1. Tổng thư ký NATO kêu gọi Hoa Kỳ ‘linh hoạt’ về viện trợ cho Ukraine khi Washington dừng giao hàng

Tổng thư ký NATO Mark Rutte ngày 4 tháng 7 đã kêu gọi Hoa Kỳ thể hiện “sự linh hoạt” trong viện trợ quân sự cho Ukraine, sau khi Washington bất ngờ tạm dừng một số đợt cung cấp vũ khí với lý do lo ngại về tình trạng kho dự trữ vũ khí trong nước đang cạn kiệt.

Quyết định của Ngũ Giác Đài về việc dừng chuyển giao đạn pháo và hệ thống phòng không trùng hợp với sự leo thang đáng kể các cuộc tấn công của Nga vào các thành phố của Ukraine, làm lộ ra những điểm yếu nghiêm trọng trong khả năng phòng không của Ukraine khi nguồn tài trợ hiện tại của Hoa Kỳ sắp hết hạn vào mùa hè này.

“Hoa Kỳ phải bảo đảm rằng kho dự trữ của họ, vì chúng rất quan trọng đối với quốc phòng tập thể của chúng ta,” Rutte nói với các phóng viên vào ngày 4 tháng 7. “Nhưng đồng thời, tất nhiên, chúng tôi hy vọng có sự linh hoạt, vì chúng ta cũng phải bảo đảm rằng Ukraine có thể tiến lên phía trước.”

Ngũ Giác Đài đã công bố lệnh tạm dừng viện trợ trong tuần này, trích dẫn việc xem xét lại kho dự trữ của Hoa Kỳ khi đánh giá nhu cầu bảo tồn vũ khí cho các mối đe dọa an ninh tiềm tàng khác. Động thái này diễn ra khi Nga tăng cường chiến dịch không quân, tung ra các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn kỷ lục vào Kyiv và các trung tâm đô thị lớn khác chỉ sau một đêm.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào thứ Sáu, nhằm mục đích thuyết phục nhà lãnh đạo Hoa Kỳ tiếp tục giao hàng và tăng doanh số bán vũ khí cho nước này. Tổng thống Trump đã bày tỏ sự thất vọng sau cuộc trò chuyện mới nhất của ông với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, không đạt được tiến triển nào hướng tới lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine, hiện đã bước sang năm thứ tư.

Với sự không muốn rõ ràng của Nga trong việc theo đuổi lệnh ngừng bắn, các đồng minh phải “chắc chắn” Ukraine “có những gì cần thiết để tiếp tục cuộc chiến”, Rutte nhấn mạnh. Ông phát biểu sau buổi lễ chào đón Tướng Không quân Alexus Grynkewich, chỉ huy mới của lực lượng quân sự Hoa Kỳ tại Âu Châu và là chỉ huy quân sự hàng đầu của NATO.

Grynkewich thừa nhận các cuộc thảo luận đang diễn ra và nói thêm: “Chúng ta sẽ thấy nhiều diễn biến hơn trong một hoặc hai tuần tới”. Ông cũng tuyên bố sẽ đánh giá lực lượng Hoa Kỳ tại Âu Châu trong 90 ngày, xem xét khả năng điều động quân đội Hoa Kỳ trong khu vực trong tương lai.

Một cuộc đánh giá quân sự rộng hơn của Hoa Kỳ dự kiến diễn ra vào cuối mùa hè này, có khả năng phác thảo những cắt giảm đáng kể ở Âu Châu. Triển vọng này đã làm dấy lên mối lo ngại trong số các đồng minh NATO Âu Châu, những người cho biết họ không nhận được thông tin trước về các kế hoạch này.

[Kyiv Independent: NATO chief urges US 'flexibility' on Ukraine aid as Washington halts deliveries]

2. Đường ống cung cấp cho quân đội Nga phát nổ ở Viễn Đông

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Chúa Nhật, 06 Tháng Bẩy, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết đã xảy ra những vụ nổ dữ dội ở Vladivostok, của Nga; phá hủy một đường ống dẫn khí đốt và một đường ống dẫn nước cung cấp cho các cơ sở quân sự trong khu vực.

Nguồn tin cho biết một vụ hỏa hoạn xảy ra sau vụ nổ và phá hủy các nhánh đường ống dẫn khí đốt Vladivostok dọc theo Biển Nhật Bản.

