1. Đánh giá của Tướng Keith Kellogg sau chuyến thăm Kyiv

Tướng Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine, cho biết Nga không thể nào giành chiến thắng trong cuộc xâm lược Ukraine, bất chấp những tuyên bố của Điện Cẩm Linh. Ông đưa ra lập trường trên sau khi tham dự Hội nghị thường niên Chiến lược Âu Châu Yalta, gọi tắt là YES lần thứ 21 tại Kyiv, ông cho biết:

“Nếu Putin thắng, ông ấy đã ở Odessa rồi. Nếu ông ấy thắng, ông ấy đã ở phía tây sông Dnipro. Nếu ông ấy thắng, ông ấy đã có thể thay đổi chính phủ. Thực tế là Nga đang thua trong cuộc chiến này.”

Kellogg bác bỏ những bước tiến của Nga ở Donbas là vô nghĩa. “Nếu coi việc tiến quân tính bằng mét chứ không phải dặm, thì được thôi, đó là thành công. Nhưng với cái giá họ phải trả, thì nó rất to lớn”, ông nói.

Ông nhớ lại cuộc trò chuyện tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Trump khoảng sáu tuần trước, khi ông được tổng thống hỏi liệu Nga có đang thắng thế hay không. “Thưa Tổng thống, đừng chỉ nghe tôi nói,” Kellogg nói. “Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân của ngài, Dan Kaine, đang ở ngoài. Hãy hỏi ông ấy câu hỏi đó.” Kellogg nói rằng câu trả lời của Kaine cũng tương tự: “Người Nga không thắng.”

Kellogg cho biết ông đã chứng kiến người Âu Châu “đứng lên” và nhấn mạnh rằng cuộc xung đột về cơ bản là cuộc chiến của Âu Châu vì nó diễn ra ngay tại sân sau của Âu Châu.

Trong một cuộc thảo luận gần đây tại Phòng Bầu dục về khả năng của quân đội Nga, ông phát biểu: “Tôi đã nói với những người trong phòng, 'Chúng ta sẽ đá đít chúng.' Ý tôi là đừng vội tin vào những lời tuyên bố của họ. Chúng không tốt như Putin nói. Và tôi đánh giá cao quân đội Ukraine vì họ đã hạ bệ người Nga xuống vài bậc.”

“Tôi không nghĩ có ai nên sợ quân đội Nga... Tôi không tin họ có đủ khả năng tiến về Berlin hay bất kỳ nơi nào khác”, ông nói thêm.

Ông cũng cho rằng sự phụ thuộc của Nga vào các đối tác như Trung Quốc và Bắc Hàn càng làm nổi bật điểm yếu thực sự của nước này. Kellogg lập luận rằng trong quan hệ đối tác Trung-Nga, Mạc Tư Khoa rõ ràng là đối tác yếu thế, trong khi Bắc Kinh nắm giữ sức mạnh kinh tế và quân sự thực sự, cũng như tầm ảnh hưởng và vị thế lãnh đạo lịch sử.

“Tôi nghĩ rằng nếu Trung Quốc cắt đứt viện trợ cho Nga hôm nay, chiến tranh sẽ kết thúc vào ngày mai. Tôi nghĩ họ không thể tồn tại nếu không có sự hỗ trợ của Bắc Kinh”, ông nói.

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, lần thứ ba trong vài ngày qua, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh, đã lên tiếng bác bỏ nhận xét của Tướng Keith Kellogg. Mao Ninh nói: “Chúng tôi không bình luận về một vấn đề mang tính giả định. Trung Quốc luôn duy trì lập trường công bằng về vấn đề khủng hoảng Ukraine và chúng tôi đã nêu rõ điều này nhiều lần”. Đáp lại, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Ukraine, Heorhii Tykhyi, cho biết việc Trung Quốc viện trợ cho Nga để duy trì cuộc xâm lược hiện nay không phải là một giả định. Đó là một thực tế. Tykhyi cho biết quân Ukraine còn bắt được cả lính Tầu tham chiến ở Ukraine.

Kellogg nói thêm rằng nếu Nga thực sự làm tốt, họ sẽ không cần phải đưa 10.000 quân Bắc Hàn đến chiến đấu ở Kursk và những nơi khác.

“Ukraine sẽ không thua cuộc chiến này”, ông khẳng định.

Kellogg cảnh báo rằng Hoa Kỳ và các đồng minh đang tụt hậu rất xa. “Giờ đây, chiến tranh là chiến tranh máy bay điều khiển từ xa, và công nghệ máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi đáng kể”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng xe thiết giáp không còn an toàn nữa vì “máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi điều đó”.

Ông mô tả những tiến bộ nhanh chóng của cả hệ thống máy bay điều khiển từ xa và những thứ chống máy bay điều khiển từ xa là bước ngoặt cho chiến tranh hiện đại: “Gần như – bạn ghét phải nói điều này – giống như một trò chơi điện tử. Họ vừa hạ gục một chiếc xe tăng. Được rồi, đi lấy một lon Coca, quay lại và hạ gục một chiếc khác.”

