1. Tình báo Tiệp tiết lộ kế hoạch của Trung Quốc nhằm tấn công Phó Tổng thống đắc cử Đài Loan
Theo một báo cáo gây chấn động, các điệp viên Trung Quốc hoạt động tại đại sứ quán Bắc Kinh ở Prague đã lên kế hoạch dàn dựng một tai nạn xe hơi nhằm vào Phó Tổng thống Đài Loan Tiêu Mỹ Cầm (Hsiao Bi-khim, 蕭美琴) trong chuyến thăm của bà tới thủ đô của Tiệp vào năm ngoái.
Nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Cộng hòa Tiệp đã lên án âm mưu đe dọa phó tổng thống Tiêu, nhưng cuối cùng âm mưu này đã không được thực hiện, đồng thời mô tả đây là hành động “chưa từng có” của Trung Quốc tại Âu Châu.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan—tên chính thức là Trung Hoa Dân Quốc—là lãnh thổ của mình, mặc dù hòn đảo này chưa bao giờ do Đảng Cộng sản Trung Quốc quản lý. Đài Loan hoạt động như một quốc gia có chủ quyền trên thực tế, với hệ thống pháp luật, quân sự và quan hệ quốc tế riêng.
Trung Quốc thường xuyên gây áp lực buộc các nước khác không được giao thiệp với các quan chức Đài Loan. Năm 2022, Trung Quốc tạm thời chặn giao thương với Lithuania sau khi quốc gia vùng Baltic này cho phép Đài Loan mở văn phòng đại diện sử dụng tên “Đài Loan”, một động thái mà Bắc Kinh coi là thách thức chính sách “Một Trung Quốc” của mình.
Theo thông tin tình báo quân sự Tiệp được đài phát thanh công cộng Tiệp Radio trích dẫn, các điệp viên Trung Quốc đã lên kế hoạch thực hiện “hành động động lực biểu dương” nhằm vào bà Hsiao trong chuyến thăm Prague vào tháng 3 năm 2024, chuyến đi nước ngoài đầu tiên của bà kể từ khi bà và Tổng thống Lai Ching-te giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Hôm Thứ Sáu, 27 Tháng Sáu, Giám đốc cơ quan tình báo Tiệp Petr Bartovský nói với Đài phát thanh Tiệp rằng kế hoạch bao gồm dàn dựng một vụ va chạm với chiếc xe chở phó tổng thống Tiêu, mặc dù ông xác nhận nỗ lực này “không vượt quá giai đoạn lập kế hoạch”. Tuy nhiên, một nhà ngoại giao Trung Quốc đã tham gia vào các hoạt động gián điệp ở trung tâm Prague trong khi cố gắng theo dõi phái đoàn Đài Loan.
Phát ngôn nhân tình báo quân đội Jan Pejšek cho biết hành động của Trung Quốc đang trên bờ vực gây nguy hiểm cho phó tổng thống Tiêu và các quan chức Trung Quốc đã “thu thập thông tin về lịch trình của bà và cố gắng ghi lại các cuộc gặp của bà với những nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực chính trị và công chúng của Tiệp”.
Tuy nhiên, theo báo cáo, phó tổng thống không được coi là gặp nguy hiểm thực sự vì lực lượng an ninh Tiệp đã có mặt và sẵn sàng can thiệp nếu cần thiết.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Tiệp Mariana Wernerová từ chối cung cấp thông tin chi tiết, với lý do vụ việc nhạy cảm, nhưng xác nhận Bộ Ngoại Giao Tiệp đã liên lạc với Bắc Kinh về sự việc.
Phát ngôn nhân Văn phòng Tổng thống Đài Loan Quách Gia Luân (Karen Kuo, 郭嘉伦) lên án hành động của Trung Quốc, cảm ơn chính quyền Tiệp và cho biết cơ quan an ninh Đài Loan đã biết về thông tin tình báo vào thời điểm đó, Focus Taiwan đưa tin.
[Newsweek: Czech Intelligence Reveals China Plan to Crash Into Taiwan Vice President-Elect]
2. Hòa Lan, Bỉ bàn giao 2 tàu dò mìn để tăng cường khả năng phòng thủ hải quân của Ukraine
Hòa Lan và Bỉ đã chuyển giao hai tàu săn mìn cho Ukraine để hỗ trợ an ninh hàng hải ở Hắc Hải, Bộ trưởng Quốc phòng Hòa Lan Ruben Brekelmans tuyên bố vào ngày 26 tháng 6.
“Hòa Lan và Bỉ đang chuyển hai tàu dò mìn đến Ukraine. Một đóng góp quan trọng cho an ninh Hắc Hải và là chìa khóa để bảo vệ các tuyến đường thương mại và nguồn cung cấp lương thực toàn cầu”, Brekelmans cho biết. Ông nói thêm rằng các thủy thủ đoàn và kỹ thuật viên Ukraine đã được đào tạo “trong thời gian kỷ lục”.
