Đức Giáo Hoàng: Giáo dục được xây dựng trên nền tảng nội tâm, hiệp nhất, yêu thương và hy vọng
Đức Giáo Hoàng gặp gỡ 15.000 giáo sư, giáo chức và sinh viên học sinh tại Quảng trường Thánh Phêrô ở Rome nhân dịp Năm Thánh Giáo dục Thế giới và kêu gọi các giáo chức kết nối với "bản ngã nội tâm" của sinh viên học sinh, bởi vì nếu không có sự gặp gỡ sâu sắc với các em, "bất kỳ đề xuất giáo dục nào cũng sẽ thất bại."
(Tin Vatican - Fabrice Bagendekere, SJ)
Dựa trên kinh nghiệm của bản thân khi còn là giáo sư tại các cơ sở giáo dục dòng Augustinô, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã dùng bài diễn văn này để gửi đến các nhà giáo dục từ khắp nơi trên thế giới, tụ họp tại Quảng trường Thánh Phêrô nhân dịp Năm Thánh Giáo dục Thế giới.
Đời sống nội tâm, hiệp nhất, yêu thương và niềm vui, bốn khía cạnh then chốt trong lý thuyết của Thánh Tôma Aquinô: theo Đức Giáo Hoàng dòng Augustinô, đây là những nền tảng của giáo dục Kitô giáo.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Giáo Hoàng kêu gọi những điều này phải trở thành “yếu tố then chốt” của thực hành giáo dục, điều mà ngài tin rằng sẽ giúp thể hiện diện mạo của “Giáo hội là Mẹ và Thầy cho biết bao học sinh và sinh viên mà các con đang tận tụy cống hiến cho nền giáo dục của họ”.
Gặp gỡ sâu sắc giữa con người
Dựa trên câu nói của Thánh Augustinô — “Âm thanh của lời nói chúng ta chạm đến đôi tai, nhưng Thầy đích thực ở bên trong” — Đức Giáo Hoàng nhắc nhở cử tọa rằng “thật sai lầm khi nghĩ rằng những lời lẽ hoa mỹ hay những lớp học, phòng thí nghiệm và thư viện được trang bị tốt là đủ để giảng dạy”.
“Đây chỉ là những phương tiện và không gian vật chất, thực sự hữu ích, nhưng Thầy ở bên trong”, ngài nói, đồng thời nhấn mạnh rằng chân lý không chảy qua âm thanh, tường rào hay hành lang, mà qua “cuộc gặp gỡ sâu sắc giữa con người — nếu không có điều này, mọi đề xuất giáo dục đều sẽ thất bại”.
Nội tâm
Tiếp tục bài suy tư này, Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng học sinh ngày nay cần được giúp đỡ để “tiếp xúc với nội tâm của mình”, nhấn mạnh đến thách thức của sự hời hợt trong một thế giới “bị chi phối bởi màn hình và bộ lọc công nghệ”. Ngài cũng chỉ ra rằng ngay cả những nhà giáo dục – “thường mệt mỏi và gánh nặng bởi những công việc hành chính” – cũng có nguy cơ thực sự quên mất “cor ad cor loquitur” (“trái tim nói với trái tim”), một thành ngữ của Thánh John Henry Newman, gợi lại lời khuyên của Thánh Augustine: “Đừng nhìn ra ngoài. Hãy trở về với chính mình. Chân lý ngự trị bên trong.”
Theo Đức Giáo Hoàng, hai thành ngữ này mời gọi chúng ta nhìn nhận giáo dục như “một hành trình mà người dạy và người học cùng đồng hành – ý thức rằng cuộc tìm kiếm của họ không bao giờ vô ích, nhưng họ cũng phải tiếp tục tìm kiếm ngay cả khi đã tìm thấy.”
Ngài nói: “Chỉ có nỗ lực khiêm nhường và chung tay này, được thể hiện trong môi trường nhà trường dưới hình thức một dự án giáo dục, mới có thể đưa học sinh và giáo viên đến gần chân lý hơn.”
Hiệp nhất
Về chủ đề hiệp nhất, Đức Giáo Hoàng - với khẩu hiệu giáo hoàng In Illo uno unum est (“Trong Đấng Duy Nhất, chúng ta là một”), tập trung vào chính khái niệm này - đã tuyên bố rằng “chỉ trong Chúa Kitô, chúng ta mới thực sự tìm thấy sự hiệp nhất: như những chi thể kết hợp với Đầu, và như những người bạn đồng hành trên con đường học tập suốt đời.”
