1. Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu khiến xuất khẩu dầu diesel của Nga giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm, Financial Times đưa tin
Tờ Financial Times, gọi tắt là FT đưa tin ngày 23 tháng 9 rằng các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đang diễn ra của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu của Nga đã khiến lượng dầu diesel xuất khẩu của Nga giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ năm 2020.
Kyiv tiếp tục leo thang chiến dịch chống lại cơ sở hạ tầng dầu khí của Nga, nguồn thu chính của Mạc Tư Khoa giúp thúc đẩy cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
Theo FT, 16 trong số 38 nhà máy lọc dầu của Nga đã bị máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công kể từ tháng 8 năm 2025. Nhóm nghiên cứu Energy Aspects cho biết với FT rằng sự gián đoạn này đã hạn chế công suất lọc dầu của Nga hơn 1 triệu thùng mỗi ngày, khiến kim ngạch xuất khẩu giảm xuống dưới mức trước chiến tranh.
Các cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu diễn ra trong bối cảnh Nga cũng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu xăng ngày càng trầm trọng, càng trầm trọng hơn do các cuộc tấn công của Ukraine vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ.
Kyiv đã thúc giục các đồng minh phương Tây gây thêm áp lực kinh tế lên dầu mỏ của Nga, cho rằng làm như vậy sẽ làm gián đoạn nền kinh tế Nga và buộc Putin phải ngồi vào bàn đàm phán.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhiều lần kêu gọi Liên minh Âu Châu ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga, lập luận rằng việc chấm dứt nguồn thu năng lượng của Nga là điều kiện tiên quyết để Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn.
Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào ngày 23 tháng 9, ông đã trực tiếp kêu gọi các đồng minh ngừng nhập khẩu.
“Âu Châu phải hành động mạnh mẽ hơn. Họ không thể tiếp tục làm những gì họ đang làm. Họ mua dầu khí từ Nga trong khi vẫn đang chiến đấu với Nga”, Tổng thống Trump nói.
“ Thật không thể tha thứ, ngay cả các nước NATO cũng không cắt giảm đáng kể năng lượng và các sản phẩm năng lượng của Nga — điều mà, như các bạn đã biết, tôi đã phát hiện ra khoảng hai tuần trước, và tôi không vui. Hãy nghĩ mà xem: họ đang tự tài trợ cho cuộc chiến chống lại chính mình. Ai đã từng nghe nói đến điều đó chứ?”, Tổng thống Hoa Kỳ nói thêm.
Tổng thống Trump cho biết ông sẽ gặp các quan chức Liên Hiệp Âu Châu để thảo luận về việc ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga
Chủ tịch Ủy ban Liên Hiệp Âu Châu Ursula von der Leyen tuyên bố vào ngày 16 tháng 9, dưới áp lực từ Tổng thống Trump, sẽ đề xuất ngừng mua năng lượng từ Nga sớm hơn dự kiến ban đầu.
Trong bối cảnh đề xuất này, Hung Gia Lợi và Slovakia vẫn là những nước nhập khẩu dầu chính của Nga mặc dù có nhiều lời kêu gọi cắt giảm sự phụ thuộc.
Vào ngày 23 tháng 9, Tổng thống Trump cho biết ông có thể sẽ nói chuyện với Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban về vấn đề này.
“Anh ta là bạn tôi,” anh nói. “Tôi chưa nói chuyện với anh ta, nhưng tôi có cảm giác rằng nếu tôi nói, anh ta có thể sẽ dừng lại. Và tôi nghĩ tôi sẽ làm vậy.”
Nền kinh tế Nga tiếp tục đối mặt với bất ổn trong bối cảnh lạm phát cao, tăng trưởng kinh tế chậm lại và lãi suất gần chạm mức kỷ lục. Các lệnh trừng phạt thương mại cũng hạn chế khả năng tiếp cận thị trường của doanh nghiệp, dẫn đến giảm sút các cơ hội kinh tế.
[Politico: Ukrainian drone attacks on oil refineries drop Russian diesel exports to 5-year low, FT reports]
2. Estonia sẵn sàng tiếp nhận máy bay phản lực F-35 có khả năng hạt nhân của Anh, Bộ trưởng cho biết sau sự xâm nhập của Nga
Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur trả lời tờ Telegraph trong bình luận được công bố hôm Thứ Tư, 24 Tháng Chín, rằng Estonia “luôn cởi mở” chào đón các lực lượng đồng minh, bao gồm cả máy bay chiến đấu F-35A có khả năng hạt nhân của Anh.
“Cánh cửa luôn mở cho các đồng minh”, Pevkur trả lời câu hỏi của Telegraph về việc liệu quốc gia vùng Baltic này có sẵn sàng tiếp nhận máy bay có khả năng hạt nhân của Vương quốc Anh trong tương lai hay không.
Những bình luận này được đưa ra vài ngày sau khi ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan vào ngày 19 tháng 9 và ở lại đó 12 phút trước khi rời đi. Tallinn cho biết các máy bay này đã xâm phạm mà không được phép, trong khi Mạc Tư Khoa phủ nhận mọi hành vi vi phạm.
Sự việc này dẫn đến căng thẳng leo thang hơn nữa giữa NATO và Nga sau khi một máy bay điều khiển từ xa của Nga cũng xâm phạm không phận Rumani và một số máy bay khác bị bắn hạ trên bầu trời Ba Lan.
Vương quốc Anh, một trong ba cường quốc hạt nhân trong NATO cùng với Hoa Kỳ và Pháp, đã công bố kế hoạch mua ít nhất 12 máy bay chiến đấu F-35A có khả năng mang vũ khí hạt nhân do Mỹ sản xuất vào cuối năm nay.
Không giống như các máy bay phản lực F-35 khác mà quân đội Anh đang vận hành, những mẫu máy bay này có khả năng mang bom hạt nhân B61 cũng như vũ khí thông thường.
Estonia, một quốc gia Baltic nằm sát biên giới Nga, không có máy bay chiến đấu riêng. Do đó, nước này phải dựa vào các đồng minh NATO — bao gồm cả Anh — để bảo đảm an ninh hàng không.
Một nguồn tin giấu tên có liên hệ với quân đội Anh nói với tờ Telegraph rằng Anh có thể quyết định không gửi máy bay phản lực có khả năng hạt nhân tới Estonia, vì chúng sẽ “hoạt động giống như một tác nhân kích động hơn là răn đe”.