Vụ nổ xảy ra vào sáng sớm ngày 5 tháng 7, từ 1-2 giờ sáng, lực lượng đặc nhiệm và đội sửa chữa của Nga đã có mặt ngay sau đó.

Vụ nổ xảy ra khi thành phố Vladivostok kỷ niệm 165 năm thành lập vào ngày 2 tháng 7.

Đường ống bị hư hỏng cung cấp khí đốt cho một số cơ sở quân sự của Nga trên bờ biển Nhật Bản, bao gồm Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến số 155 thuộc Hạm đội Thái Bình Dương của Quân đội Nga, nguồn tin nói với tờ Kyiv Independent.

Đường ống dẫn nước bị phá hủy trong vụ nổ đã cung cấp nước uống cho các đơn vị đồn trú quân sự trong khu vực.

Nguồn tin giấu tên cho biết các cơ quan đặc biệt địa phương đã cắt đứt mạng internet di động và thông tin liên lạc ở khu vực Vịnh Lazurnaya gần Vladivostok.

Ukraine thường xuyên tấn công các mục tiêu quân sự sâu trong lãnh thổ Nga nhằm làm suy yếu sức mạnh chiến đấu của Mạc Tư Khoa.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine đưa tin, đêm ngày 5 tháng 7, Ukraine đã tấn công phi trường Borisoglebsk ở tỉnh Voronezh của Nga, gây hư hại cho một nhà kho chứa bom dẫn đường, máy bay và các tài sản quân sự khác.

Cuộc tấn công vào phi trường là một phần của cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa lớn hơn vào ban đêm trên khắp nước Nga, với các vụ nổ và hỏa hoạn được báo cáo ở ít nhất sáu khu vực.

[Kyiv Independent: Pipelines supplying Russian military explode in Russia's Far East, source says]

3. Chỉ huy mới của NATO nắm quyền khi liên minh ca ngợi nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm vì đã hiện đại hóa quân NATO

Tướng Không quân Hoa Kỳ Alexus G. Grynkewich đã nhậm chức chỉ huy thứ 21 của Lực lượng Đồng minh Âu Châu, gọi tắt là SACEUR vào ngày 4 tháng 7 trong một buổi lễ tại Bộ tư lệnh Tối cao Lực lượng Đồng minh Âu Châu.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã chủ trì buổi bàn giao, khen ngợi Tướng quân đội Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm Christopher G. Cavoli vì những đóng góp của ông trong việc hiện đại hóa hệ thống phòng thủ tập thể của NATO và tăng cường hỗ trợ cho Ukraine.

Rutte nhấn mạnh những nỗ lực của Cavoli nhằm tăng cường sự hiện diện của NATO tại Biển Baltic để ứng phó với các mối đe dọa đối với cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển và ghi nhận công lao của ông trong việc hình thành và thành lập bộ chỉ huy mới của NATO tại Đức để tăng cường hỗ trợ cho Ukraine. Ông cũng lưu ý vai trò của Cavoli trong việc tái tập trung Liên minh vào phòng thủ tập thể sau Hội nghị thượng đỉnh Madrid năm 2022, nơi NATO thông qua Khái niệm Chiến lược mới để ứng phó với cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.

Cavoli đóng vai trò trung tâm trong việc xây dựng và bảo đảm phê duyệt các kế hoạch phòng thủ khu vực của NATO tại Hội nghị thượng đỉnh Vilnius năm 2023 - một cuộc cải tổ đáng kể về tư thế quân sự của Liên minh kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Nhiệm kỳ của ông cũng bao gồm việc đưa Phần Lan và Thụy Điển vào các cấu trúc quân sự của NATO, mở rộng phạm vi chiến lược của Liên minh. Năm 2024, Cavoli giám sát “Steadfast Defender”, cuộc tập trận quân sự lớn nhất của NATO kể từ Chiến tranh Lạnh, với sự tham gia của khoảng 90.000 quân thực hành tăng cường quy mô lớn trên khắp sườn phía đông và xác nhận mô hình lực lượng sẵn sàng cao mới.

