Luhansk, hiện đã buộc phải chuyển sang sử dụng than. Cuộc tấn công tại nhà máy Severodonetsk đã gây nguy hiểm cho nguồn cung cấp khí đốt cho ngành công nghiệp hóa chất, bao gồm cả nhà máy Azot.

Ông cũng ám chỉ về các cuộc tấn công tiềm tàng ở Krasnodar Krai của Nga, nơi một nhà máy phân bón lớn do EuroChem điều hành đã ngừng hoạt động sau một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào đêm 25 tháng 9, theo hãng tin Astra của Nga.

[Kyiv Independent: Ukrainian military strikes 3 gas distribution stations in occupied Luhansk]

7. Máy bay chiến đấu Hung Gia Lợi chặn 5 máy bay Nga trên biển Baltic

Bộ Tư lệnh Không quân NATO đưa tin, hai máy bay chiến đấu Gripen của Hung Gia Lợi đã chặn năm máy bay quân sự của Nga trên Biển Baltic vào ngày 25 tháng 9.

Tin tức này xuất hiện sau một loạt các sự việc căng thẳng liên quan đến máy bay Nga, bao gồm một số vụ vi phạm không phận của các nước NATO và vụ bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên bầu trời Ba Lan.

Các máy bay chiến đấu của Nga — bao gồm ba chiếc MiG-31, một chiếc Su-30 và một chiếc Su-35 — đã bay qua Biển Baltic gần không phận Latvia.

Máy bay chiến đấu Gripen của Hung Gia Lợi cất cánh từ căn cứ không quân Siauliai ở Lithuania để chặn máy bay Nga.

Tuyên bố có đoạn: “Hung Gia Lợi thể hiện cam kết của liên minh trong việc bảo vệ và gìn giữ vùng Baltic và sườn phía đông”.

Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban, được coi là một trong những nhà lãnh đạo thân Điện Cẩm Linh nhất trong NATO, đã tìm cách tách đất nước mình khỏi những căng thẳng gia tăng, liên hệ cuộc tấn công của Nga vào Ba Lan với sự ủng hộ của Warsaw dành cho Ukraine.

NATO đã kêu gọi Nga kiềm chế các hành động leo thang, cho rằng chúng “có nguy cơ tính toán sai lầm và gây nguy hiểm đến tính mạng con người”.

Sớm hơn hôm nay, Bộ Tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ, gọi tắt là NORAD thông báo đã phát hiện hai máy bay ném bom Tu-95 và hai máy bay chiến đấu Su-35 của Nga gần Alaska vào ngày 24 tháng 9.

Vào ngày 19 tháng 9, ba chiếc MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan gần đảo Vaindlo, cách Helsinki khoảng 81 km (50 dặm). Đây là lần đầu tiên có nhiều máy bay chiến đấu xâm phạm không phận Estonia.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết bất kỳ quyết định nào bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận liên minh sẽ tùy thuộc vào mức độ đe dọa cụ thể, đồng thời nói thêm rằng trong trường hợp của Estonia, vụ việc không gây ra mối đe dọa trực tiếp đến an ninh của liên minh.

[Politico: Hungarian fighter jets intercept 5 Russian aircraft over Baltic Sea]

8. Nga cung cấp máy bay phản lực MiG-29 cho Không quân Iran

Một nhà lập pháp Iran cho biết hôm thứ ba rằng máy bay chiến đấu MiG-29 của Nga đã hạ cánh xuống Iran, giúp tăng cường sức mạnh cho lực lượng không quân đang già cỗi của nước này trong thời gian ngắn trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Trung Đông.

Abolfazl Zohrevand, một thành viên của Ủy ban An ninh Quốc gia thuộc quốc hội, gọi MiG-29 là “giải pháp ngắn hạn” trong khi Tehran chờ đợi máy bay phản lực Sukhoi Su-35 tiên tiến hơn, báo hiệu nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tăng cường năng lực quân sự của nước này.

Zohrevand phát biểu với giới truyền thông địa phương rằng: “Khi các hệ thống này hoàn tất, đối phương của chúng ta sẽ hiểu được ngôn ngữ của quyền lực”, đồng thời nhấn mạnh quyết tâm của Tehran trong việc thể hiện sức mạnh khi các cường quốc trong khu vực và toàn cầu theo dõi chặt chẽ.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Iran để xin bình luận.