Theo Bộ Quốc phòng Hòa Lan, các tàu liên quan là tàu BNS Narcis của Bỉ và tàu Zr.Ms. Vlaardingen của Hòa Lan. Lễ bàn giao chính thức diễn ra trước đó tại Zeebrugge, Bỉ, nhưng chỉ được tiết lộ sau đó do lo ngại về an ninh.
“Các cảng chính của Odessa và các tuyến đường vận chuyển Hắc Hải là huyết mạch của nền kinh tế Ukraine,” Brekelmans cho biết. “Và (chúng) đang bị đe dọa liên tục. Ukraine có thể không thắng trong cuộc chiến trên biển, nhưng chắc chắn có thể thua trong cuộc chiến ở đó. Chúng ta không thể để điều đó xảy ra. Đó là lý do tại sao việc Ukraine có thể sử dụng tàu dò mìn lại quan trọng đối với an ninh hàng hải và quyền tự do đi lại. “
Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Hòa Lan đã hỗ trợ cho Kyiv tổng cộng 8,4 tỷ euro (9,4 tỷ đô la), trong khi Bỉ đã phân bổ hơn hai tỷ euro (khoảng 2,2 tỷ đô la) hỗ trợ, bao gồm hỗ trợ quân sự, tài chính và nhân đạo.
[Kyiv Independent: Netherlands, Belgium hand over 2 minehunters to boost Ukraine’s naval defenses]
3. Các nhà hoạt động ủng hộ Palestine đã phá hủy thiết bị quân sự dành cho Ukraine
Khoảng 150 nhà hoạt động ủng hộ Palestine đã đột nhập vào một cơ sở lưu trữ và phá hủy thiết bị quân sự dành cho Ukraine, hãng tin Bỉ 7sur7 đưa tin hôm Thứ Bẩy, 28 Tháng Sáu.
Cơ sở này thuộc về OIP Land Systems, một công ty sản xuất thiết bị quân sự cho Ukraine. Các nhà hoạt động được cho là nghĩ rằng thiết bị sẽ được cung cấp cho Israel.
Các nhà hoạt động, mặc quần yếm trắng và đeo mặt nạ, tham gia chiến dịch Stop Arming Israel. Các cuộc biểu tình nhằm gây áp lực buộc chính quyền Bỉ duy trì lệnh cấm vận quân sự đối với Israel và áp đặt lệnh trừng phạt đối với nước này.
Freddy Versluys, Tổng giám đốc điều hành của OIP Land Systems, cho biết những người biểu tình được trang bị búa và máy mài, đầu tiên xông vào văn phòng công ty, đập vỡ máy tính, sau đó đột nhập vào nhà chứa máy bay và làm hư hỏng nghiêm trọng một số xe.
Kể từ khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu, công ty đã cung cấp cho quân đội Ukraine khoảng 260 xe thiết giáp. Thiệt hại do hành động của các nhà hoạt động gây ra ước tính là 1,1 triệu đô la, theo 7sur7.
“Một đợt giao hàng tiếp theo hiện đã bị trì hoãn ít nhất một tháng. Đó là tất cả những gì những người ủng hộ Hamas sẽ đạt được với hành động của họ,” Versluys nói.
Công ty này được cho là đã bị những người biểu tình ủng hộ Palestine nhắm tới vì Elbit Systems, một công ty quốc phòng của Israel, sở hữu nó.
Những người biểu tình tin rằng Elbit cung cấp 85% máy bay điều khiển từ xa và hầu hết các thiết bị quân sự mặt đất được Lực lượng Phòng vệ Israel sử dụng, 7sur7 đưa tin.
Tuy nhiên, Tổng giám đốc điều hành của OIP Land Systems tuyên bố rằng công ty của ông đã không sản xuất hệ thống phòng thủ cho Israel trong hơn 20 năm qua.
OIP Land Systems đã nhiều lần cung cấp các sản phẩm quốc phòng cho Ukraine, bao gồm xe tăng Leopard 1, được sản xuất tại nhà máy Tournai.
[Kyiv Independent: Pro-Palestinian activists reportedly destroy military equipment intended for Ukraine]
4. Chính quyền đang phải vật lộn để chứng minh những tuyên bố táo bạo của Tổng thống Trump về các cuộc tấn công vào Iran
Chính quyền Tổng thống Trump đang gặp phải một vấn đề khi coi cuộc không kích của Mỹ vào Iran là một chiến thắng tuyệt đối bởi vì họ vẫn chưa đưa ra được bằng chứng rõ ràng để chứng minh điều đó.