Theo Kellogg, cuộc cách mạng công nghệ này không chỉ làm thay đổi chiến thuật trên chiến trường mà còn cả kinh tế chiến tranh. “Nó đã thay đổi đáng kể chiến tranh cả về mặt phân tích chi phí lẫn cách thức tiến hành chiến tranh”, ông nói, đồng thời ghi nhận Ukraine đã sớm nhận ra sự thay đổi và thích nghi nhanh hơn hầu hết các quốc gia khác.

Kellogg đã đến Kyiv vào thứ Năm tuần trước, ngay sau khi hàng chục máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan vào đêm hôm trước. Ban đầu, ông dự định dừng chân tại Ba Lan trước khi tiếp tục hành trình đến Ukraine.

Đây là chuyến thăm thứ ba của Kellogg trong những tháng gần đây. Ông đã tham dự các sự kiện mừng Ngày Độc lập tại Kyiv vào ngày 24 tháng 8, tham gia bữa sáng cầu nguyện và gặp gỡ các nhà lãnh đạo Ukraine, và ông cũng đã đến thăm vào tháng 7. Trong chuyến đi đó, ông bày tỏ hy vọng Ukraine sẽ kỷ niệm Ngày Độc lập tiếp theo “dưới bầu trời yên bình”.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nói đùa rằng ông sẵn sàng cấp quốc tịch Ukraine cho Kellogg, vì Nga dường như không tấn công Kyiv mỗi khi ông đến thăm.

“Khi Keith Kellogg đến Kyiv, người dân Kyiv có thể ngủ ngon. Cảm ơn ông. Tôi muốn ông đến thăm tất cả các thành phố ở Ukraine”, Tổng thống Zelenskiy nói, ví von ông Kellogg như hệ thống phòng không Patriot của Mỹ.

“Tôi sẵn sàng cấp quốc tịch cho Tướng Kellogg. Chúng tôi có thể cấp cho ông ấy một căn nhà - bất cứ thứ gì ông ấy cần, nếu điều đó thúc đẩy Nga ngừng bắn”, tổng thống nói thêm.

[Kyiv Post: Kellogg’s Assessment While in Kyiv: ‘We’d Kick Their A**’]

2. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công khu nghỉ dưỡng ở Crimea bị tạm chiếm gần các biệt thự của nhà nước Nga, người đại diện của Điện Cẩm Linh cho biết

Theo Sergey Aksyonov, nhà lãnh đạo chính quyền xâm lược bất hợp pháp, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công khu nghỉ dưỡng Foros ở Crimea bị Nga tạm chiếm vào tối ngày 21 tháng 9, gây ra thiệt hại và thương vong.

Foros là một thị trấn nghỉ dưỡng nằm ở bờ biển cực nam của bán đảo Crimea. Mục tiêu bị cáo buộc, Viện điều dưỡng Foros, là một khu nghỉ dưỡng sang trọng nằm gần bốn biệt thự nhà nước của Nga - những ngôi nhà nông thôn của giới tinh hoa chính trị Nga.

Aksyonov tuyên bố rằng “một số cơ sở” tại khu nghỉ dưỡng đã bị hư hại trong vụ tấn công và một trường học gần đó cũng bị hư hại. Các mảnh vỡ từ máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ đã gây ra một vụ cháy cỏ gần thành phố Yalta.

Aksyonov tuyên bố cuộc tấn công đã giết chết ba người và làm bị thương 16 người.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết vụ tấn công được thực hiện lúc 7:30 tối giờ Mạc Tư Khoa “bằng máy bay điều khiển từ xa được trang bị đầu đạn nổ mạnh”.

Một nguồn tin được tường trình đã nói với kênh Crimea Wind Telegram rằng “những vị khách rất quan trọng” đang lưu trú tại khu nghỉ dưỡng. Theo trang web của khu nghỉ dưỡng Foros, nhà hàng của khu nghỉ dưỡng đã đóng cửa để phục vụ đặc biệt vào ngày 21 tháng 9.

Khu nghỉ dưỡng Foros được Liên đoàn Công đoàn Tatarstan mua lại vào năm 2016 với sự hỗ trợ tài chính từ các doanh nghiệp Nga, bao gồm cả công ty dầu khí Tatneft. Liên đoàn có thể đóng vai trò trung gian bảo vệ các chủ sở hữu thực sự khỏi các lệnh trừng phạt quốc tế.

Putin được tường trình đã nhiều lần nghỉ dưỡng tại khu nghỉ dưỡng Foros, nơi được tường trình có liên quan đến Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB.

Nga đã xâm lược Crimea bất hợp pháp kể từ năm 2014, biến bán đảo này thành một thành trì quân sự hóa mạnh mẽ để hỗ trợ cho cuộc xâm lược Ukraine.

