1. Putin tuyên bố Nga chiếm được Pokrovsk, Vovchansk; Kyiv phủ nhận
Putin tuyên bố vào ngày 1 tháng 12 rằng quân đội Nga đã chiếm được các thành phố Pokrovsk và Vovchansk của Ukraine.
Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, Valery Gerasimov, đã gửi một báo cáo tiền tuyến tới Putin vào ngày 30 tháng 11, cho rằng Nga đã giành được quyền kiểm soát hoàn toàn cả Pokrovsk ở Tỉnh Donetsk và Vovchansk ở Tỉnh Kharkiv.
Sau đó, Putin tuyên bố Nga đã chiếm được các thành phố trong bài phát biểu được đăng trên trang web của Văn phòng Tổng thống Nga vào ngày 1 tháng 12.
Cùng buổi tối, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố một đoạn video ghi lại cảnh những người lính thuộc đơn vị quân đội “Trung tâm” giương cao lá cờ Nga ở trung tâm thị trấn, xung quanh là những tòa nhà bị phá hủy do pháo kích.
Vào ngày 2 tháng 12, các quan chức Ukraine đã bác bỏ tuyên bố của Nga về việc đã chiếm được Pokrovsk, Vovchansk hoặc Kupiansk. Bộ Tổng tham mưu cho biết rằng “Đây chỉ là một nỗ lực khác của Điện Cẩm Linh nhằm sử dụng đoạn video 'chiến dịch cờ' cho mục đích tuyên truyền, gây ảnh hưởng đến các bên tham gia đàm phán quốc tế.”
“Tại Pokrovsk, Tỉnh Donetsk, lực lượng phòng thủ đang chiếm giữ phần phía bắc của thành phố dọc theo tuyến hỏa xa”,phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, cho biết lực lượng Ukraine đã tiêu diệt 106 binh sĩ Nga trong 24 giờ trước đó.
Bộ Tổng tham mưu đã viết trong một bài đăng trước đó vào cùng buổi sáng rằng trong ngày qua “trên mặt trận Pokrovsk, lực lượng phòng thủ của chúng tôi đã ngăn chặn 72 cuộc tấn công của kẻ xâm lược”.
Tuyên bố của Putin được đưa ra trong bối cảnh phái đoàn Mỹ do Đặc phái viên Steve Witkoff dẫn đầu đã đến Mạc Tư Khoa để tiếp tục đàm phán về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Kế hoạch này, ban đầu được Witkoff xây dựng với sự hợp tác chặt chẽ của Điện Cẩm Linh, đã được điều chỉnh sau các cuộc đàm phán với các nhà lãnh đạo Ukraine và Âu Châu để phản ánh rõ hơn lập trường của Kyiv.
Những tuyên bố về giành lại lãnh thổ này, được công bố đúng vào thời điểm phái đoàn Hoa Kỳ đến thăm, sẽ đại diện cho những chiến thắng quan trọng của Điện Cẩm Linh, vốn đã phải chịu nhiều tổn thất nặng nề trong nỗ lực kéo dài một năm nhằm chiếm Pokrovsk.
Andrii Kovalenko, nhà lãnh đạo Trung tâm Chống thông tin sai lệch của Ukraine, cảnh báo rằng Mạc Tư Khoa sẽ leo thang các tuyên truyền trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Kovalenko phát biểu vào ngày 1 tháng 12 rằng: “Trong vài tuần tới, Nga sẽ thực hiện nhiều nỗ lực gây áp lực lên tiền tuyến và kèm theo đó là những tuyên bố lớn tiếng — tất cả những điều này chỉ được thực hiện dành riêng cho phương Tây và nhằm nâng cao vị thế trong ngoại giao”.
Kovalenko cũng tuyên bố rằng “một phần của Vovchansk nằm dưới sự kiểm soát của Lực lượng Phòng vệ Ukraine”, mặc dù ông không nói gì về Pokrovsk.
Thành phố pháo đài Pokrovsk từ lâu đã là một trong những khu vực tranh chấp khốc liệt nhất trên tiền tuyến, với việc quân đội Ukraine đã cầm chân một cuộc tấn công lớn của Nga trong suốt một năm. Trong những tuần gần đây, quân đội Nga đã áp sát, giúp Ukraine kiểm soát một khu vực ngày càng nhỏ hẹp của thành phố.
Vovchansk, thuộc tỉnh Kharkiv, đông bắc Ukraine, cũng đã bị tàn phá nặng nề trong suốt cuộc chiến tranh toàn diện của Nga. Thành phố này đã chịu sự xâm lược của Nga cho đến khi được giải phóng trong cuộc phản công mùa thu năm 2022 của Ukraine, sau đó lại chứng kiến giao tranh ác liệt khi Nga bắt đầu một đợt tấn công mới vào tháng 5 năm 2024.
[Kyiv Independent: Putin claims Russian capture of Pokrovsk, Vovchansk; Kyiv denies]
2. 20 thi thể người Nga cứ mỗi 10 mét vuông: Cái giá mà Mạc Tư Khoa phải trả để sử dụng Pokrovsk làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán hòa bình, và thành phố vẫn đứng vững
Quân đội Nga đang tìm cách “áp đảo bằng số đông” tại Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk, sử dụng cờ và biểu dương lực lượng để gây áp lực tâm lý lên lực lượng phòng thủ Ukraine và gây ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán hòa bình do Hoa Kỳ khởi xướng. Trong khi đó, các đơn vị Ukraine đang phản công và chuẩn bị vị trí trước mùa đông.