Nỗ lực này bắt đầu sau khi một đánh giá tình báo sơ bộ được phân loại của Hoa Kỳ bị rò rỉ cho báo chí dường như đã làm suy yếu lời khẳng định của Tổng thống Trump rằng các cuộc tấn công đã “xóa sổ” chương trình hạt nhân của Iran.
Trong 36 giờ qua, Tổng thống Trump và các trợ lý của ông đã đấu khẩu với giới truyền thông, vội vã đưa ra những tuyên bố mới từ các giám đốc tình báo để phản bác lại báo cáo bị rò rỉ và triệu tập một cuộc họp báo để nêu chi tiết về nhiều năm lập kế hoạch cho cuộc tấn công.
Cho đến nay, các viên chức vẫn chưa thể công khai đưa ra bằng chứng thuyết phục rằng toàn bộ chương trình hạt nhân rộng lớn của Iran đã bị phá hủy — một kết luận mà các cơ quan tình báo có thể mất nhiều tuần nếu không muốn nói là nhiều tháng để thiết lập. Các đánh giá mà họ đưa ra còn thiếu chi tiết và dao động giữa ngôn ngữ mơ hồ về việc liệu chương trình hạt nhân của Tehran đã bị phá hủy hay chỉ trải qua một sự thất bại lớn — nói cách khác là một thành tựu kém hơn.
Hơn nữa, trong nỗ lực bác bỏ đánh giá bị rò rỉ cho rằng chương trình hạt nhân của Iran có thể chỉ bị chậm lại vài tháng, các quan chức chính quyền Tổng thống Trump đã nhấn mạnh rằng còn quá sớm để đánh giá các cuộc tấn công — mặc dù đó chính xác là điều họ đang cố gắng thực hiện.
Cái bẫy 'quá sớm'
Khi bác bỏ đánh giá bị rò rỉ từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng - được cho là ước tính chương trình hạt nhân của Iran có thể chỉ bị chậm lại vài tháng - các quan chức cao cấp trong Nội các đã nhấn mạnh đến khó khăn trong việc biên soạn thông tin tình báo đáng tin cậy một cách nhanh chóng như vậy.
Tại cuộc họp báo của Ngũ Giác Đài hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth nhắc nhở các phóng viên rằng báo cáo của DIA là đánh giá “sơ bộ và có độ tin cậy thấp” được lập ra chỉ một ngày rưỡi sau vụ tấn công.
Trích dẫn từ bản sao đánh giá mà ông trình bày trên bục phát biểu, ông cũng lưu ý rằng báo cáo “tự thừa nhận bằng văn bản rằng phải mất nhiều tuần để thu thập dữ liệu cần thiết để đưa ra đánh giá như vậy”.
Tuy nhiên, chính lập luận “còn quá sớm” cũng có thể được dùng để tấn công tuyên bố của Tổng thống Trump. Nếu còn quá sớm để Cơ quan Tình báo Quốc phòng đưa ra đánh giá về cuộc không kích thì cũng còn quá sớm để Tổng thống Trump tuyên bố đã xóa sổ các cơ sở hạt nhân của Iran.
Hegseth đã tiếp tục trong cùng một cuộc họp báo để làm điều đó: “Nhờ hành động quân sự quyết định, Tổng thống Trump đã tạo ra các điều kiện để chấm dứt chiến tranh. Tàn phá — hãy chọn từ của bạn, xóa sổ, phá hủy khả năng hạt nhân của Iran.”
Các chuyên gia về vũ khí hạt nhân và các nhà phân tích tình báo cho rằng nhiều tuần hoặc lâu hơn là khung thời gian thực tế hơn để có thể đưa ra kết luận như vậy.
Các cơ quan tình báo, thanh tra vũ khí hạt nhân quốc tế và các nhà phân tích độc lập đều có quyền truy cập gần như ngay lập tức vào hình ảnh trên cao của các cuộc tấn công. Nhưng họ sẽ cần thông tin tình báo từ các nguồn cực kỳ nhạy cảm khác, bao gồm cả con người tại hiện trường, để xác định mức độ thiệt hại đầy đủ.
Điều đó có thể đặc biệt khó khăn vì Iran dường như không muốn cho thế giới biết chương trình hạt nhân của họ đã phải chịu thiệt hại lớn như thế nào. Quốc hội Iran đã bỏ phiếu vào thứ Tư để đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.
Đánh giá của các quan chức cao cấp của Tổng thống Trump chủ yếu tập trung vào các cuộc tấn công thành công vào các cơ sở hạt nhân làm giàu uranium, sản xuất kim loại uranium và sản xuất nhiên liệu lò phản ứng.
Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ Iran vẫn giữ lại một lượng lớn uranium làm giàu ở mức độ cao và tháo dỡ các máy ly tâm mà nước này có thể sử dụng để chế tạo bom.
