7. Người khiêm tốn cầu xin Chúa không dựa vào công đức của mình, nhưng chỉ dựa vào lòng nhân từ của Thiên Chúa, cho nên Thiên Chúa chuẩn y mọi điều họ cầu cứu.

(Thánh Augustine)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

52. ĐẠI PHU PHÁT THỆ

Đại phu Vương Đới Sinh và Tam Điểu Tùng Thần, cùng nhau phát thệ ước định rằng:

- “Không nên đi vào cổng của người quyền thế để nịnh nọt lấy lòng”.

Về sau Triệu Tuyên Tử nắm quyền triều chính rất lớn, các đại phu mỗi ngày đi vào đi ra cổng triều thăm hỏi ông ta, Tam Điểu Tùng Thần khi nghe gà trống mới gáy canh nhất thì tiến vào chờ đón Triệu Tuyên Tử.

Vừa tiến vào cửa lớn, thì chỉ thấy một đại phu đang ngồi ngay ngắn ở phía đông, đưa cao nến để nhìn thì té ra là Vương Đới Sinh, cả hai người quá xấu hổ, mỗi người lủi thủi đi một ngã.

(Tiếu tiếu lục)

Suy tư 52:

Có những việc nên thề nên hứa và có những việc chỉ nên răn mình mà thôi.

Việc nên thề nên hứa là những việc đã suy nghĩ kỹ càng hẳn hoi, đã bàn hỏi với người khôn ngoan và nhất là đã cầu nguyện, đó là việc thề hứa giữ độc thân của các linh mục, việc khấn dòng của các tu sĩ nam nữ, và việc thề hứa của đôi tân hôn trước mặt Thiên Chúa và Giáo Hội...

Đừng thề là không bao giờ vào nhà của người quyền quý, vì sẽ có lúc nào đó vì công việc mà phải vào; đừng thề sẽ không bao giờ nói chuyện với người xấu, vì sẽ có một ngày nào đó phải nói chuyện với họ; đừng thề mỗi ngày sẽ làm vài việc thiện, vì có một lúc nào đó mình sẽ quên làm; đừng thề sẽ bỏ uống rượu, bỏ hút thuốc, vì thân xác yếu đuối sẽ có lúc ngã gục trước lời mời mọc của bạn bè.v.v...Đức Chúa Giê-su dạy chúng ta đừng thề thốt gì cả, nhưng có thì nói có và không thì nói không, bởi vì khi không giữ trọn lời thề hứa thì tình trạng càng bi đát hơn.

Đừng thề thốt gì cả nhưng hãy cố gắng vươn lên: cố gắng sửa đổi tật xấu, cố gắng làm việc thiện, cố gắng sống yêu thương và chan hòa với mọi người, cố gắng vươn lên với tất cả ý chí...

Cố gắng vươn lên là điểm son của người tội lỗi...

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

SAN SẺ CHO NHAU
Chúa Nhật 26 Thường niên, năm C : Lc 16, 19-31
Suy niệm

Trong bài đọc thứ nhất, ngôn sứ Amos tung ra những lời đả kích những người giàu. Họ chỉ lo hưởng thụ, ăn chơi, phè phởn, mà không quan tâm gì đến số phận của người nghèo. Qua bài Tin Mừng, Đức Giêsu đưa ra dụ ngôn về ông nhà giàu và người nghèo Ladarô. Hai con người hai số phận. Sự éo le ở đời này đã tạo nên ngang trái ở đời sau. Cuối cùng người nghèo được hưởng phúc, còn kẻ giàu lại phải trầm luân.

Xem ra người phú hộ trong dụ ngôn không phạm tội gì lớn lao để phải chịu án phạt: ông không gian tham, không trộm cắp, không bóc lột… Cuộc đời ông ngày ngày chỉ có ăn uống linh đình và vui chơi hưởng thụ tiền của do mình làm ra, mà hưởng thụ như vậy có gì là bất chính? Đúng là không có gì bất chính nhưng lại bất nhân, vì người nghèo đang đói khát ngay trước cửa nhà mà ông lại không thấy, hay không muốn thấy. Trái tim ông đã hóa đá khi chỉ lo hưởng thụ và sung sướng cho mình. Trong tâm trí người giàu dường như chỉ muốn thấy thú vui và lợi lộc vật chất, không cần để ý điều gì khác. Đó là tội lớn nhất của con người hôm nay mà thánh Gioan Phaolô II gọi tên nó là “vô cảm”.

Tiện nghi vật chất và của cải tự nó không xấu, đúng ra nó là nhu cầu thiện ích cho xã hội loài người, nhưng nó đã trở thành bức tường rào kín, khi con người chỉ biết sống an toàn mãn nguyện trong khoảng không gian của riêng mình, gia đình mình, và vô tâm hờ hững với những người khốn khổ bên cạnh mình. Đó là trọng điểm mà Đức Giêsu muốn răn dạy chúng ta: qua hình ảnh của“một tâm hồn bị biến dạng bởi sự ngạo nghễ và thừa mứa, đã tạo nên một vực thẳm không vượt qua được giữa người giàu có và người nghèo khó; vực thẳm của sự khép kín trong thú vui vật chất; vực thẳm do lãng quên tha nhân, do sự thiếu khả năng yêu thương, nên đã biến thành một nỗi khát khao cháy bỏng và không bao giờ được thỏa mãn”. (Spe Salvi, 44).

Vấn đề đặt ra cho chúng ta không phải là giàu hay nghèo, mà là vấn đề của con tim. Một con tim có biết động lòng trắc ẩn giữa những tình cảnh đau thương và khốn khổ của người khác hay không? Một con tim có biết đau cái nỗi đau của bao người phải hứng chịu bất công và đọa đày hay không? Người phú hộ phải “chịu cực hình” không phải vì ông nhiều của cải, nhưng vì ông đã không san sẻ của cải cho người thiếu thốn, ngay cả những của thừa thãi trên bàn tiệc cũng chẳng đến tay người nghèo. Ông trở thành kẻ bất nghĩa với Chúa và bất công với tha nhân. Xã hội ngày càng văn minh, nhưng xem ra chỉ là văn minh vật chất chứ không phải văn mình tình thương. Chỉ có trái tim yêu thương mới biết tạo nên sự giàu có một cách chân thật, và sử dụng tiền của một cách chân chính, để đem lại hòa bình và hạnh phúc cho đồng loại.

Chúng ta có thể nghèo tiền bạc vật chất, nhưng có thể giàu hiểu biết, giàu kinh nghiệm, giàu sức khỏe, giàu sự khôn ngoan, giàu bạn bè, giàu ơn thánh... Và như vậy, chúng ta vẫn là những người giàu có, nên phải đem tất cả những điều đó mà chia sẻ cho anh chị em mình. Dù nghèo thế nào đi nữa, chúng ta vẫn luôn có những điều tốt lành để trao tặng tha nhân: một nụ cười, một cử chỉ thân ái, một lời khích lệ, an ủi, nâng đỡ, một thái độ gần gũi thân tình, một sự quan tâm lo lắng cho người khác để làm những gì mình có thể làm được cho họ. Vẫn luôn có một thứ nghèo đói tâm linh, sâu rộng hơn mọi thứ nghèo đói khác: đó là nghèo đói tình yêu thương, nghèo đói Thiên Chúa, mà chúng ta phải hết lòng quan tâm và chia sẻ. Rất tiếc là có những người nghèo nhưng lại giàu ích kỷ và ghen ghét, giàu bất mãn, hận thù, gian dối...

Sẽ có một ngày tất cả chúng ta bước vào một thế giới mới, mà giấy thông hành không phải là tiền của do chúng ta làm ra, nhưng là tình yêu mà chúng ta đã làm nên. Chỉ có những ai hết lòng yêu mến Thiên Chúa và thương yêu anh em mới được bước vào. Sẽ có một ngày người phú hộ chẳng còn yến tiệc linh đình, chẳng còn những trận vui cười thâu đêm, nhưng sẽ phải lao xuống hoả hào muôn kiếp. Sẽ có một ngày người Ladarô nghèo khó chẳng còn lê lết dưới đất đen, không còn nhặt những miếng bánh vụn nơi bàn tiệc người phú hộ, nhưng sẽ được nâng lên “trong lòng Ápraham” vui hưởng hạnh phúc muôn đời.

Chúng ta hãy để cho Lời Chúa hoán cải mình, để thấy mình có trách nhiệm với người nghèo xung quanh. Chúng ta chỉ cần bớt đi chút tiêu xài, cũng đủ làm cho nhiều người được ấm no. Chỉ cần biết mở rộng con tim, chúng ta sẽ biết phải ban tặng và trả lại cho tha nhân những gì là của họ, để cùng nhau sống an vui và hạnh phúc từ đây.

Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu!
người phú hộ chẳng làm chi gian tà,
mà chỉ hưởng thụ của mình làm ra,
nhưng ông đã phung phí sống xa hoa,
mà không thấy người nghèo đang đói lã.
Phải chăng trái tim ông đã hóa đá,
khi chỉ lo no thỏa cho riêng mình,
của cải đã trở thành tường rào kín,
và cuốn ông vào vòng vây oan nghiệt.
Quá đầy đủ ông không cần đến Chúa,
cũng chẳng cần phải biết đến tha nhân,
ông chịu cực hình không phải vì giàu có,
nhưng không cho những gì mình lãnh nhận.
Của cải để hưởng dùng đâu phải xấu,
mà thật ra nó là một nhu cầu,
nhưng rồi lại trở thành một hố sâu,
khi gây ra chia cắt với nghèo giàu.
Chỉ trái tim yêu thương mới nối kết,
chỉ sớt chia mới xóa hết cách ngăn,
và như vậy con mới sống công bằng,
trả lại người nghèo những gì là của họ,
không sở hữu hơn những gì mình cần có.
Cho con thấy bao người bên dưới mình,
đang u sầu trong tình cảnh tối tăm,
biết nâng cao đời họ lên ngang tầm,
luôn sống tình huynh đệ thật hòa chan,
hầu mai kia gặp nhau chốn thiên đàng. Amen.

 

HƯƠNG THINH LẶNG
“Hôm ấy, Đức Giêsu cầu nguyện một mình. Các môn đệ cũng ở đó với Người”.

“Khi thế giới quên Thiên Chúa và các ngả đường vang dội tiếng người bất an, lời cầu nguyện thầm kín của bạn trở thành trụ cột giữ cho bầu trời khỏi sụp đổ!” - Fulton Sheen.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay thật lạ, Chúa Giêsu cầu nguyện một mình - dù các môn đệ ở bên. Dẫu quanh mình náo động, Ngài vẫn toả hương cầu nguyện, gắn bó sâu xa cùng Cha. Bài học cho chúng ta: giữa công việc, “giữa các ngả đường vang dội tiếng người bất an”, người môn đệ được mời toả ‘hương thinh lặng’ bằng lửa cầu nguyện luôn cháy!

Dường như Chúa Giêsu không cần phải tách biệt khỏi mọi người để có thể cầu nguyện; Ngài hiệp thông sâu sắc với Chúa Cha ngay khi ở bên các môn đệ. Đôi khi chúng ta nghĩ, cần một môi trường hoàn hảo để có thể cầu nguyện đúng cách; cần một mình để có được bình an và tĩnh lặng hoàn toàn. Tuy nhiên, Chúa Giêsu cho biết, cầu nguyện có thể thực hiện ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào; chỉ cần chú tâm đến sự hiện diện của Chúa, Đấng luôn chú tâm đến chúng ta; chú tâm đến Chúa cả khi ở giữa những người khác không cầu nguyện. “Trái tim biết cầu nguyện có thể mang thinh lặng xuyên qua những con phố ồn ào nhất!” - Henri Nouwen.

Sau khi cầu nguyện, Chúa Giêsu đặt ra hai câu hỏi. Dường như Luca muốn nói, những gì Chúa Giêsu đặt ra đã hình thành trong Ngài khi Ngài cầu nguyện. Lời cầu nguyện của Ngài cách nào đó đã định hình nên những lời Ngài nói với người khác. Cũng thế, lời cầu nguyện của chúng ta cũng sẽ định hình chúng ta; định hình ‘những gì chúng ta nói’, ‘cách chúng ta nói’; ‘những gì chúng ta làm’, ‘cách chúng ta làm’, mặc dù chúng ta có thể không luôn nhận thức được mối liên hệ giữa lời cầu của mình và phần còn lại của cuộc sống. Đó là ‘hương thinh lặng’ của người môn đệ! “Cầu nguyện chạm khắc linh hồn, và linh hồn được chạm khắc - sẽ chạm khắc thế giới bằng lời nói và việc làm của nó!” - Søren Kierkegaard.

