Người Công Giáo Hoa Kỳ khi mừng lễ Thánh Maximilian Kolbe, đã nỗ lực xin chính phủ bãi bỏ án tử hình
Trong bối cảnh Giáo Hội Công Giáo kỷ niệm ngày lễ Thánh Maximilian Kolbe, Giám đốc Điều hành Mạng lưới Vận động Công Giáo chia sẻ hy vọng về việc xin bãi bỏ án tử hình tại Hoa Kỳ.
(Tin Vatican)
Ngày 14 tháng 8 hàng năm là lễ kính thánh Thánh Maximilian Kolbe, người đã hy sinh mạng sống vào năm 1941 tại trại tử thần Auschwitz của Đức Quốc xã, chết thay cho một người cha trẻ.
Hiện Ngài là thánh bổn mạng của phong trào bảo vệ sự sống, vị linh mục người Ba Lan này là ngọn đèn soi đường cho những người Công Giáo đang nỗ lực bãi bỏ án tử hình, chẳng hạn như Mạng lưới Vận động Công Giáo, một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động vì mục tiêu đó tại Hoa Kỳ.
Năm 2018, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã sửa đổi văn bản Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo để lên án rõ ràng án tử hình, giờ đây nội dung được viết như sau: “Giáo hội dạy, dưới ánh sáng Phúc Âm, ‘án tử hình là không thể chấp nhận được vì nó xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm và phẩm giá của con người’.”
Krisanne Vaillancourt Murphy, Giám đốc Điều hành Mạng lưới Vận động Công Giáo, đã có cuộc trao đổi với đào Vatican để chia sẻ quan điểm của bà về tình hình hiện tại của án tử và cách nhận thức của công chúng cũng như luật pháp đang dần thay đổi.
Hỏi: Xin bà cho biết một số thực tế hiện tại về án tử hình tại Hoa Kỳ vào thời điểm này năm 2025?
Vào tháng 12, phong trào chống án tử hình đã ăn mừng một chiến dịch lịch sử và thành công nhằm giảm án tử hình liên bang khi Tổng thống lúc bấy giờ là Joe Biden đã giảm án cho 37 người trong số 40 tử tù liên bang.
Giờ đây, bảy tháng sau, Hoa Kỳ đã chứng kiến sự gia tăng gần đây về số vụ hành quyết ở cấp tiểu bang.
Tính đến thời điểm hiện tại của năm nay, mười tiểu bang đã hành quyết 28 người - tăng so với tổng số 25 vụ hành quyết tại Hoa Kỳ trong suốt năm 2024. Và chỉ trong vòng một tháng tiếp theo, bốn người đàn ông khác phải đối mặt với án tử hình do tiểu bang phê chuẩn.
Chúng ta cũng đã thấy các tiểu bang theo đuổi việc sử dụng án tử hình theo những cách mới, bao gồm thông qua các phương pháp hành quyết mới hoặc được khôi phục, và ở một số tiểu bang, luật pháp mở rộng cách thức áp dụng án tử hình.
Hỏi: Bà biết rõ những điều cốt lõi của phong trào bãi bỏ án tử, ngoài những tiêu đề về số vụ hành quyết. Điều gì quan trọng mà mọi người cần biết về thời điểm này?
Trước sự gia tăng các vụ hành quyết này, nhiều người đã đặt câu hỏi: Điều này có ý nghĩa gì đối với tiến trình bãi bỏ án tử hình?
Theo nhiều cách, án tử giống như ánh sáng mà chúng ta nhìn thấy từ những vì sao xa xôi - nó cháy sáng không phải vì nó còn sống, mà vì chúng ta cần thời gian để nhận ra rằng nó đã tắt.
Điều này chắc chắn đúng với hệ thống án tử hình của Hoa Kỳ ngày nay.
Nhiều cá nhân bị hành quyết trong năm nay đã bị kết án tử hình cách đây hơn 20 hoặc 30 năm. Đôi khi, họ bị kết án theo những luật đã được thay đổi sau đó - như quyền của thẩm phán bác bỏ bồi thẩm đoàn - nhưng không được áp dụng hồi tố. Và trong một số trường hợp, bồi thẩm đoàn đã công khai tuyên bố nếu họ được xem tất cả các bằng chứng hiện có mà không được trình bày tại phiên tòa, thì ngay từ đầu họ đã không bỏ phiếu tử hình.
Những trường hợp này là di tích của quá khứ. Nhưng khi nhìn lại hiện tại, chúng ta nhận ra rằng còn rất nhiều bằng chứng cho thấy hy vọng.