Hình ảnh vệ tinh chụp vài ngày trước cuộc không kích cho thấy hàng dài xe tải tại hai địa điểm bị tấn công — Fordo và Isfahan — để lộ khả năng Iran đã tuồn lậu các thành phần quan trọng của chương trình hạt nhân trước cuộc tấn công của Hoa Kỳ.
Khi bị các nhà báo hỏi vào sáng thứ năm, Hegseth cho biết ông “không biết bất kỳ thông tin tình báo nào mà tôi đã xem xét nói rằng mọi thứ không ở đúng nơi, không được di chuyển hay không như mong đợi”.
Trong khi phát ngôn nhân Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt phát biểu trong bài phát biểu được chuẩn bị trước đó trong ngày rằng “không có dấu hiệu nào” cho thấy Iran di chuyển bất kỳ uranium làm giàu nào trước cuộc tấn công, thì chính quyền cũng không thuyết phục được những người hoài nghi rằng họ không làm điều đó.
Các quan chức an ninh quốc gia cao cấp của Tổng thống Trump đã có cuộc họp kín với các thượng nghị sĩ về các cuộc tấn công Iran vào thứ năm. Phát biểu với các phóng viên sau đó, Thượng nghị sĩ Mark Warner cho biết “rõ ràng” các cuộc tấn công không phá hủy toàn bộ uranium làm giàu của Iran.
Warner, thành viên cao cấp của Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết: “Rõ ràng là từ rất lâu trước bản tóm tắt này, một số uranium làm giàu sẽ không bao giờ bị loại bỏ bằng bom phá hầm trú ẩn kiên cố”.
Rafael Grossi, chủ tịch Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, phát biểu tại một cuộc họp báo hôm thứ Tư rằng có khả năng uranium làm giàu cao của Iran “vẫn còn ở đó”.
Và thậm chí Thượng nghị sĩ Tom Cotton đã chỉ ra rằng kho dự trữ vẫn có thể được người Iran sử dụng. “Nó không phải là một phần của nhiệm vụ phá hủy tất cả uranium đã làm giàu của họ hoặc tịch thu nó hoặc bất cứ điều gì khác”, Cotton nói. “Một lần nữa, nó không phải là một bộ phim Nhiệm vụ bất khả thi”.
Một chương trình hạt nhân có thể lớn hơn ba cơ sở
Tổng thống Trump tuyên bố mọi nỗ lực hạt nhân của Iran đã bị dừng lại, ông nói: “Tôi rất vinh dự khi được phá hủy mọi cơ sở và năng lực hạt nhân”. Ông cũng nói rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị chậm lại “về cơ bản là hàng thập niên”.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Hòa Lan vào thứ Tư, Tổng thống Trump thậm chí còn nói rằng thỏa thuận hạt nhân với Iran không còn cần thiết nữa vì Tehran đã bị đe dọa bởi các cuộc tấn công của Hoa Kỳ. “Họ đã hiểu được điều đó rồi”, ông nói tại một thời điểm.
Nhưng có một số nghi ngờ rằng Iran vẫn duy trì các địa điểm hạt nhân bí mật khác mà các cuộc không kích của Mỹ không đụng đến. Và mặc dù Israel đã giết chết nhiều nhà khoa học và quan chức tình báo hàng đầu của Iran trong cuộc chiến, Iran có thể vẫn giữ đủ tài năng khoa học và kỹ thuật để chế tạo bom nếu muốn.
Một số quan chức tỏ ra ngần ngại khi tuyên bố rằng Iran không còn khả năng theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân nữa, thay vào đó tập trung trực tiếp hơn vào mức độ thiệt hại tại ba cơ sở bị tấn công vào cuối tuần: Fordo, Natanz và Isfahan.
Chính quyền tập trung phần lớn cuộc họp báo hôm thứ Năm vào các chi tiết của chiến dịch tấn công và năng lực kỹ thuật của quân đội Hoa Kỳ.
Các đánh giá riêng biệt được đưa ra một ngày trước đó bởi Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard và Giám đốc CIA John Ratcliffe đều cho biết các cuộc tấn công đã “phá hủy” các cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran và việc xây dựng lại chúng có thể sẽ mất nhiều năm.
Nhưng Ratcliffe không nói rằng nỗ lực hạt nhân toàn diện của Iran đã bị phá hủy. Thay vào đó, ông nói rằng “Chương trình hạt nhân của Iran đã bị tổn hại nghiêm trọng”.
Ngay cả những Thượng nghị sĩ Cộng hòa cứng rắn nhất, những người tin rằng các cuộc không kích là một thành công hoàn toàn, cũng lưu ý rằng vẫn chưa rõ liệu tham vọng hạt nhân của Iran có bị dập tắt bởi các cuộc không kích hay không.