Vào tháng 6, Pevkur đã xác nhận rằng đất nước ông sẵn sàng tiếp nhận các máy bay phản lực của NATO có khả năng mang vũ khí hạt nhân, điều này đã gây ra phản ứng dữ dội từ Điện Cẩm Linh.
Riêng Pevkur cảnh báo vào ngày 20 tháng 9 rằng các hành động khiêu khích của Nga nhằm mục đích buộc các nước NATO tập trung vào việc phòng thủ của chính họ thay vì giúp đỡ Ukraine.
“Và khi chúng ta bắt đầu nói về việc liệu chúng ta có nên đưa thêm máy bay chiến đấu hay hệ thống phòng không hay không, thì đây chính xác là điều mà Nga muốn - chuyển hướng sự chú ý của chúng ta khỏi việc giúp đỡ Ukraine và tập trung vào sân sau của mình”, Bộ trưởng phát biểu trước ủy ban quốc phòng và đối ngoại của quốc hội Estonia.
Vụ xâm nhập mới nhất đã khiến khắp Âu Châu kêu gọi bắn hạ máy bay Nga nếu vi phạm. Pevkur cảnh báo rằng bước đi này cần được thực hiện thận trọng, nhưng nhấn mạnh rằng liên minh sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần thiết.
Các đồng minh NATO đã họp để thảo luận về vụ việc vào sáng ngày 23 tháng 9 sau khi Estonia viện dẫn Điều 4 — đây là lần thứ hai liên minh họp để tham khảo ý kiến theo điều này trong tháng sau vụ máy bay Nga xâm phạm không phận Ba Lan vào ngày 10 tháng 9.
Liên minh gọi hành động vi phạm không phận Estonia là “một phần trong mô hình hành vi ngày càng vô trách nhiệm của Nga”.
“Nga không nên nghi ngờ gì nữa: NATO và các đồng minh sẽ sử dụng, theo luật pháp quốc tế, mọi công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết để tự vệ và ngăn chặn mọi mối đe dọa từ mọi hướng”, tuyên bố viết.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ứng theo cách thức, thời điểm và phạm vi mà chúng tôi lựa chọn. Cam kết của chúng tôi đối với Điều 5 là tuyệt đối.”
NATO trước đó đã công bố điều động nhiệm vụ Eastern Sentry, nhằm mục đích hạn chế khả năng can thiệp của Nga vào không phận của các thành viên liên minh.
[Kyiv Independent: Estonia open to hosting UK's nuclear-capable F-35 jets, minister says after Russian incursion]
3. Đồng minh của Putin cảnh báo chính quyền Tổng thống Trump về nguy cơ xung đột trực tiếp là rất ‘cao’
Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cảnh báo chính quyền Tổng thống Trump rằng “nguy cơ xung đột trực tiếp vẫn còn cao” giữa Hoa Kỳ và Nga.
“Nga sẵn sàng tuân thủ Hiệp ước START mà tôi đã ký năm 2010. Giờ đây, chính quyền Tổng thống Trump phải quyết định. Nhưng chỉ tuân thủ đúng từng chữ trong hiệp ước là chưa đủ. Hoa Kỳ phải từ bỏ việc làm suy yếu Nga bằng các biện pháp trừng phạt và thuế quan. Nếu không, nguy cơ xung đột trực tiếp vẫn còn cao”, Medvedev, hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh của Putin, phát biểu.
Chiến tranh Nga-Ukraine, vốn đã kéo dài kể từ khi Putin phát động cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022, đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Nga sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, và các nhân vật truyền thông Nga thường xuyên đưa ra những lời đe dọa về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân trong bối cảnh xung đột. Hoa Kỳ đã ủng hộ Ukraine và ban hành các lệnh trừng phạt đối với nền kinh tế Nga nhằm gây áp lực chấm dứt xung đột.
Hiệp ước START, một thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Nga thiết lập giới hạn về vũ khí hạt nhân, có hiệu lực từ năm 1991. Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Hiệp ước START mới được cập nhật có hiệu lực vào năm 2011 và đã được gia hạn đến ngày 4 tháng 2 năm 2026.
Hiệp ước này đặt ra những giới hạn có thể kiểm chứng được đối với tất cả vũ khí hạt nhân tầm xa liên lục địa được Nga điều động. Hiệp ước giới hạn mỗi quốc gia không được điều động quá 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 hỏa tiễn và máy bay ném bom.
Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, Putin cho biết Nga sẽ tuân thủ hiệp ước thêm một năm nữa.
Nhà độc tài nói: “Để tránh gây ra một cuộc chạy đua vũ trang chiến lược mới và để bảo đảm mức độ dự đoán và kiềm chế có thể chấp nhận được, chúng tôi tin rằng việc cố gắng duy trì nguyên trạng được thiết lập theo Hiệp ước START mới trong giai đoạn khá hỗn loạn hiện nay là hợp lý”.
Ông nói thêm rằng điều này “chỉ khả thi nếu Hoa Kỳ hành động theo cách tương tự và không thực hiện các bước làm suy yếu hoặc phá vỡ sự cân bằng hiện có về tiềm năng răn đe”, NBC News đưa tin.
Hiệp ước START Mới được cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Medvedev ký kết. Vào thời điểm đó, Obama cho biết thỏa thuận này thể hiện thiện chí của Hoa Kỳ và Nga trong việc “theo đuổi vai trò lãnh đạo toàn cầu có trách nhiệm”.
Nga đã đình chỉ Hiệp ước START mới vào tháng 2 năm 2023 sau khi Hoa Kỳ cáo buộc Mạc Tư Khoa vi phạm hiệp ước này do không duy trì các yếu tố giám sát lẫn nhau liên quan đến hoạt động thanh tra.
Căng thẳng vẫn ở mức cao giữa Nga và Mỹ, cũng như các đồng minh Âu Châu của Washington. Hôm thứ Ba, Tổng thống Trump cho biết ông tin rằng các quốc gia thành viên NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ sau khi cả Ba Lan và Estonia đều báo cáo về các vụ xâm phạm của Nga hồi đầu tháng 9.
[Newsweek: Putin Ally Issues Warning to Trump Admin on ‘High’ Risk of Direct Conflict]
4. Tổng thống Trump gọi Nga là ‘Hổ giấy’, nói Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba cho biết ông tin rằng Ukraine hiện có khả năng giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ và đánh bại Nga – với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu và NATO.
