Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu của Kinshasa cho biết trong một cuộc phỏng vấn với OSV News rằng tài liệu Fiducia Supplicans của Vatican, cho phép ban phước lành cho các cặp đồng giới, “đã gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.
Đức Hồng Y đã nói chuyện với OSV khi đang ở Ba Lan, nơi ngài nói về một sáng kiến nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán có thể chấm dứt đổ máu tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Ngài cho biết sáng kiến này, được Giáo hội hậu thuẫn, đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi, mặc dù chính phủ nước này “không mấy nhiệt tình”.
Khi được hỏi về Giáo hoàng Lêô XIV, Đức Hồng Y nhận xét rằng vị Tân Giáo Hoàng “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều”. Ngài nói thêm rằng ngài tin rằng Đức Giáo Hoàng Lêô sẽ “lắng nghe kỹ trước khi đưa ra quyết định, để tránh những gì chúng ta đã làm với Fiducia”.
Đây là lần đầu tiên ngài đến Ba Lan - quê hương của Thánh Gioan Phaolô Đệ Nhị - và chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt đối với Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu người Congo, nhà lãnh đạo thẳng thắn của giáo hội tại Phi Châu.
“Về mặt nhận thức, tôi được định hình bởi triều Giáo Hoàng Gioan Phaolô II với các thông điệp xã hội của ngài. Và rồi tấm gương của ngài đã có tác động sâu sắc đến chúng tôi”, ngài nói về các linh mục cùng thế hệ.
“Mọi điều ngài đã làm với tư cách là Giáo hoàng, cũng như với tư cách là người con của một đất nước mang tên Ba Lan… sự ủng hộ tinh thần mà ngài dành cho phong trào Đoàn kết, giúp Ba Lan thay đổi và lật sang trang mới từ chủ nghĩa cộng sản — tất cả những điều này đã tác động sâu sắc đến chúng tôi,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Sự tận tụy của tôi ngày hôm nay đối với sự nghiệp công lý ở đất nước tôi, thậm chí ở lục địa Phi Châu và trên toàn cầu, được truyền cảm hứng từ cuộc đấu tranh của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.”
Trong chuyến thăm ba ngày tới nơi khai sinh của Ba Lan, nhân dịp Hội đồng Gniezno diễn ra từ ngày 11 đến 14 tháng 9, Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Kinshasa và chủ tịch Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, hay SECAM, đã phát biểu về những nỗ lực hòa bình tại đất nước mình.
Hội nghị thượng đỉnh hòa bình quy tụ các giám mục hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới với chủ đề “Lòng can đảm của hòa bình. Người Kitô hữu cùng nhau vì tương lai của Âu Châu”.
Ngài nói với OSV News rằng: “Người ta có thể tự hỏi tại sao bất hạnh của Congo lại chính là sự giàu có của đất nước này, đến mức ai cũng muốn chiếm đoạt, dù là tài nguyên khoáng sản hay tài nguyên rừng”. Ngài than thở rằng tài nguyên thiên nhiên của Congo đang “bị những người khác chiếm đoạt” và người dân Congo phải chịu đau khổ vì điều đó.
Congo đã bị ám ảnh bởi xung đột trong hơn 30 năm, kể từ cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994 - với các cuộc giao tranh leo thang vào đầu năm 2025 khi phiến quân M23 xâm lược Goma và Bukavu một cách bạo lực, với các nguồn tin từ nhà thờ cảnh báo rằng một cuộc diệt chủng âm thầm đang diễn ra ở nước này.
Chính Giáo Hội Công Giáo đã khởi xướng lộ trình hòa bình mang tên “Hiệp ước xã hội vì hòa bình và chung sống tốt đẹp” ở Congo và vùng Ngũ Đại Hồ, kêu gọi người dân trong khu vực tương tác và đối thoại để xây dựng hòa bình lâu dài.
“Thay vì tiếp tục gây chiến với nhau, chúng ta có thể ngồi lại với nhau và mỗi người nói lên điều gì làm mình tổn thương, điều gì sai trái. Và rồi cùng nhau, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp,” Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.