Việc chuyển giao MiG-29 diễn ra sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày gần đây với Israel, phơi bày những điểm yếu của lực lượng không quân và mạng lưới phòng thủ đang xuống cấp của Iran. Các cuộc không kích của Israel trong cuộc chiến này nhắm vào các mục tiêu của Iran, làm nổi bật những điểm yếu mà Tehran hiện đang nỗ lực khắc phục. Các máy bay phản lực mới vừa là một bước tiến, vừa báo hiệu ý định nhanh chóng hiện đại hóa năng lực không quân của Iran. Động thái này nhấn mạnh quyết tâm của Tehran trong việc tái thiết sức mạnh quân sự và tăng cường khả năng răn đe trong bối cảnh căng thẳng Trung Đông đang tiếp diễn.

“Các máy bay chiến đấu MiG-29 của Nga đã đến Iran và đang đồn trú tại Shiraz, trong khi các máy bay chiến đấu Sukhoi Su-35 cũng đang trên đường đến”, ông Zohrevand nói. Ông cho biết thêm rằng hệ thống phòng không HQ-9 của Trung Quốc và hệ thống S-400 của Nga đang được cung cấp cho Iran “với số lượng đáng kể”.

Sau các cuộc đụng độ gần đây với Israel, Zohrevand nhấn mạnh rằng máy bay phản lực MiG-29 là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm nhanh chóng tăng cường năng lực không quân của Iran. Những máy bay này đóng vai trò là giải pháp tạm thời cho đến khi Su-35 được chuyển đến, mặc dù Mạc Tư Khoa vẫn chưa chính thức xác nhận bất kỳ lô hàng nào.

Phi đội già cỗi và khoảng cách phòng không

Iran từ lâu đã chật vật hiện đại hóa lực lượng không quân, vốn vẫn phụ thuộc nặng nề vào các máy bay phản lực do Mỹ sản xuất được mua trước cuộc cách mạng năm 1979, cùng với một số ít máy bay Nga và các nền tảng được nâng cấp trong nước. Những điểm yếu của quốc gia này đã bị phơi bày vào đầu năm nay khi các cuộc không kích của Israel phá hủy hệ thống phòng không S-300 cuối cùng do Nga cung cấp, mà Tehran đã mua vào năm 2016, để lại những lỗ hổng đáng kể trong mạng lưới phòng thủ của mình.

Để bù đắp, Iran đã tăng cường hệ thống phòng không nội địa bằng cách phát triển hỏa tiễn đất đối không tầm xa Bavar-373, hệ thống hỏa tiễn Khordad và Sayyad, hệ thống phòng thủ hỏa tiễn đạn đạo tầm xa Arman và hỏa tiễn đất đối không tầm xa S-200 Ghareh.

Ngoài việc tăng cường quân sự, Iran đang tìm cách tận dụng năng lực ngày càng tăng của mình về mặt ngoại giao. Nhắc đến thỏa thuận Cairo đã ký kết đầu năm nay với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA, Zohrevand mô tả những vụ mua sắm gần đây là một “lá bài chiến thắng” vào thời điểm các cường quốc Âu Châu đang cân nhắc việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Iran. “Chúng ta không nên nhìn nhận điều này theo hướng tiêu cực; nó sẽ củng cố vị thế của chúng ta”, ông nhấn mạnh, ngụ ý rằng Tehran coi việc mở rộng năng lực không quân và hỏa tiễn vừa là một biện pháp răn đe vừa là một công cụ để củng cố vị thế của mình trong các cuộc đàm phán quốc tế.

Việc hiện đại hóa quân đội Iran cho thấy Iran sẽ tiếp nhận thêm máy bay và hệ thống phòng không tiên tiến trong thời gian tới, báo hiệu ý định của Tehran nhằm thu hẹp khoảng cách năng lực và tăng cường sức mạnh không quân. Những nâng cấp này có thể định hình lại cán cân quyền lực khu vực bằng cách làm phức tạp thêm kế hoạch tác chiến của Israel và thách thức ảnh hưởng của Mỹ ở Trung Đông.

[Newsweek: Russia Delivers MiG-29 Jets to Iran Air Force]

9. Thụy Điển vẫn giữ nguyên lựa chọn máy bay chiến đấu phản lực trong bối cảnh căng thẳng Pháp-Đức

Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển nói với tờ POLITICO rằng Thụy Điển sẽ không quyết định có tham gia nỗ lực chế tạo máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo của Âu Châu hay không cho đến cuối thập niên này.