Khi cầu nguyện, chúng ta mở lòng mình trước Chúa; cho Ngài thêm không gian và phạm vi để tác động đến suy nghĩ, lời nói và hành động, thực sự là toàn bộ cuộc sống. Chính ở đó, Thiên Chúa âm thầm uốn nắn, để từng ngày, cả cuộc đời chúng ta dần mang dấu ấn của Ngài. Khi chúng ta bền bỉ dành thời gian cho Chúa, các quyết định lớn nhỏ, những phản ứng tự phát, thậm chí cả những ánh mắt nụ cười cũng được thấm nhuần bởi sự dịu dàng và khôn ngoan của Ngài.

Anh Chị em,

Giữ lửa cầu nguyện, chúng ta không chỉ tìm sức mạnh cho riêng mình, nhưng còn để trở nên dấu chỉ của Chúa cho người khác. Giữa công sở ồn ào, trên tàu xe đông đúc hay trong những buổi họp căng thẳng, một tâm hồn quen thuộc với Chúa sẽ tự nhiên toả ra bình an, cảm thông, và một sự kiên nhẫn hiếm thấy. Khi đó, người khác có thể không nghe lời cầu nguyện của chúng ta, nhưng họ cảm được ‘hương thinh lặng’ chúng ta mang theo. Và hương ấy là chứng tá âm thầm, bền vững và mạnh mẽ nhất.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, ước gì giữa đám đông ồn ã, con vẫn mang theo một ‘góc trời’ bình an, để bất cứ nơi nào con hiện diện cũng phảng phất hương thơm của Chúa!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Đức Cha Thomas John Joseph Paprocki, sinh ngày 5 tháng 8 năm 1952, là một giám mục người Mỹ của Giáo Hội Công Giáo. Ngài được Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô thứ 16 bổ nhiệm làm giám mục của Giáo phận Springfield ở Illinois kể từ năm 2010. Trước đó, ngài từng là Giám Mục Phụ Tá của Tổng giáo phận Chicago từ năm 2003 đến năm 2010.

Ngài vừa có bài viết nhan đề “Senator Durbin Is Unfit to Receive Any Catholic Honor”, nghĩa là “Thượng nghị sĩ Durbin không phù hợp để nhận bất cứ danh dự nào của Công Giáo”. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Tôi rất sốc khi biết rằng Đức Tổng Giám Mục Chicago, Hồng Y Blase Cupich, dự định trao tặng giải thưởng thành tựu trọn đời cho Thượng nghị sĩ Richard Durbin thông qua Văn phòng Nhân phẩm và Đoàn kết của Tổng giáo phận tại buổi gây quỹ vào ngày 3 tháng 11 tại Trường Trung học Dự bị St. Inhaxiô. Vì quyết định này có nguy cơ gây phẫn nộ cho các tín hữu và làm tổn hại đến mối liên kết hiệp thông giáo hội, nên cần phải hủy bỏ quyết định này.

Giáo hội dạy rằng phá thai - hay cố ý giết một con người chưa sinh ra trong bụng mẹ - “tự bản chất là một hành động xấu xa”, một hành động luôn luôn và ở mọi nơi “không tương thích với tình yêu Thiên Chúa và tha nhân”. Như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nói trong Evangelium Vitae, chúng ta phải, “có can đảm nhìn thẳng vào sự thật và gọi mọi thứ bằng đúng tên của chúng”. Trong trường hợp phá thai, “chúng ta đang đối phó với tội giết người” vì “hữu thể bị loại bỏ là một con người ngay từ khi bắt đầu cuộc sống”. Công đồng Vatican II đã mô tả phá thai là “một tội ác không thể nói nên lời”. Phản ánh bản chất bạo lực cố hữu của hành động này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thường so sánh phá thai với việc thuê một sát thủ mafia “để lấy mạng người để giải quyết vấn đề”. Ngay sau khi được bầu làm Giáo hoàng, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã nói với Đoàn Ngoại giao Vatican vào ngày 16 tháng 5 rằng “không ai được miễn trừ khỏi việc phấn đấu để bảo đảm tôn trọng phẩm giá của mọi người, đặc biệt là những người yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất, từ trẻ chưa sinh đến người già, từ người bệnh đến người thất nghiệp, công dân và người nhập cư như nhau”. Thật không may, Thượng nghị sĩ Durbin đã loại trừ quyền tôn trọng nhân phẩm của thai nhi. Luật pháp “không thể tuyên bố là đúng bất cứ điều gì trái với luật tự nhiên”. Do đó, những nỗ lực tạo ra một thứ quyền phá thai hợp pháp về bản chất là bất hợp pháp và không phù hợp với công lý và thiện ích chung.

Trong suốt nhiệm kỳ của mình, Thượng nghị sĩ Durbin là người ủng hộ mạnh mẽ việc hợp pháp hóa phá thai. Trong gần ba thập niên tại Thượng viện Hoa Kỳ, Durbin đã cống hiến hết mình để tạo ra, bảo vệ và mở rộng quyền phá thai - tức là hợp pháp hóa quyền được giết một con người vô tội trong bụng mẹ. Trong nhiều cuộc bỏ phiếu, Durbin đã ủng hộ các nỗ lực lập pháp nhằm loại trừ cả một tầng lớp con người khỏi sự bảo vệ hợp pháp của luật pháp. Quan điểm của ông cực đoan đến mức ông thậm chí còn bỏ phiếu chống lại Đạo luật Cấm phá thai khi hài nhi đã được sinh một phần (đạo luật này cấm thủ thuật kinh hoàng trong đó hộp sọ của trẻ em bị đâm thủng bằng một chiếc kéo và não của trẻ bị hút ra bằng máy hút chân không) và Đạo luật Bảo vệ những người sống sót sau phá thai khi sinh ra (đạo luật này sẽ yêu cầu chăm sóc y tế cứu sống cho bất kỳ đứa trẻ nào tình cờ sống sót sau một ca phá thai thất bại).

Bạo lực vô nhân đạo này—một quyền hợp pháp mà Durbin tìm cách ghi nhận trong luật pháp Hoa Kỳ—trái ngược với nhân phẩm và tình đoàn kết của con người. Vì vậy, thật vô lý khi Thượng nghị sĩ Durbin được trao tặng giải thưởng từ văn phòng “nhân phẩm và tình đoàn kết” khi Durbin đã dành thời gian tại nhiệm để phủ nhận nhân phẩm của những đứa trẻ chưa chào đời và làm suy yếu tình đoàn kết với những người yếu thế và dễ bị tổn thương nhất trong chúng ta.

Giải thưởng dự kiến được đặt tên là “giải thưởng thành tựu trọn đời” và sự kiện mà Durbin sẽ nhận giải thưởng này được gọi là chương trình bác ái “Giữ Hy vọng Sống”. Điều này thật trớ trêu bởi việc tàn sát những đứa trẻ vô tội trong bụng mẹ là hành động hư vô và luôn vô vọng, và những chính sách mà Durbin ủng hộ đã tước đi cuộc sống của vô số trẻ em chưa chào đời.

Hồ sơ kinh hoàng của Thượng nghị sĩ Durbin về vấn đề cơ bản của sự sống con người chưa chào đời khiến ông không đủ điều kiện để nhận giải thưởng được đề xuất hoặc bất kỳ danh hiệu Công Giáo nào.

Quyết định trao tặng Durbin vinh dự này là một sai lầm nghiêm trọng. Nếu điều đó xảy ra, nó sẽ gây ra một tai tiếng lớn trong cả người Công Giáo lẫn công chúng nói chung. Người ta sẽ cực kỳ hoang mang tự hỏi tại sao Giáo hội lại bối rối như thế, và không biết liệu Giáo hội có thành tâm phản đối phá thai hay không, liệu Giáo hội có thực sự coi phá thai là vấn đề sống còn hay không, và liệu Giáo hội có thực sự tin rằng phẩm giá con người đang bị đe dọa hay không. Một số người Công Giáo có thể kết luận rằng, xét cho cùng, phá thai thực sự không quan trọng đến vậy. Họ có thể kết luận rằng một số giáo huấn của Giáo hội có thể được bỏ qua một cách an toàn nếu người ta ủng hộ các chính sách khác phù hợp với giáo huấn của Giáo hội về các vấn đề khác, chẳng hạn như vấn đề nhập cư.

Việc trao giải thưởng cho Durbin vì công trình của ông về vấn đề nhập cư, bất chấp sự ủng hộ trắng trợn của ông đối với giấy phép phá thai, là phớt lờ giáo huấn của Giáo hội rằng “một cam kết chính trị đối với một khía cạnh riêng biệt của học thuyết xã hội của Giáo hội không làm cạn kiệt trách nhiệm của một người đối với lợi ích chung”. Ơn gọi Kitô hữu trong đời sống công cộng đòi hỏi sự chính trực, chứ không phải là việc viện dẫn một cách có chọn lọc những giáo lý cụ thể. Như các giám mục Hoa Kỳ đã dạy, “việc 'đúng' trong những vấn đề như vậy không bao giờ có thể bào chữa cho một lựa chọn sai lầm liên quan đến các cuộc tấn công trực tiếp vào mạng sống con người vô tội. Thật vậy, việc không bảo vệ và không bênh vực mạng sống trong những giai đoạn dễ bị tổn thương nhất khiến bất kỳ tuyên bố nào về 'sự đúng đắn' của các lập trường trong các vấn đề khác ảnh hưởng đến những người nghèo nhất và yếu thế nhất trong cộng đồng nhân loại đều bị nghi ngờ”. Một người như Thượng nghị sĩ Durbin, người có các hành vi lập pháp đã làm suy yếu việc bảo vệ mạng sống con người - nền tảng của xã hội dân sự - không xứng đáng với bất kỳ danh dự công khai nào.

Hơn nữa, việc trao giải thưởng này cho Durbin sẽ vi phạm cả hướng dẫn của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ và chính sách của Tổng giáo phận Chicago liên quan đến danh hiệu và giải thưởng. Trong tuyên bố năm 2004, có nhan đề “Người Công Giáo trong Đời sống Chính trị”, các giám mục của quốc gia đã đồng thanh lên tiếng dạy rằng “những người hành động bất chấp các nguyên tắc đạo đức cơ bản của chúng ta... không nên được trao giải thưởng, danh hiệu hoặc các diễn đàn gợi ý ủng hộ cho hành động của họ”. Tương tự, sổ tay chính sách của Tổng giáo phận Chicago quy định rằng “Bất kỳ tổ chức Công Giáo nào chịu sự quản lý của Tổng giám mục Chicago và bất kỳ hội đồng/ủy ban gây quỹ nào trực thuộc họ sẽ không trao giải thưởng hoặc danh hiệu hoặc tổ chức các bài thuyết trình, cơ hội phát biểu hoặc sự xuất hiện của các cá nhân hoặc tổ chức có lập trường công khai trái ngược với các nguyên tắc đạo đức cơ bản của Giáo Hội Công Giáo”. Không rõ tại sao Hồng Y Cupich lại thấy phù hợp để bỏ qua cả các giám mục anh em của mình và sổ tay chính sách giáo phận của chính mình.

Mặc dù Richard Durbin vẫn cư trú tại Springfield và do đó chịu sự chăm sóc mục vụ và thẩm quyền của tôi với tư cách là giám mục nơi cư trú của mình, Hồng Y Cupich đã không tham khảo ý kiến của tôi về giải thưởng này và thậm chí cũng chẳng hề thông báo cho tôi về quyết định của mình. Tôi chỉ được biết về điều này trên các phương tiện truyền thông. Việc không tham khảo ý kiến của một giám mục anh em liên quan đến một thành viên trong giáo phận của mình thậm chí còn đáng lo ngại hơn vì Hồng Y Cupich biết rằng Thượng nghị sĩ Durbin đã không được phép rước lễ tại Giáo phận Springfield ở Illinois kể từ năm 2004 theo Điều 915 của Bộ Giáo luật của Giáo hội vì “cố chấp kiên trì trong tội trọng rõ ràng” bằng cách ủng hộ phá thai. Thay vì trao giải thưởng cho các chính trị gia ủng hộ việc phá hủy hợp pháp sự sống con người chưa sinh, Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ kêu gọi những người như Durbin “hãy cân nhắc hậu quả đối với hạnh phúc tinh thần của chính họ, cũng như tai tiếng mà họ có nguy cơ gặp phải khi dẫn dắt người khác vào tội trọng”.

Tôi đưa ra lời sửa sai này với hy vọng rằng Đức Hồng Y Cupich có thể đảo ngược quyết định sai lầm này, và do đó bảo tồn được tính toàn vẹn của giáo huấn luân lý của Giáo hội và tránh được tai tiếng mà quyết định này có thể gây ra cho các tín hữu.

---

Source:First Things

Sen. Durbin Is Unfit to Receive Any Catholic Honor

 

Thông tấn xã Catholic News, gọi tắt là CNA, có bài tường trình nhan đề “Opposition mounts to Archdiocese of Chicago plan to fete Durbin”, nghĩa là “Sự phản đối ngày càng tăng đối với kế hoạch của Tổng giáo phận Chicago tổ chức lễ vinh danh Durbin.” Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Sự phản đối đang gia tăng đối với quyết định của Hồng Y Blase Cupich tại Chicago vinh danh Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Richard Durbin, đảng Dân chủ-Illinois, với “giải thưởng thành tựu trọn đời” cho những đóng góp của ông liên quan đến chính sách nhập cư mặc dù ông đã bỏ phiếu ủng hộ phá thai trong thời gian dài.