“Sáng kiến này đã khá tiến triển, chúng tôi nhận thấy tất cả các quốc gia trong tiểu vùng đều đã chấp nhận. Tuy nhiên, chính quyền Kinshasa lại đang do dự và không mấy hào hứng với sáng kiến này.”
Ngài thừa nhận rằng mặc dù người dân “thường xuyên, rất thường xuyên bị các thế lực chính trị thao túng”, nhưng họ cảm thấy an toàn khi ở bên Giáo Hội. “Vì vậy, chúng tôi có người dân bên cạnh. Và đó là điều mang lại cho chúng tôi uy tín”, ngài nói. “Các thế lực chính trị không còn đáng tin cậy trong mắt người dân, nhưng người dân nhận ra… trong sáng kiến của nhà thờ niềm hy vọng về một lối thoát khỏi khủng hoảng. … Và vì điều đó, chúng tôi tin rằng chúng tôi phải tiếp tục thực hiện các dự án này.”
Ngài cho biết các cuộc đàm phán đã được tiến hành tại Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và với Đức Giáo Hoàng Lêô XIV để hỗ trợ hiệp ước xã hội.
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Đức Giáo Hoàng Lêô đã biết về sáng kiến của chúng tôi và đang khuyến khích chúng tôi tiếp tục thực hiện sáng kiến này”.
Khi được hỏi về Cơ Mật Viện bầu chọn vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, ngài nói: “Cảm giác tràn ngập tất cả các Hồng Y là niềm vui và sự mãn nguyện. Và chúng tôi tin chắc rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã thực sự được Chúa Thánh Thần chọn lựa ngay từ đầu triều Giáo Hoàng của ngài,” và “ngài thực sự là vị giáo hoàng tiếp nối bước chân của các vị tiền nhiệm.”
Ngài nói rằng “thách thức đầu tiên đối với Đức Giáo Hoàng, phù hợp với sứ mệnh của ngài, là sự hiệp nhất của các tín hữu Công Giáo. Đó là vai trò chính của ngài với tư cách là Giáo Hoàng.”
“Khi ngài là Giáo hoàng, trách nhiệm đầu tiên của ngài là bảo đảm sự hiệp nhất của người Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo mang tính phổ quát. Đôi khi có những khuynh hướng theo hướng này hay hướng khác. Và vai trò của Đức Giáo Hoàng là giữ cho mọi người đoàn kết trong cùng một gia đình, bất kể cảm xúc hay quan điểm của chúng ta ra sao.”
“Tất cả chúng ta đều là người Công Giáo,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Và khi chúng ta nói Công Giáo, chúng ta là người Công Giáo dựa trên những giá trị chung nhất định. Dựa trên những thực hành chung nhất định. Đó là điều làm nên tính Công Giáo của Giáo hội.”
Thách thức thứ hai “là củng cố đức tin của người Công Giáo. Đức Giáo Hoàng không ở đó để gây nghi ngờ, mà để củng cố những điều cơ bản trong đức tin Công Giáo của chúng ta,” và nói thêm rằng “thách thức khác là tiếng nói tiên tri của Giáo hội.”
“Trong một thế giới đang sụp đổ, trong một thế giới không còn bất kỳ giá trị nào, nơi chúng ta không còn tin vào các nguyên tắc, nơi chúng ta không còn tin vào cái mà chúng ta gọi là luật pháp. … Tiếng nói tiên tri của Đức Giáo Hoàng cực kỳ quan trọng”, Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.
“Chúng tôi trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để tiếp tục làm cho tiếng nói tiên tri của giáo hội được lắng nghe, nhắc nhở nhân loại rằng điều quan trọng nhất trên hết là con người, chứ không phải sức mạnh quân sự, sức mạnh kinh tế hay luật lệ của kẻ mạnh nhất áp đặt ý chí của mình lên kẻ yếu nhất.”