Chiều kích “cùng nhau” này, được thể hiện rõ nét trong các tác phẩm của Thánh Augustinô, là nền tảng trong bối cảnh giáo dục, Đức Giáo Hoàng nói, vừa là một thách thức đối với tính ích kỷ, vừa là động lực cho sự phát triển.
Tình yêu
Chuyển sang điểm thứ ba, tình yêu, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng “để giảng dạy, chỉ chia sẻ kiến thức thôi là chưa đủ - phải có tình yêu.”
“Giáo dục không bao giờ có thể tách rời khỏi tình yêu,” ngài nói, “và một trong những thách thức của xã hội chúng ta ngày nay là chúng ta không còn coi trọng đúng mức những đóng góp to lớn mà các giáo viên và nhà giáo dục dành cho cộng đồng trong lĩnh vực này.”
Chỉ khi có tình yêu, ngài nhấn mạnh, việc giảng dạy mới thực sự hiệu quả - “không chỉ về nội dung, mà trên hết là về lòng bác ái mà nó truyền tải.”
Niềm Vui
Cuối cùng, về chủ đề niềm vui, Đức Giáo Hoàng nhận xét rằng “những người thầy đích thực dạy bằng nụ cười, và thách thức của họ là khơi dậy những nụ cười sâu thẳm trong tâm hồn học sinh.”
Ngài bày tỏ lo ngại rằng môi trường giáo dục ngày nay ngày càng cho thấy “những dấu hiệu của sự mong manh nội tâm lan rộng ở mọi lứa tuổi.” “Chúng ta không thể nhắm mắt làm ngơ trước những tiếng kêu cứu thầm lặng này,” Đức Giáo Hoàng Leo cảnh báo. “Thay vào đó, chúng ta phải nỗ lực xác định nguyên nhân sâu xa nhất của chúng.”
Ngài cảnh báo rằng trí tuệ nhân tạo, với “kiến thức kỹ thuật, lạnh lùng và chuẩn mực,” có nguy cơ cô lập những học sinh vốn đã bị cô lập hơn nữa, khiến các em ảo tưởng rằng mình không cần người khác - hoặc tệ hơn, rằng mình không xứng đáng với họ.
Trong bối cảnh này, Đức Giáo Hoàng nói, vai trò của nhà giáo dục là sự gắn kết con người - “và chính niềm vui của quá trình giáo dục mang đậm tính nhân văn, một ngọn lửa kết nối các tâm hồn lại với nhau và làm cho chúng nên một.”
Đức Giáo Hoàng gặp gỡ 15.000 giáo sư, giáo chức và sinh viên học sinh tại Quảng trường Thánh Phêrô ở Rome nhân dịp Năm Thánh Giáo dục Thế giới và kêu gọi các giáo chức kết nối với "bản ngã nội tâm" của sinh viên học sinh, bởi vì nếu không có sự gặp gỡ sâu sắc với các em, "bất kỳ đề xuất giáo dục nào cũng sẽ thất bại."
(Tin Vatican - Fabrice Bagendekere, SJ)
Dựa trên kinh nghiệm của bản thân khi còn là giáo sư tại các cơ sở giáo dục dòng Augustinô, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã dùng bài diễn văn này để gửi đến các nhà giáo dục từ khắp nơi trên thế giới, tụ họp tại Quảng trường Thánh Phêrô nhân dịp Năm Thánh Giáo dục Thế giới.
Đời sống nội tâm, hiệp nhất, yêu thương và niềm vui, bốn khía cạnh then chốt trong lý thuyết của Thánh Tôma Aquinô: theo Đức Giáo Hoàng dòng Augustinô, đây là những nền tảng của giáo dục Kitô giáo.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Giáo Hoàng kêu gọi những điều này phải trở thành “yếu tố then chốt” của thực hành giáo dục, điều mà ngài tin rằng sẽ giúp thể hiện diện mạo của “Giáo hội là Mẹ và Thầy cho biết bao học sinh và sinh viên mà các con đang tận tụy cống hiến cho nền giáo dục của họ”.
Gặp gỡ sâu sắc giữa con người
Dựa trên câu nói của Thánh Augustinô — “Âm thanh của lời nói chúng ta chạm đến đôi tai, nhưng Thầy đích thực ở bên trong” — Đức Giáo Hoàng nhắc nhở cử tọa rằng “thật sai lầm khi nghĩ rằng những lời lẽ hoa mỹ hay những lớp học, phòng thí nghiệm và thư viện được trang bị tốt là đủ để giảng dạy”.