Sau khi Đức Cha Thomas Paprocki của Springfield, Illinois lên án quyết định này, nhiều giám mục khác cũng lên tiếng phản đối buổi lễ sắp tới vinh danh Durbin, dự kiến diễn ra vào tháng 11.

Đức Cha David Ricken của Green Bay, Wisconsin, là một trong những người chỉ trích kế hoạch của Hồng Y Cupich, ông viết: “Kế hoạch trao tặng Durbin 'Giải thưởng Thành tựu trọn đời' Công Giáo của Tổng giáo phận Chicago là không thể chấp nhận được.”

“Các công việc công lý và bảo vệ sự sống không loại trừ lẫn nhau mà phải bao hàm lẫn nhau,” Đức Cha Ricken nói tiếp, và nói thêm: “Tôi cùng với Đức Cha Paprocki và Đức Tổng Giám Mục Salvatore Cordileone kêu gọi Hồng Y Cupich thu hồi giải thưởng này. Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện và hành động kiên định cho sự sống!”

Tuyên bố của Đức Cha Ricken được đưa ra sau những phát biểu tương tự của Tổng giám mục Salvatore Cordileone ở San Francisco, người đã lên tiếng phản đối kế hoạch của Hồng Y Cupich vào đầu tuần này.

Đức Tổng Giám Mục Cordileone viết: “Tôi đoàn kết với Đức Cha Thomas Paprocki của Springfield, Illinois, trong việc kêu gọi Hồng Y Cupich xem xét lại việc trao Giải thưởng Thành tựu Đời sống cho Thượng nghị sĩ Durbin thông qua Văn phòng Nhân phẩm và Đoàn kết của Tổng giáo phận Chicago vì ông đã có hồ sơ lâu dài ủng hộ phá thai hợp pháp”.

“Đức Giám Mục Paprocki, giám mục của Thượng nghị sĩ Dick Durbin, đã bày tỏ sự kinh ngạc khi Tổng giáo phận dự định vinh danh Thượng nghị sĩ Durbin, người, mặc dù tự nhận là người Công Giáo, nhưng lại ủng hộ việc tiếp cận phá thai một cách triệt để đến mức ông thậm chí còn phản đối luật bảo vệ trẻ sơ sinh được sinh ra sau khi cố gắng phá thai,” Đức Tổng Giám Mục Cordileone nói tiếp. “Đức Giám Mục Paprocki nói đúng khi cho rằng cả sự minh bạch lẫn sự hiệp nhất đều đang bị đe dọa. Tôi hy vọng đây sẽ là lời kêu gọi mạnh mẽ đến tất cả các thành viên trong nhiệm thể Chúa Kitô, hãy lên tiếng để làm rõ tội ác nghiêm trọng là tước đoạt mạng sống của những người vô tội.”

Trong một bài đăng tiếp theo, Đức Tổng Giám Mục Cordileone nói thêm: “Hãy tưởng tượng điều này: Một thành viên nổi bật của Thượng viện Hoa Kỳ có thành tích rất xuất sắc trong việc bảo vệ nhân phẩm của sự sống trong bụng mẹ, nhưng cũng ủng hộ việc tài trợ cho các nhân viên Biên phòng bắn những người cố gắng nhập cảnh trái phép. Liệu có ai nghĩ rằng việc vinh danh một thượng nghị sĩ như vậy vì thành tích ủng hộ sự sống của ông ta về vấn đề phá thai là hợp lý không? Không ai ủng hộ việc trực tiếp, cố ý giết hại mạng sống con người vô tội nên được vinh danh. Chấm hết.”

“Tôi cầu nguyện cho lợi ích của Giáo hội, giải thưởng này sẽ không được trao cho Thượng nghị sĩ Durbin và tránh được tai tiếng mà nó có thể gây ra cho các tín hữu”, Đức Cha James Conley của Lincoln, Nebraska, lên tiếng, lưu ý rằng ngài cũng “bị sốc và hoang mang” khi biết về kế hoạch vinh danh Durbin của Hồng Y Cupich.

“Thành tích công khai của thượng nghị sĩ luôn ủng hộ phá thai và ông ấy đã phản đối bất kỳ biện pháp bảo vệ nào cho thai nhi trong bụng mẹ, thậm chí đến mức bác bỏ luật bảo vệ trẻ em sống sót sau những ca phá thai thất bại”, Đức Cha Conley viết. “Điều đó đi ngược lại các nguyên tắc đạo đức cơ bản của Giáo Hội Công Giáo. Tôi thấy vẫn còn thời gian để xem xét lại quyết định này.”

Trong khi đó, Đức Giám Mục James Wall của Gallup, New Mexico, bày tỏ sự ủng hộ đối với lập trường của Đức Cha Paprocki, đồng thời cảm ơn vị giám mục Springfield về bài bình luận của ngài trên tờ First Things trong một bài đăng trên mạng xã hội vào sáng thứ Tư. Wall đã trích dẫn thông điệp Evangelium Vitae của Thánh Gioan Phaolô II trong một bài đăng có liên kết đến bài viết: “Sự sống của con người đến từ Thiên Chúa; đó là món quà của Người, hình ảnh và dấu ấn của Người, là sự chia sẻ hơi thở sự sống của Người. Do đó, Thiên Chúa là Chúa tể duy nhất của sự sống này: Con người không thể làm gì với nó theo ý mình muốn.”

Trong tuyên bố ngày 22 tháng 9, Hồng Y Cupich đã bảo vệ quyết định của mình, viết: “Tôi vẫn trung thành với hướng dẫn tháng 5 năm 2021 của Bộ Giáo lý Đức tin lúc bấy giờ, khuyên các giám mục 'tiếp cận và tham gia đối thoại với các chính trị gia Công Giáo trong phạm vi quyền hạn của họ... như một phương tiện để hiểu bản chất lập trường của họ và sự hiểu biết của họ về giáo lý Công Giáo.'“

Hồng Y Cupich nói tiếp: “Trọng tâm của đạo đức nhất quán về sự sống là sự thừa nhận rằng giáo huấn Công Giáo về sự sống và phẩm giá không thể bị giản lược thành một vấn đề duy nhất, ngay cả một vấn đề quan trọng như phá thai”.

Hồng Y Cupich nhấn mạnh rằng Durbin sẽ được vinh danh vì những nỗ lực thúc đẩy giáo lý xã hội Công Giáo về vấn đề nhập cư, chăm sóc người nghèo, Laudato Si' và hòa bình thế giới.

Ngài nói: “Việc công nhận sự bảo vệ của ngài đối với những người nhập cư vào thời điểm này, khi họ phải chịu sự khủng bố và nguy hiểm, không phải là điều đáng tiếc mà là sự phản ánh rằng Chúa luôn đứng về phía những người nhập cư đang gặp nguy hiểm cũng như những người đang nỗ lực bảo vệ họ”.

Durbin đã bị cấm rước lễ tại nơi trước đây được tường trình Giáo phận quê hương của ông - Springfield, Illinois - thủ phủ tiểu bang - kể từ năm 2004 do hồ sơ bỏ phiếu ủng hộ phá thai của ông. Trong tuyên bố của mình, Hồng Y Cupich khẳng định rằng Durbin đã chuyển đến Tổng Giáo phận Chicago “vài năm trước”.

Các nhà lãnh đạo ủng hộ quyền được sống nổi tiếng cũng đã lên tiếng. Chủ tịch Live Action, Lila Rose, đã lên án kế hoạch trao giải thưởng cho Durbin, viết: “Điều này thật đáng xấu hổ. Máu của những đứa trẻ vô tội đang kêu gào.”

Chủ tịch tổ chức Students for Life, Kristan Hawkins, cũng đã gửi lời tới Hồng Y Cupich trong một bài đăng vào thứ Ba, hỏi vị Hồng Y ở Chicago: “Nếu một chính trị gia đã dành nhiều thập niên bỏ phiếu chống lại các luật nhằm ngăn chặn việc chặt xác người Mỹ gốc Phi, người Do Thái hoặc các nhóm thiểu số khác ở Mỹ, liệu ông có còn trao cho ông giải thưởng thành tựu trọn đời hay không… trích dẫn những lá phiếu 'tốt' của ông về các vấn đề khác?”

“Tôi không nghĩ vậy”, bà nói và nói thêm: “Bạn đang đối xử với trẻ chưa chào đời như những con người chưa trưởng thành”.

---

Source:Catholic News Agency

Opposition mounts to Archdiocese of Chicago plan to fete Durbin

 

Hannah Brockhaus của hãng tin CNA, ngày 25 tháng 9, 2025 có bài viết về các video giả mạo Đức Leo XIV và các cố gắng loại trừ chúng của Tòa Thánh:

Bạn đã nghe Đức Giáo Hoàng Leo XIV nói gì về Charlie Kirk hay Tổng thống Donald Trump chưa? Ngài nghĩ gì về Sự kiện Chúa Kitô bị bắt cóc hay liệu việc hỏa táng có được chấp nhận không?

Đây chỉ là một vài chủ đề mà Đức Giáo Hoàng dường như đã nói rất nhiều trong các video xuất hiện hàng ngày trên mạng xã hội. Vấn đề là những video này không có thật, và Vatican đang phải vật lộn để ngăn chặn sự lan truyền của chúng.

Đội ngũ truyền thông của Vatican cho biết họ đã báo cáo hàng trăm tài khoản, chủ yếu trên YouTube, đăng tải các video giả mạo do AI tạo ra — được gọi là deepfake [cực giả]— về Đức Giáo Hoàng Leo kể từ khi ngài nhậm chức. Tuy nhiên, đây là một cuộc chiến khó khăn khi các tài khoản, video và hình ảnh mới xuất hiện nhanh chóng ngay khi những tài khoản, video và hình ảnh khác bị xóa.

Bộ Truyền thông cho biết trong một tuyên bố với CNA: “Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng theo cấp số nhân của một loạt các kênh YouTube với các video giả mạo, tất cả đều giống nhau, một số nói bằng giọng của Đức Giáo Hoàng Leo XIV, một số khác nói bằng giọng của người phiên dịch, một số khác nữa ở ngôi thứ ba. Tất cả đều sử dụng trí tuệ nhân tạo để khiến Đức Giáo Hoàng nói những điều ngài chưa từng nói”.

Tìm kiếm “Đức Giáo Hoàng Leo” trên YouTube đã trả về hàng chục video giả mạo về Đức Thánh Cha được cho là đưa ra những tuyên bố từ những điều hợp lý, chẳng hạn như suy tư về Bí tích Thánh Thể, đến những điều khó tin, chẳng hạn như thông báo từ chức của ngài.

Hầu hết các video chỉ nhận được không quá vài trăm lượt xem, nhưng một số video deepfake đã bắt đầu lan truyền. Một video dài 25 phút tuyên bố Đức Giáo Hoàng đã lên tiếng về vụ sát hại Charlie Kirk đã thu hút hơn 445,000 lượt xem trong bảy ngày đầu tiên sau khi được đăng tải.

Một trong những video giả mạo đầu tiên lan truyền sau khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV đắc cử dường như cho thấy Đức Giáo Hoàng đang đọc một tuyên bố lên án chủ nghĩa thực dân và ca ngợi tổng thống lâm thời Burkina Faso, Đại úy Ibrahim Traoré, một nhà lãnh đạo quân sự lên nắm quyền trong một cuộc đảo chính năm 2022. CNA và kênh tin tức chính thức của Vatican News đã đăng các bài viết kiểm chứng thông tin để cảnh báo độc giả về thông tin sai lệch. Video dài 36 phút, được đăng tải ngay sau cuộc bầu cử của Đức Giáo Hoàng vào tháng 5, đã nhận được ít nhất một triệu lượt xem trước khi YouTube xóa tài khoản đã đăng tải video đó.

Deepfake

Thuật ngữ "deepfake", được đặt ra chưa đầy một thập niên trước, dùng để chỉ các video, ảnh hoặc bản ghi âm bị chỉnh sửa để cho thấy mọi người làm hoặc nói những điều họ chưa từng nói hoặc làm.

Tất nhiên, Đức Leo không phải là giáo hoàng đầu tiên bị chỉnh sửa hình ảnh trong video. Năm 2015, người dẫn chương trình truyền hình Ellen Degeneres đã chia sẻ một video trên chương trình của cô, trong đó Đức Giáo Hoàng Phanxicô kéo một tấm vải trắng ra khỏi những ngọn nến trên bàn thờ. Một bức ảnh tĩnh Đức Phanxicô mặc áo khoác phao dài màu trắng đã lan truyền rộng rãi vào năm 2023.