Lực lượng Ukraine đã nhiều lần tấn công vào bán đảo bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa kể từ khi cuộc chiến toàn diện nổ ra vào năm 2022. Gần đây nhất, tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã phá hủy ba trực thăng Mi-8 của Nga và một trạm radar ở Crimea bị tạm chiếm.

[Kyiv Independent: Ukrainian drones strike resort in occupied Crimea near Russian state dachas, Kremlin proxy says]

3. Ba Lan rất cần chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa của Ukraine

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy gần đây cho biết Ba Lan sẽ không thể chống chọi được với đợt tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn của Nga và Ba Lan sẽ mất nhiều người.

Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, Władysław Kosiniak-Kamysz, ban đầu tỏ ra hào hứng tuyên bố Ba Lan đã bắn hạ được 4 chiếc, sau đó cho biết tổng cộng là 7 chiếc. Các quan chức Ukraine ngạc nhiên khi việc ngăn chặn 19 máy bay điều khiển từ xa xâm nhập lãnh thổ NATO, trong đó có bốn chiếc bị bắn hạ, lại là một lý do để ăn mừng. Ukraine bắn hạ hàng trăm máy bay điều khiển từ xa gần như mỗi ngày. Thật vậy, người Ukraine có cảm giác như Ukraine và NATO đang sống trong những vũ trụ song song. NATO, bất chấp việc quân sự hóa trên quy mô lớn, bao gồm cả dân thường, vẫn đang sống trong ảo tưởng hòa bình và xoa dịu Nga.

Trong khi đó, Ukraine đang phải đối mặt với những thực tế khắc nghiệt của cuộc sống. Việc đối mặt với nạn diệt chủng nếu quân đội ngừng bảo vệ đất nước và ngừng phản công. Ukraine cũng sở hữu chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa mà Ba Lan và Tây Âu đang rất cần. Đó là một lý do quan trọng khác khiến Ukraine không thể sụp đổ. Điều gì sẽ xảy ra nếu Nga nắm quyền lực chính trị ở Kyiv và sử dụng chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa của Ukraine để chống lại Âu Châu? Điều đó có thể sẽ báo hiệu sự kết thúc của Liên Hiệp Âu Châu. Nếu có một lập luận nào mà các quan chức Mỹ và Âu Châu cần hiểu, thì đó chính là điều này.

Trong chuyến viếng thăm Kyiv vào tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, Władysław Kosiniak-Kamysz, như bừng tỉnh khi lên tiếng lo ngại về chiến tranh máy bay điều khiển từ xa.

Nga đang mở rộng sản xuất máy bay điều khiển từ xa. Mạc Tư Khoa đang chuẩn bị có khả năng phóng 2.000 máy bay điều khiển từ xa vào Ukraine chỉ trong một đêm vào tháng 11 năm 2025. Điều gì sẽ xảy ra nếu Ba Lan bị tấn công dữ dội bởi 2.000 máy bay điều khiển từ xa?

Cuộc tấn công tiềm tàng của 2.000 máy bay điều khiển từ xa nhắm vào Ba Lan thậm chí có thể dẫn đến sự sụp đổ của nhà nước Ba Lan. NATO có thể sẽ đưa ra một tuyên bố mạnh mẽ và chỉ có vậy.

Người dân Ba Lan chưa sẵn sàng cho các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa

Ở Ba Lan, hầm trú ẩn rất khan hiếm, và người dân hiếm khi quan tâm đến tiếng còi báo động hay ý nghĩa của tín hiệu. Hàng triệu người Ba Lan đã bị tuyên truyền của Nga tẩy não và thực sự tin rằng chính người Ukraine đang cố gắng lôi kéo Ba Lan vào cuộc chiến bằng cách dàn dựng các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa vào không phận Ba Lan.

Điều quan trọng nữa là phải nhớ rằng Ba Lan không phải là Phần Lan hay Israel khi nói đến nhận thức về dân số và cơ sở hạ tầng hầm trú ẩn. Người Phần Lan biết chính xác cách ứng xử khi có cảnh báo, dù là máy bay điều khiển từ xa hay hỏa tiễn tấn công. Nhưng điều đó không đúng ở Ba Lan.

Chiến tranh thực sự đã thay đổi rất sâu xa. Trong giai đoạn đầu của cuộc xâm lược, chiến tranh có thể được đặc trưng bởi các cuộc đấu pháo. Chính vì thế, người ta nghe nhiều đến các chiến dịch một triệu quả đạn pháo cho Ukraine của Liên Hiệp Âu Châu và sau đó là một chiến dịch tương tự của Tiệp. Tuy nhiên, tốc độ sản xuất đạn pháo của Âu Châu quá chậm. Nga có thể sản xuất lượng đạn pháo trong một tháng bằng số lượng Âu Châu sản xuất trong một năm. Sản lượng của Mỹ khá hơn nhưng lại có những người sẵn sàng cắt nguồn cung cấp vào đúng lúc chiến trường đang cần nhất. Chính vì thế, Ukraine đã nỗ lực cải tiến máy bay điều khiển từ xa để có thể lao thẳng vào các khẩu pháo cách xa 25km, rồi 40km, bắt chúng phải im tiếng.