Rutte đặc biệt ghi nhận vai trò lãnh đạo của Cavoli trong việc nhanh chóng tăng cường sự hiện diện của NATO tại Biển Baltic trong bối cảnh cơ sở hạ tầng dưới nước bị đe dọa và trong việc thành lập Chương trình Hỗ trợ và Đào tạo An ninh của NATO cho Ukraine, gọi tắt là NSATU, đơn vị tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Tổng thư ký hoan nghênh Tướng Grynkewich, lưu ý rằng, với tư cách là một cựu phi công chiến đấu, ông mang đến “sự hiểu biết sâu sắc về các mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt từ trên không và trên các lĩnh vực khác”. Rutte nói thêm rằng vai trò gần đây của Grynkewich với tư cách là Giám đốc Điều hành của Bộ Tham mưu Liên quân mang đến cho ông kinh nghiệm sâu rộng trong việc thúc đẩy các ưu tiên về quân sự và an ninh trong bối cảnh các thách thức toàn cầu.

Bộ Tư lệnh Chiến dịch Đồng minh—chịu trách nhiệm lập kế hoạch và thực hiện mọi hoạt động của NATO—hiện nằm dưới quyền chỉ huy của Tướng Grynkewich, vị trí trước đây do Tướng Dwight D. Eisenhower nắm giữ.

[Kyiv Independent: New NATO commander takes helm as alliance lauds outgoing chief for modernizing defense]

4. Mối đe dọa từ máy bay điều khiển từ xa được tường trình gây ra sự chậm trễ hàng loạt tại các phi trường Mạc Tư Khoa và St. Petersburg của Nga

Các phi trường lớn nhất của Nga đã phải trải qua tình trạng chuyến bay bị chậm trễ và hủy chuyến trong nhiều giờ vào ngày 5 tháng 7, khi chính quyền áp đặt các hạn chế tạm thời do có báo cáo về mối đe dọa tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, kênh Telegram Shot ủng hộ Điện Cẩm Linh đưa tin.

Ukraine chưa bình luận về báo cáo này. Chiến dịch máy bay điều khiển từ xa của Kyiv, vốn ngày càng làm gián đoạn hoạt động hàng không dân dụng ở Nga, là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Ukraine nhằm làm suy yếu hoạt động hậu cần của Nga vượt xa tiền tuyến.

Theo Shot, một số hành khách ở Nga cho biết họ phải chờ hơn 10 giờ vào ngày 5 tháng 7 vì chuyến bay của họ bị hoãn.

Các chuyến khởi hành tại Sân bay Sheremetyevo của Mạc Tư Khoa đã bị dừng lại trong nhiều giờ, làm chậm hơn 20 chuyến bay. Tại Sân bay Pulkovo của St. Petersburg, khoảng 50 chuyến bay bị chậm và hơn 20 chuyến bay bị hủy.

Thống đốc tỉnh Leningrad Alexander Drozdenko cho biết hai máy bay điều khiển từ xa đã bị bắn hạ ở phía nam St. Petersburg, khiến hoạt động tại Sân bay Pulkovo phải tạm thời dừng lại.

Sự gián đoạn này xảy ra sau làn sóng tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào đêm qua, nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự và công nghiệp tại ít nhất sáu khu vực của Nga.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã chặn 42 máy bay điều khiển từ xa trong vòng ba giờ, chủ yếu ở các vùng Belgorod, Bryansk và Kursk gần biên giới Ukraine.

Tờ Novaya Gazeta Europe đưa tin vào tháng 5 rằng ít nhất 217 phi trường tạm thời đóng cửa trên khắp nước Nga kể từ ngày 1 Tháng Giêng do mối đe dọa từ máy bay điều khiển từ xa, nhiều hơn tổng số của năm 2023 và 2024 cộng lại.

Một làn sóng tấn công tương tự trước Ngày Chiến thắng của Nga vào tháng 5 đã dẫn đến sự chậm trễ lớn, ảnh hưởng đến khoảng 60.000 du khách.

[Kyiv Independent: Drone threat reportedly causes mass flight delays in Russia's Moscow, St. Petersburg airports]

5. Hình ảnh cảm động cuộc trao đổi tù binh hôm Chúa Nhật, 06 Tháng Bẩy

Biết bao những đau khổ nhân sinh do bọn Putin gây ra, biết bao gia đình tan nát, đau khổ

6. Phụ tùng điện tử của Hoa Kỳ vẫn xuất hiện trong chiến đấu cơ của Nga

Một báo cáo đã phát hiện ra rằng các phụ tùng điện tử do các công ty Hoa Kỳ sản xuất vẫn xuất hiện trên chiến đấu cơ của Nga thông qua các tuyến thương mại trung gian mà các chuyên gia cho rằng có thể trốn tránh lệnh trừng phạt.