Ví dụ, số án tử hình mới vẫn ở mức thấp kỷ lục. Cho đến nay, trong năm 2025, chỉ có mười người bị kết án tử hình ở sáu tiểu bang - giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các cuộc thăm dò dư luận và phân tích cũng cho thấy rằng phần lớn người dân Mỹ đang mất dần sự ủng hộ đối với án tử hình. Vào tháng 11 năm 2024, viện Gallup cho hay tỷ lệ ủng hộ án tử hình đã giảm xuống chỉ còn 53% - mức thấp nhất kể từ những năm 1970.
Những người trẻ đang dẫn đầu xu hướng này. 42% thế hệ Z được cho là ủng hộ án tử hình so với 62% thế hệ bùng nổ dân số.
Hai thập kỷ trước, tất cả các nhóm thế hệ này đều ủng hộ án tử hình với tỷ lệ chỉ bằng ba điểm phần trăm so với mức trung bình toàn quốc. Khi các thế hệ trẻ bước vào tuổi trưởng thành, họ đã thoát khỏi mức trung bình này, ngày càng ít ủng hộ án tử hình hơn.
Hỏi: Vai trò của người Công Giáo trong sự chuyển dịch này khỏi việc ủng hộ án tử hình là gì?
Các nghiên cứu bổ sung đã khám phá sự suy giảm này không phải do khoảng cách thế hệ, mà do các tín ngưỡng tôn giáo.
Một cách tích cực, sự ủng hộ của người Công Giáo đối với án tử hình đã giảm mạnh hơn bất kỳ nhóm nhân khẩu học tôn giáo nào khác trong giai đoạn 1970-2022. Sự suy giảm này thậm chí còn mạnh hơn đối với những người Công Giáo tham dự thánh lễ hàng tuần (Kho Lưu trữ Dữ liệu của Hiệp hội Tôn giáo).
Phân tích này chứng minh rằng những gì Giáo hội dạy thực sự quan trọng, và những người trong Giáo hội lắng nghe giáo lý này phản ánh niềm tin, trong quan điểm của họ về án tử hình.
H: Là người Công Giáo, chúng ta được kêu gọi giữ vững hy vọng như thế nào, bất chấp những khoảnh khắc có thể cảm thấy như những thất bại - đặc biệt là trong Năm Thánh này?
Là Giám đốc Điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Công Giáo quốc gia đang nỗ lực chấm dứt án tử hình tại Hoa Kỳ, tôi tìm thấy cả quyết tâm lẫn hy vọng cho công việc tiếp tục của chúng ta - ngay cả trong những thách thức - nhờ những tiến bộ mà tôi đã thấy, đặc biệt là những tiến bộ do người Công Giáo hướng dẫn.
Năm nay, chúng ta đặc biệt nỗ lực tìm kiếm hy vọng trong cộng đồng khi chúng ta đáp lại lời kêu gọi của Năm Thánh để trở thành những Người Hành Hương Hy Vọng. Nhưng ngay cả ngoài lễ kỷ niệm đặc biệt này, chúng ta vẫn được ban phước với một lịch phụng vụ bao gồm những cột mốc hy vọng quanh năm.
Một trong những cột mốc đó xuất hiện hôm nay (14 tháng 8), khi chúng ta kỷ niệm ngày lễ của vị thánh bổn mạng, Thánh Maximilian Kolbe, Dòng Phanxicô.
Thánh Maximilian, một tu sĩ dòng Phanxicô, đã bị Gestapo Đức bắt giữ và đưa đến trại tử thần Auschwitz của Đức Quốc xã. Trong thời gian bị giam cầm tại đây, Thánh Maximilian đã tình nguyện chết thay cho một người cha trẻ bị chọn...
Sau ba tuần bị nhịn ăn, Thánh Maximilian là người tù nhân duy nhất còn sống trong phòng bỏ đói. Ông bị hành quyết bằng cách tiêm axit carbolic để chết!
Người cha trẻ được Thánh Maximilian chết thế là Franciszek Gajowniczek, đã sống đến năm 1995. Ngày nay, Thánh Maximilian được tưởng nhớ là vị thánh bổn mạng của các tù nhân, gia đình và phong trào bảo vệ sự sống.
Tôi cầu xin Thánh Maximilian sẽ tiếp tục cầu bầu cho chúng ta trong những nỗ lực không ngừng nhằm xóa bỏ án tử tại Hoa Kỳ, và xin ngài sẽ mang lại hy vọng cho những ai đang bị đè nặng bởi gánh nặng của cái chết do nhà nước ban hành.