Chiến tranh thực sự đã thay đổi rất sâu xa. Không còn là các cuộc đấu pháo nhưng là các cuộc tấn công bằng từng đàn máy bay điều khiển từ xa.

[Kyiv Post: Poland Desperately Needs Ukrainian Drone Expertise]

4. Ba Lan sẽ bắn hạ máy bay Nga xâm phạm, Thủ tướng Tusk cảnh báo

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết Ba Lan sẽ bắn hạ máy bay đối phương nếu chúng xâm phạm lãnh thổ nước này.

“Tôi muốn nói rõ ràng. Chúng tôi sẽ quyết định bắn hạ các đối tượng bay mà không cần thảo luận khi chúng xâm phạm lãnh thổ của chúng tôi và bay qua Ba Lan. Không có chỗ cho tranh luận ở đây”, Tusk phát biểu tại một cuộc họp báo.

Thủ tướng Tusk đưa ra bình luận này sau một loạt sự việc trong đó máy bay điều khiển từ xa hoặc máy bay chiến đấu của Nga xâm phạm không phận của Ba Lan, Rumani và thứ Sáu tuần trước là Estonia, khi ba máy bay phản lực MiG-31 của Nga vẫn ở trong không phận của quốc gia thành viên NATO này gần 12 phút trước khi liên minh này điều máy bay phản lực đến ứng phó.

Nhà lãnh đạo Ba Lan cho biết thêm rằng ông muốn có “100 phần trăm chắc chắn” rằng các đồng minh NATO của Ba Lan sẽ xem bất kỳ cuộc xâm lược nào theo cùng một cách, để “nếu cuộc xung đột bước vào giai đoạn rất nghiêm trọng, chúng ta sẽ không đơn độc”.

Các sự việc này làm gia tăng mối lo ngại về an ninh dọc sườn phía đông của NATO, dẫn đến lời kêu gọi tăng cường cảnh giác trước các hành động khiêu khích của Nga.

Sau vụ 21 máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập Ba Lan vào đầu tháng này, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã tuyên bố điều động sứ mệnh Eastern Sentry nhằm tăng cường phòng không.

Ba Lan cũng đang cân nhắc những cách hiệu quả hơn để vô hiệu hóa các cuộc xâm nhập tiềm tàng của Nga thay vì điều động máy bay chiến đấu và sử dụng hỏa tiễn đắt tiền để nhắm vào máy bay điều khiển từ xa giá rẻ.

Thủ tướng Tusk cho biết trong những tình huống mơ hồ hơn - chẳng hạn như các chuyến bay gần đây của máy bay chiến đấu Nga phía trên giàn khoan Petrobaltic của Ba Lan ở Biển Baltic bên ngoài vùng biển lãnh thổ của Ba Lan - bất kỳ quyết định phản ứng nào cũng cần phải được đưa ra rất cẩn thận.

Ông cho biết: “Bạn cần phải suy nghĩ kỹ trước khi quyết định hành động có thể gây ra giai đoạn xung đột rất nghiêm trọng”.

[Politico: Poland will shoot down encroaching Russian aircraft, warns PM Tusk]

5. Truyền thông tiết lộ âm mưu của Nga nhằm tác động đến cuộc bầu cử quốc hội Moldova

Bloomberg đưa tin vào ngày 22 tháng 9, trích dẫn các tài liệu mà họ đã xem, rằng Mạc Tư Khoa đã vạch ra một kế hoạch can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội Moldova và phá hoại con đường gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của nước này.

Riêng cuộc điều tra của BBC công bố ngày 21 tháng 9 đã phát hiện ra rằng một mạng lưới bí mật do Nga tài trợ đang cố gắng tác động đến kết quả của cuộc bỏ phiếu sắp tới.

Tin tức này xuất hiện trước cuộc bầu cử ngày 28 tháng 9, trong đó một nhóm các đảng thân Nga sẽ thách thức Đảng Hành động và Đoàn kết, gọi tắt là PAS cầm quyền ủng hộ Âu Châu, có khả năng gây ra những hậu quả lớn đối với nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Moldova.

Các tài liệu mà Bloomberg tiết lộ đã vạch ra một chiến lược nhiều lớp được tường trình do Điện Cẩm Linh trực tiếp điều phối.

Mục đích là làm suy yếu cơ hội của đảng PAS của Tổng thống Moldova Maia Sandu và cuối cùng là loại bà khỏi quyền lực, hãng tin đưa tin.

Theo các tài liệu, chiến thuật của Điện Cẩm Linh bao gồm tuyển dụng công dân Moldova sống ở nước ngoài, bao gồm cả ở Nga, để bỏ phiếu tại các điểm bỏ phiếu ở Liên Hiệp Âu Châu và các quốc gia khác, tổ chức các cuộc biểu tình gây rối và tiến hành một chiến dịch thông tin sai lệch rộng rãi trên mạng xã hội.