Theo báo cáo, các thành phần được sử dụng để chế tạo vũ khí của Nga và được sử dụng trong các cuộc tấn công vào Ukraine có nguồn gốc từ các công ty Mỹ, bất chấp những nỗ lực của các nhà lập pháp nhằm bịt lỗ hổng này.

Báo cáo được biên soạn bởi Đối tác quốc tế vì nhân quyền, gọi tắt là IPHR, Ủy ban chống tham nhũng độc lập, gọi tắt là NAKO và hãng truyền thông Hunterbrook và được chia sẻ độc quyền với Newsweek.

Không có dấu hiệu nào cho thấy có hành vi sai trái từ phía các công ty sản xuất các bộ phận được lắp ráp vào chiến đấu cơ của Nga.

Newsweek đã liên hệ với tất cả các công ty được đề cập trong bài viết này cũng như Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại để xin bình luận.

Sau khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác đã áp đặt một loạt các lệnh trừng phạt kinh tế và thương mại để bóp nghẹt nền kinh tế của Mạc Tư Khoa. Các công ty trên khắp thế giới cũng rời khỏi đất nước này để lên tiếng phản đối về mặt đạo đức đối với cuộc xâm lược và gây áp lực kinh tế lên chế độ của Putin.

Nhưng việc hạn chế dòng chảy hàng hóa trong thời đại toàn cầu hóa đã tỏ ra khó khăn, và kể từ đó, Mạc Tư Khoa đã tìm cách củng cố nguồn quỹ chiến tranh của mình bằng cách mua các vi mạch, chất bán dẫn và các vật liệu khác của phương Tây có thể được sử dụng để sản xuất vũ khí thông qua các quốc gia thứ ba nhằm trốn tránh lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Theo một phân tích của Viện KSE - một nhóm nghiên cứu tại Trường Kinh tế Kyiv - mà Newsweek có được, Nga đã nhập khẩu 20,3 tỷ đô la các thành phần liên quan đến thiết bị quân sự từ tháng 3 năm 2022 đến tháng 12 năm 2022. Báo cáo cho thấy hơn 60 phần trăm các thành phần đến từ các công ty Hoa Kỳ.

Cuộc điều tra kéo dài 15 tháng của Tiểu ban điều tra thường trực của Thượng viện Hoa Kỳ, do Thượng nghị sĩ Dân chủ Connecticut Richard Blumenthal dẫn đầu, phát hiện ra rằng 40 phần trăm trong số 2.500 thành phần được phân tích trong vũ khí của Nga được tìm thấy trên chiến trường Ukraine được sản xuất bởi bốn công ty Hoa Kỳ: Analog Devices, gọi tắt là ADI, Texas Instruments, Advanced Micro Devices, gọi tắt là AMD và Intel. Cuộc điều tra kết thúc vào tháng 12 năm 2024, chỉ trích các công ty này và Bộ Thương mại, đơn vị quản lý các hạn chế xuất khẩu, vì thiếu hành động thực thi.

Báo cáo mới đã phân tích 10 cuộc tấn công của Nga từ tháng 5 năm 2023 đến tháng 5 năm 2024 sử dụng máy bay phản lực SU-34 và SU-35.

Bao gồm một vụ tấn công vào ngày 25 tháng 5 năm 2024 tại một siêu thị ở Kharkiv khiến 19 thường dân thiệt mạng, trong đó có sáu phụ nữ và hai trẻ em, và làm 54 thường dân bị thương, và một vụ tấn công khác vào tháng 10 năm 2023 khiến một người đàn ông 63 tuổi thiệt mạng và làm hư hại 14 tòa nhà ở Tỉnh Kherson.

Tổng cộng, các cuộc tấn công được phân tích đã khiến 26 thường dân thiệt mạng và 109 người bị thương.

Trong máy bay phản lực SU-34, NAKO tìm thấy 227 thành phần từ 59 công ty bao gồm Analog Device, Murata, Texas Instruments và Intel. Trong số này, 68 phần trăm (154) đến từ Hoa Kỳ

Trong máy bay phản lực SU-35, NAKO tìm thấy 891 phụ tùng từ 138 công ty, với 62,3 phần trăm (555) đến từ Hoa Kỳ. Các công ty này bao gồm Analog Devices, Texas Instruments, Murata, OnSemi, Intel và Vicor.

Để xác minh thông tin, NAKO đã phân tích các mảnh vỡ của máy bay phản lực bị bắn hạ và tìm thấy các thành phần được sử dụng trên thị trường. Họ cũng sử dụng các nguồn tin mật.