Ngài nói, “có những nguyên tắc khiến tất cả chúng ta đều là con người. Hãy bắt đầu bằng việc tôn trọng điều đó. Và chúng ta rất trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để giúp chúng ta đối mặt với những thách thức mà các thế lực trên thế giới hiện đang coi thường.”
Ngài cho biết mình mong đợi Đức Giáo Hoàng “trước hết và quan trọng nhất là một vị giáo hoàng có chủ quyền, biết lắng nghe” — những người cộng tác và dân Chúa.
Ngài nói rằng đối với ngài, Đức Giáo Hoàng Lêô “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều. … Và khi có những quyết định lớn ảnh hưởng đến phần lớn tín hữu, chúng ta cũng cần lắng nghe rộng rãi trước khi đưa ra quyết định để tránh những gì chúng ta đã gặp phải với 'Fiducia.'“
Đức Hồng Y Ambongo là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất văn kiện gây chấn động của Vatican “Fiducia Supplicans” — với phụ đề “Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành” — được công bố ngày 18 tháng 12 năm 2023, trong đó nêu rõ rằng các linh mục Công Giáo có thể ban phép lành cho một cặp đồng tính hoặc các cặp chưa kết hôn khác. Tuy nhiên, việc ban phép lành này không thể là một phép lành phụng vụ chính thức, cũng không thể tạo ấn tượng rằng Giáo hội đang ban phép lành cho sự kết hợp này như thể đó là một cuộc hôn nhân.
Trong một tuyên bố đưa ra ngày 11 Tháng Giêng năm 2024, Đức Hồng Y Ambongo cho biết quyết định của các Hội Đồng Giám Mục Phi Châu không ban phước cho các cặp đồng tính được đưa ra theo sự đồng thuận của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Hồng Y Victor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin.
“Chúng tôi, các Giám mục Phi Châu, không cho rằng Phi Châu nên ban phước cho các kết hiệp đồng tính hoặc các cặp sống chung bất quy tắc vì trong bối cảnh của chúng tôi, điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn và trực tiếp trái ngược với bản sắc văn hóa của các cộng đồng Phi Châu”, ông nói.
Khi được hỏi về đường lối của mình trong cuộc trò chuyện với OSV News tại Gniezno, Đức Hồng Y bình luận: “Tôi tin rằng Fiducia là một chương tồi tệ trong lịch sử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, bởi vì đó là một tài liệu được công bố giữa hai kỳ họp của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.”
“Điều ít nhất chúng tôi mong đợi, là vấn đề này phải được thảo luận, ít nhất là tại Thượng Hội đồng. Nhưng nó đã không được thảo luận mà được đưa ra một cách áp đặt hoàn toàn bất ngờ”
Ngài cho biết, tài liệu này “gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.
Đức Hồng Y cho biết khi đối mặt với sự chỉ trích không chỉ của các Kitô hữu mà còn của các nhà lãnh đạo tôn giáo khác trên lục địa, “tôi đã tự mình chịu trách nhiệm”. Ngài nói rằng ngài “đã chứng kiến những phản ứng đến từ mọi phía”, bao gồm “những giáo dân tức giận, các linh mục, nam nữ tu sĩ, và các giám mục rất tức giận”.
Vì vậy, với tư cách là chủ tịch của SECAM, ngài nói: “Tôi đã viết thư cho tất cả các hội đồng giám mục ở Phi Châu để nói rằng chúng ta không nên phản ứng theo cảm tính. Tôi đã yêu cầu mỗi hội đồng giám mục họp, phân tích tài liệu và cho tôi biết phản ứng của họ. Và đó là những gì các hội đồng đã làm.”
Kết quả là một tài liệu dài bảy trang mà Đức Hồng Y Ambongo đích thân mang đến Rôma, trình lên Đức Thánh Cha Phanxicô.