Các phóng viên BBC đưa tin bí mật cũng phát hiện ra rằng một mạng lưới do Nga tài trợ đã trả tiền cho những cá nhân sẵn sàng phát tán tuyên truyền ủng hộ Nga và tin tức giả mạo nhằm mục đích làm mất uy tín đảng của Sandu.

BBC phát hiện những người tham gia được trả tiền để bí mật tuyển dụng những người ủng hộ các đảng đối lập thân Nga và tiến hành cuộc thăm dò thay mặt cho một tổ chức không tồn tại.

Cuộc điều tra của BBC cũng tiết lộ mối liên hệ giữa kênh truyền hình này và nhà tài phiệt thân Điện Cẩm Linh đang chạy trốn Ilan Shor và tổ chức phi lợi nhuận Evrazia có liên quan đến ông ta.

Vào tháng 7, Shor tuyên bố rằng Khối Chiến thắng của ông đang có kế hoạch tham gia cuộc bầu cử quốc hội của Moldova.

Đảng PAS của Sandu đang phải đối mặt với thách thức từ nhiều nhóm, bao gồm cả Khối Thay thế ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu và một đảng thân Nga do cựu Tổng thống Moldova Igor Dodon lãnh đạo.

Theo các tài liệu riêng biệt mà Bloomberg xem xét, Dodon bị cáo buộc đã yêu cầu các cơ quan an ninh theo dõi các đối thủ chính trị khi còn đương chức. Dodon phủ nhận mọi hành vi sai trái.

Trong một bức thư ngỏ đăng trên mạng xã hội, cựu tổng thống cũng cáo buộc chính phủ hiện tại gây áp lực bất hợp pháp lên các đảng đối lập.

Các cơ quan thực thi pháp luật của Moldova đã tiến hành hơn 250 cuộc khám xét trên khắp cả nước vào ngày 22 tháng 9 như một phần của cuộc điều tra về các kế hoạch kích động bất ổn và bất ổn hàng loạt, hãng tin NewsMaker của Moldova đưa tin.

Chisianu từ lâu đã cảnh báo về nỗ lực gây bất ổn của Mạc Tư Khoa đối với Moldova. Năm ngoái, Sandu, người ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu, đã tái đắc cử với tỷ lệ sít sao trước Alexandr Stoianoglo, cựu công tố viên hàng đầu được Dodon hậu thuẫn. Tổng thống cáo buộc Nga đã cố gắng can thiệp vào cuộc bỏ phiếu.

Sandu đã lên án cuộc xâm lược Ukraine của Nga và thúc đẩy Moldova gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Ngược lại, Nga tuyên bố nhiều người Moldova muốn duy trì quan hệ với Mạc Tư Khoa và cáo buộc Sandu nuôi dưỡng “chủ nghĩa bài Nga”.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cam kết vào ngày 4 tháng 7 rằng Liên minh Âu Châu sẽ giúp Moldova tự bảo vệ mình trước các mối đe dọa hỗn hợp từ “các tác nhân của chế độ độc tài” khi cuộc bầu cử đang đến gần.

6. Pháp công nhận nhà nước Palestine

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã công nhận nhà nước Palestine trong bài phát biểu lịch sử tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York vào thứ Hai, khiến Hoa Kỳ và Israel tức giận.

“Hôm nay, Pháp công nhận nhà nước Palestine”, ông phát biểu trước hàng trăm đại biểu Liên Hiệp Quốc, “vì hòa bình giữa người dân Israel và Palestine”.

Trong bài phát biểu của mình, Macron đã đưa ra lời kêu gọi đầy nhiệt huyết về việc chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến hiện tại của Israel ở Gaza, trả tự do cho các con tin bị nhóm chiến binh Hamas bắt giữ và khôi phục ý tưởng về giải pháp hai nhà nước cho nhiều thập niên xung đột giữa Israel và Palestine.

“Thời điểm đã đến vì tình trạng khẩn cấp đang diễn ra khắp nơi,” ông nói. “Thời điểm cho hòa bình là ngay bây giờ, vì sẽ sớm quá muộn để nắm bắt thời cơ.”

Trong những tháng gần đây, Macron đã dẫn đầu một nỗ lực ngoại giao nhằm thuyết phục các nước công nhận nhà nước Palestine tại cuộc họp thường niên của Liên Hiệp Quốc nhằm tăng cường áp lực hòa bình trong bối cảnh Israel đẩy mạnh chiến dịch tấn công trên bộ ở Gaza. Hôm Chúa Nhật, Vương quốc Anh, Canada và Úc đều đã công nhận nhà nước Palestine. Các nước Âu Châu khác bao gồm Bỉ, Bồ Đào Nha, Luxembourg, Malta, San Marino và Monaco dự kiến cũng sẽ làm theo.