Trong bối cảnh Giáo Hội Công Giáo kỷ niệm ngày lễ Thánh Maximilian Kolbe, Giám đốc Điều hành Mạng lưới Vận động Công Giáo chia sẻ hy vọng về việc xin bãi bỏ án tử hình tại Hoa Kỳ.
(Tin Vatican)
Ngày 14 tháng 8 hàng năm là lễ kính thánh Thánh Maximilian Kolbe, người đã hy sinh mạng sống vào năm 1941 tại trại tử thần Auschwitz của Đức Quốc xã, chết thay cho một người cha trẻ.
Hiện Ngài là thánh bổn mạng của phong trào bảo vệ sự sống, vị linh mục người Ba Lan này là ngọn đèn soi đường cho những người Công Giáo đang nỗ lực bãi bỏ án tử hình, chẳng hạn như Mạng lưới Vận động Công Giáo, một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động vì mục tiêu đó tại Hoa Kỳ.
Năm 2018, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã sửa đổi văn bản Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo để lên án rõ ràng án tử hình, giờ đây nội dung được viết như sau: “Giáo hội dạy, dưới ánh sáng Phúc Âm, ‘án tử hình là không thể chấp nhận được vì nó xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm và phẩm giá của con người’.”
Krisanne Vaillancourt Murphy, Giám đốc Điều hành Mạng lưới Vận động Công Giáo, đã có cuộc trao đổi với đào Vatican để chia sẻ quan điểm của bà về tình hình hiện tại của án tử và cách nhận thức của công chúng cũng như luật pháp đang dần thay đổi.
Hỏi: Xin bà cho biết một số thực tế hiện tại về án tử hình tại Hoa Kỳ vào thời điểm này năm 2025?
Vào tháng 12, phong trào chống án tử hình đã ăn mừng một chiến dịch lịch sử và thành công nhằm giảm án tử hình liên bang khi Tổng thống lúc bấy giờ là Joe Biden đã giảm án cho 37 người trong số 40 tử tù liên bang.
Giờ đây, bảy tháng sau, Hoa Kỳ đã chứng kiến sự gia tăng gần đây về số vụ hành quyết ở cấp tiểu bang.
Tính đến thời điểm hiện tại của năm nay, mười tiểu bang đã hành quyết 28 người - tăng so với tổng số 25 vụ hành quyết tại Hoa Kỳ trong suốt năm 2024. Và chỉ trong vòng một tháng tiếp theo, bốn người đàn ông khác phải đối mặt với án tử hình do tiểu bang phê chuẩn.
Chúng ta cũng đã thấy các tiểu bang theo đuổi việc sử dụng án tử hình theo những cách mới, bao gồm thông qua các phương pháp hành quyết mới hoặc được khôi phục, và ở một số tiểu bang, luật pháp mở rộng cách thức áp dụng án tử hình.
Hỏi: Bà biết rõ những điều cốt lõi của phong trào bãi bỏ án tử, ngoài những tiêu đề về số vụ hành quyết. Điều gì quan trọng mà mọi người cần biết về thời điểm này?
Trước sự gia tăng các vụ hành quyết này, nhiều người đã đặt câu hỏi: Điều này có ý nghĩa gì đối với tiến trình bãi bỏ án tử hình?
Theo nhiều cách, án tử giống như ánh sáng mà chúng ta nhìn thấy từ những vì sao xa xôi - nó cháy sáng không phải vì nó còn sống, mà vì chúng ta cần thời gian để nhận ra rằng nó đã tắt.
Điều này chắc chắn đúng với hệ thống án tử hình của Hoa Kỳ ngày nay.
Nhiều cá nhân bị hành quyết trong năm nay đã bị kết án tử hình cách đây hơn 20 hoặc 30 năm. Đôi khi, họ bị kết án theo những luật đã được thay đổi sau đó - như quyền của thẩm phán bác bỏ bồi thẩm đoàn - nhưng không được áp dụng hồi tố. Và trong một số trường hợp, bồi thẩm đoàn đã công khai tuyên bố nếu họ được xem tất cả các bằng chứng hiện có mà không được trình bày tại phiên tòa, thì ngay từ đầu họ đã không bỏ phiếu tử hình.
Những trường hợp này là di tích của quá khứ. Nhưng khi nhìn lại hiện tại, chúng ta nhận ra rằng còn rất nhiều bằng chứng cho thấy hy vọng.