“ Ngày tôi đến, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp tôi. Chúng tôi đã nói chuyện về vấn đề này, và tôi tin rằng từ đó trở đi, ngài đã thay đổi ý định. Và kể từ đó, không còn ai nhắc đến 'Fiducia Supplicans' nữa”, ngài nói, đồng thời cho biết ngài đã công khai văn bản phản ứng “với sự cho phép của Đức Giáo Hoàng” và “đó không phải là một tuyên bố chống lại Đức Giáo Hoàng, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô hiểu rằng đó là một sai lầm của ngài”.
Khi OSV News hỏi Đức Hồng Y Ambongo liệu Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hối hận khi công bố “Fiducia Supplicans” hay không, Đức Hồng Y Ambongo trả lời rằng ngài “không thể đi vào chi tiết vì đây là thông tin mật”, nhưng Đức Giáo Hoàng đã cho phép ngài công bố tài liệu có tựa đề “Hãy nói không với việc ban phước cho các cặp đồng tính trong các nhà thờ Phi Châu”.
'Ít nhất Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng hiểu đường lối của chúng tôi'
“Nếu Đức Giáo Hoàng cho phép tôi công bố tuyên bố đó, tôi có thể kết luận rằng ít nhất ngài cũng hiểu đường lối của chúng tôi.”
Đức Hồng Y cho biết ngài rất biết ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì những lời phát biểu mang tính biểu tượng của ngài trong chuyến thăm Congo vào tháng 2 năm 2023.
“Đừng động đến Phi Châu! Đừng bóp nghẹt Phi Châu, đây không phải là mỏ để khai thác hay vùng đất để cướp bóc”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô phát biểu vào ngày 31 Tháng Giêng năm 2023, trong tiếng vỗ tay vang dội, ám chỉ việc khai thác khoáng sản và của cải qua nhiều năm đã mang đến bi kịch và chiến tranh thay vì sự giàu có cho người dân Congo.
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Thông điệp mà ngài mang đến đã được công chúng đón nhận nồng nhiệt, mặc dù không phải lúc nào nó cũng làm hài lòng các chính trị gia”, đồng thời chỉ ra rằng tiếng nói của Giáo Hội đã được người dân Congo lắng nghe.
Đức Hồng Y nói: “Nếu tôi nhìn vào vai trò của Giáo Hội ở Phi Châu, thì về cơ bản, đó là Giáo Hội mang lại hy vọng cho người dân”.
Tại quê hương Bwamanda của ngài, Đức Hồng Y đã tìm thấy ơn gọi của mình nhờ một linh mục truyền giáo dòng Capuchin đến từ Bỉ, Cha Gerulf.
“Điều này xuất phát từ tấm gương của vị linh mục trong giáo xứ của tôi.”
Và ngài nói rằng, sức mạnh của lời chứng đức tin giữa khó khăn và bắt nguồn sâu sắc từ truyền thống của giáo hội vẫn là lời chứng mạnh mẽ của giáo hội tại lục địa của ngài - lời chứng có thể vang vọng trên toàn thế giới.
“Giáo hội hoàn vũ cần duy trì chiều kích tiên tri này, bởi vì giá trị của giáo hội tại Phi Châu chính là chiều kích tiên tri. Bên cạnh tất cả những người quyền lực, những người có tiền, những người có ảnh hưởng,” giáo hội “trước hết và quan trọng nhất phải là tiếng nói này: 'Hãy cẩn thận, bạn đang đi sai hướng.'“
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Xin Giáo hội hãy can đảm nói điều này”.
Ngài nói rằng ở các nước phương Tây, người ta “có xu hướng gạt bỏ tiếng nói của Giáo Hội. Giáo Hội bị coi là lỗi thời, như thể để tạo dựng hình ảnh tốt đẹp về bản thân, bạn phải thể hiện mình là người hiện đại.”
Ngài cho biết ở Phi Châu có “niềm tự hào khi là người Công Giáo” và là một phần của “một giáo hội không sợ hãi”.
“Đó là một giáo hội không có mặc cảm. Đó là một giáo hội không run sợ trước người khác. Nhưng đó là một giáo hội luôn ngẩng cao đầu.”