Mạc Tư Khoa đã nỗ lực chiếm thành phố này ít nhất một năm nay. Họ đã tập trung gần 170.000 quân tại mặt trận Pokrovsk. Vào một trong những ngày giao tranh mùa thu năm nay, Nga đã thả 156 quả bom dẫn đường xuống thành phố. Chỉ riêng trong tháng 10, quân xâm lược đã thả 850 quả bom như vậy vào Pokrovsk. Tuy nhiên, vẫn còn một số cư dân ở lại thành phố. Thực thể bất hợp pháp của Nga hoạt động trên lãnh thổ Ukraine, được gọi là Cộng hòa Nhân dân Donetsk, đã bắt đầu cấp hộ chiếu Nga cho thường dân Pokrovsk.
Lữ đoàn cơ giới độc lập 155: 20 thi thể lính Nga trong khu vực rộng 10 mét vuông
Theo Artem Prybylnov, trưởng phòng truyền thông của Lữ đoàn cơ giới độc lập số 155 mang tên Anna Kyivska, tiền tuyến trong thành phố chạy dọc theo tuyến hỏa xa, ArmyTV đưa tin.
Người Nga đang cố gắng tập trung lực lượng ở vùng ngoại ô phía nam, nhưng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đang tích cực phá hoại những nỗ lực này.
Phe xâm lược không chỉ giới hạn ở áp lực vật chất. Ông tin rằng Nga coi việc chiếm Pokrovsk là đòn bẩy cho các cuộc đàm phán do Mỹ khởi xướng, chứ không phải vì giá trị chiến lược của chính thành phố.
Prybylnov cho biết: “Kẻ thù cố gắng giương cờ để gây áp lực tâm lý lên chúng tôi, nhưng những 'người cầm cờ' như vậy nhanh chóng trở thành mục tiêu của các đơn vị chúng tôi”.
Tổn thất của Nga rất đáng kể. Ở một số khu vực, có tới 20 thi thể nằm trong phạm vi 10 mét vuông.
Lực lượng Dù Ukraine: các đội tìm kiếm và tấn công tiêu diệt các nhóm phá hoại của Nga ở khu vực đô thị
Serhiy Okishev, sĩ quan truyền thông của Quân đoàn 7 thuộc Lực lượng Tấn công Đường không Ukraine, báo cáo rằng quân đội Nga đã nhận được lệnh chiếm Pokrovsk vào tháng trước, theo Suspilne. Tuy nhiên, họ lại một lần nữa thất bại và vẫn chưa thành công.
Quân xâm lược cố gắng xâm nhập thành phố từ phía nam lên phía bắc theo từng nhóm nhỏ, nhưng các đội trinh sát trên không và tìm kiếm-tấn công của Ukraine đã nhanh chóng phát hiện và ngăn chặn những nỗ lực này.
Okishev cho biết: “Chiến đấu trong đô thị cực kỳ khó khăn do bị phá hủy và có nhiều tòa nhà dày đặc, nhưng các đơn vị của chúng tôi đã phát hiện và tiêu diệt kẻ thù một cách hiệu quả”.
Số lượng lớn máy bay điều khiển từ xa và pháo binh của Nga gây thêm khó khăn, nhưng lực lượng Ukraine vẫn hành động tự tin, duy trì quyền kiểm soát các khu vực trọng yếu của thành phố.
Ngoài ra, đội hình bí mật và tiên tiến nhất của Nga cũng đang hoạt động tại Pokrovsk. Trước đó, binh lính Ukraine cho biết việc phòng thủ thành phố “giống như một kỳ nghỉ” đối với họ trước khi trung tâm máy bay điều khiển từ xa tinh nhuệ này tiến vào khu vực tiền tuyến này.
“Hiện tại, một đơn vị Nga mang tên 'Rubikon' đang hoạt động trong khu vực của chúng tôi. Chiến thuật của họ là cắt đứt các tuyến đường hậu cần của Lực lượng Phòng vệ Ukraine”, ông Okishev lưu ý.
Thiếu tá Andrii Kovaliov, phát ngôn viên của Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine, đã xác nhận rằng quân xâm lược đã phải chịu tổn thất nặng nề khi cố gắng tạo ra hình ảnh tuyên truyền về “quyền kiểm soát” thành phố, theo Novini Donbasu.
Kovaliov cho biết: “Mặc dù điều kiện thời tiết bất lợi, các đơn vị của chúng tôi vẫn tiếp tục trinh sát trên không và hiệu chỉnh hỏa lực để tấn công kẻ thù”.
Tại Myrnohrad, Lực lượng Phòng vệ Ukraine giữ vững các tuyến phòng thủ và tiêu diệt lực lượng Nga đang tiến gần đến thành phố. Ông cho biết thêm, các tuyến đường hậu cần bổ sung đến Myrnohrad, thành phố kết nghĩa với Pokrovsk, được tổ chức để bảo đảm nguồn cung cấp ổn định cho các đơn vị Ukraine.
[Europe Maidan: 20 Russian bodies in 10 square meters: Price Moscow pays to use Pokrovsk as leverage in peace talks, and city still holds]
3. Nga phản pháo kế hoạch “hung hăng hơn” của NATO
Nga đã phản pháo lại những bình luận của vị chỉ huy quân sự cao cấp của NATO sau khi ông này gợi ý rằng liên minh có thể tiến hành các cuộc tấn công “phủ đầu” vào Mạc Tư Khoa, trong bối cảnh các chiến thuật như tấn công mạng hoặc phá hoại.
Đô đốc Giuseppe Cavo Dragone, chủ tịch ủy ban quân sự NATO, nói với tờ Financial Times rằng liên minh đang cân nhắc “trở nên hung hăng hơn hoặc chủ động hơn thay vì bị động”.
một động thái “phòng ngừa” của NATO có thể được coi là “phòng thủ” nhưng sẽ là một bước đi khác xa so với cách thức hoạt động thông thường của liên minh.
Phát biểu của Dragone là “một bước đi cực kỳ vô trách nhiệm, cho thấy liên minh sẵn sàng tiếp tục leo thang”, Maria Zakharova, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Mạc Tư Khoa, cho biết trong bình luận được truyền thông nhà nước đưa tin hôm thứ Hai.