Trong một động thái thay đổi đột ngột, Tổng thống Trump đã đăng lên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình rằng Ukraine có thể “chiến đấu và GIÀNH CHIẾN THẮNG toàn bộ Ukraine trở lại hình dạng ban đầu”.
Ông nói thêm: “Với thời gian, sự kiên nhẫn và sự hỗ trợ tài chính của Âu Châu, đặc biệt là NATO, thì Biên giới ban đầu nơi cuộc chiến này bắt đầu, là một lựa chọn khả thi”.
Cũng vào thứ Ba, tổng thống Hoa Kỳ đã tham dự đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York - nơi ông đã có bài phát biểu chỉ trích gay gắt trước Liên Hiệp Quốc trước khi có cuộc gặp thân thiện hơn với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bên lề sự kiện.
Tổng thống Trump cũng chỉ trích Nga vì đã “vô mục đích” tiến hành cuộc chiến ở Ukraine trong ba năm rưỡi - một cuộc chiến mà ông cho rằng một cường quốc quân sự thực sự chỉ cần chưa đầy một tuần để giành chiến thắng.
“Điều này không hề phân biệt đối xử với Nga. Thực tế, nó khiến họ trông giống như 'hổ giấy'“, Tổng thống Hoa Kỳ viết.
Ông cũng trích dẫn cuộc khủng hoảng nhiên liệu của Nga như một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Nga đang gặp rắc rối nghiêm trọng.
“ Ukraine có tinh thần vĩ đại, và ngày càng trở nên tốt hơn, Ukraine mới có thể lấy lại đất nước của mình theo hình thái ban đầu và, ai biết được, thậm chí có thể tiến xa hơn thế nữa!” Tổng thống Trump nói thêm – dường như ám chỉ rằng Ukraine thậm chí có thể chinh phục được một số lãnh thổ của Nga.
Âu Châu trong tình trạng báo động cao khi Nga phủ nhận liên quan đến các vụ việc máy bay điều khiển từ xa ở Oslo và Copenhagen
Thủ tướng Đan Mạch cho biết vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa vào đêm thứ Hai phù hợp với các diễn biến gần đây khác, bao gồm vi phạm không phận, xâm nhập máy bay điều khiển từ xa và tấn công mạng.
Ông kết thúc bằng lời hứa rằng Hoa Kỳ sẽ “tiếp tục cung cấp vũ khí cho NATO để NATO có thể làm bất cứ điều gì họ muốn” và chúc cả hai nước mọi điều tốt đẹp.
Tổng thống Trump đã thực sự trải thảm đỏ đón Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska tháng trước. Tuy nhiên, ông đã có dấu hiệu mất kiên nhẫn với nhà lãnh đạo quyền lực của Điện Cẩm Linh trong những tuần gần đây, khi lời hứa tham gia các cuộc đàm phán hòa bình của Putin đã không thành hiện thực.
Trước đó vào thứ Ba, Tổng thống Trump đã nói với các phóng viên rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận NATO.
[Kyiv Post: Trump Calls Russia ‘Paper Tiger’, Says Ukraine Can Win Back All Territory]
5. Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ nói chuyện với các nước Liên Hiệp Âu Châu về việc gây áp lực với Putin
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba cho biết ông sẽ gặp các nhà lãnh đạo Âu Châu để cùng hành động chống lại Nga nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, ngay cả khi ông đồng thời lập luận rằng các nước Liên Hiệp Âu Châu đang “đi xuống địa ngục” vì chính sách di cư mở.
Trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York, ông phát biểu: “Trong trường hợp Nga không sẵn sàng đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh, thì Hoa Kỳ đã chuẩn bị đầy đủ để áp đặt một loạt mức thuế quan rất mạnh, điều mà tôi tin là sẽ nhanh chóng chấm dứt đổ máu”.
Sau đó, Tổng thống Trump tiếp tục nhắc lại yêu cầu các nước Âu Châu ngừng mua dầu và khí đốt của Nga - điều mà ông coi là điều kiện tiên quyết để Hoa Kỳ áp đặt mức thuế quan đó đối với Nga.
“Vì vậy, tôi sẵn sàng thảo luận về vấn đề này,” ông nói tiếp. “Hôm nay chúng ta sẽ thảo luận về vấn đề này với tất cả các quốc gia Âu Châu đang tụ họp ở đây. Tôi chắc rằng họ rất vui mừng khi nghe tôi nói về nó. Nhưng đó là sự thật.”
Các nước Liên Hiệp Âu Châu đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga kể từ khi Mạc Tư Khoa bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, nhưng Hung Gia Lợi và Slovakia vẫn là những nước mua dầu khí đáng kể của Nga và cho đến nay vẫn phản đối áp lực ngừng mua.
Các quan chức Liên Hiệp Âu Châu đã dành vài tháng qua để thuyết phục Tổng thống Trump chấp thuận các biện pháp kinh tế chống lại Mạc Tư Khoa. Một số nhà ngoại giao đã bày tỏ sự hoài nghi về việc Tổng thống Mỹ thực sự nghiêm chỉnh trong việc thúc đẩy các biện pháp này, với một quan chức Liên Hiệp Âu Châu tuần trước nói rằng nhà lãnh đạo Mỹ đang “bịa ra lý do để không làm gì cả”.
Tuần trước, nhánh hành pháp của Liên Hiệp Âu Châu tại Brussels đã đệ trình vòng trừng phạt thứ 19 đối với Nga, nhắm vào các ngân hàng, công ty năng lượng và lĩnh vực tiền điện tử. Các thực thể Trung Quốc và Ấn Độ cũng nằm trong danh sách trừng phạt này, khi Liên Hiệp Âu Châu đặt mục tiêu siết chặt các công ty giúp Mạc Tư Khoa lách lệnh trừng phạt.
Trong bài phát biểu của Tổng thống Trump trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, trong đó ông nói rằng cuộc chiến “không làm cho nước Nga trông tốt đẹp hơn”, ông cũng chỉ trích Trung Quốc và Ấn Độ vì ông cho rằng họ là “những nhà tài trợ chính cho cuộc chiến đang diễn ra bằng cách tiếp tục mua dầu của Nga”.