Source:OSV NewsPope not there ‘to create doubt’ but to be ‘prophetic voice’ of church, Congolese cardinal says
Đức Hồng Y đã nói chuyện với OSV khi đang ở Ba Lan, nơi ngài nói về một sáng kiến nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán có thể chấm dứt đổ máu tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Ngài cho biết sáng kiến này, được Giáo hội hậu thuẫn, đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi, mặc dù chính phủ nước này “không mấy nhiệt tình”.
Khi được hỏi về Giáo hoàng Lêô XIV, Đức Hồng Y nhận xét rằng vị Tân Giáo Hoàng “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều”. Ngài nói thêm rằng ngài tin rằng Đức Giáo Hoàng Lêô sẽ “lắng nghe kỹ trước khi đưa ra quyết định, để tránh những gì chúng ta đã làm với Fiducia”.
Đây là lần đầu tiên ngài đến Ba Lan - quê hương của Thánh Gioan Phaolô Đệ Nhị - và chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt đối với Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu người Congo, nhà lãnh đạo thẳng thắn của giáo hội tại Phi Châu.
“Về mặt nhận thức, tôi được định hình bởi triều Giáo Hoàng Gioan Phaolô II với các thông điệp xã hội của ngài. Và rồi tấm gương của ngài đã có tác động sâu sắc đến chúng tôi”, ngài nói về các linh mục cùng thế hệ.
“Mọi điều ngài đã làm với tư cách là Giáo hoàng, cũng như với tư cách là người con của một đất nước mang tên Ba Lan… sự ủng hộ tinh thần mà ngài dành cho phong trào Đoàn kết, giúp Ba Lan thay đổi và lật sang trang mới từ chủ nghĩa cộng sản — tất cả những điều này đã tác động sâu sắc đến chúng tôi,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Sự tận tụy của tôi ngày hôm nay đối với sự nghiệp công lý ở đất nước tôi, thậm chí ở lục địa Phi Châu và trên toàn cầu, được truyền cảm hứng từ cuộc đấu tranh của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.”
Trong chuyến thăm ba ngày tới nơi khai sinh của Ba Lan, nhân dịp Hội đồng Gniezno diễn ra từ ngày 11 đến 14 tháng 9, Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Kinshasa và chủ tịch Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, hay SECAM, đã phát biểu về những nỗ lực hòa bình tại đất nước mình.
Hội nghị thượng đỉnh hòa bình quy tụ các giám mục hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới với chủ đề “Lòng can đảm của hòa bình. Người Kitô hữu cùng nhau vì tương lai của Âu Châu”.
Ngài nói với OSV News rằng: “Người ta có thể tự hỏi tại sao bất hạnh của Congo lại chính là sự giàu có của đất nước này, đến mức ai cũng muốn chiếm đoạt, dù là tài nguyên khoáng sản hay tài nguyên rừng”. Ngài than thở rằng tài nguyên thiên nhiên của Congo đang “bị những người khác chiếm đoạt” và người dân Congo phải chịu đau khổ vì điều đó.
Congo đã bị ám ảnh bởi xung đột trong hơn 30 năm, kể từ cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994 - với các cuộc giao tranh leo thang vào đầu năm 2025 khi phiến quân M23 xâm lược Goma và Bukavu một cách bạo lực, với các nguồn tin từ nhà thờ cảnh báo rằng một cuộc diệt chủng âm thầm đang diễn ra ở nước này.
Chính Giáo Hội Công Giáo đã khởi xướng lộ trình hòa bình mang tên “Hiệp ước xã hội vì hòa bình và chung sống tốt đẹp” ở Congo và vùng Ngũ Đại Hồ, kêu gọi người dân trong khu vực tương tác và đối thoại để xây dựng hòa bình lâu dài.
“Thay vì tiếp tục gây chiến với nhau, chúng ta có thể ngồi lại với nhau và mỗi người nói lên điều gì làm mình tổn thương, điều gì sai trái. Và rồi cùng nhau, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp,” Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.