Các quan chức NATO cho biết liên minh này đang hứng chịu các cuộc tấn công mạng hàng ngày, một số trong đó có thể bắt nguồn từ Mạc Tư Khoa. Chiến tranh mạng là một nhánh của chiến tranh hỗn hợp, hay các chiến thuật không phải là chiến đấu công khai. Chúng cũng có thể bao gồm các chiến dịch thông tin, vũ khí hóa di cư hoặc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng.
Hồi tháng Giêng, NATO tuyên bố sẽ tăng cường sự hiện diện tại Baltic, bao gồm việc vận hành thêm khinh hạm và máy bay tuần tra biển, ngay sau một loạt vụ việc nghi ngờ phá hoại liên quan đến “hạm đội ngầm” tàu chở dầu của Nga lách lệnh trừng phạt. Một số tuyến cáp ngầm đã bị cắt hoặc hư hỏng vào tháng 11 và tháng 12 năm 2024, bao gồm bốn tuyến cáp dữ liệu và một đường dây điện chính vào ngày 25 tháng 12.
Dragone cho biết sự hiện diện ngày càng tăng của NATO, được gọi là Baltic Sentry, đang “có hiệu quả”.
“Kể từ khi Baltic Sentry ra đời, chưa có chuyện gì xảy ra cả”, ông nói.
Vào tháng 10, một tòa án Phần Lan đã bác bỏ vụ kiện chống lại thủy thủ đoàn của tàu Eagle S, một tàu chở dầu treo cờ Quần đảo Cook, bị cáo buộc tội phá hoại tài sản nghiêm trọng và gây nhiễu nghiêm trọng đến thông tin liên lạc liên quan đến vụ tai nạn ngày Giáng Sinh. Các công tố viên cáo buộc tàu chở dầu đã kéo neo dọc theo đáy biển khoảng 56 dặm. Thủy thủ đoàn phủ nhận hành vi sai trái.
Tòa án Phần Lan cho biết “không thể áp dụng luật hình sự Phần Lan vào vụ án này”. Dragone nói với FT rằng khuôn khổ pháp lý và các vấn đề về thẩm quyền khiến việc tìm ra cách thức “hung hăng” trở nên phức tạp hơn.
Các nước NATO vẫn đang tìm ra ai chịu trách nhiệm giám sát các khu vực dễ bị phá hoại, như Biển Baltic và Biển Bắc.
Khoảng 20 máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Ba Lan, thành viên NATO, vào tháng 9, khi Warsaw kích hoạt Điều 4 của liên minh. Điều này có nghĩa là các quốc gia thành viên sẽ cùng nhau thảo luận “bất cứ khi nào, theo ý kiến của bất kỳ quốc gia nào, toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của bất kỳ Bên nào bị đe dọa”.
Vào thời điểm đó, Mạc Tư Khoa tuyên bố họ không cố ý nhắm vào quốc gia này, nhưng Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết vụ việc đánh dấu “lần gần nhất chúng ta tiến tới xung đột công khai kể từ Thế chiến thứ II”. Cả NATO và Liên minh Âu Châu đều đang nỗ lực tăng cường phòng thủ chống máy bay điều khiển từ xa.
[Newsweek: Russia Hits Back at NATO Plans To Get ‘More Aggressive’]
4. Máy bay điều khiển từ xa HUR tấn công hệ thống phòng không của Nga ở Donbas bị tạm chiếm
Hôm Thứ Tư, 03 Tháng Mười Hai, Cơ quan tình báo quân sự Ukraine tuyên bố rằng máy bay điều khiển từ xa do tình báo quân sự Ukraine phóng đã tấn công các hệ thống phòng không của Nga ở Donbas bị tạm chiếm, phá hủy một bệ phóng của hệ thống S-300 SAM và hai trạm radar 1L125 Niobium-SV.
HUR cho biết như trên: “Những cuộc tấn công như vậy làm giảm đáng kể khả năng kiểm soát không phận Donbas của người Muscovite và tạo điều kiện cho các hoạt động không quân mới của Lực lượng Phòng vệ Ukraine”.
[Kyiv Independent: HUR drones hit Russian air defenses in occupied Donbas]
5. Tướng NATO: “Tôi không thấy dấu hiệu suy giảm sự ủng hộ” khi lực lượng máy bay điều khiển từ xa 2% của Ukraine gây ra 50% thiệt hại cho Nga
Thiếu tướng Maik Keller, phó chỉ huy bộ phận hỗ trợ của NATO tại Ukraine, chia sẻ với hãng tin Đức WELT rằng ông không thấy dấu hiệu nào cho thấy cam kết của phương Tây đối với Kyiv đang phai nhạt - ngay cả khi cuộc chiến đã kéo dài hơn năm thứ ba mà chưa thấy hồi kết.
“Theo quan điểm của tôi, tôi không thấy có dấu hiệu nào cho thấy sự ủng hộ dành cho Ukraine sẽ giảm sút,” Keller nói. “Hiện tại, chưa thể dự đoán được chiến tranh sẽ kết thúc. Điều này càng khiến cam kết lâu dài của phương Tây trở nên quan trọng hơn.”
Keller điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine từ trụ sở NSATU ở Wiesbaden, Đức, nơi có khoảng 350 binh sĩ từ 31 quốc gia—bao gồm các đối tác NATO là Úc, New Zealand và có khả năng là Nhật Bản—đồng bộ hóa việc giao vũ khí, sửa chữa, hậu cần và đào tạo.