Điều này xảy ra khi Đức cân nhắc việc chuyển sang Thụy Điển, hoặc thậm chí là Vương quốc Anh, như một đối tác dự phòng tiềm năng nếu các cuộc đàm phán giữa Paris và Berlin về Hệ thống Không quân Chiến đấu Tương lai đang gặp khó khăn thất bại vào cuối năm nay.

Bộ trưởng Quốc phòng Pål Jonson, người đang có chuyến thăm Berlin, cho biết Stockholm sẽ đưa ra quyết định về lộ trình phát triển máy bay chiến đấu trong tương lai “vào khoảng năm 2028 đến năm 2030”, đồng thời nhấn mạnh rằng máy bay Gripen E mới của nước này, do Saab chế tạo, sẽ tiếp tục hoạt động “ít nhất là cho đến năm 2050”.

“Chúng tôi đang đầu tư mạnh vào việc duy trì quyền tự do lựa chọn để duy trì năng lực thiết kế của mình, điều mà tôi cho là độc đáo,” Jonson nói. “Không có quốc gia nào khác với 10 triệu dân có khả năng thiết kế máy bay chiến đấu — và điều đó rất quan trọng đối với chúng tôi.”

Những nhận xét này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi POLITICO đưa tin rằng Đức thất vọng với mong muốn kiểm soát nhiều hơn FCAS của công ty Pháp Dassault, một dự án bao gồm Đức, Pháp và Tây Ban Nha.

Berlin muốn có sự rõ ràng vào cuối năm nay về cách thức dự án trị giá 100 tỷ euro này có thể tiến triển sang giai đoạn tiếp theo. Cả Jonson và người đồng cấp Đức, Boris Pistorius, đều phủ nhận việc FCAS là vấn đề đàm phán trong chuyến thăm Bộ Quốc phòng Berlin hôm thứ Ba.

Khi được hỏi liệu đất nước ông có sẵn sàng tham gia chương trình máy bay phản lực hay không, Jonson nhấn mạnh rằng sự hợp tác “nằm trong DNA của chúng tôi”. Tuy nhiên, ông nói rõ rằng Stockholm sẽ không từ bỏ năng lực thiết kế của chính phủ: “Việc duy trì năng lực thiết kế của chúng tôi là rất, rất quan trọng đối với chúng tôi, vì chúng tôi có thể điều chỉnh theo nhu cầu hoạt động của mình”.

Jonson cũng xác nhận Thụy Điển có kế hoạch đẩy nhanh việc tăng cường quân sự, đặt mục tiêu đạt được các mục tiêu chi tiêu quốc phòng mới của NATO - 3,5% GDP cho quốc phòng cốt lõi cộng với 1,5 % cho các khoản đầu tư liên quan - sớm hơn hầu hết các thành viên liên minh khác. “Thụy Điển đặt mục tiêu đạt được mục tiêu này không phải vào năm 2035, mà là vào năm 2030”, ông nói.

Về mặt Liên Hiệp Âu Châu, Jonson đã vạch ra những ranh giới đỏ rõ ràng. Ông nói rằng Thụy Điển sẽ không ủng hộ việc phát hành trái phiếu quốc phòng chung của Liên Hiệp Âu Châu - một ý tưởng do Paris thúc đẩy - và sẽ bỏ phiếu bác bỏ nếu chúng được trình lên Hội đồng. “Chúng tôi không ủng hộ ý tưởng đó”, ông nói. “Chúng tôi nghĩ rằng đây nên là trách nhiệm của quốc gia.”

Pål Jonson cũng xác nhận Thụy Điển có kế hoạch đẩy nhanh việc tăng cường quân sự, nhằm đạt được mục tiêu chi tiêu quốc phòng mới của NATO. | Narciso Contreras/Getty Images

Ông cũng bác bỏ vai trò lớn hơn của Ủy ban Âu Châu trong việc mua sắm.

“Chúng tôi không phải là một phần của SAFE”, ông nói, ám chỉ công cụ tài trợ Hành động An ninh cho Âu Châu mới trị giá 150 tỷ euro của Liên Hiệp Âu Châu. Ông nói thêm rằng Stockholm muốn các khoản mua sắm quốc phòng được điều phối thông qua Cơ quan Hỗ trợ và Mua sắm NATO, Tổ chức Hợp tác Vũ trang Chung hoặc Cơ quan Quốc phòng Âu Châu. “Tôi không thấy Ủy ban có vai trò gì trong việc thực hiện mua sắm chung. EDA nên đảm nhiệm vai trò này.”