Nhưng, ông nói thêm, các nước NATO “không thể tha thứ được khi không cắt giảm đáng kể nguồn năng lượng và các sản phẩm năng lượng của Nga. Hãy nghĩ mà xem: Họ đang tự tài trợ cho cuộc chiến chống lại chính mình. Ai đã từng nghe nói đến điều đó?”
Trong khi người Âu Châu có thể lấy làm phấn khởi trước tuyên bố nổi bật của Tổng thống Trump về việc sẵn sàng gây áp lực với Nga, họ cũng phải hứng chịu toàn bộ sự chỉ trích gay gắt của ông về chính sách di cư.
Tổng thống Trump nhắm vào các nước Âu Châu mà ông cho là đang gặp “rắc rối nghiêm trọng” do tình trạng nhập cư bất hợp pháp, nhắc lại chủ đề từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông khi gọi các thành phố Âu Châu là “địa ngục”.
“Khi các nhà tù của các người đầy rẫy những người xin tị nạn đã đáp lại lòng tốt bằng tội ác, đã đến lúc chấm dứt thử nghiệm biên giới mở thất bại,” ông nói. “Quốc gia của các người sẽ đi đến địa ngục.”
[Politico: Trump says he’ll talk to EU countries about turning screws on Putin]
6. ‘Bây giờ ông ấy tin tưởng tôi nhiều hơn’, Tổng thống Zelenskiy nói khi Tổng thống Trump thay đổi giọng điệu về Nga
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hiện tin tưởng Kyiv hơn sau hành vi không trung thực của Putin, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu với các phóng viên vào ngày 23 tháng 9.
“Dần dần, Tổng thống Trump nhận ra rằng Putin chỉ đơn giản là chia sẻ một số thông tin không đúng sự thật trên chiến trường. Giờ đây, ông ấy tin tưởng tôi hơn rất nhiều vì những thông tin tình báo của tôi, mà chúng tôi chia sẻ với các đối tác”, Tổng thống Zelenskiy phát biểu tại một cuộc họp báo.
Tổng thống Trump và Tổng thống Zelenskiy đã gặp nhau trước đó trong ngày bên lề kỳ họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Sau cuộc gặp song phương, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nói với các phóng viên rằng ông sẽ chia sẻ “trong khoảng một tháng nữa” liệu ông có còn tin tưởng Putin hay không.
Trong khi đó, Tổng thống Zelenskiy cảnh báo rằng Nga sẽ tiếp tục tiến hành chiến tranh hỗn hợp chống lại Âu Châu ngay cả khi vẫn tiếp tục cuộc xâm lược Ukraine.
“Tôi đã nói với Tổng thống Trump rằng Putin sẽ không chờ đợi chiến tranh ở Ukraine kết thúc. Thay vào đó, ông ấy sẽ cố gắng tìm kiếm những điểm yếu ở Âu Châu, ở các nước thành viên NATO, ông ấy sẽ cố gắng làm điều này. Tôi nhấn mạnh, tôi không biết ông ấy sẽ chọn hình thức nào, bởi vì đã có các cuộc tấn công mạng và các phương pháp khác”, ông nói.
Bình luận của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra sau một loạt hành động khiêu khích của Nga trên lãnh thổ NATO. Mạc Tư Khoa đã xâm phạm không phận Ba Lan vào ngày 10 tháng 9, khiến Warsaw phải bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ của mình - hành động đầu tiên của một thành viên NATO trong hơn ba năm Nga tham gia cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine.
Vài ngày sau khi bị lên án vì vi phạm không phận Ba Lan, máy bay điều khiển từ xa Nga lại tiếp tục xâm phạm không phận Liên Hiệp Âu Châu và NATO, bay qua lãnh thổ Rumani vào ngày 13 tháng 9 trong bối cảnh diễn ra một cuộc Dù quy mô lớn vào Ukraine. Trong một diễn biến leo thang khác vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay chiến đấu của Nga đã xâm phạm không phận Estonia.
Trước đó, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã kêu gọi Ukraine nhượng bộ Nga, nhưng sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy, ông đã ám chỉ rằng Ukraine có thể trả lại toàn bộ lãnh thổ của mình vì Mạc Tư Khoa từ chối ngừng giao tranh.
“Sau khi tìm hiểu và hiểu đầy đủ về tình hình quân sự và kinh tế của Ukraine/Nga và sau khi chứng kiến những khó khăn về kinh tế mà tình hình này gây ra cho Nga, tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình thái ban đầu”, Tổng thống Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình sau đó.
Tổng thống Trump trước đây đã trích dẫn mối quan hệ tích cực của ông với Putin như một yếu tố sẽ giúp Hoa Kỳ làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga. Nhà lãnh đạo Nga đã được Tổng thống Trump chào đón tại Alaska khi hai người gặp nhau vào ngày 15 tháng 8.
Bất chấp lời kêu gọi đạt được thỏa thuận hòa bình của Tổng thống Trump, Nga vẫn từ chối ngừng các hành động thù địch với Ukraine.
Đáp lại, Tổng thống Trump ngày càng bày tỏ sự thất vọng đối với Putin vì không thể đạt được kết quả ngoại giao cho cuộc chiến.
Vào ngày 18 tháng 9, phát biểu tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Trump cho biết Putin đã “làm ông thất vọng”.
“Điều mà tôi nghĩ sẽ dễ dàng nhất để kết thúc là mối quan hệ của tôi với Tổng thống Putin”, ông nói. “Nhưng ông ấy đã làm tôi thất vọng. Ông ấy thực sự đã làm tôi thất vọng.”
[Kyiv Independent: 'Now he trusts me much more,' Zelensky says as Trump shifts tone on Russia]
7. Rutte của NATO tuyên bố với Nga: Chúng tôi sẵn sàng ứng chiến
NATO đã hành động “nhanh chóng và quyết đoán” để đáp trả một số vụ vi phạm không phận gần đây của Nga, nhà lãnh đạo liên minh Mark Rutte cho biết hôm thứ Ba, bác bỏ những lời chỉ trích rằng tổ chức này không đủ khả năng đối phó với các hành động khiêu khích ngày càng gia tăng từ Mạc Tư Khoa.