“Câu hỏi thực sự không phải là: Chúng ta đã xóa bỏ được mong muốn sở hữu vũ khí hạt nhân của họ hay chưa?” Thượng nghị sĩ Lindsey Graham phát biểu sau cuộc họp báo tại Thượng viện hôm thứ Năm.
Mặc dù vậy, Tòa Bạch Ốc vẫn kiên quyết bám vào những tuyên bố tối đa của Tổng thống Trump.
Vào thứ năm, phát ngôn nhân Tòa Bạch Ốc Leavitt cho biết: “Bất chấp những vụ rò rỉ thông tin có động cơ chính trị và các phương tiện truyền thông đưa tin giả nhằm phá hoại thành tựu đáng kinh ngạc này mà Tổng thống Trump và các phi công chiến đấu dũng cảm của chúng ta đã đạt được, hiện đã có sự đồng thuận rộng rãi rằng năng lực hạt nhân của Iran thực sự đã bị phá hủy”, bà nói.
Khi nào chúng ta sẽ biết thêm?
Tổng thống Trump và các quan chức Nội các khác đôi khi ám chỉ đến một định nghĩa linh hoạt hơn về thành công — tập trung vào kết quả tức thời của xung đột trong khu vực, thay vì tác động trực tiếp đến chương trình hạt nhân của Iran.
Vào thứ năm, Hegseth chỉ ra lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel - được công bố vào thứ hai - là bằng chứng cho thấy các cuộc không kích của Hoa Kỳ là một thắng lợi.
“Hãy lùi lại một chút,” Hegseth nói. “Do hành động quân sự quyết đoán, Tổng thống Trump đã tạo ra các điều kiện để chấm dứt chiến tranh.”
Liệu Tổng thống Trump có thực sự tin vào tuyên bố của mình về “sự xóa sổ” hay không có thể trở nên rõ ràng trong những tuần tới.
Hôm thứ Tư, Tổng thống Trump đã ra tín hiệu rằng ông quan tâm đến việc mở lại các cuộc đàm phán với Iran.
Nếu ông và các quan chức Nội các khác thực sự xác định chương trình hạt nhân của Tehran đã chết và không còn nữa thì không có lý do rõ ràng nào để những thứ như địa điểm hạt nhân bí mật, kho dự trữ uranium còn sót lại hay máy ly tâm, hay tương lai của các cơ sở bị hư hại lại là những điểm bế tắc chính trong các cuộc đàm phán.
Nhưng nếu những lời tuyên bố gần đây của họ chỉ là lời nói suông như một số người hoài nghi vẫn nghĩ, họ sẽ phải chịu áp lực phải bảo đảm rằng thỏa thuận này thực sự chấm dứt chương trình hạt nhân của Iran.
[Politico: The administration is struggling to back up Trump’s bold claims on Iran strikes]
5. Tổng thống Zelenskiy ký sắc lệnh để đồng bộ lệnh trừng phạt Nga với Liên Hiệp Âu Châu, G7
Hôm Thứ Bẩy, 28 Tháng Sáu, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết ông đã ký sắc lệnh để phối hợp các lệnh trừng phạt chống lại Nga với các đối tác quốc tế, đặc biệt là Liên minh Âu Châu và Nhóm G7, Văn phòng Tổng thống cho biết trên trang web của mình.
Một ngày trước đó, các nhà lãnh đạo quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu đã đưa ra sự chấp thuận chính trị cho việc gia hạn các lệnh trừng phạt trước đây áp dụng đối với Nga vì cuộc chiến tranh chống lại Ukraine.
Ủy ban Đại diện Thường trực Liên Hiệp Âu Châu, gọi tắt là CORPER cũng đã gia hạn lệnh trừng phạt theo ngành đối với Nga thêm sáu tháng nữa vào ngày 26 tháng 6, European Pravda đưa tin, trích dẫn một nguồn tin ngoại giao. Các lệnh trừng phạt bao gồm các hạn chế đối với toàn bộ các ngành hoặc lĩnh vực của nền kinh tế Nga hoặc các lĩnh vực hoạt động của các doanh nghiệp Nga.
Trong khi đó, các bên tham gia không chấp thuận gói trừng phạt mới thứ 18, nhắm vào các lĩnh vực năng lượng và ngân hàng của Nga, do Slovakia phủ quyết.
Sắc lệnh ngày 27 tháng 6 của Tổng thống Zelenskiy thực hiện quyết định của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, gọi tắt là NSDC nhằm đồng bộ hóa các lệnh trừng phạt đối với Nga với Liên Hiệp Âu Châu và G7.
Theo tài liệu, các lệnh trừng phạt được các quốc gia đối tác phê duyệt phải được đệ trình lên NSDC để xem xét và phê duyệt chậm nhất là ngày thứ 15 sau khi quyết định của quốc gia đối tác có hiệu lực.
