Hôm 25 Tháng Chín, Đức Tổng Giám Mục Paul Richard Gallagher, Ngoại trưởng Tòa Thánh đã có bài phát biểu sau tại cuộc tranh luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về Trí tuệ nhân tạo và Hòa bình và An ninh quốc tế.
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Tòa thánh muốn cảm ơn Nam Hàn vì đã triệu tập cuộc tranh luận mở kịp thời này về Trí tuệ nhân tạo, gọi tắt là AI và những tác động của nó đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Trong vài thập niên qua, nhân loại đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng và phi thường của những tiến bộ khoa học và công nghệ. Cuộc cách mạng kỹ thuật số, đặc biệt là trong lĩnh vực AI, đang tác động sâu sắc đến các lĩnh vực như giáo dục, việc làm, nghệ thuật, y tế, quản trị, quân sự và truyền thông.[1]
AI có tiềm năng giúp đạt được nhiều nguyện vọng đã định hướng cho việc thành lập Liên Hiệp Quốc cách đây tám mươi năm, chẳng hạn như thúc đẩy phát triển bền vững, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, và bảo vệ các quyền và tự do cơ bản của con người.
Đồng thời, nếu việc phát triển và sử dụng AI không được đặt trên nền tảng vững chắc là tôn trọng nhân phẩm và theo đuổi lợi ích chung[2], chúng có nguy cơ trở thành công cụ gây chia rẽ và xâm lược, tiềm ẩn nguy cơ gây ra xung đột sâu sắc hơn. Đây không phải là một mối quan ngại trừu tượng hay xa vời, mà là một thực tế cấp bách trong bối cảnh bất ổn toàn cầu hiện nay và sự tích hợp nhanh chóng của AI vào các hệ thống vũ khí thông thường và hạt nhân.
Thưa ngài Chủ tịch,
Việc phát triển các hệ thống vũ khí tự động gây chết người, gọi tắt là LAWS gây ra những lo ngại nghiêm trọng về mặt pháp lý, an ninh, nhân đạo và đạo đức cho cộng đồng quốc tế, bởi vì chúng thiếu khả năng độc nhất của con người về phán đoán đạo đức và ra quyết định đạo đức.[3] Vì lý do này, Tòa thánh ủng hộ mạnh mẽ việc thông qua lệnh tạm dừng ngay lập tức đối với việc phát triển hoặc sử dụng LAWS, cũng như một văn bản ràng buộc về mặt pháp lý để bảo đảm rằng các quyết định về sự sống và cái chết vẫn nằm trong tầm kiểm soát có ý nghĩa của con người.
Điều đáng lo ngại không kém là sự xuất hiện của một cuộc chạy đua vũ trang mới, được đánh dấu bằng việc tích hợp AI vào các hệ thống quân sự, bao gồm cả tài sản không gian và hệ thống phòng thủ hỏa tiễn. Những diễn biến như vậy có nguy cơ làm thay đổi bản chất của vũ khí và chiến tranh, tạo ra mức độ bất ổn chưa từng có do khả năng tính toán sai lầm. Đáng chú ý, việc tích hợp AI vào chỉ huy và kiểm soát hạt nhân sẽ mang đến những rủi ro mới chưa được biết đến, vượt xa logic răn đe hạt nhân vốn đã mong manh và đáng lo ngại về mặt đạo đức.
Thưa ngài Chủ tịch,
Để giải quyết những vấn đề cấp bách này, Tòa Thánh kêu gọi một đường lối lấy con người làm trung tâm đối với việc phát triển và sử dụng các công nghệ mới nổi lên. Hội đồng này, được giao trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phải đặc biệt chú ý đến tiến bộ khoa học và công nghệ khi thảo luận về vấn đề này. Hội đồng cũng nên thừa nhận rằng một số ứng dụng, chẳng hạn như công nghệ thay thế phán đoán của con người trong các vấn đề sinh tử, vượt qua những ranh giới bất khả xâm phạm và không bao giờ được phép vi phạm.
Cảm ơn ngài Chủ tịch.
_____________________________________________
[1] X. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, Sứ điệp nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh “AI vì điều tốt đẹp” năm 2025, do Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh ký.
[2] Xem Bộ Giáo lý Đức tin và Bộ Văn hóa và Giáo dục, Antiqua et Nova, ngày 14 Tháng Giêng năm 2025.
[3] Xem Bộ Giáo lý Đức tin và Bộ Văn hóa và Giáo dục, Antiqua et Nova, số 100, ngày 14 Tháng Giêng năm 2025.
Source:Holy See Mission