Hôm thứ Sáu, liên minh đã điều động một số máy bay chiến đấu sau khi ba máy bay MiG-31 của Nga xâm phạm không phận Estonia trong 12 phút. Đầu tháng này, Mạc Tư Khoa cũng đã điều máy bay điều khiển từ xa vào Ba Lan và Rumani.
“Chúng tôi có tất cả các hệ thống phòng thủ để bảo đảm có thể bảo vệ từng tấc đất lãnh thổ của đồng minh”, ông Rutte nói với các phóng viên. “Đó là những gì chúng tôi đã thể hiện trong cả trường hợp của Ba Lan lẫn trường hợp của Estonia.”
Các thành viên liên minh đã họp vào thứ Ba sau khi Estonia viện dẫn Điều 4 của NATO, dẫn đến các cuộc tham khảo ý kiến khẩn cấp giữa các đồng minh.
Trong một tuyên bố được công bố sau cuộc họp, các đại sứ NATO cho biết họ sẽ “không bị ngăn cản bởi những hành động vô trách nhiệm này và các hành động vô trách nhiệm khác của Nga khỏi các cam kết lâu dài của họ trong việc hỗ trợ Ukraine”.
Tuyên bố này cho biết thêm: “Nga không nên nghi ngờ gì nữa: NATO và các đồng minh sẽ sử dụng mọi công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết để tự vệ theo luật pháp quốc tế”.
Cuộc họp cũng diễn ra sau khi Na Uy và Đan Mạch phát hiện máy bay điều khiển từ xa trong không phận của họ vào đêm thứ Hai, khiến các phi trường ở Oslo và Copenhagen phải tạm thời đóng cửa. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hôm thứ Ba cho biết bà “không thể loại trừ” sự can thiệp của Nga, một cáo buộc mà Điện Cẩm Linh bác bỏ.
Để đối phó với các máy bay điều khiển từ xa của Nga ở Ba Lan, Rutte đã tuyên bố điều động nhiệm vụ Eastern Sentry nhằm tăng cường phòng thủ ở sườn phía đông của liên minh.
Sự việc đó, khi các máy bay phản lực của NATO trị giá hàng triệu euro bắn hạ máy bay điều khiển từ xa giá rẻ làm bằng gỗ và xốp, đã gây ra sự chỉ trích rằng liên minh này không chuẩn bị cho các mối đe dọa trên không ngày càng gia tăng và chiến tranh chi phí thấp của Mạc Tư Khoa - ít nhất là về mặt kinh tế.
Rutte cho biết liên minh đang tích cực nỗ lực khắc phục vấn đề này. “Một trong những lý do chúng tôi điều động Eastern Sentry”, ông nói, là “việc bắn hạ... một máy bay điều khiển từ xa có giá khoảng 1.000 hoặc 2.000 đô la, [bằng] một hỏa tiễn trị giá nửa triệu hoặc một triệu đô la là không bền vững.”
Trong khi đó, các sự việc này đã khiến một số đồng minh NATO phải đưa ra cảnh báo đơn phương cho Nga và tìm kiếm những phương thức mới để củng cố hệ thống phòng thủ. Tuần này, Ba Lan và Thụy Điển tuyên bố sẽ bắn hạ bất kỳ máy bay Nga nào xâm phạm lãnh thổ của họ, trong khi Estonia tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận các máy bay chiến đấu có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Anh.
Nga khẳng định họ không làm gì sai.
Theo hãng thông tấn TASS do chính phủ kiểm soát, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết: “Những cáo buộc cho rằng máy bay của chúng tôi đã vi phạm không phận chưa bao giờ được chứng minh bằng dữ liệu đáng tin cậy hoặc bằng chứng thuyết phục”.
Tuy nhiên, Rutte đã ra hiệu rằng các sự việc này sẽ không dẫn đến việc NATO phải sửa đổi các quy tắc về hoạt động quân sự với Nga.
Ông cho biết: “Quyết định về việc có nên bắn máy bay hay không... luôn dựa trên thông tin tình báo có sẵn về mối đe dọa do máy bay gây ra”, đồng thời lập luận rằng “không phát hiện thấy mối đe dọa trực tiếp nào” ở Estonia.
“Nhưng nếu cần thiết, bạn có thể yên tâm rằng chúng tôi sẽ làm những gì cần thiết để bảo vệ thành phố, người dân và cơ sở hạ tầng của chúng tôi”, ông nói thêm.
[Politico: NATO’s Rutte to Russia: We’re ready for you]
8. Nga có thể liên quan đến ‘cuộc tấn công nghiêm trọng’ vào Đan Mạch
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết bà không thể loại trừ khả năng Nga đứng sau vụ gián đoạn lớn tại phi trường Copenhagen do máy bay điều khiển từ xa bay trong khu vực gây ra, đồng thời gọi đây là “cuộc tấn công nghiêm trọng” vào cơ sở hạ tầng quan trọng của đồng minh NATO này.
Frederiksen chỉ ra một sự việc máy bay điều khiển từ xa tương tự cũng xảy ra ở phi trường Oslo tại Na Uy vào thứ Hai, ngày 22 tháng 9, và vụ vi phạm không phận Ba Lan, Estonia và Rumani gần đây bị cáo buộc là do Nga gây ra.
Frederiksen phát biểu bằng tiếng Đan Mạch, theo báo cáo của Cộng hòa Dân chủ Đan Mạch: “Điều này nhất thiết phải được xem xét trong bối cảnh của mọi thứ khác đang diễn ra ở Âu Châu - mặc dù chúng tôi vẫn chưa thể kết luận được điều gì”.
Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin phát biểu với Newsweek rằng những nghi ngờ về sự liên quan của Nga là “vô căn cứ”, đồng thời nói thêm rằng “Nga không quan tâm đến việc leo thang căng thẳng hơn nữa ở Âu Châu, điều này có thể gây ra những hậu quả khó lường”.
“Vụ việc trên bầu trời phía trên Sân bay Copenhagen cho thấy rõ ràng ý đồ khiêu khích các nước NATO tiến hành một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp với Nga. Việc chiều theo ý đồ này là không thể chấp nhận được”, ông Barbin nói.
Nga cho biết các đồng minh NATO chưa cung cấp đủ bằng chứng chứng minh máy bay của Mạc Tư Khoa vi phạm không phận.
Nhưng NATO cho biết Nga đang thử nghiệm khả năng phản ứng và quyết tâm của các đồng minh trong một loạt hành động khiêu khích có chủ đích liên quan đến sự hỗ trợ liên tục của liên minh này dành cho Ukraine.