Với sự phát triển nhanh chóng của kỹ thuật để tạo ra những hình ảnh ngày càng chân thực hơn, những người xem ngây thơ có thể được tha thứ vì đã nhầm lẫn giữa hư cấu và sự thật.

Chính Đức Giáo Hoàng Leo gần đây đã ghi nhận một ví dụ về sự nhầm lẫn như vậy. Trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Elise Ann Allen, Đức Giáo Hoàng nhớ lại sự ngạc nhiên của mình khi một người quen hỏi ngài với vẻ lo lắng rằng liệu ngài có ổn không. Những bức ảnh do AI tạo ra về cảnh Đức Giáo Hoàng dường như ngã từ cầu thang bên ngoài Vương cung thánh đường Thánh Phêrô đã lan truyền trên internet vào tháng 6. Những bức ảnh này, đã thu hút sự chú ý của trang web kiểm tra thông tin Snopes, Đức Giáo Hoàng Leo nói: "tốt đến mức họ nghĩ đó là tôi".

Đội ngũ truyền thông của Vatican đã cảnh báo về sự gia tăng của deepfake trong bản tin email hàng tháng vào tháng 8 và kêu gọi độc giả báo cáo các bài đăng và video đáng ngờ cho Bộ.

Bản tin cho biết: “Thật không may, Bộ của chúng tôi nhận được hàng chục báo cáo mỗi ngày về các tài khoản giả mạo sử dụng hình ảnh và giọng nói của Đức Giáo Hoàng một cách rất chân thực, ngày càng sử dụng trí tuệ nhân tạo để khiến Đức Giáo Hoàng nói những lời mà ngài chưa bao giờ thốt ra, để khắc họa ngài trong những tình huống mà ngài chưa bao giờ thực sự gặp phải”.

Thông báo nói tiếp: “Phần lớn thời gian của chúng ta bị lãng phí. Chúng tôi sẽ báo cáo, bịt miệng và yêu cầu xóa các tài khoản này. Do khối lượng lớn tài liệu giả mạo, không thể công khai bác bỏ từng tài khoản một."

Tuyên bố của Bộ với CNA cho biết Vatican không chỉ báo cáo các tài khoản giả mạo lên nền tảng của họ mà còn "nỗ lực nâng cao nhận thức của độc giả về hiện tượng mới này. Chúng tôi tin rằng việc đầu tư vào kiến thức truyền thông là điều cần thiết."

Tòa thánh Vatican cũng nhắc nhở độc giả dựa vào các nguồn chính thức, chẳng hạn như trang web của chính Vatican, để kiểm tra các trích dẫn: "Nếu không có ở đó, rất có thể đó là tin giả."

 

Linh mục Raymond J. de Souza, trên tạp chí National Catholic Register, ngày 24 tháng 9 năm 2025, có bài viết nhân dịp Charlie Kirk được tôn vinh:

Tại lễ tưởng niệm lớn dành cho Charlie Kirk, ông đã được tuyên bố là một người tử vì đạo nhiều lần. Đáng chú ý, Phó Tổng thống JD Vance đã gọi Kirk là "người tử vì đạo vì đức tin Ki-tô giáo", trong khi Tổng thống Donald Trump gọi ông là "người tử vì đạo vì tự do của nước Mỹ".

Chỉ một tuần sau khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV chủ trì một buổi lễ đại kết tưởng niệm các vị tử đạo thế kỷ 21 tại Rome, việc Kirk được coi là một vị tử đạo phản ảnh những tranh luận của Công Giáo trong thế kỷ 20 về thế nào là tử đạo, khi phạm trù truyền thống được mở rộng và số lượng các vị tử đạo tăng lên đáng kể.

Định nghĩa kinh điển về một vị tử đạo là người bị giết một cách dã man vì lòng căm thù đức tin (odium fidei) và sẵn sàng chấp nhận cái chết đó thay vì sự phản bội. Do đó, tử đạo bao gồm cả ý định của kẻ giết người, cũng như thái độ của người bị giết. Ví dụ, các tổng thống Mỹ bị ám sát không được coi là tử đạo vì tôn giáo, vì lòng căm thù đức tin không phải là động lực thúc đẩy những kẻ giết người.

Một yếu tố quan trọng khi xem xét trường hợp của Kirk sẽ là động cơ của kẻ giết người. Mặc dù cho đến nay đã có một số báo cáo về điều đó, nhưng vẫn chưa hoàn toàn chắc chắn. Mặc dù đức tin Kitô giáo của Kirk rất quan trọng đối với ông, và ông đã nói về điều đó một cách công khai, nhưng đó có thể không phải là lý do ông bị giết. Có thể vừa là một vị tử đạo chính trị vừa là một Kitô hữu sùng đạo mà không nhất thiết phải là một “vị tử đạo vì đức tin Kitô giáo”.

Thế kỷ 20 chứng kiến nhiều trường hợp tử đạo không phải vì đức tin của họ, mà vì những gì họ đã làm, vốn là thành quả của đức tin. Thế kỷ này mở đầu với một trong những người nổi bật nhất, Thánh Maria Goretti. Bà bị giết bởi một người Công Giáo đồng đạo, người này hoàn toàn không có động cơ chống đối tôn giáo. Khi Maria trẻ tuổi chống cự lại những lời gạ gẫm tình dục của hắn, hắn đã đâm bà trong cơn thịnh nộ.

Bà được phong thánh tử đạo vào năm 1950, không phải vì bảo vệ đức tin Công Giáo, mà vì bà bị giết vì sự trung thành anh dũng của bà với giáo lý Kitô giáo về đức khiết tịnh. Do đó, phạm trù tử đạo trên thực tế đã được mở rộng để bao gồm cả những người từ chối điều gì đó trái ngược với đức tin, ngay cả khi bản thân đức tin không bị tấn công.

Thế chiến thứ hai đã mang đến những vị tử đạo đã đưa ra một lựa chọn tích cực, bắt nguồn từ đức tin của họ, và liều mình chịu chết. Thánh Maximilian Kolbe là người nổi tiếng nhất trong số họ, vì ngài đã tình nguyện thay thế một người đàn ông khác bị kết án vào hầm chết đói ở Auschwitz.

Trong cùng cuộc chiến, chín thành viên của gia đình Ulma đã bị giết vì che chở cho người Do Thái, một sự liều lĩnh anh hùng mà họ đã chấp nhận vì vâng theo sự hiểu biết của mình về dụ ngôn Người Samaritanô nhân hậu. Cả Cha Kolbe và các Ulma đều sống bác ái anh hùng trước những hậu quả chết người.

Trường hợp của Cha Kolbe đã gây ra nhiều tranh cãi. Ngài được Đức Giáo Hoàng Phaolô VI phong chân phước vào năm 1971, nhưng không phải là một vị tử đạo, mặc dù Đức Thánh Cha đã vui lòng gọi ngài, một cách không chính thức, là một "vị tử đạo vì lòng bác ái".

Khi đến thời điểm phong thánh cho Cha Kolbe vào năm 1982, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã chỉ định một ủy ban đặc biệt để xem xét trường hợp này. Ủy ban kết luận rằng vị tu sĩ Phanxicô Viện Tu, dù đáng ngưỡng mộ, nhưng không phải là một vị tử đạo. Đức Gioan Phaolô II đã bác bỏ ủy ban, tuyên bố tại lễ phong thánh rằng từ nay trở đi, Kolbe sẽ "được tôn kính như một vị Tử Đạo!"

Gia đình Ulma đã được phong chân phước là các vị tử đạo vào năm 2021. Gần 40 năm sau khi Thánh Maximilian được phong thánh, không có tranh cãi nào về việc xem họ như vậy.

Vì vậy, một hạng mục mới "cũng như" các vị tử đạo đã được khai sinh.

Những kẻ ám sát Thánh Óscar Romero có lẽ đã được rửa tội và không hề có lòng căm thù đặc biệt nào đối với đức tin Công Giáo. Họ nhìn thấy ở vị tổng giám mục này một người bênh vực công lý mạnh mẽ, một tiếng nói phản đối các đội tử thần của họ. Ngài là một trở ngại cho sự cai trị bạo lực của họ, "cũng như" là hậu quả của bổn phận mục tử Kitô giáo của ngài.

Mười ngày trước, tại lễ tưởng niệm các vị tử đạo và chứng nhân đức tin của thế kỷ 21, Đức Giáo Hoàng Leo đã nói về “lòng can đảm truyền giáo” của Sơ Dorothy Stang, một nữ tu người Mỹ thuộc dòng Đức Bà Namur, người đã dành ba thập niên ở Amazon, bảo vệ phúc lợi của người nghèo không có đất đai, phản đối những người chăn nuôi muốn biến rừng nhiệt đới thành đồng cỏ chăn thả gia súc. Sơ đã bị sát hại bởi tay sai của những người chăn nuôi đó – có lẽ là những người Công Giáo khác – những người không hề tranh luận về giáo lý. Sơ Dorothy chưa được chính thức tuyên bố là một vị tử đạo, nhưng trường hợp của sơ cũng nằm trong số những trường hợp bị giết bởi bạo lực riêng tư của Mafia. Một trong số đó là Thẩm phán người Ý Rosario Livatino, đã được phong chân phước tử đạo vào năm 2021, nạn nhân của một sát thủ Mafia.

Đức Giáo Hoàng Leo nói: “Họ là những người đàn ông và phụ nữ, tu sĩ, giáo dân và linh mục, những người đã trả giá bằng mạng sống của mình cho lòng trung thành với Tin Mừng, cho sự dấn thân của họ cho công lý, cho cuộc chiến đấu cho tự do tôn giáo ở nơi mà nó vẫn đang bị vi phạm, và cho sự đoàn kết của họ với những người thiệt thòi nhất”. Họ được tôn vinh là những người nam và nữ thánh thiện, và “cũng là” những người ủng hộ công lý, những người bảo vệ tự do tôn giáo, những tấm gương về các công việc bác ái thể xác”.

Tất cả những điều đó giúp làm sáng tỏ các vấn đề trong trường hợp của Charlie Kirk. Ông đã chết một cách bi thảm, bị sát hại khi đang thực hiện công việc công cộng của mình, trước sự chứng kiến của công chúng. Vậy ông có thể được coi là tử đạo vì điều gì?

Phân loại dễ lập luận nhất là ông là một tử đạo chính trị cho chương trình nghị sự của Trump, một tử đạo cho MAGA. Tại sự kiện mà ông bị sát hại, ông đang phân phát mũ Trump; trong studio của mình, ông có hai bức chân dung của tổng thống; Ông là một người ủng hộ Trump không ngừng nghỉ, hiếm khi, nếu không muốn nói là không bao giờ, chùn bước trước những tuyên bố vô lý của tổng thống. Nếu kẻ giết người bị thúc đẩy bởi thái độ chống Trump, rõ ràng Kirk sẽ là mục tiêu.

Tượng đài tưởng niệm ở Phoenix có hai chủ đề chính: một là chính trị, được thúc đẩy bởi đoàn dài các quan chức chính quyền, và chủ đề còn lại là Kitô giáo, được trình bày bởi góa phụ của ông, một người Công Giáo, và các nhà lãnh đạo tôn giáo. Vance chỉ ra rằng "toàn bộ chính quyền của chúng ta" đều có mặt, và những người phát biểu chính chủ yếu là các quan chức của Trump, bao gồm một số bộ trưởng nội các, giống như một đại hội đảng.

Khoảnh khắc xúc động nhất của buổi tưởng niệm là cảnh góa phụ của Kirk, Erika, cầu xin sự tha thứ cho kẻ ám sát chồng mình, đặc biệt là vì Chúa Giêsu đã cầu xin sự tha thứ cho những kẻ đóng đinh ông. Đó là một khoảnh khắc chứng kiến Kitô giáo sâu sắc, một khoảnh khắc xúc động mạnh mẽ và sức mạnh truyền giáo.

Bà Kirk nói: "Câu trả lời cho sự thù hận không phải là thù hận".

Phân biệt rõ ràng giữa Tin Mừng và tinh thần MAGA của mình, Trump đã đưa ra một lời phản bác với người góa phụ tại lễ tưởng niệm chồng bà, nói rằng, không giống như gia đình Kirk, ông thực sự ghét những người chống đối mình. Vì vậy, dường như, mặc dù có thể là một vị tử đạo vì MAGA, nhưng nếu Kirk là một vị tử đạo, thì điều đó sẽ làm suy yếu tuyên bố được coi là "cũng là" một vị tử đạo vì đức tin Ki-tô giáo.

Trump cũng tự coi Kirk là một "vị tử đạo vì tự do của nước Mỹ", một tuyên bố mạnh mẽ hơn. Kiểu tử đạo công dân đó nhấn mạnh cam kết của Kirk đối với các nguyên tắc nền tảng của nền dân chủ tự do, cụ thể là tự do ngôn luận và trao đổi cởi mở, cũng như một quan điểm nhất định về đổi mới công dân.