Macron cho biết các quốc gia cần khẩn trương “mở ra con đường hướng tới hòa bình” và nói thêm: “Đã đến lúc vì điều tồi tệ nhất có thể đang ở phía trước, cho dù đó là sự hy sinh của nhiều thường dân hơn nữa, việc trục xuất người dân Gaza sang Ai Cập, việc sáp nhập Bờ Tây, hay cái chết của những con tin bị Hamas bắt giữ.”

Tổng thống Pháp cũng phản pháo lại những lời chỉ trích từ Israel và Hoa Kỳ rằng động thái của ông là tiếp tay và củng cố Hamas ở Dải Gaza. Ông nói rằng Hamas đã “suy yếu” và giờ cần phải bị đánh bại về mặt chính trị.

Macron cũng cho biết việc công nhận một nhà nước Palestine sẽ là một quá trình theo từng giai đoạn và Pháp sẽ “lưu ý” đến các cam kết và bước đi hướng tới một nhà nước Palestine hoàn chỉnh. “Tôi sẽ quyết định mở đại sứ quán tại Palestine sau khi tất cả các con tin ở Gaza được trả tự do và lệnh ngừng bắn được thực thi”, ông nói.

Cả Hoa Kỳ và Israel đều chỉ trích sự gia tăng ủng hộ giải pháp hai nhà nước. Phát ngôn nhân của Ông Donald Trump, Karoline Leavitt, cho biết tổng thống Hoa Kỳ “không đồng tình” với quyết định công nhận nhà nước Palestine.

“ Ông ấy cảm thấy điều này không giúp giải thoát các con tin, vốn là mục tiêu chính ở Gaza, không giúp chấm dứt xung đột này và khép lại cuộc chiến này — và, thẳng thắn mà nói, ông ấy tin rằng đây là phần thưởng dành cho Hamas,” Leavitt phát biểu hôm thứ Hai.

[Politico: France recognizes Palestinian statehood]

7. Tổng thống Pháp Macron bảo vệ quyết định công nhận nhà nước Palestine

Tổng thống Pháp Emanuel Macron hôm Chúa Nhật đã bảo vệ quyết định công nhận nhà nước Palestine của nước này trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra giữa Hamas và Israel.

Trong cuộc phỏng vấn với chương trình “Face the Nation” của CBS vào Chúa Nhật, Macron nói với người dẫn chương trình Margaret Brennan rằng Pháp muốn “hòa bình và an ninh” cho khu vực.

“Nếu chúng ta muốn hòa bình và an ninh cho tất cả mọi người trong khu vực, chúng ta phải duy trì điều kiện về một quan điểm chính trị cho tất cả mọi người,” Macron nói. “Việc công nhận nhà nước Palestine ngày hôm nay là cách duy nhất để đưa ra một giải pháp chính trị cho một tình hình cần phải chấm dứt.”

Trong khi 147/193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc công nhận nhà nước Palestine, Pháp đã dẫn đầu các quốc gia khác trong Liên minh Phương Tây về việc công nhận. Cuối tuần qua, Canada, Anh và Úc cũng đã gia nhập danh sách này.

Hoa Kỳ vẫn duy trì sự ủng hộ đối với Israel ngay cả khi nước này kêu gọi một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến ở Gaza. Tổng thống Trump đã nhiều lần kêu gọi trả tự do cho tất cả các con tin đang bị Hamas giam giữ.

Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết tuyên bố của Pháp là một “quyết định liều lĩnh”. Macron gọi những lời chỉ trích này là “quá mức”.

“Hamas chỉ bị ám ảnh bởi việc hủy diệt Israel, nhưng tôi công nhận tính chính danh của rất nhiều người Palestine, những người mong muốn một nhà nước, một dân tộc,” Macron nói. “Họ muốn một quốc gia, họ muốn một nhà nước, và chúng ta không nên thúc đẩy họ hướng về Hamas. Nếu chúng ta không mang đến cho họ một quan điểm chính trị và sự công nhận như vậy, câu trả lời duy nhất sẽ là an ninh, và họ sẽ hoàn toàn bị Hamas mắc kẹt.”

Macron cho biết ông không nghĩ quyết định của Pháp gây tổn hại đến mối quan hệ của quốc gia này với Hoa Kỳ, đồng thời nói thêm rằng mục tiêu của ông là hợp tác với chính quyền về những gì Pháp đang cân nhắc cho một “kế hoạch hòa bình và an ninh toàn diện cho tất cả mọi người”.

Nhưng việc chỉ tiêu diệt càng nhiều thành viên Hamas càng tốt không thể là giải pháp duy nhất, Macron nói. “Vào đầu cuộc chiến này, các anh có khoảng 25.000 chiến binh Hamas”, Macron nói với Brennan. “Quân đội Israel có lẽ đã tiêu diệt một nửa số đó, nhưng Hamas đã tuyển mộ được số lượng tương đương. Các anh có bao nhiêu chiến binh cũng được.”