Jonson cũng đưa ra một thông điệp rõ ràng tới các đồng minh Âu Châu đang chậm trễ trong việc viện trợ cho Kyiv. “Không phải quốc gia nào cũng hành động đúng như lời họ nói khi nói đến việc hỗ trợ Ukraine”, ông nói. “Điều đó làm tôi khó chịu.”

Jonson lưu ý rằng gánh nặng này chủ yếu do các nước Bắc Âu, Baltic, Đức và Hòa Lan gánh chịu. Thụy Điển hiện là nhà tài trợ lớn thứ năm trên toàn thế giới, một vị trí mà ông cho biết ông không muốn nắm giữ. “Tôi muốn Thụy Điển ở vị trí cuối bảng, chứ không phải đầu bảng”, Jonson nói.

Mặc dù Jonson không đề cập cụ thể đến các nước chậm trễ, nhưng các nước Nam Âu như Ý và Tây Ban Nha, cũng như Pháp, thường dành tỷ lệ viện trợ thấp hơn nhiều so với GDP của họ cho Ukraine.

Nói về mối quan hệ với Hoa Kỳ, Jonson cho biết Âu Châu phải chuẩn bị cho việc Hoa Kỳ dần rút quân khỏi Âu Châu khi Washington tập trung nhiều hơn vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, ngay cả khi tái khẳng định cam kết phòng thủ chung theo Điều 5 của NATO.

Ông cho biết: “Người Âu Châu phải gánh vác trách nhiệm lớn hơn đối với hoạt động răn đe thông thường”, đồng thời xác định các tài sản không gian, tấn công tầm xa và vận tải hàng không là những lĩnh vực sẽ mất nhiều thời gian nhất để xây dựng.

[Kyiv Independent: Sweden keeps jet fighter options open amid Franco-German tensions]

10. Khi Âu Châu đang trong tình trạng báo động, làn sóng máy bay điều khiển từ xa xuất hiện khắp Đan Mạch làm gián đoạn hoạt động hàng không

Các phi trường lớn của Đan Mạch đã phải đóng cửa tạm thời vào sáng thứ Năm sau khi máy bay điều khiển từ xa được phát hiện trong một “cuộc tấn công hỗn hợp” được Copenhagen mô tả.

Chính quyền Đan Mạch đã phản ứng trước các vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa tại phi trường Aalborg ở phía bắc đất nước, cùng với các phi trường Billund, Esbjerg, Sønderborg và Skrydstrup ở xa hơn về phía nam, bằng cách đóng cửa không phận và hủy các chuyến bay. Sân bay Aalborg đã mở cửa trở lại vào sáng sớm thứ Năm và hoạt động hàng không đã được nối lại.

Tại cuộc họp báo hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen gọi các sự việc này là “hoạt động thực tế” do một “kẻ chuyên nghiệp” phát động, nhưng không nêu tên Nga.

“Thật không may, đây là thực tế mới mà chúng ta đang xem xét, với một người muốn tạo ra sự bất ổn, tôi không thể nói đó là ai”, ông nói và cho biết thêm rằng Đan Mạch đang “chạy đua vũ trang với thời gian” để tăng cường khả năng chống máy bay điều khiển từ xa của mình.

Poulsen cho biết Đan Mạch đang liên lạc với NATO và cân nhắc kích hoạt Điều 4 để triệu tập các quốc gia thành viên của liên minh này để đàm phán khẩn cấp.

Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Michael Hyldgaard, người cũng có mặt tại buổi họp báo, đã bảo vệ quyết định không bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của quân đội, nói rằng họ “sẵn sàng” làm như vậy “nhưng quyết định không làm”.

“Bạn không thể cứ chạy loanh quanh rồi bắn lên trời, vì những gì chúng ta bắn lên sẽ quay trở lại”, ông nói. “Bắn hạ một chiếc máy bay điều khiển từ xa với số lượng như chúng ta đã thấy ở đây thì không có ích gì. Vấn đề là phải thu thập dữ liệu, và chúng ta sẽ tìm ra những kẻ đứng sau chuyện này.”

Trong một tuyên bố khác, cảnh sát Đan Mạch ở miền nam nước này cho biết “một số máy bay điều khiển từ xa có đèn đã được phát hiện” tại Esbjerg, Sønderborg và Skrydstrup, nhưng “không thể hạ gục chúng hoặc tìm ra người điều khiển”, và ba phi trường này vẫn chưa bị đóng cửa. Skrydstrup là một căn cứ không quân và là nơi đồn trú của các phi đội máy bay phản lực F-16 và F-35 của Đan Mạch.