Kirk hoàn toàn có thể được coi là một vị tử đạo vì một số nguyên tắc lập quốc của nước Mỹ. Theo cách này, có một sự tương đồng nhất định với Mục sư Martin Luther King Jr., người bị ám sát vì bảo vệ một nguyên tắc thường bị vi phạm trong thời kỳ lập quốc, đó là bình đẳng chủng tộc.

Một lý do khác, hẹp hơn, cho sự tử đạo có thể là sự phản đối mạnh mẽ của Kirk đối với cái mà Đức cố Giáo hoàng Phanxicô gọi là "ý thức hệ phái tính". Các báo cáo ban đầu cho rằng kẻ ám sát, Tyler Robinson, đã có mối quan hệ lãng mạn với một người chuyển giới. Nếu đó là lý do chính khiến hắn giết Kirk, thì đó sẽ là trường hợp tử đạo điển hình cho một vấn đề cụ thể, kẻ giết người bị thúc đẩy bởi một lập trường cụ thể và nổi bật của người mà hắn giết.

Vấn đề phức tạp hơn là đức tin của Kirk đã ảnh hưởng đến việc vận động công khai của ông như thế nào. Liệu ông có giống như King, người có phong trào dân quyền rõ ràng mang tính tôn giáo? Bản thân việc so sánh với King rất khó khăn, vì Kirk đã bày tỏ sự nghi ngờ của mình về phong trào dân quyền.

Trong những ngày sau vụ ám sát, đức tin Ki-tô giáo của Kirk đã trở thành một phần nổi bật hơn trong cách tác phẩm của ông được trình bày và hiểu. Do đó, ý tưởng, được Vance ngầm đề xuất, rằng ông bị giết vì đức tin Ki-tô giáo của mình. Đó là một lập luận nhiều giai đoạn cho rằng Kirk đã trình bày một tầm nhìn chính trị bắt nguồn từ đức tin Ki-tô giáo, và do đó sự phản đối chết người đối với tầm nhìn đó là phản Ki-tô giáo, và do đó là tử đạo.

Để duy trì chuỗi tuyên bố đó đòi hỏi phải nghiên cứu thêm về sự cân bằng tương đối trong công trình của Kirk, và xem xét một cách chân thành những lời chỉ trích, ngược lại, cho rằng tầm nhìn chính trị của Kirk trái ngược với tin mừng. Do đó, có vẻ như việc Vance mô tả Kirk là một "người tử vì đạo vì đức tin Kitô giáo" ít nhất là còn quá sớm.

Chứng tá Kitô giáo của Kirk có thể truyền cảm hứng ngay cả khi đó không phải là nguyên nhân cái chết của ông, và có thể truyền cảm hứng cho những người theo đạo Kitô khác, ngay cả những người bất đồng, thậm chí kịch liệt, với quan điểm chính trị cụ thể của ông hoặc tinh thần MAGA nói chung.

Trong trường hợp của Giáo Hội Công Giáo, việc xác định các chi tiết cụ thể của một cuộc tử vì đạo tiềm tàng là rất quan trọng, và Giáo hội xem xét chúng rất cẩn thận.

Hãy nhớ lại rằng khi các giám mục Hoa Kỳ đề xuất Thánh Thomas More là một vị tử vì đạo vì tự do lương tâm, Đức Hồng Y Francis George của Chicago đã lên diễn đàn của cuộc họp để phản đối. Trong nhiệm vụ công cộng của mình, Thánh Thomas đã ban hành các luật áp dụng hình phạt dân sự đối với những người bị phát hiện phạm tội dị giáo. Đức Hồng Y George muốn coi More là một vị tử đạo vì chân lý Công Giáo, cụ thể là chân lý về chức vụ Phêrô.

Những ngày tháng căng thẳng ngay sau vụ ám sát Charlie Kirk không thuận lợi cho việc suy gẫm kỹ lưỡng cần thiết để xem xét một trường hợp phức tạp về khả năng tử đạo vì đức tin. Kirk không phải là người Công Giáo, vì vậy sẽ không có sự xem xét chính thức nào của giáo hội về trường hợp của ông từ phía các nhà chức trách Công Giáo.

Tuy nhiên, đối với những Kitô hữu, những người ngay từ đầu đã tôn vinh các vị tử đạo, thì đây là một cuộc thảo luận đáng được xem xét một cách kiên nhẫn.

 

Đức Giáo Hoàng trong Buổi Triều Yết Chung đã nói: Chúa Giêsu cứu chuộc những nơi tăm tối nhất của thân phận con người

Trong Buổi Triều Yết Chung, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV suy ngẫm về việc Chúa Giêsu xuống âm phủ vào Thứ Bảy Tuần Thánh để mang ánh sáng đến cho bóng tối của sự tồn vong của con người.

(Tin Vatican - Christopher Wells)

Việc Chúa Giêsu xuống “âm phủ” vào Thứ Bảy Tuần Thánh – sau khi Ngài chịu đóng đinh và trước khi Ngài Phục Sinh – “là cử chỉ sâu sắc và triệt để nhất của tình yêu Thiên Chúa dành cho chúng ta”, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã nói trong bài giáo lý của mình tại Buổi Triều Yết Chung hôm thứ Tư (24/9/2025).

'Cái chết không bao giờ là lời cuối cùng'

Đức Giáo Hoàng nói, Chúa Giêsu không chỉ chết vì chúng ta, mà còn tìm kiếm chúng ta khi chúng ta lạc lối, xuống nơi “mà chỉ có sức mạnh của ánh sáng có khả năng xuyên thấu bóng tối mới có thể chạm tới”.

Đức Thánh Cha giải thích rằng trong bối cảnh này, âm phủ “không hẳn là một nơi chốn mà là một điều kiện, nơi sự sống cạn kiệt, và nỗi đau, sự cô đơn, tội lỗi và sự xa cách với Thiên Chúa và tha nhân ngự trị”.

Khi xuống âm phủ, Chúa Giêsu đã bước vào “chính ngôi nhà của sự chết để làm trống nó và giải thoát những cư dân của nó, nắm tay họ từng người một.”

Đức Giáo Hoàng nói: “Trong hành động này,” “có tất cả sức mạnh và sự dịu dàng của sứ điệp Vượt Qua: cái chết không bao giờ là lời cuối cùng.”

Làm chứng cho tình yêu của Chúa Cha

Đức Giáo Hoàng Lêô nhấn mạnh rằng “cuộc xuống âm phủ này của Chúa Kitô” không chỉ liên quan đến quá khứ, mà còn liên quan đến ngày nay: Chúa Giêsu, Đấng đã bước vào âm phủ, tức trạng thái của người chết, cũng có thể bước vào “địa ngục hằng ngày của sự cô đơn, tủi hổ, bị bỏ rơi và cuộc đấu tranh của cuộc sống… để làm chứng cho tình yêu của Chúa Cha.”

Đức Giáo Hoàng Lêô nói rằng cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu với Ađam trong âm phủ là “biểu tượng của tất cả những cuộc gặp gỡ có thể có giữa Thiên Chúa và con người.”

Thiên Chúa dẫn dắt con người ra khỏi bóng tối, “gọi tên con” và dẫn con trở về với ánh sáng, “với toàn quyền, nhưng cũng với sự dịu dàng vô biên, như một người cha với đứa con đang lo sợ mình không còn được yêu thương nữa.”

Không gì không được lòng thương xót chạm đến

Vì vậy, Đức Giáo Hoàng Lêô kết luận, Thứ Bảy Tuần Thánh “là ngày mà thiên đàng viếng thăm trần gian sâu sắc nhất.” Việc xuống âm phủ cho chúng ta thấy rằng “không gì có thể bị loại trừ khỏi ơn cứu chuộc của Người, ngay cả những đêm dài của chúng ta, ngay cả những lỗi lầm cũ kỹ nhất của chúng ta, ngay cả những ràng buộc đã đứt gãy của chúng ta. Không có quá khứ nào bị hủy hoại, không có lịch sử nào bị tổn thương đến mức không thể được lòng thương xót chạm đến.”

Đức Giáo Hoàng Lêô kết luận, Thứ Bảy Tuần Thánh “là cái ôm thầm lặng mà Chúa Kitô dâng toàn thể tạo vật lên Chúa Cha để phục hồi nó cho kế hoạch cứu độ của Người.”

 

Elise Ann Allen của Crux, ngày 25 tháng 9, 2025, tríhc dẫn câu nói của Đức Leo XIV với Thị trưởng Bê-lem: "Trái tim tôi hướng về Gaza, trái tim tôi hướng về anh em".

Thực vậy, hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã có buổi chào hỏi ngắn gọn với Thị trưởng Bê-lem Maher Nicola Canawati, trong đó ngài được mời đến thăm Gaza và cam kết với người dân Palestine về sự gần gũi của ngài trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra.

Phát biểu với Crux, Canawati cho biết ông đã gặp Đức Giáo Hoàng Leo trong buổi tiếp kiến chung hôm thứ Tư của Đức Giáo Hoàng, một phần trong chuyến công du Ý và châu Âu nhằm nâng cao nhận thức về tác động của cuộc chiến ở Gaza và nỗ lực chấm dứt xung đột.

Trong khuôn khổ chuyến công du, phái đoàn của Canawati sẽ dừng chân tại Turin, Milan, Venice, Padua, Croatia và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như Rome.

Ông nói: "Ưu tiên hàng đầu là chấm dứt cuộc chiến thảm khốc này ở Gaza, bởi vì chúng ta cần làm điều đó ngay hôm nay, chứ không phải ngày mai".

Canawati cho biết trong buổi chào hỏi Đức Giáo Hoàng Leo vào cuối buổi tiếp kiến công chúng hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng đã cam kết với ông rằng: “‘Trái tim tôi hướng về Gaza, trái tim tôi hướng về các bạn.’”

“Một số hãng thông tấn chỉ muốn chỉ trích một số từ ngữ, nhưng tôi nghĩ ngài đã nói rõ rằng ngài không thích những gì ngài thấy ở Gaza,” Canawati nói thế, đồng thời cho biết ông cũng đã trình bày với Đức Giáo Hoàng các tài liệu chứng minh việc các khu định cư của Israel đã xâm phạm và hạn chế lãnh thổ Bê-lem, cũng như các rào chắn, trạm kiểm soát và cổng xung quanh thành phố.

Ông cho biết ông đã yêu cầu một cuộc họp dài hơn với Đức Giáo Hoàng để thảo luận về “cách chúng ta thực sự có thể hành động” nhằm tìm ra giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột kéo dài hàng thập niên, và thảo luận về cách duy trì sự hiện diện của Kitô giáo tại Đất Thánh.

“Đây là một cuộc diệt chủng ở Gaza và là một cuộc thanh trừng sắc tộc ở Bờ Tây và Gaza kể từ năm 1948”, ông nói thế, đồng thời cho biết hiện có khoảng 170,000 người Ki-tô hữu Palestine ở Đất Thánh, trong khi khoảng 4 triệu người Palestine theo đạo Thiên chúa hiện đã rời đi.

Ông nói: “Điều này là do áp lực từ những hành động bất công nhắm vào người Palestine ở Palestine, tình trạng thiếu nhân quyền và vi phạm đủ loại luật lệ và thỏa thuận”.

“Tôi đã gửi thư yêu cầu thời gian [gặp Đức Giáo Hoàng], bất cứ lúc nào, và tôi sẽ bay trở lại để chúng tôi có thể thảo luận mọi vấn đề, và dĩ nhiên tôi đã mời ngài đến thăm Gaza”, ông Canawati nói thế, đồng thời cho biết chuyến thăm sẽ là một “sự can thiệp lớn của Đức Giáo Hoàng” có thể tạo ra sự khác biệt.

Canawati cho biết tình hình tồi tệ ở Gaza và dòng người di cư liên tục của cư dân Bê-lem hiện nay đòi hỏi việc vận động phải vượt ra ngoài những lời bình luận suông và chuyển sang hành động cụ thể.

Cụ thể, ông kêu gọi áp đặt lệnh cấm vận đối với Israel và các biện pháp phi bạo lực khác để gây sức ép chấm dứt chiến tranh, vốn cho đến nay đã cướp đi sinh mạng của khoảng 70,000 người, trong đó có khoảng 20,000 trẻ em, theo chính quyền Palestine.

Các cơ sở y tế, nhân viên y tế, nhà thờ, đền thờ Hồi giáo và báo chí đều đã trở thành mục tiêu, Canawati nói, và nói rằng "người dân đang bị ném bom và giết hại, phải di dời, đối diện với nạn đói từ một trong những lực lượng quân sự hàng đầu thế giới. Vì vậy, ưu tiên của chúng tôi là cố gắng chấm dứt cuộc chiến này và lên tiếng về những gì đang thực sự xảy ra."