Việc Pháp công nhận là một phần của kế hoạch ba mũi nhọn. Giai đoạn thứ hai là ngừng bắn với việc trả tự do cho tất cả các con tin. Giai đoạn thứ ba, theo ông, là quan điểm của hai nhà nước Palestine và Israel.

Macron cho biết: “Việc công nhận quyền thành lập một nhà nước Palestine thông qua kênh ngoại giao chỉ mở thêm một kênh khác, đưa ra một giải pháp chính trị và cô lập Hamas”.

[Politico: France's Macron defends decision to recognize Palestinian statehood]

8. Putin đề xuất thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân tạm thời giữa Mỹ và Nga nhưng tuyên bố sẽ đáp trả ‘mọi mối đe dọa’

Putin phát biểu vào ngày 22 tháng 9 rằng Nga sẵn sàng đáp trả mọi mối đe dọa khi ông cáo buộc phương Tây tìm kiếm ưu thế trong lĩnh vực hạt nhân.

Những bình luận này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa NATO và Nga, sau vụ bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận Ba Lan và vi phạm không phận ở Estonia.

Phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng An ninh Nga, Putin cho biết việc Hiệp ước START mới hết hạn vào tháng 2 năm 2026 sẽ đánh dấu sự kết thúc của thỏa thuận cuối cùng hạn chế kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ và Nga.

Hiệp ước New START, được Nga và Hoa Kỳ ký kết vào năm 2010 và dự kiến hết hạn vào ngày 5 tháng 2 năm 2026, đặt ra các giới hạn chung về đầu đạn hạt nhân chiến lược và bệ phóng.

Putin tuyên bố rằng Nga sẵn sàng duy trì các giới hạn về số lượng của hiệp ước trong một năm nữa và sẽ quyết định bất kỳ hạn chế nào trong tương lai theo đánh giá của riêng mình.

Putin cho biết: “Chúng tôi tin rằng bước đi này chỉ có thể thực hiện được nếu Hoa Kỳ cũng làm như vậy”.

Các quan sát viên cho rằng Putin đang tung củ cà rốt Hiệp ước New START trước mặt Tổng thống Trump để đổi lấy các nhượng bộ liên quan đến Ukraine.

Nga đã đình chỉ việc tham gia hiệp ước vào tháng 2 năm 2023 nhưng không rút lui hoàn toàn, tuyên bố sẽ tiếp tục duy trì các giới hạn về số lượng.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã gặp Putin tại Alaska vào ngày 15 tháng 8, đã nói rằng ông muốn duy trì các giới hạn được đặt ra bởi thỏa thuận New START.

Nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh cảnh báo thêm rằng Nga “sẵn sàng ứng phó với mọi mối đe dọa hiện hữu hoặc mới nổi” bằng “các biện pháp quân sự-kỹ thuật” thay vì chỉ bằng lời nói.

Kể từ khi phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Nga đã nhiều lần đưa ra các lời đe dọa hạt nhân ngầm hoặc công khai đối với quốc gia bị tạm chiếm và các đối tác phương Tây của nước này.

Trong bài phát biểu của mình, Putin tiếp tục cáo buộc phương Tây có “những bước đi phá hoại” gây nguy hiểm cho cuộc đối thoại giữa các cường quốc sở hữu vũ khí hạt nhân và cho biết Nga tin tưởng vào lực lượng răn đe của mình.

Nga sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới. Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, gọi tắt là SIPRI vào năm 2024, Hoa Kỳ có 3.708 đầu đạn hạt nhân, trong khi Nga có 4.380 đầu đạn, chưa kể vũ khí đã ngừng sử dụng.

Hình ảnh vệ tinh công bố đầu năm nay cho thấy Nga đã mở rộng và hiện đại hóa ít nhất năm cơ sở liên quan đến hạt nhân gần biên giới Âu Châu trong những năm gần đây.

[Kyiv Independent: Putin proposes temporary US-Russia nuclear arms control deal but vows response to 'any threats']

9. Sân bay Copenhagen của Đan Mạch đóng cửa sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa

Tất cả các chuyến bay tại Sân bay Copenhagen của Đan Mạch - phi trường lớn nhất cả nước - đã bị dừng lại vào hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, sau khi cảnh sát báo cáo phát hiện máy bay điều khiển từ xa trong khu vực.

Cảnh sát cho biết trong một tuyên bố vào khoảng 8 giờ 46 tối giờ địa phương rằng: “Sân bay CPH hiện đang đóng cửa cho các chuyến bay cất cánh và hạ cánh vì có 2-3 máy bay điều khiển từ xa lớn hơn được phát hiện đang bay trong khu vực”.

Chính quyền Đan Mạch cho biết vẫn chưa rõ việc đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu.

Phát ngôn nhân xác nhận với Reuters rằng mọi hoạt động giao thông đã bị đình chỉ nhưng từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Theo trang theo dõi chuyến bay FlightRadar24, ít nhất 15 chuyến bay đã phải chuyển hướng đến các phi trường khác.