Quy mô hỗ trợ của phương Tây hoàn toàn trái ngược với những lời đồn đại về “sự mệt mỏi của Ukraine”. Chỉ riêng tại Trung tâm Hỗ trợ Hậu cần (Logistics Enabling Node) của Ba Lan, mỗi tháng có khoảng 18.000 tấn vật liệu được vận chuyển qua đây bằng đường bộ, đường hàng không và hỏa xa. Kể từ năm 2022, gần 70.000 lượt vận chuyển vật liệu riêng biệt đã đi qua trung tâm này.
Cơ chế tài trợ PURL của NATO duy trì hoạt động của đường ống. Một số quốc gia Âu Châu chung tay đóng góp 2 tỷ euro mỗi tháng, chia thành các gói 500 triệu euro, để tài trợ cho thiết bị do Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine.
Keller giải thích: “Hiện tại, mọi việc đang diễn ra suôn sẻ, nhưng cần phải nỗ lực liên tục để huy động vốn và điều chỉnh nhiều thông số nhỏ để bảo đảm dòng chảy liên tục”.
Đức đã chuyển mình từ một nước ủng hộ ban đầu còn do dự thành một trong những nước ủng hộ Ukraine quyết liệt nhất. Hệ thống phòng không Patriot mà Berlin cung cấp là “vô giá”, Keller nói. Đức hiện là nơi đặt trụ sở của NSATU.
Lực lượng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine có sức mạnh vượt trội
Có lẽ tiết lộ đáng chú ý nhất la2 Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa của Ukraine chỉ chiếm 2% quân đội của nước này nhưng lại gây ra đến 50% tổn thất của Nga.
Keller cho biết: “Điều này minh họa cho quy mô của vấn đề”.
Bí quyết đằng sau sự thống trị của máy bay điều khiển từ xa Ukraine không nằm ở huấn luyện quân sự truyền thống. Nhiều người điều khiển máy bay điều khiển từ xa là DJ, game thủ, hoặc thành viên của cộng đồng kỹ thuật số, những người mang tư duy độc đáo vào chiến trường. Chu kỳ đổi mới rất khắc nghiệt - những phát triển mới xuất hiện cứ sau hai đến ba tuần, đôi khi đòi hỏi các chu kỳ huấn luyện mới sau một lần rời khỏi mặt trận.
“Ukraine đang đối mặt với một kẻ thù vượt trội về quân số và đã giữ vững lập trường trong nhiều năm,” Keller nhận định. “Điều này là nhờ sự hỗ trợ của phương Tây, nhưng cũng nhờ ý chí tự thân và khả năng thích ứng cực kỳ nhanh chóng của họ.”
Xe tăng chiến đấu hạng nặng và đội hình thiết giáp lớn không còn mang ý nghĩa quan trọng như trong các cuộc chiến tranh trước đây nữa. Bất cứ thứ gì di chuyển trong phạm vi 20 km trước hoặc sau tiền tuyến đều bị phát hiện và tấn công.
Kho dự trữ vũ khí của phương Tây phần lớn đã cạn kiệt - hậu quả dễ thấy của 20 đến 25 năm bỏ bê quốc phòng và phòng thủ tập thể để ưu tiên các ưu tiên khác. Con đường hợp lý phía trước: tối đa hóa sản xuất bên trong Ukraine.
Đức hiện đang tài trợ cho việc sản xuất máy bay điều khiển từ xa tầm xa tại Ukraine. Các liên doanh giữa các công ty Đức và Ukraine đang ngày càng mở rộng, bao gồm cả sửa chữa và sản xuất. Ukraine được xếp hạng là một trong những quốc gia có năng lực nhất thế giới về công nghệ máy bay điều khiển từ xa.
Keller cho biết: “Điều này củng cố khả năng phục hồi của Ukraine và đồng thời phục vụ cho năng lực phòng thủ của chúng ta”.
Một số vũ khí mà Ukraine nhận được - như xe tăng Leopard 1A5 và hệ thống phòng không Gepard - đã được loại khỏi kho vũ khí phương Tây. Phụ tùng thay thế cho các hệ thống bị loại bỏ này ngày càng khó tìm. Ukraine phải tự sản xuất các phụ tùng này trong nước, với sự hỗ trợ kỹ thuật và các thỏa thuận cấp phép của phương Tây cho phép quá trình chuyển đổi.
Keller nhấn mạnh rằng không một “vũ khí thần kỳ” nào có thể quyết định chiến tranh. Điều quan trọng là nguồn cung cấp thiết bị liên tục và triển vọng đáng tin cậy cho Ukraine.
Ông nói: “Điều đó cũng sẽ gửi một tín hiệu rõ ràng tới Mạc Tư Khoa rằng một cuộc chiến tranh xâm lược sẽ không mang lại lợi ích về lâu dài”.
Thông điệp rất rõ ràng: Cơ sở hạ tầng hỗ trợ của NATO không hề suy yếu. Nó đang được thể chế hóa.
[Europe Maidan: NATO general: “I see no signs of waning support” as Ukraine’s 2% drone force inflicts half of Russian losses]
6. Nhà tài phiệt Nga tìm ra vũ khí hợp pháp để tiêu diệt lệnh trừng phạt của phương Tây — và vợ của cựu Thủ tướng Anh nằm trong đội của hắn ta
Hôm Thứ Ba, 02 Tháng Mười Hai, Tổng Công Tố Ukraine, Ruslan Kravchenko, cho biết Mikhail Fridman, một trong những nhà tài phiệt giàu nhất nước Nga, đang sử dụng các cơ chế trọng tài bí ẩn để phản đối các lệnh trừng phạt được áp đặt sau cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa vào Ukraine. Nếu ông thắng, tất cả các nhà tài phiệt bị trừng phạt đều có thể đi theo, buộc các chính phủ phương Tây phải lựa chọn giữa việc bồi thường hàng tỷ đô la hoặc từ bỏ hoàn toàn áp lực kinh tế lên Nga.