Lưu ý rằng Đức Giáo Hoàng Leo trong cuộc phỏng vấn gần đây với Phóng viên Cấp cao Elise Ann Allen của Crux đã nhận thấy ngày càng nhiều nhóm và cá nhân bắt đầu định nghĩa cuộc chiến ở Gaza là một "cuộc diệt chủng", Canawati nói rằng thuật ngữ không quan trọng.

“Tôi không quan tâm họ có gọi đó là diệt chủng hay không, giờ thì rõ ràng rồi. Tôi gọi đó là diệt chủng, thanh trừng sắc tộc. Ai là người chịu trách nhiệm về nghĩa của từ diệt chủng? Các yêu cầu là gì? Theo các quy định quốc tế, đó chắc chắn là diệt chủng”, ông nói, đồng thời cho biết việc Đức Giáo Hoàng khẳng định rằng trái tim ngài hướng về Gaza đã làm rõ lập trường của ngài “đủ rõ ràng”.

Canwati cáo buộc Israel kéo dài chiến tranh vì tham vọng bành trướng, nói rằng họ tiếp tục xây dựng các khu định cư mới trên lãnh thổ Palestine trong suốt hai năm chiến tranh, với những người định cư thường xuyên trở nên bạo lực với người dân địa phương Palestine.

Cha Ibrahim Faltas, một tu sĩ dòng Phanxicô thuộc cơ quan Quản nhiệm Đất Thánh, cũng đã có mặt tại Rome hôm thứ Tư để tham gia các hoạt động gây quỹ và tham dự buổi tiếp kiến chung của Đức Giáo Hoàng, tại đây ngài và một nhóm tu sĩ Phanxicô khác đã có cơ hội chào đón Đức Giáo Hoàng Leo.

Phát biểu với Crux, Cha Faltas cho biết ngài đã sống giữa Bê-lem và Giêrusalem trong 36 năm và đã chứng kiến mọi đợt bùng phát xung đột bạo lực lớn xảy ra trong thời gian đó. Tuy nhiên, ngài cho biết tình hình hiện tại ở Gaza "thực sự là khó khăn nhất".

Ngài nói rằng tình hình "khó khăn hơn rất nhiều" so với các cuộc chiến tranh hoặc xung đột trước đây ở Gaza và Bờ Tây, "mọi thứ đều đóng cửa, và nhiều Kitô hữu đang rời đi".

Ngài than thở về số lượng người di tản và những người hiện đang vô gia cư, lưu ý rằng vô số ngôi nhà đã bị phá hủy và nhiều người phải ngủ ngoài đường, trong khi người Palestine bị bắt giữ bừa bãi trong hai năm qua.

“Vậy thì đừng nói về Gaza. Bao nhiêu người chết, bao nhiêu người bị thương, bao nhiêu trẻ em mồ côi? Bao nhiêu trẻ em đã chết và bao nhiêu trẻ em đang nằm dưới đống đổ nát?”, ngài nói thế, đồng thời cho biết người dân ở Gaza cũng đang chết vì đói, khát và lạnh.

“Đây thực sự là một tình huống vô nhân đạo”, Cha Faltas nói thế, cho biết tình hình còn tồi tệ hơn trước đây “ở mọi bình diện, thực sự tồi tệ hơn. Đây là một tình huống khủng khiếp.”

Về những nhu cầu cấp thiết nhất, Cha Faltas cho biết điều mà người dân cần nhất hiện nay là “mọi người hãy chấm dứt cuộc chiến này, đạt được lệnh ngừng bắn và chấm dứt hận thù, trả thù. Mọi thứ đang xảy ra ở đó đều là một sự trả thù và nó phải chấm dứt.”

“Đủ rồi hận thù, đủ rồi trả thù!” Ngài nói rằng người dân Gaza đang cần "mọi thứ" và cộng đồng quốc tế có trách nhiệm tìm ra "một giải pháp nhân đạo cho một cuộc xung đột vô nhân đạo".

Bất chấp chiến tranh, Canawati cho biết Bê-lem vẫn an toàn và khuyến khích khách du lịch đến đây. Mặc dù người Palestine đang chịu nhiều hạn chế, du khách vẫn được tự do di chuyển theo ý muốn. Ông kêu gọi mọi người đến đây để hỗ trợ nền kinh tế địa phương, vốn đã bị ảnh hưởng đáng kể kể từ khi chiến tranh bùng nổ vào tháng 10 năm 2023.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Bê-lem đã tăng vọt từ 14% lên 65% chỉ trong hai năm qua, và không có tiền để trả lương cho những người có việc làm. Ông cho biết trong một số trường hợp, chính phủ nợ nhân viên tới 15 tháng lương.

Canawati cũng than thở về các cuộc tấn công của Israel vào các đoàn xe cứu trợ nhân đạo và các tổ chức phi chính phủ đang hoạt động trên thực địa, cũng như những gì ông cho là quyết định của Israel đối với việc một số chính trị gia tiếp cận các thành phố của Palestine, chẳng hạn như thị trưởng Barcelona và một phái đoàn thị trưởng từ Pháp.

Tin tức liên tục đưa tin về sự thù hận và giết chóc, Canawati nói, và nói rằng người Palestine "thực sự mệt mỏi với tất cả những điều đó, nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ mất hy vọng."

Khi được trình bày thông tin hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng Leo đã đảm bảo rằng "chúng tôi đang làm mọi thứ có thể" để chấm dứt chiến tranh và hỗ trợ người dân địa phương ở Gaza, cũng như Palestine nói chung.

Ngài bày tỏ niềm tin rằng giải pháp thực tế duy nhất cho cuộc xung đột lâu dài giữa Israel và Palestine là giải pháp hai nhà nước, điều mà Tòa Thánh từ lâu đã ủng hộ, và cho rằng đây là "cách duy nhất để đạt được hòa bình."

"Tôi không nghĩ có giải pháp nào khác có thể đạt được hòa bình này cho khu vực đó của thế giới", ngài nói, "chúng tôi sẽ làm mọi thứ để đạt được một nền hòa bình thực sự và công bằng."

Cha Faltas đồng tình với quan điểm của Canawati, nói rằng việc công nhận nhà nước Palestine "là một điều tốt, một bước tiến tới hòa bình và là một bước quan trọng để hiểu rằng giải pháp hai nhà nước cho hai dân tộc là giải pháp duy nhất cho vấn đề này."

Cha nói: "Cộng đồng quốc tế đang ở đâu trong tất cả những điều này? Họ đang làm gì?, mọi người cần một điều gì đó thiết thực, và ngay bây giờ điều quan trọng nhất là chấm dứt chiến tranh này."

Cha Faltas nói: Đức Giáo Hoàng Leo "rất, rất gần gũi với Gaza và yêu mến Gaza", và thường xuyên liên lạc với cộng đồng ở đó.

Cha nói thêm: "Tôi đã thấy ngài đau khổ vì Gaza, cũng như vì tình hình ở Bờ Tây, ngài không nói nhiều, nhưng ngài nhìn thấy nỗi đau khổ [và] ngài đau khổ như tất cả chúng ta đang đau khổ vì tình hình này. Người Ki-tô hữu, người Hồi giáo, người Do Thái, tất cả mọi người đều đang đau khổ vì tình hình này."

 

Cerith Gardiner của tạp chí Aleteia, ngày 25/09/2025, viết: AI có thể giúp bạn chuẩn bị và hoàn thiện bữa ăn, nhưng chỉ có cha xứ mới có thể cứu rỗi tâm hồn bạn — và ban phước cho những món ăn thừa.

Dường như ngày nay bạn có thể hỏi ChatGPT bất cứ điều gì. Từ "Cách nướng gà ngon nhất là gì?" đến "Làm thế nào để giải thích vật lý lượng tử cho một đứa trẻ năm tuổi?". Có vẻ như trí tuệ nhân tạo luôn sẵn sàng trả lời (đôi khi là quá sẵn sàng), và với tốc độ cực nhanh.

Tuy ChatGPT có thể hữu ích với các công thức nấu ăn, tóm tắt và thậm chí là những câu nói vui vẻ, nhưng có một vài lĩnh vực mà không một sự thông minh kỹ thuật số nào có thể thay thế được sự thông thái của cha xứ địa phương.

Vậy nên chúng ta không thể không vui vẻ một chút và nghĩ về một số điều mà AI thân thiện của bạn không thể (và không nên) nói cho bạn biết, nhưng cha xứ của bạn chắc chắn có thể cố gắng giúp đỡ:

1.Trạng thái tâm hồn bạn

ChatGPT có thể phân tích dữ liệu, nhưng nó không thể nhìn thấu tận sâu thẳm lương tâm bạn -- bất kể bạn có gợi ý bao nhiêu lần! Tuy nhiên, một linh mục không chỉ lắng nghe mà còn tha tội, nhẹ nhàng hướng dẫn bạn qua bí tích hòa giải. Một thuật toán có thể đưa ra các bước để "tự hoàn thiện", nhưng chỉ có cha giải tội mới có thể nói những lời mang lại ân sủng: "Cha tha tội cho con."

2.Điều Chúa đang đòi hỏi ở bạn, đích danh

Hãy nhập "Ơn gọi của tôi là gì?" vào ChatGPT và bạn có thể nhận được một danh sách gọn gàng: kết hôn, linh mục, đời sống tu trì, hay độc thân. Về lý thuyết thì hữu ích. Nhưng nó sẽ không ngồi bên bạn, cầu nguyện cùng bạn và giúp bạn nhận ra Chúa Thánh Thần đang thúc đẩy bạn ở đâu trong những quyết định lớn nhỏ của cuộc đời. Linh mục giáo xứ của bạn, với đôi tai lắng nghe cả câu chuyện của bạn lẫn lời thì thầm của Chúa, chắc chắn có thể làm được điều đó.

3.Sức mạnh của một lời chúc phúc

ChatGPT có thể tạo ra những lời nói đầy cảm hứng, nhưng không thể giơ tay chúc phúc cho bạn, làm dấu thánh giá và cầu xin sự che chở của Chúa. Cho dù đó là việc ban phước lành cho ngôi nhà mới, lần tràng hạt Mân Côi, hay thậm chí là đứa con đang lo lắng của bạn vào ngày đầu tiên đến trường, hành động ban phước lành của người cha đó thuộc về linh mục.

4.Một cái ôm sau Thánh lễ

Có những lúc lời nói - dù là kỹ thuật số hay phương tiện khác - không thể diễn tả hết được. Nỗi đau buồn, bệnh tật, cô đơn: những khoảnh khắc này thường cần sự hiện diện hơn là lời khuyên. Một linh mục có thể đặt tay lên vai bạn, lắng nghe bạn một cách cảm thông, hay thậm chí là sự an ủi của Bí tích Thánh Thể được mang đến phòng khách của bạn. Không một chatbot nào có thể làm được điều đó.

5.Mầu nhiệm đức tin

ChatGPT khá giỏi trong việc giải thích mọi thứ. Nhưng cốt lõi của đức tin là mầu nhiệm - điều mà bạn không chỉ giải thích mà còn bước vào. Linh mục giáo xứ của bạn dẫn bạn vào mầu nhiệm đó mỗi khi ngài cử hành Thánh lễ, dâng chính Chúa Kitô dưới hình thức bánh và rượu. Hãy thử mã hóa điều đó.

Vậy, chúng ta có nên lo lắng không? Không hẳn. ChatGPT là một công cụ, đôi khi hữu ích, đôi khi thú vị, nhưng không bao giờ mang tính bí tích. Mặt khác, linh mục giáo xứ của bạn là người bằng xương bằng thịt, tôi tớ của Chúa Kitô, mục tử của các linh hồn.

Và nếu bạn quên mất đâu là đâu, hãy thử cầu xin ChatGPT tha tội. (Bật mí: nó sẽ lịch sự từ chối.)

 

“Là một nhà thần học tín lý, tôi không muốn tỏ ra ngoại giao,” Đức Hồng Y Gerhard Müller nói với nhà báo Diane Montagna. “Giáo Hội Công Giáo phải công bố sự thật nhưng cũng phải bác bỏ những lời dối trá.”

Đức Hồng Y Müller, cựu tổng trưởng của Bộ Giáo lý Đức tin, đã không chiều theo những lời xã giao tế nhị trong cuộc phỏng vấn độc quyền của mình với Montagna, nói thẳng thắn về các chủ đề bao gồm vụ ám sát Charlie Kirk, sự lãnh đạo của Đức Giáo Hoàng Lêô, làn sóng di cư của người Hồi giáo ở Âu Châu, ý thức hệ “thức tỉnh” và cuộc hành hương kỷ niệm 60 năm LGBTQ.

Đức Hồng Y nói rằng:

—Charlie Kirk là “nạn nhân của một ý thức hệ vô thần” và là “một vị tử đạo vì Chúa Giêsu Kitô—không phải theo nghĩa những vị tử đạo được phong thánh, mà là người đã làm chứng (theo tiếng Hy Lạp là martyros) trong suốt cuộc đời mình.