“Điều này thật đáng xấu hổ”, Michael McFaul, người từng là đại sứ Hoa Kỳ tại Nga từ năm 2012 đến năm 2014, cho biết. “Các công ty Hoa Kỳ không thể giúp các công ty Nga chế tạo vũ khí giết chết những người dân Ukraine vô tội”, ông nói với Newsweek, đồng thời thúc giục chính quyền Tổng thống Trump áp đặt các lệnh trừng phạt để hạn chế việc chuyển giao các công nghệ này.

Anastasiya Donets, nhà lãnh đạo Nhóm pháp lý Ukraine tại IPHR, cho biết trong một tuyên bố: “Các chính phủ phương Tây và các nhà sản xuất công nghệ phải đối mặt với thực tế: các lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu hiện tại đã không thể ngăn chặn sự xâm lược của Nga. Các chính phủ phải thực hiện các lệnh trừng phạt khắc nghiệt hơn đối với Nga và các nhà sản xuất phải đưa ra các tiêu chuẩn kiểm soát chuỗi cung ứng và thẩm định cao hơn để ngăn chặn việc chuyển hướng sản phẩm của họ vào vũ khí của Nga. Nếu không, các tuyên bố tiếp tục ủng hộ Ukraine và lên án hành động tàn bạo của Nga sẽ chỉ là tuyên bố. Nếu không có hành động kịp thời và đầy đủ, chúng sẽ chỉ khuyến khích bạo lực và hành động tàn bạo kéo dài trên toàn thế giới. Bỏ qua những cân nhắc về mệnh lệnh đạo đức, việc ngăn chặn cỗ máy chiến tranh của Nga rẻ hơn so với việc điều động bộ binh trên bộ vào lần tới khi Nga xâm lược một quốc gia láng giềng. Tình báo phương Tây áp đảo cho thấy điều đó sẽ xảy ra trong vòng 5 đến 10 năm nữa. Đã đến lúc hành động.”

[Kyiv Independent: US Electronic Components Still Turning Up in Russian Fighter Jets: Report]

7. Liên Hiệp Âu Châu sẽ giúp Moldova chống lại các cuộc tấn công hỗn hợp từ ‘các tác nhân của chế độ độc tài’, von der Leyen cho biết trước cuộc bầu cử vào tháng 9

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen đã cam kết rằng Liên minh Âu Châu sẽ giúp Moldova tự bảo vệ mình trước các mối đe dọa hỗn hợp từ “các tác nhân của chế độ độc tài”.

“Chúng tôi cam kết bảo vệ các bạn khỏi các cuộc tấn công lai và những cú sốc năng lượng mà đất nước các bạn đang phải gánh chịu”, von der Leyen phát biểu sau hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu-Moldova tại Chisinau.

“Ai đứng sau những cuộc tấn công đó thì tất cả chúng ta ở đây đều rõ ràng. Đây chính là những tác nhân của chế độ độc tài đang cố gắng phá hoại nền dân chủ của chúng ta ở khắp mọi nơi tại Âu Châu.”

Von der Leyen ca ngợi sự ủng hộ của Moldova đối với Ukraine và Liên Hiệp Âu Châu, lưu ý đến việc nước này tiếp nhận hàng trăm ngàn người tị nạn Ukraine và hỗ trợ nỗ lực ứng phó cháy rừng ở Âu Châu.

Chuyến thăm được thực hiện nhằm thể hiện sự đoàn kết với Moldova, một trong những quốc gia nghèo nhất Âu Châu, khi nước này đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử quốc hội quan trọng vào ngày 28 tháng 9.

Chính phủ thân Âu Châu của Tổng thống Maia Sandu đang phải đối mặt với thách thức từ Đảng Xã hội thân Nga, trong bối cảnh lo ngại bất ổn gia tăng trước cuộc bỏ phiếu.

Sandu đã cáo buộc Nga sử dụng sự hiện diện quân sự của mình tại khu vực Transnistria bị Nga tạm chiếm của Moldova để gây bất ổn và làm chệch hướng tham vọng gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của nước này. Vào ngày 12 tháng 6, bà cảnh báo rằng Mạc Tư Khoa có thể gây ra một cuộc khủng hoảng ở Transnistria để tác động đến kết quả bầu cử.