Bộ trưởng Thương mại Anh Chris Bryant xác nhận vào ngày 18 tháng 11 rằng Fridman đang kiện chính phủ Anh.
Tại Luxembourg, nơi ông tìm kiếm khoản bồi thường 13,8 tỷ euro, đội ngũ pháp lý của ông bao gồm Omnia Strategy—công ty do vợ của một cựu Thủ tướng Anh sáng lập. Vũ khí được lựa chọn là ISDS—Cơ chế Trọng Tài Giải quyết Tranh chấp giữa Nhà đầu tư và Nhà nước—một cơ chế được ghi nhận trong hơn 3.300 hiệp định đầu tư trên toàn thế giới. Riêng Vương quốc Anh đã có 79 hiệp định như vậy; các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu có khoảng 1.400 hiệp định.
Ban đầu được thiết kế để bảo vệ các nhà đầu tư nước ngoài khỏi bị tịch thu tài sản ở các quốc gia bất ổn, các tòa án này cho phép các tập đoàn kiện chính phủ trước các trọng tài tư nhân thay vì tòa án quốc gia. Những người chỉ trích gọi chúng là “tòa án doanh nghiệp” bỏ qua trách nhiệm giải trình dân chủ. Giờ đây, Fridman đang thử nghiệm xem liệu chúng có thể dỡ bỏ các lệnh trừng phạt hay không - và nếu thành công, mọi nhà tài phiệt bị trừng phạt có tài sản ở phương Tây đều có thể làm theo.
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã cáo buộc Fridman vào tháng 9 năm 2023 đã chuyển 2 tỷ rúp (khoảng 20,7 triệu đô la) vào các nhà máy quân sự của Nga kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu—bao gồm cả Nhà máy đạn dược Tula, nơi sản xuất đạn dược cho quân đội Nga.
Fridman bị buộc tội theo Điều 110 triệt 2.3 của Bộ luật Hình sự Ukraine: tài trợ cho các hành động nhằm mục đích “thay đổi bạo lực hoặc lật đổ trật tự hiến pháp hoặc chiếm đoạt quyền lực nhà nước, thay đổi ranh giới lãnh thổ hoặc biên giới quốc gia của Ukraine”.
Fridman, sinh năm 1964 tại Lviv, Ukraine, là người đồng sáng lập Alfa-Bank và trở thành một trong “bảy ông trùm ngân hàng” của Nga, những người thống trị nền kinh tế hậu Xô Viết của đất nước. Forbes hiện định giá tài sản của ông ở mức 14,9 tỷ đô la.
Liên Hiệp Âu Châu đã trừng phạt ông vào ngày 28 tháng 2 năm 2022, bốn ngày sau cuộc xâm lược của Nga. Vương quốc Anh tiếp bước vào ngày 15 tháng 3. Ukraine đã đóng băng 464 triệu đô la tài sản thuộc sở hữu của Fridman và các nhà tài phiệt khác là Petr Aven và Andrei Kosogov vào tháng 10 năm 2023.
Tiền lệ đang được xây dựng. Fridman đã nộp đơn kiện tại Luxembourg vào tháng 8 năm 2024, yêu cầu bồi thường hàng tỷ đô la vì việc đóng băng tài sản của mình. Liên Hiệp Âu Châu kể từ đó đã đáp trả bằng các biện pháp mới trong gói trừng phạt thứ 18 của mình—cấm rõ ràng các công dân Nga bị trừng phạt sử dụng ISDS để phản đối các lệnh trừng phạt và ngăn chặn việc thực thi bất kỳ phán quyết nào. Brussels rõ ràng nhận thấy mối đe dọa này.
Tom Wills, Giám đốc Phong trào Công lý Thương mại, mô tả việc tiết lộ vụ kiện của Fridman là “gây sốc” và nói: “ISDS cung cấp cho các nhà đầu tư giàu có một cửa hậu pháp lý riêng tư để thách thức các quyết định dân chủ. Giờ đây, chúng tôi phát hiện ra rằng cửa hậu này đang được sử dụng bởi một người bị trừng phạt vì có liên hệ với chế độ Nga.”
Fridman đã giành được một số chiến thắng nhất định.
Vào tháng 4 năm 2024, Tòa án Chung Liên Hiệp Âu Châu phán quyết không có đủ bằng chứng liên quan đến Điện Cẩm Linh—mặc dù ông vẫn bị trừng phạt. Đến tháng 3 năm 2025, Hung Gia Lợi và Luxembourg đã vận động hành lang để loại ông khỏi danh sách của Liên Hiệp Âu Châu.
Mối liên hệ với Omnia Strategy càng làm tăng thêm tính độc hại về mặt chính trị. Omnia Strategy đã xác nhận với Byline Times rằng họ đại diện cho Fridman trong vụ trọng tài Luxembourg.
Âu Châu nắm giữ khoảng 193 tỷ euro tài sản bị đóng băng của Nga, phần lớn tại Euroclear của Bỉ. Nếu ISDS trở thành một lối thoát đáng tin cậy, các nhà tài phiệt sẽ có mọi động lực để kiện tụng thay vì chờ đợi các lệnh trừng phạt kết thúc - và cũng có đủ nguồn lực để làm như vậy vô thời hạn.
[Europe Maidan: Russian oligarch found legal weapon to kill Western sanctions — and a former UK PM’s wife is on his team]
7. Đàm phán Mỹ-Ukraine kết thúc mà không có thỏa thuận an ninh
Vấn đề bảo đảm an ninh sau chiến tranh cho Kyiv vẫn chưa được giải quyết sau các cuộc đàm phán hòa bình giữa Hoa Kỳ và Ukraine diễn ra vào ngày 30 tháng 11, tờ Wall Street Journal đưa tin.
Một vấn đề chưa được giải quyết khác là liệu Nga có khăng khăng đòi hỏi sự công nhận của quốc tế đối với các vùng lãnh thổ mà nước này đã xâm lược kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022 hay không.