Nội các, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU và Ngân hàng Quốc gia Ukraine cũng phải bảo đảm thực hiện các lệnh trừng phạt đã được các đối tác quốc tế tại Ukraine chấp thuận.
Sau khi gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga có hiệu lực vào ngày 20 tháng 5, các đồng minh của Ukraine tuyên bố vào ngày hôm sau rằng một vòng hạn chế khác đã được điều động.
Việc thúc đẩy các lệnh trừng phạt chặt chẽ hơn diễn ra khi Nga tiếp tục bác bỏ các đề xuất ngừng bắn và tiếp tục các hoạt động quân sự.
[Kyiv Independent: Zelensky signs decree to synchronize Russia sanctions with EU, G7]
6. Iran đưa ra lập trường về các cuộc đàm phán hạt nhân mới với Hoa Kỳ
Ngoại trưởng Iran đã loại trừ khả năng sớm nối lại đàm phán hạt nhân với Hoa Kỳ, gọi những cuộc thảo luận về ngoại giao mới sau chiến tranh với Israel là “đồn đoán” và nhấn mạnh rằng “thậm chí chưa hề có cuộc thảo luận nào về đàm phán”.
Bình luận của Abbas Araghchi được đưa ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố ngừng bắn giữa hai nước và gợi ý rằng các cuộc thảo luận với Tehran có thể được nối lại sớm nhất là vào tuần tới.
Việc tạm dừng xung đột trực tiếp không làm giảm bớt mối lo ngại toàn cầu vì việc Iran từ chối nối lại các cuộc đàm phán hạt nhân báo hiệu một bước lùi lớn. Sự từ chối của Tehran cho thấy áp lực của Hoa Kỳ đã làm cứng rắn lập trường của nước này, thu hẹp sự giám sát sau khi các địa điểm hạt nhân của nước này bị hư hại và đình chỉ các cuộc thanh tra. Đối với Washington, điều này làm suy yếu nhiều tháng ngoại giao và làm suy yếu các nỗ lực kiềm chế rủi ro hạt nhân. Cộng đồng quốc tế hiện phải đối mặt với ít công cụ hơn để ngăn chặn sự tiến bộ về hạt nhân của Iran, tạo ra một tiền lệ đáng lo ngại khi hành động quân sự, chứ không phải đối thoại, định hình các giới hạn tương tác.
Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước Iran, Araghchi đã phủ nhận bất kỳ thỏa thuận nào nhằm tái khởi động các cuộc đàm phán hạt nhân, đẩy lùi kỳ vọng của Washington. Cuộc xung đột, bùng phát do các cuộc không kích của Israel vào ngày 13 tháng 6 và sau đó là các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào các địa điểm hạt nhân của Iran, đã đột ngột chấm dứt các cuộc đàm phán nhằm khôi phục một thỏa thuận. “Tình hình đã hoàn toàn thay đổi và không thể đạt được thỏa thuận dễ dàng như trước đây”, ông nói.
Araghchi cáo buộc Hoa Kỳ và Israel cố tình kích động xung đột mặc dù ngoại giao đang diễn ra. Khi các nhà trung gian Âu Châu thúc giục Iran ngừng giao tranh và quay lại đàm phán, ông trả lời, “Ý anh là gì? Chúng tôi đang ở giữa cuộc ngoại giao! Họ là những người bắt đầu chiến tranh.”
Mặc dù từ chối đàm phán chính thức, Araghchi nhấn mạnh rằng các kênh ngoại giao vẫn mở. Các thông điệp tiếp tục được truyền qua các nhà trung gian như Ngoại trưởng Oman, người đã dẫn đầu năm vòng đàm phán trước đó. Vòng đàm phán thứ sáu được lên kế hoạch tại Oman đã bị hủy bỏ sau khi xung đột nổ ra.
Araghchi cũng thừa nhận rằng các cuộc tấn công của Hoa Kỳ đã gây ra “thiệt hại nghiêm trọng” cho các cơ sở hạt nhân của nước này. “Thiệt hại này không hề nhỏ - thiệt hại nghiêm trọng đã xảy ra với các cơ sở của chúng tôi”, ông nói, lưu ý rằng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử của Iran đang tiến hành đánh giá kỹ lưỡng về sự phá hủy.
Tại Hoa Kỳ, cuộc tranh luận vẫn tiếp tục về hiệu quả của các cuộc tấn công. Tổng thống Trump tuyên bố các cuộc tấn công đã “xóa sổ” mục tiêu, nhưng một số đảng viên Dân chủ cao cấp vẫn hoài nghi về mức độ thực sự bị phá hủy.