“Đây chỉ là những phương tiện và không gian vật chất, thực sự hữu ích, nhưng Thầy ở bên trong”, ngài nói, đồng thời nhấn mạnh rằng chân lý không chảy qua âm thanh, tường rào hay hành lang, mà qua “cuộc gặp gỡ sâu sắc giữa con người — nếu không có điều này, mọi đề xuất giáo dục đều sẽ thất bại”.
Nội tâm
Tiếp tục bài suy tư này, Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng học sinh ngày nay cần được giúp đỡ để “tiếp xúc với nội tâm của mình”, nhấn mạnh đến thách thức của sự hời hợt trong một thế giới “bị chi phối bởi màn hình và bộ lọc công nghệ”. Ngài cũng chỉ ra rằng ngay cả những nhà giáo dục – “thường mệt mỏi và gánh nặng bởi những công việc hành chính” – cũng có nguy cơ thực sự quên mất “cor ad cor loquitur” (“trái tim nói với trái tim”), một thành ngữ của Thánh John Henry Newman, gợi lại lời khuyên của Thánh Augustine: “Đừng nhìn ra ngoài. Hãy trở về với chính mình. Chân lý ngự trị bên trong.”
Theo Đức Giáo Hoàng, hai thành ngữ này mời gọi chúng ta nhìn nhận giáo dục như “một hành trình mà người dạy và người học cùng đồng hành – ý thức rằng cuộc tìm kiếm của họ không bao giờ vô ích, nhưng họ cũng phải tiếp tục tìm kiếm ngay cả khi đã tìm thấy.”
Ngài nói: “Chỉ có nỗ lực khiêm nhường và chung tay này, được thể hiện trong môi trường nhà trường dưới hình thức một dự án giáo dục, mới có thể đưa học sinh và giáo viên đến gần chân lý hơn.”
Hiệp nhất
Về chủ đề hiệp nhất, Đức Giáo Hoàng - với khẩu hiệu giáo hoàng In Illo uno unum est (“Trong Đấng Duy Nhất, chúng ta là một”), tập trung vào chính khái niệm này - đã tuyên bố rằng “chỉ trong Chúa Kitô, chúng ta mới thực sự tìm thấy sự hiệp nhất: như những chi thể kết hợp với Đầu, và như những người bạn đồng hành trên con đường học tập suốt đời.”
Chiều kích “cùng nhau” này, được thể hiện rõ nét trong các tác phẩm của Thánh Augustinô, là nền tảng trong bối cảnh giáo dục, Đức Giáo Hoàng nói, vừa là một thách thức đối với tính ích kỷ, vừa là động lực cho sự phát triển.
Tình yêu
Chuyển sang điểm thứ ba, tình yêu, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng “để giảng dạy, chỉ chia sẻ kiến thức thôi là chưa đủ - phải có tình yêu.”
“Giáo dục không bao giờ có thể tách rời khỏi tình yêu,” ngài nói, “và một trong những thách thức của xã hội chúng ta ngày nay là chúng ta không còn coi trọng đúng mức những đóng góp to lớn mà các giáo viên và nhà giáo dục dành cho cộng đồng trong lĩnh vực này.”
Chỉ khi có tình yêu, ngài nhấn mạnh, việc giảng dạy mới thực sự hiệu quả - “không chỉ về nội dung, mà trên hết là về lòng bác ái mà nó truyền tải.”
Niềm Vui
Cuối cùng, về chủ đề niềm vui, Đức Giáo Hoàng nhận xét rằng “những người thầy đích thực dạy bằng nụ cười, và thách thức của họ là khơi dậy những nụ cười sâu thẳm trong tâm hồn học sinh.”
Ngài bày tỏ lo ngại rằng môi trường giáo dục ngày nay ngày càng cho thấy “những dấu hiệu của sự mong manh nội tâm lan rộng ở mọi lứa tuổi.” “Chúng ta không thể nhắm mắt làm ngơ trước những tiếng kêu cứu thầm lặng này,” Đức Giáo Hoàng Leo cảnh báo. “Thay vào đó, chúng ta phải nỗ lực xác định nguyên nhân sâu xa nhất của chúng.”
Ngài cảnh báo rằng trí tuệ nhân tạo, với “kiến thức kỹ thuật, lạnh lùng và chuẩn mực,” có nguy cơ cô lập những học sinh vốn đã bị cô lập hơn nữa, khiến các em ảo tưởng rằng mình không cần người khác - hoặc tệ hơn, rằng mình không xứng đáng với họ.
Trong bối cảnh này, Đức Giáo Hoàng nói, vai trò của nhà giáo dục là sự gắn kết con người - “và chính niềm vui của quá trình giáo dục mang đậm tính nhân văn, một ngọn lửa kết nối các tâm hồn lại với nhau và làm cho chúng nên một.”