Theo Wall Street Journal, các cuộc đàm phán đề cập đến thời gian biểu có thể có cho các cuộc bầu cử mới ở Ukraine và triển vọng trao đổi đất đai giữa Nga và Ukraine.
Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết sau hơn bốn giờ đàm phán rằng vẫn còn “nhiều việc phải làm”. Ông đặc biệt lưu ý đến sự tồn tại của một bên khác và chuyến thăm dự kiến của đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff tới Mạc Tư Khoa.
“Chúng tôi không chỉ muốn chấm dứt chiến tranh mà còn muốn giúp Ukraine được an toàn mãi mãi để họ không bao giờ phải đối mặt với một cuộc xâm lược nào nữa”, Rubio nói.
Ông mô tả các cuộc đàm phán là “có hiệu quả”.
“Chúng tôi vẫn giữ quan điểm thực tế về mức độ phức tạp của vấn đề này, nhưng chúng tôi cũng nhìn nhận một cách thực tế những tiến triển đang diễn ra. Và vấn đề không chỉ là chấm dứt chiến tranh, mà còn là xây dựng một tương lai thành công cho Ukraine”, Ngoại trưởng nói.
Phái đoàn Ukraine do Rustem Umerov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, dẫn đầu, thay thế Andriy Yermak, người đã từ chức trong bối cảnh bê bối tham nhũng. “Mục tiêu của chúng tôi là một nước Ukraine thịnh vượng và hùng mạnh”, Umerov phát biểu khi đứng cạnh Rubio. “Cuộc họp này đã diễn ra hiệu quả và thành công.”
Theo một quan chức cao cấp của Hoa Kỳ, Kushner và Witkoff đã bay đến Nga vào thứ Hai để tiếp tục các cuộc đàm phán. Tổng thống Trump cho biết Witkoff có thể sẽ gặp Putin vào tuần tới.
Tổng thống Zelenskiy cho biết các phái đoàn Ukraine và Hoa Kỳ sẽ gặp nhau để tiếp tục phối hợp các điểm của kế hoạch hòa bình được xây dựng tại Geneva “thành một hình thức hướng tới hòa bình và bảo đảm an ninh”.
Các cuộc đàm phán này diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump chuẩn bị một “kế hoạch hòa bình” cho cuộc chiến. Ban đầu, kế hoạch này bao gồm 28 điểm, bao gồm các yêu cầu Ukraine nhượng lại phần còn lại của Donbas, cắt giảm một nửa quy mô quân đội, đóng băng giới tuyến tại các tỉnh Zaporizhzhia và Kherson, và công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ quốc gia. Kế hoạch cũng đề cập đến việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Nga và chấm dứt các cuộc điều tra về tội ác chiến tranh của quân nhân Nga.
Kế hoạch này đã bị chỉ trích rộng rãi ở cả Ukraine và nước ngoài vì đây là danh sách các yêu cầu của Nga và về cơ bản là sự đầu hàng cưỡng bức.
Sau đó, đại diện Hoa Kỳ và Ukraine đã gặp nhau tại Geneva, nơi họ đã soạn thảo một văn kiện khung sửa đổi. Tờ Financial Times, trích dẫn nguồn tin riêng, đưa tin rằng kế hoạch hòa bình mới đã được rút gọn xuống còn 19 điểm. Theo cơ quan truyền thông này, phiên bản mới đã kết hợp các đề xuất phản biện từ Anh, Đức và Pháp liên quan đến các hạn chế quân sự.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy xác nhận rằng phiên bản cập nhật của dự thảo kế hoạch hòa bình không bao gồm tất cả 28 điểm đã có trước đó. Ông cũng cho rằng đề xuất này “có thể khả thi”.
Theo Wall Street Journal, các cuộc thảo luận xung quanh việc trao đổi đất đai đặc biệt phức tạp. Nga và Ukraine sẽ cần giải quyết tính hợp pháp của việc thay đổi lãnh thổ, bởi vì hiến pháp của cả hai nước đều nghiêm cấm việc nhượng lại lãnh thổ mà không có thay đổi pháp lý. Bất kỳ thay đổi nào đối với biên giới Ukraine đều sẽ đòi hỏi một cuộc trưng cầu dân ý trên toàn quốc.
Quyền lực thời chiến của Ukraine đã làm trì hoãn các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội. Viễn cảnh tổ chức các cuộc bầu cử mới là một vấn đề chính trị căng thẳng trong bối cảnh chiến tranh và có thể khiến Ukraine phải đối mặt với các chiến dịch can thiệp bầu cử từ Nga.
Một ngày trước khi phái đoàn Hoa Kỳ và Ukraine gặp nhau tại Florida, Nga đã tấn công Ukraine bằng cuộc không kích kéo dài gần 10 giờ với hàng trăm hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa tấn công vào các tòa nhà dân cư và cơ sở hạ tầng năng lượng.
Trong một cuộc họp báo tuần trước, Putin tuyên bố ông sẵn sàng cho các cuộc thảo luận “nghiêm chỉnh” để chấm dứt chiến tranh, nhưng vẫn nhắc lại yêu cầu Ukraine phải rút quân khỏi Donetsk và Luhansk. “Khi quân đội Ukraine rời khỏi các vùng lãnh thổ họ nắm giữ, giao tranh sẽ chấm dứt”, Putin nói. “Nếu họ không làm vậy, chúng tôi sẽ đạt được điều đó bằng các biện pháp quân sự.”
[Europe Maidan: US-Ukraine talks end without security deal – WSJ]
8. Ukraine dự kiến nhận được tới 16 tỷ đô la vũ khí từ Hoa Kỳ vào năm 2026
Aliona Hetmanchuk, nhà lãnh đạo phái bộ Ukraine tại NATO cho biết vào ngày 2 tháng 12 rằng Ukraine dự kiến sẽ nhận được tới 16 tỷ đô la vũ khí từ Hoa Kỳ vào năm 2026, theo Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL.