—Dưới thời Đức Giáo Hoàng Lêô, trái ngược với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, “Có một lời công bố Phúc Âm tập trung nhiều hơn vào Chúa Kitô, có trật tự lớn hơn và ít nhấn mạnh hơn vào các vấn đề có tầm quan trọng thứ yếu đối với Giáo hội, chẳng hạn như vấn đề di cư, vốn chủ yếu là nhiệm vụ của Nhà nước.

—Sự di cư của người Hồi giáo đe dọa nền văn hóa Âu Châu, và “chúng ta không thể để họ áp đặt tôn giáo của họ lên nền văn hóa của chúng ta.” Kitô hữu phải bảo vệ đức tin của mình, “đặc biệt là ở những quốc gia Âu Châu đã mệt mỏi với đức tin Kitô giáo…” Đức Hồng Y Müller cảnh báo rằng nếu không Âu Châu “có thể trở nên giống như Bắc Phi.” Khi được hỏi liệu Đức có thể trở thành một quốc gia Hồi giáo hay không, ngài trả lời: “Theo nhiều cách, điều đó đã trở thành sự thật. Người Hồi giáo thống trị đời sống công cộng, một phần vì các chính trị gia sống trong nỗi sợ hãi họ.”

—Ý thức hệ “thức tỉnh” là “sự tiếp nối của quan điểm Marxist về con người.” Đức Hồng Y cho biết nhiều giám mục không thể đáp ứng được thách thức do ý thức hệ này đặt ra: “Họ dễ dàng nhắm mắt làm ngơ hơn.”

—Cuộc hành hương của cộng đồng LGBTQ đến Vatican “đã làm ô uế đền thờ của Chúa”. Đức Hồng Y lập luận: “Họ đã lạm dụng đức tin Công Giáo, ân sủng và biểu tượng của Cửa Thánh—tức là Chúa Giêsu Kitô—vì mục đích tuyên truyền, trong khi sống công khai trái ngược với ý muốn của Đấng Tạo Hóa”.

—Tài liệu Fiducia Supplicans của Vatican đã vấp phải sự phản đối từ nhiều giám mục “vì nó thể hiện con đường mục vụ sai lầm và dựa trên sự hiểu biết thiếu sót và không rõ ràng về nhân chủng học tự nhiên và nhân chủng học mặc khải.”

---

Source:Catholic World News

Cardinal Müller speaks bluntly on Charlie Kirk, LGBT pilgrimage, migration, woke ideology

 

Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu của Kinshasa cho biết trong một cuộc phỏng vấn với OSV News rằng tài liệu Fiducia Supplicans của Vatican, cho phép ban phước lành cho các cặp đồng giới, “đã gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.

Đức Hồng Y đã nói chuyện với OSV khi đang ở Ba Lan, nơi ngài nói về một sáng kiến nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán có thể chấm dứt đổ máu tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Ngài cho biết sáng kiến này, được Giáo hội hậu thuẫn, đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi, mặc dù chính phủ nước này “không mấy nhiệt tình”.

Khi được hỏi về Giáo hoàng Lêô XIV, Đức Hồng Y nhận xét rằng vị Tân Giáo Hoàng “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều”. Ngài nói thêm rằng ngài tin rằng Đức Giáo Hoàng Lêô sẽ “lắng nghe kỹ trước khi đưa ra quyết định, để tránh những gì chúng ta đã làm với Fiducia”.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh

Đây là lần đầu tiên ngài đến Ba Lan - quê hương của Thánh Gioan Phaolô Đệ Nhị - và chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt đối với Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu người Congo, nhà lãnh đạo thẳng thắn của giáo hội tại Phi Châu.

“Về mặt nhận thức, tôi được định hình bởi triều Giáo Hoàng Gioan Phaolô II với các thông điệp xã hội của ngài. Và rồi tấm gương của ngài đã có tác động sâu sắc đến chúng tôi”, ngài nói về các linh mục cùng thế hệ.

“Mọi điều ngài đã làm với tư cách là Giáo hoàng, cũng như với tư cách là người con của một đất nước mang tên Ba Lan… sự ủng hộ tinh thần mà ngài dành cho phong trào Đoàn kết, giúp Ba Lan thay đổi và lật sang trang mới từ chủ nghĩa cộng sản — tất cả những điều này đã tác động sâu sắc đến chúng tôi,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Sự tận tụy của tôi ngày hôm nay đối với sự nghiệp công lý ở đất nước tôi, thậm chí ở lục địa Phi Châu và trên toàn cầu, được truyền cảm hứng từ cuộc đấu tranh của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.”

Trong chuyến thăm ba ngày tới nơi khai sinh của Ba Lan, nhân dịp Hội đồng Gniezno diễn ra từ ngày 11 đến 14 tháng 9, Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Kinshasa và chủ tịch Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, hay SECAM, đã phát biểu về những nỗ lực hòa bình tại đất nước mình.

Hội nghị thượng đỉnh hòa bình quy tụ các giám mục hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới với chủ đề “Lòng can đảm của hòa bình. Người Kitô hữu cùng nhau vì tương lai của Âu Châu”.

Ngài nói với OSV News rằng: “Người ta có thể tự hỏi tại sao bất hạnh của Congo lại chính là sự giàu có của đất nước này, đến mức ai cũng muốn chiếm đoạt, dù là tài nguyên khoáng sản hay tài nguyên rừng”. Ngài than thở rằng tài nguyên thiên nhiên của Congo đang “bị những người khác chiếm đoạt” và người dân Congo phải chịu đau khổ vì điều đó.

Congo đã bị ám ảnh bởi xung đột trong hơn 30 năm, kể từ cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994 - với các cuộc giao tranh leo thang vào đầu năm 2025 khi phiến quân M23 xâm lược Goma và Bukavu một cách bạo lực, với các nguồn tin từ nhà thờ cảnh báo rằng một cuộc diệt chủng âm thầm đang diễn ra ở nước này.

Chính Giáo Hội Công Giáo đã khởi xướng lộ trình hòa bình mang tên “Hiệp ước xã hội vì hòa bình và chung sống tốt đẹp” ở Congo và vùng Ngũ Đại Hồ, kêu gọi người dân trong khu vực tương tác và đối thoại để xây dựng hòa bình lâu dài.

“Thay vì tiếp tục gây chiến với nhau, chúng ta có thể ngồi lại với nhau và mỗi người nói lên điều gì làm mình tổn thương, điều gì sai trái. Và rồi cùng nhau, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp,” Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.

“Sáng kiến này đã khá tiến triển, chúng tôi nhận thấy tất cả các quốc gia trong tiểu vùng đều đã chấp nhận. Tuy nhiên, chính quyền Kinshasa lại đang do dự và không mấy hào hứng với sáng kiến này.”

Ngài thừa nhận rằng mặc dù người dân “thường xuyên, rất thường xuyên bị các thế lực chính trị thao túng”, nhưng họ cảm thấy an toàn khi ở bên Giáo Hội. “Vì vậy, chúng tôi có người dân bên cạnh. Và đó là điều mang lại cho chúng tôi uy tín”, ngài nói. “Các thế lực chính trị không còn đáng tin cậy trong mắt người dân, nhưng người dân nhận ra… trong sáng kiến của nhà thờ niềm hy vọng về một lối thoát khỏi khủng hoảng. … Và vì điều đó, chúng tôi tin rằng chúng tôi phải tiếp tục thực hiện các dự án này.”

Ngài cho biết các cuộc đàm phán đã được tiến hành tại Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và với Đức Giáo Hoàng Lêô XIV để hỗ trợ hiệp ước xã hội.

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Đức Giáo Hoàng Lêô đã biết về sáng kiến của chúng tôi và đang khuyến khích chúng tôi tiếp tục thực hiện sáng kiến này”.

Khi được hỏi về Cơ Mật Viện bầu chọn vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, ngài nói: “Cảm giác tràn ngập tất cả các Hồng Y là niềm vui và sự mãn nguyện. Và chúng tôi tin chắc rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã thực sự được Chúa Thánh Thần chọn lựa ngay từ đầu triều Giáo Hoàng của ngài,” và “ngài thực sự là vị giáo hoàng tiếp nối bước chân của các vị tiền nhiệm.”

Ngài nói rằng “thách thức đầu tiên đối với Đức Giáo Hoàng, phù hợp với sứ mệnh của ngài, là sự hiệp nhất của các tín hữu Công Giáo. Đó là vai trò chính của ngài với tư cách là Giáo Hoàng.”

“Khi ngài là Giáo hoàng, trách nhiệm đầu tiên của ngài là bảo đảm sự hiệp nhất của người Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo mang tính phổ quát. Đôi khi có những khuynh hướng theo hướng này hay hướng khác. Và vai trò của Đức Giáo Hoàng là giữ cho mọi người đoàn kết trong cùng một gia đình, bất kể cảm xúc hay quan điểm của chúng ta ra sao.”

“Tất cả chúng ta đều là người Công Giáo,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Và khi chúng ta nói Công Giáo, chúng ta là người Công Giáo dựa trên những giá trị chung nhất định. Dựa trên những thực hành chung nhất định. Đó là điều làm nên tính Công Giáo của Giáo hội.”

Thách thức thứ hai “là củng cố đức tin của người Công Giáo. Đức Giáo Hoàng không ở đó để gây nghi ngờ, mà để củng cố những điều cơ bản trong đức tin Công Giáo của chúng ta,” và nói thêm rằng “thách thức khác là tiếng nói tiên tri của Giáo hội.”

“Trong một thế giới đang sụp đổ, trong một thế giới không còn bất kỳ giá trị nào, nơi chúng ta không còn tin vào các nguyên tắc, nơi chúng ta không còn tin vào cái mà chúng ta gọi là luật pháp. … Tiếng nói tiên tri của Đức Giáo Hoàng cực kỳ quan trọng”, Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.

“Chúng tôi trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để tiếp tục làm cho tiếng nói tiên tri của giáo hội được lắng nghe, nhắc nhở nhân loại rằng điều quan trọng nhất trên hết là con người, chứ không phải sức mạnh quân sự, sức mạnh kinh tế hay luật lệ của kẻ mạnh nhất áp đặt ý chí của mình lên kẻ yếu nhất.”

Ngài nói, “có những nguyên tắc khiến tất cả chúng ta đều là con người. Hãy bắt đầu bằng việc tôn trọng điều đó. Và chúng ta rất trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để giúp chúng ta đối mặt với những thách thức mà các thế lực trên thế giới hiện đang coi thường.”

Ngài cho biết mình mong đợi Đức Giáo Hoàng “trước hết và quan trọng nhất là một vị giáo hoàng có chủ quyền, biết lắng nghe” — những người cộng tác và dân Chúa.

Ngài nói rằng đối với ngài, Đức Giáo Hoàng Lêô “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều. … Và khi có những quyết định lớn ảnh hưởng đến phần lớn tín hữu, chúng ta cũng cần lắng nghe rộng rãi trước khi đưa ra quyết định để tránh những gì chúng ta đã gặp phải với 'Fiducia.'“

Đức Hồng Y Ambongo là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất văn kiện gây chấn động của Vatican “Fiducia Supplicans” — với phụ đề “Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành” — được công bố ngày 18 tháng 12 năm 2023, trong đó nêu rõ rằng các linh mục Công Giáo có thể ban phép lành cho một cặp đồng tính hoặc các cặp chưa kết hôn khác. Tuy nhiên, việc ban phép lành này không thể là một phép lành phụng vụ chính thức, cũng không thể tạo ấn tượng rằng Giáo hội đang ban phép lành cho sự kết hợp này như thể đó là một cuộc hôn nhân.

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 11 Tháng Giêng năm 2024, Đức Hồng Y Ambongo cho biết quyết định của các Hội Đồng Giám Mục Phi Châu không ban phước cho các cặp đồng tính được đưa ra theo sự đồng thuận của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Hồng Y Victor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin.

“Chúng tôi, các Giám mục Phi Châu, không cho rằng Phi Châu nên ban phước cho các kết hiệp đồng tính hoặc các cặp sống chung bất quy tắc vì trong bối cảnh của chúng tôi, điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn và trực tiếp trái ngược với bản sắc văn hóa của các cộng đồng Phi Châu”, ông nói.

Khi được hỏi về đường lối của mình trong cuộc trò chuyện với OSV News tại Gniezno, Đức Hồng Y bình luận: “Tôi tin rằng Fiducia là một chương tồi tệ trong lịch sử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, bởi vì đó là một tài liệu được công bố giữa hai kỳ họp của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.”

“Điều ít nhất chúng tôi mong đợi, là vấn đề này phải được thảo luận, ít nhất là tại Thượng Hội đồng. Nhưng nó đã không được thảo luận mà được đưa ra một cách áp đặt hoàn toàn bất ngờ”

Ngài cho biết, tài liệu này “gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.