Hãng thông tấn Thụy Điển Sydsvenskeren đưa tin rằng một số chuyến bay đã phải chuyển hướng đến Malmo — một thành phố ở miền nam Thụy Điển, nằm ở phía đông Copenhagen, bên kia eo biển Oresund ngăn cách hai quốc gia.

Ở những nơi khác tại Bắc Âu, hai công dân nước ngoài đã bị bắt tại Oslo, thủ đô của Na Uy, vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa gần một địa điểm quân sự: “Hai công dân nước ngoài đã bị bắt vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa trong khu vực cấm”, cảnh sát Oslo đưa tin lúc 9:10 tối giờ địa phương.

Trong khi cảnh sát vẫn đang điều tra hoạt động máy bay điều khiển từ xa ở Đan Mạch và Na Uy, nhiều nước Âu Châu, đặc biệt là các thành viên NATO, đã ở trong tình trạng cảnh giác sau vụ vi phạm không phận gần đây của máy bay điều khiển từ xa ở Ba Lan và máy bay chiến đấu ở Estonia - cả hai đều có nguồn gốc từ Nga.

Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển đều là thành viên NATO và là đồng minh trung thành của Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022.

[Politico: Denmark's Copenhagen airport shuts down after drone sightings]

10. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc họp về vụ máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận Estonia

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã họp vào ngày 22 tháng 9 để thảo luận về vụ vi phạm không phận Estonia gần đây của Nga trên Biển Baltic, Bộ Ngoại giao Estonia thông báo vào ngày 21 tháng 9.

Ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan vào ngày 19 tháng 9, ở lại đó 12 phút trước khi rời đi. Tallinn cho biết các máy bay này đã xâm phạm mà không được phép, trong khi Mạc Tư Khoa phủ nhận mọi hành vi vi phạm.

Bộ Ngoại giao Estonia gọi vụ việc này là “hành vi vi phạm trắng trợn, liều lĩnh và vô trách nhiệm” trong bài đăng trên mạng xã hội thông báo về cuộc họp của Hội đồng Bảo an.

Bộ này viết: “Hành động xâm phạm không phận Estonia là một hành động nguy hiểm khác nhằm leo thang căng thẳng trong khu vực và toàn cầu, khi Nga - thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - tiếp tục cuộc chiến xâm lược chống lại Ukraine”.

“Những hành động liều lĩnh và hung hăng của Nga, cùng những vi phạm liên tục luật pháp quốc tế và các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc, đòi hỏi một phản ứng mạnh mẽ và thống nhất từ cộng đồng quốc tế.”

Đây là lần đầu tiên sau hơn 30 năm Estonia yêu cầu Hội đồng Bảo an họp khẩn cấp.

Ngoại trưởng Andrii Sybiha cho biết Ukraine đã gửi yêu cầu tới Nam Hàn, quốc gia hiện đang giữ chức chủ tịch Hội đồng Bảo an, để tham dự cuộc họp và trình bày quan điểm của mình về vấn đề này.

Ông cho biết: “Chúng tôi ủng hộ Estonia thân thiện trong việc kêu gọi phản ứng mạnh mẽ và thống nhất trước hành động liên tục gây bất ổn cho hòa bình và an ninh quốc tế của Nga”.

Hội đồng Bảo an đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào đầu tháng này sau khi một đàn máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan trong một cuộc tấn công hàng loạt vào Ukraine vào ngày 10 tháng 9. Ba Lan đã bắn hạ ba máy bay điều khiển từ xa của Nga, đây là lần đầu tiên NATO trực tiếp giao chiến với các phương tiện quân sự của Nga kể từ khi cuộc chiến toàn diện bắt đầu.

Sự việc này đã khiến NATO phải điều động chiến dịch Eastern Sentry để tăng cường phòng thủ dọc theo sườn phía đông của Liên minh.

Cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa ở Ba Lan diễn ra sau một loạt các hành động khiêu khích khác trên không phận NATO.

Rumani đã báo cáo một vụ vi phạm tương tự vào ngày 13 tháng 9, khi hai chiếc F-16 được điều động sau khi phát hiện một máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này trong một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng biên giới Ukraine. Cùng ngày máy bay phản lực Nga xâm phạm không phận Estonia, Ba Lan báo cáo rằng máy bay chiến đấu Nga đã xâm nhập vào khu vực an ninh xung quanh một giàn khoan trên Biển Baltic.

NATO đã điều động hai máy bay phản lực Eurofighter bay trên Biển Baltic vào ngày 21 tháng 9 sau khi phát hiện một máy bay trinh sát Il-20M của Nga bay mà không có kế hoạch bay đã nộp, Phái đoàn Đức tại NATO đưa tin.

Cả Warsaw và Tallinn đều viện dẫn Điều 4 của NATO sau các vụ vi phạm không phận, yêu cầu tham khảo ý kiến với các quốc gia thành viên về mối đe dọa an ninh.

[Kyiv Independent: UN Security Council to meet over Russian fighter jets violating Estonian airspace]