[Kyiv Independent: Iran Gives Position on New Nuclear Talks With US]
7. Umerov cho biết các nhà sản xuất Ukraine có thể sản xuất 4 triệu máy bay điều khiển từ xa mỗi năm
Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết, các công ty Ukraine đã tăng năng lực công nghiệp để sản xuất bốn triệu máy bay điều khiển từ xa mỗi năm.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Ukraine tìm cách tăng sản lượng vũ khí trong nước trong bối cảnh không chắc chắn về sự hỗ trợ tiếp theo của Hoa Kỳ và sự phụ thuộc giảm dần vào nguồn cung cấp từ các đối tác Âu Châu.
Theo Umerov, các nhà sản xuất Ukraine sẽ cung cấp bốn triệu máy bay điều khiển từ xa cho tiền tuyến trong năm nay, trong khi quân đội Ukraine đã nhận được tới 1,5 triệu máy bay điều khiển từ xa tính đến cuối tháng 6.
Bộ trưởng cho biết các lữ đoàn đã đưa ra nhiều yêu cầu tài trợ trực tiếp vào năm ngoái, với cam kết được bảo đảm cho năm 2025. Ông nói thêm rằng hiện chính phủ đang phân bổ 2,5 tỷ Hr (60 triệu đô la) mỗi tháng cho các nhóm mua sắm trực tiếp.
Trong khi đó, Umerov cho biết không phải tất cả các lữ đoàn đều chi tiền do thiếu chuyên gia mua sắm, vì vậy Cơ quan Mua sắm Quốc phòng, gọi tắt là DPA đã ra mắt thị trường DOT Chain Defense dành cho binh lính Ukraine
“Các đội nhìn thấy một 'thị trường' máy bay điều khiển từ xa: mỗi đội đặt hàng những gì họ cần và tổ chức chăm sóc sức khỏe trả tiền cho họ. Theo cách này, chúng tôi giảm đáng kể mọi thủ tục hành chính và các đội nhận được những gì họ cần nhanh hơn gấp mười lần”, Umerov cho biết.
Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga trên khắp Ukraine đã phá vỡ kỷ lục trong những tuần gần đây, với gần 500 máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn được phóng chỉ trong một đêm.
Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện, Ukraine đã tập trung mạnh vào việc phát triển và điều động các hệ thống điều khiển từ xa tiên tiến. Tính đến tháng 4 năm 2025, hơn 95% máy bay điều khiển từ xa mà lực lượng Ukraine sử dụng ở tiền tuyến đều được sản xuất trong nước.
Cả Ukraine và Nga đều ngày càng dựa vào chiến tranh máy bay điều khiển từ xa, sử dụng máy bay điều khiển từ xa trên không, trên biển và trên mặt đất để trinh sát và thực hiện các hoạt động chiến đấu - khiến cho đổi mới công nghệ trở thành một thành phần quan trọng của chiến tranh.
[Kyiv Independent: Ukrainian manufacturers able to produce 4 million drones per year, Umerov says]
8. Hình ảnh vệ tinh của Trung Quốc cho thấy sự phá hủy nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Iran
Hình ảnh mới do một công ty vệ tinh thương mại Trung Quốc công bố đã tiết lộ cảnh phá hủy một nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa được cho là của Iran trong chiến dịch không kích kéo dài hai tuần của Israel chống lại Iran.
Cơ sở hạ tầng dân sự-quân sự của Iran là mục tiêu của làn sóng không kích của Israel bắt đầu vào sáng sớm ngày 13 tháng 6 theo giờ địa phương, các cuộc tấn công cũng nhắm vào các cơ sở hạt nhân ở Tehran và các thành phố khác.
Chương trình máy bay điều khiển từ xa mở rộng của Iran là trọng tâm trong sự chuyển dịch sang chiến tranh bất đối xứng và răn đe khu vực. Tehran cho biết họ đã đẩy nhanh quá trình phát triển và điều động các cơ sở và hệ thống máy bay điều khiển từ xa đa dạng. Khả năng ngày càng tăng này đã khiến các nhà lập pháp Hoa Kỳ lo ngại.
Bức ảnh vệ tinh không ghi ngày tháng do MizarVision của Trung Quốc công bố chiều Thứ Sáu, 27 Tháng Sáu, cho thấy một nhà kho gần Sân bay Mehrabad ở phía tây Tehran đã bị san phẳng hoàn toàn, mặc dù thời điểm chính xác xảy ra vụ tấn công vẫn chưa rõ ràng.
Nhà phân tích nguồn mở Mehdi H., bình luận về hình ảnh vệ tinh tương tự do Maxar chụp hôm thứ Ba, cho biết nhà kho bị IDF tấn công đã được công ty nhà nước Quds Aviation Industries của Iran sử dụng để thiết kế và chế tạo máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả máy bay điều khiển từ xa Mohajer. Newsweek không thể xác minh độc lập tuyên bố này.