Sân bay Billund, một trong những trung tâm vận chuyển hàng hóa bận rộn nhất của Đan Mạch, đã phải đóng cửa khoảng một giờ sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa và nhanh chóng mở cửa trở lại, các nhà chức trách cho biết.

Cả hai phi trường Copenhagen và Oslo đều đóng cửa vào tối thứ Hai sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận, buộc các chuyến bay phải chuyển hướng hoặc hủy bỏ và khiến hàng ngàn hành khách bị mắc kẹt.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hôm thứ Ba cho biết bà không thể “loại trừ khả năng Nga” đứng sau các vụ việc máy bay điều khiển từ xa này, gọi đây là “cuộc tấn công nghiêm trọng nhất vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Đan Mạch cho đến nay”.

Trong những tuần gần đây, Estonia và Ba Lan đã triệu tập các thành viên NATO để họp khẩn cấp sau khi Nga bị cáo buộc xâm phạm không phận trong các vụ việc riêng biệt. Mạc Tư Khoa đã phủ nhận trách nhiệm về vụ xâm nhập của Estonia và cho biết vụ việc ở Ba Lan chỉ là một tai nạn.

Tại Liên Hiệp Quốc tuần này, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đề xuất các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ.

[Kyiv Independent: With Europe on edge, wave of drone sightings across Denmark disrupts air travel]

11. Cựu Tổng công tố viên Krasnov được bổ nhiệm làm nhà lãnh đạo Tòa án tối cao Nga

Igor Krasnov, cựu tổng công tố viên nổi tiếng với vai trò quan trọng trong chiến dịch trấn áp bất đồng chính kiến của Điện Cẩm Linh, đã được bổ nhiệm làm chủ tịch Tòa án Tối cao Nga, Hội đồng Liên bang hay Thượng viện Nga xác nhận trong một tuyên bố được công bố vào ngày 24 tháng 9.

Krasnov nộp đơn xin bổ nhiệm vào chức vụ này hồi tháng 8, sau cái chết của Irina Podnosova, cựu bạn học của nhà độc tài Vladimir Putin, nhà lãnh đạo tòa án từ tháng 4 năm 2024 cho đến khi qua đời vì bệnh ung thư vào tháng 7 năm 2025. Krasnov là ứng cử viên duy nhất cho vị trí này.

Việc bổ nhiệm đã được thông qua với sự đồng ý của tất cả 160 thượng nghị sĩ, sau đó Putin đã ký sắc lệnh chính thức bổ nhiệm ông vào vị trí này.

Trong một sắc lệnh riêng, Putin đã bổ nhiệm Alexandr Gutsan, cựu đặc phái viên của tổng thống tại Quận liên bang Tây Bắc, làm tổng công tố viên mới của Nga.

Krasnov đã giữ các vị trí cao cấp trong cơ quan thực thi pháp luật và tư pháp của Nga trong hơn hai thập niên.

Ông bắt đầu sự nghiệp của mình tại các cơ quan điều tra vào đầu những năm 2000 và gia nhập văn phòng trung ương của Ủy ban Điều tra sau khi cơ quan này được thành lập vào năm 2011.

Krasnov đã thu hút sự chú ý của quốc gia sau khi lãnh đạo cuộc điều tra vụ ám sát lãnh đạo phe đối lập Boris Nemtsov, một trong những đối phương chính trị nổi bật nhất của Putin, vào năm 2015.

Từ năm 2016, Krasnov giữ chức Phó Chủ tịch dưới quyền Alexander Bastrykin. Putin bổ nhiệm Krasnov làm Tổng công tố vào Tháng Giêng năm 2020.

Trong nhiệm kỳ của mình, Krasnov đã giám sát vụ bắt giữ cố lãnh đạo phe đối lập người Nga Alexei Navalny khi ông trở về từ Đức vào năm 2021, và sau đó đã giúp dán nhãn tất cả các tổ chức có liên hệ với Navalny là “cực đoan”, theo tờ Moscow Times.

Việc bổ nhiệm Krasnov diễn ra trong bối cảnh các cơ quan giám sát chống tham nhũng đang theo dõi chặt chẽ.

Theo cuộc điều tra của Quỹ chống tham nhũng có liên hệ với phe đối lập của Nga, các thành viên trong gia đình Krasnov đã mua bất động sản trị giá gần 1,5 tỷ rúp (khoảng 18 triệu đô la) trong ba năm qua, trùng với thời điểm Nga xâm lược toàn diện Ukraine.

[Kyiv Independent: Ex-Prosecutor General Krasnov appointed head of Russia’s Supreme Court]