Nguy cơ xảy ra xung đột trực tiếp giữa Nga và NATO do Hoa Kỳ đứng đầu - cả hai bên đều được trang bị kho vũ khí hạt nhân có khả năng tàn phá khủng khiếp - đang gia tăng theo từng tuần.
Theo Điều 5 của hiệp ước thành lập NATO, các đồng minh có nghĩa vụ bảo vệ lẫn nhau nếu một bên bị tấn công vũ trang. Điều 5 vẫn chưa được viện dẫn trong cuộc xung đột này, và Nga chưa tuyên chiến với NATO.
Nhưng Điện Cẩm Linh đã mô tả NATO đang trong tình trạng chiến tranh với Nga vì viện trợ cho Ukraine, chống lại cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa kể từ tháng 2 năm 2022.
Jes Jespersen, thanh tra cảnh sát cao cấp của Sở Cảnh sát Copenhagen, gọi phi công lái máy bay điều khiển từ xa là “một diễn viên có năng lực” trong cuộc họp báo sáng thứ Ba.
Jespersen cho biết phi công có vẻ muốn thể hiện kỹ năng và thực hành các kỹ thuật của mình.
Hai hoặc ba máy bay điều khiển từ xa lớn đã biến mất sau vài giờ và không bị bắn hạ vì các quan chức Đan Mạch cho rằng rủi ro đối với phi trường - đặc biệt là hành khách, máy bay trên đường băng và kho nhiên liệu - là quá cao.
Sân bay Copenhagen là phi trường lớn nhất ở Scandinavia.
Đầu tháng 9, Ba Lan đã bắn hạ những máy bay điều khiển từ xa mà họ cho là của Nga vi phạm không phận nước này và gây ra mối đe dọa an ninh trong cuộc tấn công trên không của Mạc Tư Khoa vào miền tây Ukraine láng giềng.
Trong một sự việc riêng biệt, Estonia cáo buộc máy bay chiến đấu của Nga vi phạm không phận nước này trong 12 phút sau khi phớt lờ cảnh báo yêu cầu rời khỏi khu vực.
Cả Ba Lan và Estonia đều kích hoạt Điều 4 của NATO về mối đe dọa từ Nga, khởi động các cuộc tham khảo ý kiến chính thức giữa các đồng minh về cách ứng phó.
Các đồng minh phương Tây cho biết Nga đang tiến hành chiến tranh hỗn hợp chống lại họ, chẳng hạn như các hành vi phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng và tấn công mạng.
Nga phủ nhận cáo buộc
[Newsweek: Russia Link Possible in ‘Serious Attack’ on NATO’s Denmark]
9. ‘Mọi thứ đều có thể bị vô hiệu hóa’ - Tổng thống Zelenskiy kêu gọi hệ thống phòng không chung của phương Tây bắn hạ hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga trên bầu trời Ukraine
Trong bài phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vào ngày 23 tháng 9, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã kêu gọi các thành viên của Liên minh thiện chí hỗ trợ Ukraine bắn hạ hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga bay qua không phận Ukraine.
Tổng thống Zelenskiy cho biết: “Nếu chúng ta có thể củng cố bầu trời của mình bằng một hệ thống chung để ngăn chặn hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga, điều đó sẽ buộc Nga phải ngừng tấn công từ trên không”.
“Bởi vì mọi thứ đều có thể bị đóng cửa và do đó Putin sẽ buộc phải ngồi ở đây, hoặc ở một địa điểm đáng kính khác, và tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn trên thực địa.”
“Nếu không có chiến tranh trên bầu trời, Nga không thể tiếp tục chiến đấu trên mặt đất”, Tổng thống Zelenskiy nói tiếp, đồng thời cho biết ông đã trao đổi với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng như các nhà lãnh đạo Âu Châu khác về vấn đề này.
Trong khi Ukraine từ lâu đã kêu gọi các đồng minh phương Tây hỗ trợ đóng cửa bầu trời trên không phận của Ukraine, thì các nước NATO lại cung cấp vũ khí phòng không vì lo ngại tình hình có thể leo thang thông qua sự tham gia của NATO.
Bình luận của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra chỉ vài giờ sau cuộc gặp với Tổng thống Trump bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 80 tại New York. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa phương Tây và Nga leo thang, sau nhiều vụ Nga vi phạm không phận lãnh thổ NATO trong những tuần gần đây.
Trong bối cảnh máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập vào ngày 10 tháng 9, Ba Lan đã bắn hạ 4 trong số 19 máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận nước này lần đầu tiên kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
Vài ngày sau, vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay chiến đấu của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trước khi bị máy bay NATO chặn lại, buộc quốc gia Baltic này phải kích hoạt Điều 4, triệu tập tham khảo ý kiến với các đồng minh.
Trong một sự thay đổi chính sách rõ ràng sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy, Tổng thống Trump đã tuyên bố vào ngày 23 tháng 9 rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ.
Tổng thống Trump nói NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận liên minh
Sau các sự việc tương ứng, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski và Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna đã đề xuất thay đổi chính sách theo hướng chống lại các cuộc tấn công và vi phạm trên không của Nga.
“Thông điệp phải rõ ràng: các hành vi vi phạm trong tương lai sẽ phải chịu sự đáp trả — bao gồm, nếu cần thiết, việc chặn và bắn hạ máy bay xâm phạm. Đây không chỉ là việc bảo vệ biên giới Estonia — mà còn là việc bảo vệ biên giới NATO,” Tsahkna nói với tờ Kyiv Independent.
Sikorski cho biết ý tưởng đóng cửa một phần không phận của Ukraine bằng hệ thống phòng không do NATO điều động có thể sẽ được đưa ra thảo luận lại sau vụ tấn công, cho thấy “quan điểm đang chuyển hướng sang ý tưởng này”.
Tổng thống Zelenskiy không cung cấp thêm thông tin chi tiết về kế hoạch tiềm năng cho một “hệ thống chung”.
“Chúng tôi kỳ vọng hành động của Mỹ sẽ thúc đẩy Moskva tiến tới hòa bình. Moskva sợ Mỹ và luôn chú ý đến nước này”, Tổng thống Zelenskiy kết luận.