“Sáng kiến này đã khá tiến triển, chúng tôi nhận thấy tất cả các quốc gia trong tiểu vùng đều đã chấp nhận. Tuy nhiên, chính quyền Kinshasa lại đang do dự và không mấy hào hứng với sáng kiến này.”
Ngài thừa nhận rằng mặc dù người dân “thường xuyên, rất thường xuyên bị các thế lực chính trị thao túng”, nhưng họ cảm thấy an toàn khi ở bên Giáo Hội. “Vì vậy, chúng tôi có người dân bên cạnh. Và đó là điều mang lại cho chúng tôi uy tín”, ngài nói. “Các thế lực chính trị không còn đáng tin cậy trong mắt người dân, nhưng người dân nhận ra… trong sáng kiến của nhà thờ niềm hy vọng về một lối thoát khỏi khủng hoảng. … Và vì điều đó, chúng tôi tin rằng chúng tôi phải tiếp tục thực hiện các dự án này.”
Ngài cho biết các cuộc đàm phán đã được tiến hành tại Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và với Đức Giáo Hoàng Lêô XIV để hỗ trợ hiệp ước xã hội.
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Đức Giáo Hoàng Lêô đã biết về sáng kiến của chúng tôi và đang khuyến khích chúng tôi tiếp tục thực hiện sáng kiến này”.
Khi được hỏi về Cơ Mật Viện bầu chọn vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, ngài nói: “Cảm giác tràn ngập tất cả các Hồng Y là niềm vui và sự mãn nguyện. Và chúng tôi tin chắc rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã thực sự được Chúa Thánh Thần chọn lựa ngay từ đầu triều Giáo Hoàng của ngài,” và “ngài thực sự là vị giáo hoàng tiếp nối bước chân của các vị tiền nhiệm.”
Ngài nói rằng “thách thức đầu tiên đối với Đức Giáo Hoàng, phù hợp với sứ mệnh của ngài, là sự hiệp nhất của các tín hữu Công Giáo. Đó là vai trò chính của ngài với tư cách là Giáo Hoàng.”
“Khi ngài là Giáo hoàng, trách nhiệm đầu tiên của ngài là bảo đảm sự hiệp nhất của người Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo mang tính phổ quát. Đôi khi có những khuynh hướng theo hướng này hay hướng khác. Và vai trò của Đức Giáo Hoàng là giữ cho mọi người đoàn kết trong cùng một gia đình, bất kể cảm xúc hay quan điểm của chúng ta ra sao.”
“Tất cả chúng ta đều là người Công Giáo,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Và khi chúng ta nói Công Giáo, chúng ta là người Công Giáo dựa trên những giá trị chung nhất định. Dựa trên những thực hành chung nhất định. Đó là điều làm nên tính Công Giáo của Giáo hội.”
Thách thức thứ hai “là củng cố đức tin của người Công Giáo. Đức Giáo Hoàng không ở đó để gây nghi ngờ, mà để củng cố những điều cơ bản trong đức tin Công Giáo của chúng ta,” và nói thêm rằng “thách thức khác là tiếng nói tiên tri của Giáo hội.”
“Trong một thế giới đang sụp đổ, trong một thế giới không còn bất kỳ giá trị nào, nơi chúng ta không còn tin vào các nguyên tắc, nơi chúng ta không còn tin vào cái mà chúng ta gọi là luật pháp. … Tiếng nói tiên tri của Đức Giáo Hoàng cực kỳ quan trọng”, Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.
“Chúng tôi trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để tiếp tục làm cho tiếng nói tiên tri của giáo hội được lắng nghe, nhắc nhở nhân loại rằng điều quan trọng nhất trên hết là con người, chứ không phải sức mạnh quân sự, sức mạnh kinh tế hay luật lệ của kẻ mạnh nhất áp đặt ý chí của mình lên kẻ yếu nhất.”