Sáng kiến PURL, được đưa ra vào đầu năm nay, cho phép các đồng minh NATO mua vũ khí tiên tiến của Hoa Kỳ cho Ukraine.
“Điều rất quan trọng đối với chúng tôi là chương trình này không kết thúc vào cuối năm 2025. Năm tới, chúng tôi kỳ vọng sẽ bảo đảm nguồn cung vũ khí Mỹ trị giá từ 12 đến 16 tỷ đô la”, Hetmanchuk phát biểu trong một bình luận được Ukrainska Pravda đưa tin.
[Kyiv Independent: Ukraine expects up to $16 billion of US weaponry in 2026]
9. Tổng thống Zelenskiy thúc đẩy ‘Kết thúc chiến tranh’ khi Putin tuyên bố hắn ‘Sẵn sàng’ chiến đấu với Âu Châu
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Ba đã kêu gọi chấm dứt hoàn toàn cuộc xâm lược Ukraine của Nga - không chỉ là tạm dừng giao tranh đã diễn ra từ tháng 2 năm 2022 - trước thềm các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga tại Mạc Tư Khoa tập trung vào kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất ở Âu Châu kể từ Thế chiến thứ II.
Tổng thống Zelenskiy đang tìm kiếm sự ủng hộ từ các đồng minh Âu Châu, những người lo ngại kế hoạch của Hoa Kỳ - được đồn đại là do Mạc Tư Khoa soạn thảo - giống như một danh sách mong muốn của Putin.
“Nhiệm vụ chung của chúng ta là chấm dứt chiến tranh, chứ không chỉ là tạm dừng các hoạt động thù địch. Một nền hòa bình xứng đáng là điều cần thiết. Để điều này thực sự xảy ra, tất cả mọi người phải đứng về phía hòa bình”, ông phát biểu tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Ireland Micheál Martin trong chuyến thăm chính thức Ireland.
Trước đó vào thứ Ba, sau khi đến Ireland, Tổng thống Zelenskiy đã nhận được bản tóm tắt chi tiết về các cuộc đàm phán gần đây giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Miami, Florida, nơi các nhà đàm phán của Ukraine báo cáo “tiến triển đáng kể” trong việc sửa đổi kế hoạch ban đầu, nhưng lưu ý rằng vẫn còn những vấn đề thách thức.
“Rustem Umerov và những người tham gia cuộc đàm phán tại Florida đã báo cáo về những điểm chính mà phía Mỹ nêu ra trong cuộc đối thoại. Công việc này dựa trên văn kiện Geneva, đã được hoàn thiện hơn nữa”, Tổng thống Zelenskiy viết trên mạng xã hội.
Trong khi đó, con rể và đặc phái viên của Ông Donald Trump đã đến Mạc Tư Khoa vào thứ Ba để gặp Putin. Họ dự kiến sẽ trình bày một kế hoạch đã được các phái đoàn Ukraine và Hoa Kỳ tại Geneva và Florida sửa đổi.
Tuy nhiên, Putin vẫn tỏ ra thách thức trước cuộc họp, nói với các phóng viên: “Chúng tôi không có kế hoạch gây chiến với Âu Châu, nhưng nếu Âu Châu muốn và bắt đầu, chúng tôi đã sẵn sàng ngay bây giờ.”
Putin cũng tuyên bố Nga sẵn sàng cho phép Âu Châu quay lại đàm phán - mặc dù Âu Châu đã bị Hoa Kỳ gạt ra ngoài tiến trình này cho đến nay - nhưng chỉ khi họ tính đến những lợi ích trên chiến trường của Nga.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga cho biết các đề xuất hiện tại của Âu Châu là không thể chấp nhận được đối với Mạc Tư Khoa, lặp lại những tuyên bố trước đó của Điện Cẩm Linh.
Ông nói thêm: “Âu Châu đang đưa ra những đề xuất về kế hoạch hòa bình cho Ukraine mà Nga không thể chấp nhận được”.
Một phái đoàn Ukraine có thể gặp Witkoff và Kushner vào cuối tuần này, có thể là tại Brussels, một quan chức cao cấp của Kyiv nói với AFP. Tổng thống Zelenskiy cho biết phái đoàn Hoa Kỳ dự kiến sẽ “báo cáo trực tiếp với chúng tôi sau cuộc gặp” với Putin.
Tại Brussels, Tổng thư ký NATO Mark Rutte bày tỏ sự lạc quan thận trọng, cho biết ông “tin tưởng” những nỗ lực của Hoa Kỳ “cuối cùng sẽ khôi phục hòa bình ở Âu Châu”.
[Kyiv Post: Zelensky Pushes to ‘End the War’ as Putin Claims He’s ‘Ready’ to Fight Europe]
10. Hoa Kỳ có thể ký thỏa thuận riêng với Nga về việc không cho Ukraine gia nhập NATO
CNN đưa tin, trích dẫn nguồn tin giấu tên, rằng Hoa Kỳ đang cân nhắc một kịch bản trong đó Ukraine sẽ bị cấm gia nhập NATO nếu không từ bỏ nguyện vọng này một cách hợp pháp.
Theo hãng tin này, một trong những “khía cạnh gây tranh cãi” nhất của kế hoạch hòa bình là yêu cầu Ukraine phải chính thức từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO đã được ghi nhận trong hiến pháp. Đây vẫn là yêu cầu chủ chốt của Nga nhằm chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện.