Ví dụ, số án tử hình mới vẫn ở mức thấp kỷ lục. Cho đến nay, trong năm 2025, chỉ có mười người bị kết án tử hình ở sáu tiểu bang - giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các cuộc thăm dò dư luận và phân tích cũng cho thấy rằng phần lớn người dân Mỹ đang mất dần sự ủng hộ đối với án tử hình. Vào tháng 11 năm 2024, viện Gallup cho hay tỷ lệ ủng hộ án tử hình đã giảm xuống chỉ còn 53% - mức thấp nhất kể từ những năm 1970.
Những người trẻ đang dẫn đầu xu hướng này. 42% thế hệ Z được cho là ủng hộ án tử hình so với 62% thế hệ bùng nổ dân số.
Hai thập kỷ trước, tất cả các nhóm thế hệ này đều ủng hộ án tử hình với tỷ lệ chỉ bằng ba điểm phần trăm so với mức trung bình toàn quốc. Khi các thế hệ trẻ bước vào tuổi trưởng thành, họ đã thoát khỏi mức trung bình này, ngày càng ít ủng hộ án tử hình hơn.
Hỏi: Vai trò của người Công Giáo trong sự chuyển dịch này khỏi việc ủng hộ án tử hình là gì?
Các nghiên cứu bổ sung đã khám phá sự suy giảm này không phải do khoảng cách thế hệ, mà do các tín ngưỡng tôn giáo.
Một cách tích cực, sự ủng hộ của người Công Giáo đối với án tử hình đã giảm mạnh hơn bất kỳ nhóm nhân khẩu học tôn giáo nào khác trong giai đoạn 1970-2022. Sự suy giảm này thậm chí còn mạnh hơn đối với những người Công Giáo tham dự thánh lễ hàng tuần (Kho Lưu trữ Dữ liệu của Hiệp hội Tôn giáo).
Phân tích này chứng minh rằng những gì Giáo hội dạy thực sự quan trọng, và những người trong Giáo hội lắng nghe giáo lý này phản ánh niềm tin, trong quan điểm của họ về án tử hình.
H: Là người Công Giáo, chúng ta được kêu gọi giữ vững hy vọng như thế nào, bất chấp những khoảnh khắc có thể cảm thấy như những thất bại - đặc biệt là trong Năm Thánh này?
Là Giám đốc Điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Công Giáo quốc gia đang nỗ lực chấm dứt án tử hình tại Hoa Kỳ, tôi tìm thấy cả quyết tâm lẫn hy vọng cho công việc tiếp tục của chúng ta - ngay cả trong những thách thức - nhờ những tiến bộ mà tôi đã thấy, đặc biệt là những tiến bộ do người Công Giáo hướng dẫn.
Năm nay, chúng ta đặc biệt nỗ lực tìm kiếm hy vọng trong cộng đồng khi chúng ta đáp lại lời kêu gọi của Năm Thánh để trở thành những Người Hành Hương Hy Vọng. Nhưng ngay cả ngoài lễ kỷ niệm đặc biệt này, chúng ta vẫn được ban phước với một lịch phụng vụ bao gồm những cột mốc hy vọng quanh năm.
Một trong những cột mốc đó xuất hiện hôm nay (14 tháng 8), khi chúng ta kỷ niệm ngày lễ của vị thánh bổn mạng, Thánh Maximilian Kolbe, Dòng Phanxicô.
Thánh Maximilian, một tu sĩ dòng Phanxicô, đã bị Gestapo Đức bắt giữ và đưa đến trại tử thần Auschwitz của Đức Quốc xã. Trong thời gian bị giam cầm tại đây, Thánh Maximilian đã tình nguyện chết thay cho một người cha trẻ bị chọn...
Sau ba tuần bị nhịn ăn, Thánh Maximilian là người tù nhân duy nhất còn sống trong phòng bỏ đói. Ông bị hành quyết bằng cách tiêm axit carbolic để chết!
Người cha trẻ được Thánh Maximilian chết thế là Franciszek Gajowniczek, đã sống đến năm 1995. Ngày nay, Thánh Maximilian được tưởng nhớ là vị thánh bổn mạng của các tù nhân, gia đình và phong trào bảo vệ sự sống.
Tôi cầu xin Thánh Maximilian sẽ tiếp tục cầu bầu cho chúng ta trong những nỗ lực không ngừng nhằm xóa bỏ án tử tại Hoa Kỳ, và xin ngài sẽ mang lại hy vọng cho những ai đang bị đè nặng bởi gánh nặng của cái chết do nhà nước ban hành.