Trong khi Nga tiếp tục mở rộng cuộc tấn công ở tiền tuyến, Tổng thống Trump lần đầu tiên bày tỏ quan điểm rằng Kyiv sẽ giành lại các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy.
Tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình dạng ban đầu của nó”, Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social của mình.
Tổng thống Trump cho biết: “Với thời gian, sự kiên nhẫn và sự hỗ trợ tài chính của Âu Châu, đặc biệt là NATO, thì biên giới ban đầu nơi cuộc chiến này bắt đầu, là một lựa chọn khả thi”, đồng thời nói thêm rằng Nga đã tiến hành cuộc chiến của mình “một cách vô định trong ba năm rưỡi”.
[Kyiv Independent: 'Everything could be shut down' — Zelensky calls for joint Western air defense system to down Russian missiles, drones over Ukraine]
10. Tổng thống Trump chỉ trích Liên Hiệp Quốc vì không “phát huy” được tiềm năng của mình
Tổng thống Trump đã chỉ trích Liên Hiệp Quốc trong bài phát biểu trước Đại hội đồng hôm thứ Ba, cho rằng tổ chức này đang phớt lờ hoặc làm trầm trọng thêm những vấn đề trên toàn thế giới mà ông phải giải quyết.
“Mục đích của Liên Hiệp Quốc là gì?” Tổng thống Trump hỏi. “Nó thậm chí còn chưa đạt đến mức tiềm năng của nó.”
Trong bài phát biểu chuyển từ những lời phàn nàn về việc mất hợp đồng cải tạo trụ sở sang kể lại những gì ông coi là thành công trong chính sách đối ngoại của mình, tổng thống đã vẽ nên hình ảnh Liên Hiệp Quốc như một tổ chức lỗi thời, kém hiệu quả và cho biết ông đã nỗ lực chấm dứt “bảy cuộc chiến” mà không cần bất kỳ sự trợ giúp nào.
“Thật đáng tiếc khi tôi phải làm những việc này thay vì Liên Hiệp Quốc làm”, Tổng thống Trump nói. “Tôi đã kết thúc bảy cuộc chiến tranh, đàm phán với các nhà lãnh đạo của từng quốc gia này, và thậm chí chưa bao giờ nhận được một cuộc gọi nào từ Liên Hiệp Quốc đề nghị giúp hoàn tất thỏa thuận.”
Phàn nàn về máy nhắc chữ bị hỏng khi ông bắt đầu bài phát biểu và thang cuốn bị hỏng mà ông phải đi khi vào tòa nhà vài phút trước đó, Tổng thống Trump cho biết tổ chức này có “tiềm năng to lớn” nhưng không phát huy được tiềm năng đó.
Ngay cả khi nói về khát vọng hòa bình — và mong muốn nhận Giải Nobel Hòa bình — những phát biểu của Tổng thống Trump vẫn mang đậm tính hiếu chiến đặc trưng. Ông lên lớp các nước khác về vấn đề nhập cư, nói với các nhà lãnh đạo Âu Châu rằng sự thụ động của họ đang “phá hủy” đất nước và di sản của họ. Ông cảnh báo các băng đảng ma túy rằng ông sẽ “xóa sổ các ngươi”. Và khi khẳng định rằng việc các đồng minh công nhận nhà nước Palestine sẽ là “phần thưởng quá lớn cho Hamas” và coi thường biến đổi khí hậu là “vụ lừa đảo lớn nhất từng được thực hiện trên thế giới”, tổng thống đã nói rõ rằng, về nhiều vấn đề, nước Mỹ hiện đang đi chệch xa khỏi sự đồng thuận chung của toàn cầu.
“Các vị đang hủy hoại đất nước mình”, ông nói, thúc giục các nhà lãnh đạo áp dụng đường lối của ông về vấn đề nhập cư. “Tôi có thể nói với các vị rằng tôi rất giỏi việc này. Đất nước của các vị sẽ xuống địa ngục.”
Trong bài phát biểu dài dòng kéo dài gần một giờ và dường như nhắm vào cả khán giả chính trị trong nước lẫn các nhà lãnh đạo thế giới trong phòng, Tổng thống Trump đã chỉ trích những nỗ lực của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu, kêu gọi các quốc gia khác mua năng lượng từ Hoa Kỳ trong khi tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ không còn hy sinh để đưa thế giới thoát khỏi năng lượng dựa trên carbon nữa.
Tổng thống Trump cho biết: “Toàn bộ khái niệm toàn cầu hóa yêu cầu các quốc gia công nghiệp thành công tự gây đau khổ cho chính mình và phá vỡ hoàn toàn toàn bộ xã hội của họ phải bị bác bỏ hoàn toàn và ngay lập tức”.
Tổng thống Trump đã nhận công lao khi thúc đẩy NATO đồng ý tăng chi tiêu quốc phòng trong thập niên tới vào đầu năm nay, gây áp lực buộc các nước Âu Châu ngừng mua dầu từ Nga để hỗ trợ cho cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine.
Ông bày tỏ mong muốn chấm dứt cuộc chiến đó và xung đột giữa Israel và Hamas ở Gaza, nhưng lại bỏ qua sự miễn cưỡng của chính ông cho đến nay trong việc gây thêm áp lực lên các nhà lãnh đạo Nga và Israel để đàm phán một nền hòa bình lâu dài.
“ Hôm nay, tôi đến đây để trao tặng bàn tay lãnh đạo và tình hữu nghị của nước Mỹ cho bất kỳ quốc gia nào trong hội đồng này sẵn sàng cùng chúng tôi xây dựng một thế giới an toàn và thịnh vượng hơn,” Tổng thống Trump phát biểu. “Nhưng để đạt được điều đó, chúng ta phải từ bỏ những đường lối thất bại trong quá khứ và cùng nhau đối mặt với một số mối đe dọa lớn nhất trong lịch sử.”
Bài phát biểu của Tổng thống Trump, bắt đầu bằng cái nhìn tổng quan về những thành tựu trong nước của ông, theo nhiều cách là sự đáp trả bài diễn văn nhậm chức của ông tuyên bố về sự ra đời của một “thời đại hoàng kim” mới cho nước Mỹ - và là sự nhắc lại những cuộc tấn công thường xuyên của ông vào cựu Tổng thống Joe Biden, người mà ông cho là đã phung phí một thế giới “thịnh vượng và hòa bình” sau nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump.