Transnistria nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng ly khai được Nga hậu thuẫn kể từ đầu những năm 1990, với khoảng 1.000 đến 1.500 quân Nga vẫn đồn trú trong khu vực.

Vào ngày 11 tháng 6, chính quyền Transnistria đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong 30 ngày sau khi nguồn cung khí đốt tự nhiên giảm mạnh. Khu vực không được công nhận này đã phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lượng ngày càng tăng kể từ tháng Giêng, khi gã khổng lồ năng lượng Nga Gazprom ngừng giao hàng trong những gì nhiều người coi là nỗ lực làm mất ổn định tình hình ở Moldova.

Moldova đã được cấp tư cách ứng cử viên Liên Hiệp Âu Châu vào năm 2022. Đảng Hành động và Đoàn kết cầm quyền của Sandu đặt mục tiêu duy trì đa số ghế trong quốc hội và đưa đất nước tiến gần hơn đến tư cách thành viên chính thức vào năm 2030.

Thủ tướng Moldova Dorin Recean trước đó đã nói với tờ Financial Times rằng Nga có kế hoạch gửi 10.000 quân tới Transnistria và thành lập một chính phủ thân Điện Cẩm Linh tại Moldova.

[Kyiv Independent: EU to help Moldova fight hybrid attacks from 'agents of autocracy,' von der Leyen says ahead of September election]

8. Iran công bố bản cập nhật về hạt nhân sau khi Hoa Kỳ chỉ trích quyết định

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi bác bỏ những lời chỉ trích về quyết định đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA của Tehran và cho biết nước ông cam kết giám sát chương trình hạt nhân của mình.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã gọi quyết định của Tehran là “không thể chấp nhận được”.

Araghchi đã trả lời cho Bộ Ngoại giao Đức, nơi cho biết quyết định đình chỉ hợp tác với cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc “loại bỏ mọi khả năng giám sát quốc tế” đối với chương trình hạt nhân của Iran.

“Tin giả,” Araghchi nói trong bài đăng của mình vào thứ năm. “Iran vẫn cam kết với NPT, là hiệp định không phổ biến vũ khí hạt nhân, và thỏa thuận bảo vệ của nó.”

Iran là bên ký kết NPT, hay Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, một cam kết không tìm kiếm vũ khí hạt nhân. Thông qua các thỏa thuận bảo vệ của NPT, IAEA giám sát và xác minh rằng các bên ký kết đang thực hiện nghĩa vụ không sở hữu vũ khí hạt nhân.

Hôm thứ Tư, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã ký luật đình chỉ hợp tác với IAEA, sau khi quốc hội đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật trước đó.

Araghchi cho biết luật mới có nghĩa là sự hợp tác với IAEA “sẽ được chuyển qua Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao của Iran vì những lý do an toàn và an ninh rõ ràng” sau khi Israel và Hoa Kỳ tấn công vào các cơ sở hạt nhân của nước này.

“Chúng tôi biết về những báo cáo này,” một phát ngôn viên của IAEA nói với Newsweek sau khi luật được ký. “IAEA đang chờ thông tin chính thức tiếp theo từ Iran.”

Iran có thể sử dụng việc đình chỉ hợp tác bình thường với IAEA làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán trong tương lai về chương trình hạt nhân của nước này, mặc dù hiện tại không có cuộc đàm phán nào được lên kế hoạch sau khi Tehran từ chối lời đề nghị của Tổng thống Trump về việc tái khởi động ngoại giao ngay lập tức về vấn đề này.

Bộ Ngoại giao Iran trước đó đã cảnh báo rằng việc IAEA mong đợi sự trở lại hợp tác bình thường ngay sau các cuộc tấn công của Hoa Kỳ và Israel là không thực tế, và rằng IAEA không thể bảo đảm sự an toàn và an ninh cho các thanh sát viên hạt nhân.

Israel và Hoa Kỳ đã tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, dẫn đến những gì Tổng thống Trump mô tả là “xóa sổ hoàn toàn” ba địa điểm: Fordow, Natanz và Isfahan. Israel cho biết Iran có tham vọng hạt nhân gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với sự tồn tại của mình.

Iran cho biết chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích năng lượng hòa bình. Nhưng họ có kho dự trữ uranium đã làm giàu vượt xa mức cần thiết cho năng lượng và gần đạt đến cấp độ vũ khí, khiến họ chỉ còn cách một bước nữa là có thể phát triển bom nếu họ quyết định làm như vậy.