Các nguồn tin thân cận với vấn đề này nói với CNN rằng các nhà đàm phán Mỹ và Ukraine đã thảo luận về một kịch bản có thể xảy ra, trong đó Kyiv sẽ bị ngăn cản gia nhập liên minh quân sự phương Tây. Các thỏa thuận về vấn đề này sẽ được đàm phán trực tiếp giữa các quốc gia thành viên NATO và Mạc Tư Khoa.
“Ukraine sẽ không bị ép buộc, theo nghĩa pháp lý, phải chính thức từ bỏ nguyện vọng này”, một nguồn tin cho biết. “Nhưng nếu Hoa Kỳ có điều gì đó cần thỏa thuận song phương với Nga, hoặc nếu Nga muốn nhận được một số bảo đảm từ NATO theo hướng đa phương, thì đây không phải là việc Ukraine tham gia vào quá trình ra quyết định.”
Nguồn tin thừa nhận rằng quyết định như vậy có thể không được các thành viên NATO ủng hộ. Quyết định cuối cùng về vấn đề này vẫn chưa được đưa ra và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng, mặc dù nguồn tin không cung cấp thêm chi tiết.
Nguồn tin mô tả những thỏa thuận như vậy là một “giải pháp sáng tạo” của nhóm đàm phán Hoa Kỳ nhằm lách qua các ranh giới đỏ của Ukraine.
CNN đưa tin vào ngày 30 tháng 11, các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine về một kế hoạch hòa bình đã diễn ra tại câu lạc bộ tư nhân Shell Bay của Tập đoàn Witkoff ở Florida. Cuộc đàm phán có sự tham gia của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, Đặc phái viên Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Trump, Jared Kushner.
Một nguồn tin có hiểu biết trực tiếp về các cuộc đàm phán ở Florida đã mô tả các cuộc đàm phán chuyên sâu này là “khó khăn nhưng rất mang tính xây dựng” và là một “bước tiến” “dựa trên tiến triển tại Geneva”, nơi diễn ra vòng thảo luận đầu tiên về các đề xuất của Hoa Kỳ nhằm chấm dứt chiến tranh vào tuần trước.
“Sẽ rất sớm để nói rằng chúng tôi đã hoàn tất mọi thứ ở đây vì vẫn còn rất nhiều việc phải làm”, nguồn tin cho biết. “Nhưng cuộc họp đã rất tập trung và những khía cạnh gây tranh cãi nhất của các đề xuất hòa bình đã được thảo luận chi tiết.”
Theo nguồn tin, một vấn đề nan giải khác liên quan đến việc Điện Cẩm Linh yêu cầu Ukraine giao nộp lãnh thổ ở vùng Donbas thuộc miền Đông Ukraine, vốn đã bị Nga sáp nhập nhưng chưa hoàn toàn xâm lược. Kế hoạch của Hoa Kỳ đề xuất khu vực này trở thành khu phi quân sự của Nga, nơi Mạc Tư Khoa sẽ quản lý nhưng không điều động lực lượng quân sự.
“Ý tưởng trao quyền kiểm soát cho người Nga, điều này sẽ làm suy yếu đáng kể khả năng phòng thủ của Ukraine, khiến các cuộc xâm lược tiềm tàng có khả năng xảy ra nhiều hơn và làm giảm đáng kể năng lực của Ukraine, là nằm ngoài phạm vi”, nguồn tin cho biết. “Nhưng điều đó không có nghĩa là không có cách nào để bảo vệ các điều khoản hiến pháp và duy trì an ninh của Ukraine.”
Nguồn tin từ chối thảo luận về các phương án cụ thể đang được xem xét, cho rằng vấn đề này “quá nhạy cảm”. Nguồn tin cho biết: “Tôi thực sự tin rằng nếu vấn đề này được công khai, chúng ta có thể phá hỏng giải pháp tiềm năng”.
Sau các cuộc đàm phán, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Rustem Umerov tuyên bố rằng Hoa Kỳ chia sẻ các mục tiêu chính của Ukraine, trong khi Ngoại trưởng Rubio cho biết các cuộc đàm phán này chưa phải là cuối cùng nhưng đã ghi nhận tiến triển.
[Europe Maidan: US may sign separate agreement with Russia on Ukraine’s non-accession to NATO – CNN]
11. Witkoff đến Mạc Tư Khoa để hội đàm với Putin
Đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff đã đến Mạc Tư Khoa vào thứ Ba để gặp Putin nhằm cố gắng thuyết phục Putin chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Witkoff đang là tâm điểm của cơn bão truyền thông sau khi Bloomberg công bố bản ghi chép tiết lộ rằng ông đã hướng dẫn một quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh về đường lối các cuộc đàm phán với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Cuộc họp diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump đưa ra kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm - được tường trình do đặc phái viên của Putin là Kirill Dmitriev, con rể kiêm cố vấn cao cấp của Tổng thống Trump là Jared Kushner và Witkoff soạn thảo - bị Ukraine và các đồng minh Âu Châu chỉ trích là quá có lợi cho Nga.
Các cuộc đàm phán tiếp theo có sự tham gia của các nhà đàm phán Âu Châu, Ukraine và Mỹ đã đưa ra một kế hoạch cập nhật gồm 19 điểm.
Trong bài đăng trên nền tảng xã hội X, Dmitriev cho biết đây là “ngày quan trọng cho hòa bình”.
Witkoff đã tới Mạc Tư Khoa sau khi tham gia cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Florida.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov phát biểu với các nhà báo vào thứ Ba rằng Kushner cũng sẽ tham gia cuộc họp với Putin, cuộc họp sẽ kéo dài “tùy theo nhu cầu”.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ lùi bước.
Phát biểu tại Bishkek tuần trước, Putin cho biết cuộc giao tranh sẽ kết thúc khi “lực lượng Ukraine rời khỏi các vùng lãnh thổ mà họ nắm giữ”.
[Politico: Witkoff arrives in Moscow for crunch Putin talks]