Ngài nói, “có những nguyên tắc khiến tất cả chúng ta đều là con người. Hãy bắt đầu bằng việc tôn trọng điều đó. Và chúng ta rất trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để giúp chúng ta đối mặt với những thách thức mà các thế lực trên thế giới hiện đang coi thường.”
Ngài cho biết mình mong đợi Đức Giáo Hoàng “trước hết và quan trọng nhất là một vị giáo hoàng có chủ quyền, biết lắng nghe” — những người cộng tác và dân Chúa.
Ngài nói rằng đối với ngài, Đức Giáo Hoàng Lêô “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều. … Và khi có những quyết định lớn ảnh hưởng đến phần lớn tín hữu, chúng ta cũng cần lắng nghe rộng rãi trước khi đưa ra quyết định để tránh những gì chúng ta đã gặp phải với 'Fiducia.'“
Đức Hồng Y Ambongo là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất văn kiện gây chấn động của Vatican “Fiducia Supplicans” — với phụ đề “Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành” — được công bố ngày 18 tháng 12 năm 2023, trong đó nêu rõ rằng các linh mục Công Giáo có thể ban phép lành cho một cặp đồng tính hoặc các cặp chưa kết hôn khác. Tuy nhiên, việc ban phép lành này không thể là một phép lành phụng vụ chính thức, cũng không thể tạo ấn tượng rằng Giáo hội đang ban phép lành cho sự kết hợp này như thể đó là một cuộc hôn nhân.
Trong một tuyên bố đưa ra ngày 11 Tháng Giêng năm 2024, Đức Hồng Y Ambongo cho biết quyết định của các Hội Đồng Giám Mục Phi Châu không ban phước cho các cặp đồng tính được đưa ra theo sự đồng thuận của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Hồng Y Victor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin.
“Chúng tôi, các Giám mục Phi Châu, không cho rằng Phi Châu nên ban phước cho các kết hiệp đồng tính hoặc các cặp sống chung bất quy tắc vì trong bối cảnh của chúng tôi, điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn và trực tiếp trái ngược với bản sắc văn hóa của các cộng đồng Phi Châu”, ông nói.
Khi được hỏi về đường lối của mình trong cuộc trò chuyện với OSV News tại Gniezno, Đức Hồng Y bình luận: “Tôi tin rằng Fiducia là một chương tồi tệ trong lịch sử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, bởi vì đó là một tài liệu được công bố giữa hai kỳ họp của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.”
“Điều ít nhất chúng tôi mong đợi, là vấn đề này phải được thảo luận, ít nhất là tại Thượng Hội đồng. Nhưng nó đã không được thảo luận mà được đưa ra một cách áp đặt hoàn toàn bất ngờ”
Ngài cho biết, tài liệu này “gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.
Đức Hồng Y cho biết khi đối mặt với sự chỉ trích không chỉ của các Kitô hữu mà còn của các nhà lãnh đạo tôn giáo khác trên lục địa, “tôi đã tự mình chịu trách nhiệm”. Ngài nói rằng ngài “đã chứng kiến những phản ứng đến từ mọi phía”, bao gồm “những giáo dân tức giận, các linh mục, nam nữ tu sĩ, và các giám mục rất tức giận”.
Vì vậy, với tư cách là chủ tịch của SECAM, ngài nói: “Tôi đã viết thư cho tất cả các hội đồng giám mục ở Phi Châu để nói rằng chúng ta không nên phản ứng theo cảm tính. Tôi đã yêu cầu mỗi hội đồng giám mục họp, phân tích tài liệu và cho tôi biết phản ứng của họ. Và đó là những gì các hội đồng đã làm.”
Kết quả là một tài liệu dài bảy trang mà Đức Hồng Y Ambongo đích thân mang đến Rôma, trình lên Đức Thánh Cha Phanxicô.