Thành công cuối cùng của các cuộc tấn công của Hoa Kỳ và Israel, và do đó quyết định can thiệp quân sự của Tổng thống Trump, phụ thuộc vào cách Iran lựa chọn phản ứng. Một số nhà phân tích lo ngại hành động này sẽ đẩy nhanh nỗ lực của Iran trong việc chế tạo vũ khí hạt nhân, với những người theo đường lối cứng rắn ở Tehran hiện coi đó là ưu tiên cấp bách.

Nhưng chính quyền Tổng thống Trump cho biết Iran đã bị cản trở nhiều năm vì các cuộc tấn công và họ sẽ hành động lần nữa để ngăn chặn mọi hoạt động làm giàu hoặc tái thiết các cơ sở hạt nhân trong tương lai nếu cần.

“Thật không thể chấp nhận được khi Iran chọn cách đình chỉ hợp tác với IAEA vào thời điểm nước này có cơ hội đảo ngược hướng đi và chọn con đường hòa bình và thịnh vượng”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Tammy Bruce cho biết hôm thứ Tư. “Iran phải hợp tác toàn diện, không được trì hoãn thêm nữa”.

Bruce nói thêm: “Điều đáng nhắc lại là, khi chúng ta đã đạt được những bước tiến to lớn dưới sự lãnh đạo của Ông Donald Trump, Iran không thể và sẽ không sở hữu vũ khí hạt nhân”.

[Kyiv Independent: Iran Issues Nuclear Update After U.S. Slams Decision]

9. Nhóm giám sát cho biết Nga chiếm được 2 thị trấn gần biên giới Dnipropetrovsk

Lực lượng Nga đã xâm lược các làng Zelenyi Kut và Novoukrainka ở Tỉnh Donetsk, nằm gần biên giới hành chính với Tỉnh Dnipropetrovsk, nền tảng giám sát chiến trường DeepState đưa tin vào ngày 5 tháng 7.

Theo DeepState, lực lượng Nga đang cố gắng tiến xa hơn về phía tây.

Tỉnh Donetsk đã trở thành chiến trường trung tâm kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022 tại Ukraine. Trong khi Tỉnh Dnipropetrovsk nằm xa hơn về phía tây và chưa chứng kiến cuộc xâm lược đáng kể nào của Nga, thì nơi này thường xuyên bị tấn công bằng hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa và bom trên không.

Quân đội Nga đã leo thang các cuộc tấn công trong khu vực và đang cố gắng tiến vào Tỉnh Dnipropetrovsk.

“Tình hình xung quanh Dachne khá căng thẳng”, DeepState cho biết, ám chỉ thị trấn tiền tuyến gần đó ở Tỉnh Dnipropetrovsk.

Lực lượng Ukraine đã điều động quân tiếp viện, nhưng các đơn vị Nga, dựa vào lợi thế về quân số và các cuộc tấn công liên tục của bộ binh, đã phá vỡ một số tuyến phòng thủ trong khu vực, DeepState cho biết.

Quân đội Ukraine chưa chính thức xác nhận việc mất các thị trấn.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Novoukrainka đã bị chiếm từ ngày 29 tháng 6, mặc dù lời khẳng định đó chưa được xác nhận độc lập vào thời điểm đó.

Vào ngày 2 tháng 7, Ukraine đã bác bỏ các tuyên bố của Nga về việc tiến vào Dnipropetrovsk, gọi đó là thông tin sai lệch. Họ nói rằng một đơn vị trinh sát nhỏ của Nga đã đột nhập vào làng Dachne, chụp ảnh với một lá cờ Nga, và sau đó đã bị “loại bỏ”.

Phát ngôn nhân quân đội Ukraine Viktor Trehubov cho biết vào giữa tháng 6 rằng Nga đang leo thang các cuộc tấn công vào khu vực Novopavlivka - phía tây của Tỉnh Donetsk - và cố gắng xâm nhập vào Tỉnh Dnipropetrovsk.

Các nhà phân tích của DeepState cho rằng Mạc Tư Khoa coi cuộc tấn công vào Tỉnh Dnipropetrovsk là có ý nghĩa tượng trưng và là cơ hội tuyên truyền, trong khi đối với Ukraine, việc giữ vững đường ranh giới hành chính là ưu tiên chiến lược.

[Kyiv Independent: Russia captures 2 villages near Dnipropetrovsk Oblast border, monitoring group says]