Theo BBC, hình ảnh xác thực sau cuộc không kích của Israel cho thấy Sân bay Mehrabad đã bị tấn công nhiều lần, trong khi hình ảnh vệ tinh cho thấy một số tòa nhà bị hư hại xung quanh khu vực, bao gồm các nhà kho liên quan đến ngành công nghiệp quốc phòng của Iran.
Trong cuộc tấn công quân sự của mình, IDF cho biết họ đã phá hủy các máy bay phản lực F-14 ở miền trung Iran và nhắm vào các địa điểm quân sự.
[Kyiv Independent: Chinese Satellite Image Shows Destruction of Iran Drone Factory]
9. Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tầm ngắn của Nga gây ra hơn 3.000 thương vong cho dân thường ở Ukraine, theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc
Theo bản tin mới của Phái bộ giám sát nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Ukraine, các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tầm ngắn đã trở thành một trong những mối đe dọa chết người nhất đối với dân thường ở các khu vực tiền tuyến của Ukraine, khiến ít nhất 395 người thiệt mạng và 2.635 người bị thương trong khoảng thời gian từ tháng 2 năm 2022 đến tháng 4 năm 2025.
Báo cáo “Máy bay điều khiển từ xa gây chết người: Dân thường gặp nguy hiểm do máy bay điều khiển từ xa tầm ngắn ở khu vực tiền tuyến của Ukraine” nêu bật việc quân đội Nga ngày càng sử dụng nhiều máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV và tác động tàn khốc của chúng đối với dân thường.
Bản tin ghi lại các cuộc tấn công mà trong đó người điều khiển máy bay điều khiển từ xa cố tình nhắm vào những người dân thường đang tham gia các hoạt động hàng ngày — lái xe hơi riêng, đi xe đạp, đi bộ ngoài trời hoặc di tản người khác trên xe cứu thương được đánh dấu rõ ràng.
Danielle Bell, nhà lãnh đạo phái bộ này cho biết: “Mặc dù sức hủy diệt riêng lẻ thấp hơn pháo binh hoặc hỏa tiễn, nhưng quy mô lớn và tần suất ngày càng tăng của các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tầm ngắn đã khiến chúng trở thành một trong những loại vũ khí chết chóc nhất ở Ukraine”.
“Hơn 3.000 thường dân thương vong — và tần suất không ngừng của các cuộc tấn công này — không chỉ gây ra đau khổ to lớn cho con người mà còn gieo rắc nỗi sợ hãi, làm gián đoạn nghiêm trọng cuộc sống thường nhật và làm tê liệt khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu ở một số cộng đồng tuyến đầu.”
Nhiệm vụ giám sát đã ghi nhận, xác minh và phân tích 3.030 thương vong dân sự do máy bay điều khiển từ xa tầm ngắn gây ra từ ngày 24 tháng 2 năm 2022 đến ngày 30 tháng 4 năm 2025.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành các chuyến thăm thực địa đến các khu vực có nguy cơ rất cao, bao gồm thành phố Kherson ở phía nam, Zolochiv ở Kharkiv và các địa điểm tiền tuyến khác. Các nhà điều tra đã phỏng vấn những người sống sót và nhân chứng của các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, nhân viên y tế và nhân viên nhân đạo để đánh giá toàn bộ tác động của các cuộc tấn công này đối với cuộc sống của người dân.
Số thương vong tăng vọt vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024, với con số đột ngột tăng gấp đôi vào tháng 7 năm 2024. Tháng 4 năm 2025 đánh dấu tháng chết chóc nhất được ghi nhận, với 42 thường dân thiệt mạng và 283 người bị thương. Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tiếp tục diễn ra vào tháng 5 và tháng 6.
Vào ngày 23 tháng 6, một tài xế 65 tuổi đã thiệt mạng tại Kostiantynivka, Tỉnh Donetsk, khi một máy bay điều khiển từ xa đâm vào một chiếc xe buýt nhỏ. Tại khu vực Kharkiv, một tình nguyện viên 58 tuổi đã thiệt mạng vào ngày 22 tháng 5 khi một máy bay điều khiển từ xa thả một quả đạn vào ban công của một khu dân cư. Vào ngày 20 tháng 5, sáu thường dân đã bị thương khi một máy bay điều khiển từ xa đâm vào một chiếc xe buýt ở Tỉnh Kherson.
Phần lớn thương vong — 89% — xảy ra ở lãnh thổ do chính phủ Ukraine kiểm soát. Liên Hiệp Quốc cho biết những cuộc tấn công này vi phạm luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là các nguyên tắc phân biệt và phòng ngừa, và trong một số trường hợp có thể cấu thành tội ác chiến tranh.
[Kyiv Independent: Russia's short-range drone strikes cause over 3,000 civilian casualties in Ukraine, UN reports]