Tổng thống khen ngợi Tổng thống El Salvador, Nayib Bukele, vì đã giam giữ những người bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ trong “các nhà tù khủng bố”. Những phát biểu dài dòng của ông về sự cần thiết phải bảo vệ biên giới và hạn chế nhập cư bất hợp pháp được đưa ra như một lời khoe khoang về hành động của chính quyền ông và như một bài giảng cho các quốc gia khác, đặc biệt là ở Âu Châu, nơi mà Tổng thống Trump tuyên bố đang bị “xâm lược bởi một lực lượng người nhập cư bất hợp pháp chưa từng thấy trước đây”.
“Liên Hiệp Quốc không những không giải quyết được những vấn đề mà nó nên giải quyết, mà còn thường xuyên tạo ra những vấn đề mới để chúng ta phải giải quyết”, Tổng thống Trump nói.
Chỉ trích Thị trưởng Luân Đôn Sadiq Khan, Tổng thống Trump tuyên bố rằng “giờ họ muốn áp dụng luật Sharia” ở đó. Tổng thống chỉ trích các nhà lãnh đạo Âu Châu vì đã không phản ứng.
Một đồng minh thân cận của Putin dường như rất vui mừng khi Tổng thống Trump khiển trách các nhà lãnh đạo Âu Châu. Kirill Dmitriev, một phụ tá thân cận của Putin, người đã nhiều lần gặp gỡ đặc phái viên của Tổng thống Trump, Steve Witkoff, đã đăng tải lên mạng xã hội một hình ảnh cho thấy Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen đang chăm chú theo dõi bài phát biểu của tổng thống.
Sau bài phát biểu và trước khi bắt đầu một loạt cuộc họp với các nhà lãnh đạo thế giới, Tổng thống Trump đã đưa ra đánh giá của riêng mình về bài phát biểu trong một bài đăng trên mạng xã hội, viết rằng ông cảm thấy bài phát biểu “được đón nhận rất nồng nhiệt” và lưu ý rằng ông đã nói về các vấn đề năng lượng và nhập cư “trong một thời gian rất dài”.
Phát biểu với các phóng viên sau cuộc gặp với Tổng Thư ký Antonio Guterres vào cuối buổi sáng, Tổng thống Trump tỏ ra ôn hòa hơn. Sau khi Guterres mô tả vai trò lãnh đạo của Mỹ là “thiết yếu”, Tổng thống Trump bày tỏ sự ủng hộ đối với Liên Hiệp Quốc và tiềm năng của tổ chức này.
“Nó có thể làm được rất nhiều điều. Tôi ủng hộ nó,” ông nói. “Đôi khi tôi có thể không đồng tình, nhưng tôi hoàn toàn ủng hộ nó.”
Tổng thống Trump đã nhắc lại những nhận xét tích cực đó trong một cuộc họp ngắn với von der Leyen, người mà ông mô tả là “một người phụ nữ rất quyền lực và thông minh”. Bất chấp những lời chỉ trích gay gắt nhắm vào Âu Châu chỉ vài giờ trước đó, ông cho biết bà đã làm “một công việc tuyệt vời”.
Trong khi Guterres tỏ ra khéo léo, những bình luận của Tổng thống Trump đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Federico Borello, giám đốc điều hành tạm thời của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền. Ông cho biết trong một tuyên bố rằng tổng thống “đã đưa ra quá nhiều tuyên bố sai sự thật về các vấn đề thế giới tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc để có thể giải quyết một cách nghiêm chỉnh” và than thở về thái độ thù địch đối với tổ chức này từ nhà hảo tâm quan trọng nhất của mình.
“Liên Hiệp Quốc luôn có những thiếu sót, nhưng việc giám sát nhân quyền, cung cấp viện trợ nhân đạo, bảo vệ người tị nạn và thúc đẩy trách nhiệm giải trình quốc tế là điều thiết yếu trên toàn cầu,” Borello nói tiếp. “Các quốc gia nên bác bỏ ngay lập tức những đề xuất vô lý của Tổng thống Trump, chẳng hạn như làm suy yếu hệ thống tị nạn toàn cầu.”
Trong bài phát biểu chính thức, dài hơn gấp ba lần thời gian phát biểu thông thường của các nhà lãnh đạo, Tổng thống Trump cũng khoe khoang về các cuộc tấn công phi pháp của mình vào các băng đảng ma túy Venezuela bị tình nghi. “Người dân không còn thích vận chuyển ma túy bằng thuyền với số lượng lớn nữa”, Tổng thống Trump nói trực tiếp với các băng đảng. “Hãy cảnh giác rằng chúng tôi sẽ thổi bay các người cho đến khi các người biến mất.”
Ông cũng tỏ ra cứng rắn về thuế quan, cho rằng cuộc chiến thương mại rộng lớn hơn của ông mang tính “phòng thủ”, nhằm bảo vệ người Mỹ hoặc trừng phạt các quốc gia khác vì những vi phạm khác nhau. Trên thực tế, Tổng thống Trump đã nhắm thẳng vào Brazil, khẳng định rằng “các mức thuế quan lớn” mà ông áp đặt lên quốc gia này là để đáp trả việc chính phủ “tấn công vào những người chỉ trích chính trị tại Hoa Kỳ”, ám chỉ trường hợp của cựu tổng thống Jair Bolsonaro, đồng minh của Tổng thống Trump.
Nhưng trong một đoạn nói chuyện riêng, Tổng thống Trump cho biết ông đã có cuộc trò chuyện ngắn gọn ở hậu trường với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva và họ đã đồng ý gặp nhau vào tuần tới. Mặc dù bài phát biểu nhìn chung mang tính chỉ trích, một số câu nói nhẹ nhàng hơn của Tổng thống Trump đã khiến cả hội trường bật cười.
“Trong suốt chiến dịch tranh cử, họ đã đội một chiếc mũ, chiếc mũ bán chạy nhất, 'Tổng thống Trump đã đúng về mọi thứ'“, ông nói với các nhà lãnh đạo thế giới đang tụ họp trong khi thảo luận về biến đổi khí hậu. “Và tôi không nói điều đó theo kiểu khoe khoang, nhưng đó là sự thật. Tôi đã đúng về mọi thứ.”
[Politico: Trump blasts the UN for not ‘living up’ to its potential]