“ Ngày tôi đến, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp tôi. Chúng tôi đã nói chuyện về vấn đề này, và tôi tin rằng từ đó trở đi, ngài đã thay đổi ý định. Và kể từ đó, không còn ai nhắc đến 'Fiducia Supplicans' nữa”, ngài nói, đồng thời cho biết ngài đã công khai văn bản phản ứng “với sự cho phép của Đức Giáo Hoàng” và “đó không phải là một tuyên bố chống lại Đức Giáo Hoàng, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô hiểu rằng đó là một sai lầm của ngài”.
Khi OSV News hỏi Đức Hồng Y Ambongo liệu Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hối hận khi công bố “Fiducia Supplicans” hay không, Đức Hồng Y Ambongo trả lời rằng ngài “không thể đi vào chi tiết vì đây là thông tin mật”, nhưng Đức Giáo Hoàng đã cho phép ngài công bố tài liệu có tựa đề “Hãy nói không với việc ban phước cho các cặp đồng tính trong các nhà thờ Phi Châu”.
'Ít nhất Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng hiểu đường lối của chúng tôi'
“Nếu Đức Giáo Hoàng cho phép tôi công bố tuyên bố đó, tôi có thể kết luận rằng ít nhất ngài cũng hiểu đường lối của chúng tôi.”
Đức Hồng Y cho biết ngài rất biết ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì những lời phát biểu mang tính biểu tượng của ngài trong chuyến thăm Congo vào tháng 2 năm 2023.
“Đừng động đến Phi Châu! Đừng bóp nghẹt Phi Châu, đây không phải là mỏ để khai thác hay vùng đất để cướp bóc”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô phát biểu vào ngày 31 Tháng Giêng năm 2023, trong tiếng vỗ tay vang dội, ám chỉ việc khai thác khoáng sản và của cải qua nhiều năm đã mang đến bi kịch và chiến tranh thay vì sự giàu có cho người dân Congo.
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Thông điệp mà ngài mang đến đã được công chúng đón nhận nồng nhiệt, mặc dù không phải lúc nào nó cũng làm hài lòng các chính trị gia”, đồng thời chỉ ra rằng tiếng nói của Giáo Hội đã được người dân Congo lắng nghe.
Đức Hồng Y nói: “Nếu tôi nhìn vào vai trò của Giáo Hội ở Phi Châu, thì về cơ bản, đó là Giáo Hội mang lại hy vọng cho người dân”.
Tại quê hương Bwamanda của ngài, Đức Hồng Y đã tìm thấy ơn gọi của mình nhờ một linh mục truyền giáo dòng Capuchin đến từ Bỉ, Cha Gerulf.
“Điều này xuất phát từ tấm gương của vị linh mục trong giáo xứ của tôi.”
Và ngài nói rằng, sức mạnh của lời chứng đức tin giữa khó khăn và bắt nguồn sâu sắc từ truyền thống của giáo hội vẫn là lời chứng mạnh mẽ của giáo hội tại lục địa của ngài - lời chứng có thể vang vọng trên toàn thế giới.
“Giáo hội hoàn vũ cần duy trì chiều kích tiên tri này, bởi vì giá trị của giáo hội tại Phi Châu chính là chiều kích tiên tri. Bên cạnh tất cả những người quyền lực, những người có tiền, những người có ảnh hưởng,” giáo hội “trước hết và quan trọng nhất phải là tiếng nói này: 'Hãy cẩn thận, bạn đang đi sai hướng.'“
Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Xin Giáo hội hãy can đảm nói điều này”.
Ngài nói rằng ở các nước phương Tây, người ta “có xu hướng gạt bỏ tiếng nói của Giáo Hội. Giáo Hội bị coi là lỗi thời, như thể để tạo dựng hình ảnh tốt đẹp về bản thân, bạn phải thể hiện mình là người hiện đại.”
Ngài cho biết ở Phi Châu có “niềm tự hào khi là người Công Giáo” và là một phần của “một giáo hội không sợ hãi”.
“Đó là một giáo hội không có mặc cảm. Đó là một giáo hội không run sợ trước người khác. Nhưng đó là một giáo hội luôn ngẩng cao đầu.”
Source:OSV News