Đức Hồng Y cho biết khi đối mặt với sự chỉ trích không chỉ của các Kitô hữu mà còn của các nhà lãnh đạo tôn giáo khác trên lục địa, “tôi đã tự mình chịu trách nhiệm”. Ngài nói rằng ngài “đã chứng kiến những phản ứng đến từ mọi phía”, bao gồm “những giáo dân tức giận, các linh mục, nam nữ tu sĩ, và các giám mục rất tức giận”.

Vì vậy, với tư cách là chủ tịch của SECAM, ngài nói: “Tôi đã viết thư cho tất cả các hội đồng giám mục ở Phi Châu để nói rằng chúng ta không nên phản ứng theo cảm tính. Tôi đã yêu cầu mỗi hội đồng giám mục họp, phân tích tài liệu và cho tôi biết phản ứng của họ. Và đó là những gì các hội đồng đã làm.”

Kết quả là một tài liệu dài bảy trang mà Đức Hồng Y Ambongo đích thân mang đến Rôma, trình lên Đức Thánh Cha Phanxicô.

“ Ngày tôi đến, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp tôi. Chúng tôi đã nói chuyện về vấn đề này, và tôi tin rằng từ đó trở đi, ngài đã thay đổi ý định. Và kể từ đó, không còn ai nhắc đến 'Fiducia Supplicans' nữa”, ngài nói, đồng thời cho biết ngài đã công khai văn bản phản ứng “với sự cho phép của Đức Giáo Hoàng” và “đó không phải là một tuyên bố chống lại Đức Giáo Hoàng, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô hiểu rằng đó là một sai lầm của ngài”.

Khi OSV News hỏi Đức Hồng Y Ambongo liệu Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hối hận khi công bố “Fiducia Supplicans” hay không, Đức Hồng Y Ambongo trả lời rằng ngài “không thể đi vào chi tiết vì đây là thông tin mật”, nhưng Đức Giáo Hoàng đã cho phép ngài công bố tài liệu có tựa đề “Hãy nói không với việc ban phước cho các cặp đồng tính trong các nhà thờ Phi Châu”.

'Ít nhất Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng hiểu đường lối của chúng tôi'

“Nếu Đức Giáo Hoàng cho phép tôi công bố tuyên bố đó, tôi có thể kết luận rằng ít nhất ngài cũng hiểu đường lối của chúng tôi.”

Đức Hồng Y cho biết ngài rất biết ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì những lời phát biểu mang tính biểu tượng của ngài trong chuyến thăm Congo vào tháng 2 năm 2023.

“Đừng động đến Phi Châu! Đừng bóp nghẹt Phi Châu, đây không phải là mỏ để khai thác hay vùng đất để cướp bóc”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô phát biểu vào ngày 31 Tháng Giêng năm 2023, trong tiếng vỗ tay vang dội, ám chỉ việc khai thác khoáng sản và của cải qua nhiều năm đã mang đến bi kịch và chiến tranh thay vì sự giàu có cho người dân Congo.

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Thông điệp mà ngài mang đến đã được công chúng đón nhận nồng nhiệt, mặc dù không phải lúc nào nó cũng làm hài lòng các chính trị gia”, đồng thời chỉ ra rằng tiếng nói của Giáo Hội đã được người dân Congo lắng nghe.

Đức Hồng Y nói: “Nếu tôi nhìn vào vai trò của Giáo Hội ở Phi Châu, thì về cơ bản, đó là Giáo Hội mang lại hy vọng cho người dân”.

Tại quê hương Bwamanda của ngài, Đức Hồng Y đã tìm thấy ơn gọi của mình nhờ một linh mục truyền giáo dòng Capuchin đến từ Bỉ, Cha Gerulf.

“Điều này xuất phát từ tấm gương của vị linh mục trong giáo xứ của tôi.”

Và ngài nói rằng, sức mạnh của lời chứng đức tin giữa khó khăn và bắt nguồn sâu sắc từ truyền thống của giáo hội vẫn là lời chứng mạnh mẽ của giáo hội tại lục địa của ngài - lời chứng có thể vang vọng trên toàn thế giới.

“Giáo hội hoàn vũ cần duy trì chiều kích tiên tri này, bởi vì giá trị của giáo hội tại Phi Châu chính là chiều kích tiên tri. Bên cạnh tất cả những người quyền lực, những người có tiền, những người có ảnh hưởng,” giáo hội “trước hết và quan trọng nhất phải là tiếng nói này: 'Hãy cẩn thận, bạn đang đi sai hướng.'“

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Xin Giáo hội hãy can đảm nói điều này”.

Ngài nói rằng ở các nước phương Tây, người ta “có xu hướng gạt bỏ tiếng nói của Giáo Hội. Giáo Hội bị coi là lỗi thời, như thể để tạo dựng hình ảnh tốt đẹp về bản thân, bạn phải thể hiện mình là người hiện đại.”

Ngài cho biết ở Phi Châu có “niềm tự hào khi là người Công Giáo” và là một phần của “một giáo hội không sợ hãi”.

“Đó là một giáo hội không có mặc cảm. Đó là một giáo hội không run sợ trước người khác. Nhưng đó là một giáo hội luôn ngẩng cao đầu.”

---

Source:OSVNews

Pope not there ‘to create doubt’ but to be ‘prophetic voice’ of church, Congolese cardinal says

 

Khuôn mặt các Tổng lãnh Thiên Thần của Thiên Chúa

Trong giáo lý Công giáo ba ngôi Thiên Chúa là nền tảng căn bản của đức tin vào Thiên Chúa Cha, Chúa Giêsu và Chúa Thánh Thần.

Trong nếp sống đức tin vào Thiên Chúa và phụng vụ có đề cập tới ba vị Tổng lãnh Thiên Thần.

Vậy khuôn mặt họ như thế nào, và họ có vai trò gì trong nếp sống đức tin đạo Công giáo?

Ba vị Tổng lãnh Thiên Thần có tên Michael, Gabriel và Raphael. Ba vị là Thiên Thần do Thiên Chúa tạo dựng nên. Các Thiên Thần là loài thụ tạo thiêng liêng. Họ có hình dạng, nhưng không có xương thịt vật thể như con người.Và các Vị thường được vẽ hay khắc tạc tượng có đôi cánh, như thường thấy ở bên trong hoặc trên nóc các thánh đường, cùng lâu đài cổ kính.

Thánh Gioan viết trong sách kinh thánh Khải Huyền các Vị Thiên Thần đứng trước Thiên Chúa, và là Sứ gỉa được sai đi mang tin mừng của Thiên Chúa cho con người trên trần gian ( Kh chương 7,).

Theo suy niệm phân biệt của Đức Thánh cha Gregor thứ nhất ( + 604) những vị Sứ giả được sai đi loan báo tin mừng nhỏ bé được gọi là Thiên Thần, còn những vị Sứ giả loan tin mừng trọng đại được gọi là Tổng lãnh Thiên Thần.

Tên Ba vị Tổng lãnh Thiên Thần có chữ „El“ ở cuối, mà chữ El có nghĩa „ Thiên Chúa“. Như thế Thiên Chúa được viết khắc ghi nơi tên cùng trong bản chất của họ. Điều này diễn tả họ là những sứ giả mang Thiên Chúa đến cho con người. Họ mở cánh cửa trời và đất ra.

Trong kinh cầu các Thiên Thần có ba lời kêu cầu chúc tụng ba vị tổng lãnh thiên thần:

Đức Thánh Micae

Đức Thánh Gabirie

Đức Thánh Raphae

1. Tổng lãnh Thiên Thần Michael: Quis ut Deus?



Tổng lãnh Thiên Thần Michael được xưng tụng với danh xưng bằng tiếng Latinh: Quis ut Deus? – Ai bằng Thiên Chúa?.



Theo tương truyền:



-Thiên Thần Michael được liệt vào hàng Thiên Thần quân đội chiến đấu đã đánh thắng Thiên Thần quỉ dữ Lucifer.



-Thiên Thần Michael đã vâng lệnh Thiên Chúa cầm gươm đuổi Ông Bà nguyên tổ Adong-Evà ra khỏi vườn địa đàng, sau khi Ông bà phạm tội bất phục tùng Thiên Chúa.



- Thiên Thần Michael cũng là vị Thiên Thần thổi kèn Posaune đánh thức gọi những người đã qua đời sống lại ra khỏi mồ.



Hình ảnh cùng tượng Thiên Thần Michael được vẽ phác họa hay khắc chạm là một người mặc quân phục thời cổ Lamã có hai cánh sau lưng với bắp thịt gân cốt dũng mãnh, một tay cầm gươm như vũ khí, một tay cầm chiếc lá chắn, và chân đứng đạp trên con khủng long hình ảnh của qủi dữ.



Hình ảnh chiếc gươm trên tay Tổng lãnh Thiên Thần Michael là hình ảnh nói lên sức mạnh của tình yêu trong ý nghĩa cánh tay của Thiên Chúa được dương ra. Tổng lãnh Thiên Thần Michael giúp đỡ chỉ cho chúng ta tìm lại nẻo chính đường ngay, khi tầm nhìn con mắt chúng ta lạc mất hướng về trời cao.



Theo Kinh Thánh cựu ước Michael là vị Thiên Thần có đẳng cấp cao nhất trong các Thiên Thần bên ngai Thiên Chúa ( Sách Tiên tri Danien 10,13; 12, 1) có nhiệm vụ che chở bảo vệ dân Israel trước các quân thù địch, cùng cho khỏi cảnh khó khăn thử thách.



Thiên Thần Michael vào thời cựu ước ngày xưa được trình bày là một vị Thiên Thần trong sáu hay bảy vị Thiên Thần đẳng cấp chỉ huy cai trị, được Thiên Chúa tin tưởng các đặc biệt trao cho nhiệm vụ giữ chìa khóa nuớc trời, cùng là vị Thiên Thần chỉ huy tối cao các Thiên Thần.



Theo Kinh Thánh tân ước, Michael là Tổng lãnh Thiên Thần chống lại ma qủi.



„Cả những người mê sảng kia cũng vậy, họ làm cho thân xác ra ô uế, khinh dể chủ quần của Chúa, nói phạm đến các Bậc uy linh. Khi bàn cãi và tranh luận vói qủy về thi hài ông Môsê, ngay cả tổng lãnh thiên thần Michael cũng không dám đưa ra một phán quyết nào phạm đến nó, mà chỉ nói: Xin Chúa trừng phạt ngươi! (“ ( thư Giuda 8-10)



„Bấy giờ, có giao chiến trên trời: thiên thần Micaen và các thiên thần của người giao chiến với Con Mãng Xà. Con Mãng Xà cùng các thiên thần của nó cũng giao chiến. Nhưng nó không đủ sức thắng được, và cả bọn không có chỗ trên trời nữa.“ ( KH 12, 7-8)



Trong thời Tân ước, Tổng lãnh Thiên Thần Michael được trình bày là sứ gỉa của Thiên Chúa với uy quyền sức mạnh đặc biệt, như người cầu khẩn phù hộ cho con người bên ngai Thiên Chúa, như Thiên Thần của dân Chúa Kitô, như người cùng đồng hành với người đang hấp hối, với linh hồn những người đã qua đời.



Đó đây trong các nghĩa trang, tượng Tổng lãnh Thiên Thần Michael được xây dựng trên nấm mồ hay tường thành, tay cầm loa thổi kèn gọi người qua đời chỗi dậy ra trình diện Thiên Chúa. Đây là hình ảnh nói lên niềm hy vọng và sự công bằng cùng lòng thương xót trứơc mặt Thiên Chúa, khi con người trong giờ phút lịch sử ra trước thánh nhan Ngài.



Hình ảnh Tổng lãnh Thiên Thần trên tay cầm chiếc cân đo lường nói lên vị Thiên Thần này quan tâm săn sóc về luật pháp, về sự công bằng chính trực. Trong nhiệm vụ này Tổng lãnh Thiên Thần Michael là người phục vụ đi tìm chân lý sự thật, sự công bằng.



Nơi bức ảnh Đức mẹ hằng cứu giúp ở hai bên phía trên bức có hình hai Thiên Thần. Hình Thiên Thần phía bên trái cầm chiếc đòng ngọn giáo có hàng chữ chú thích: „ O AR M“ = O Archangelos Michael= Tổng lãnh Thiên Thần Michael. Vị tổng lãnh thiên thần này chỉ huy các Thiên Thần chống lại qủy dữ Satan nổi loạn chống Thiên Chúa, như sách Khải huyền diễn tả ( Kh 12,7).



Thiên Thần Michael cầm chiếc bình nước đắng cùng với cây gậy có quấn miếng bọt biển thấm nước, mà người lính đưa lên cho Chúa Giêsu nhắp uống lúc Ngài bị treo trên thập gía ( Mt 27,48). Tay ông cũng cầm cây một cây đòng nhọn, thứ khí cụ này quân lính dùng đâm thủng cạnh sườn Chúa Giêsu thâu vào trái tim khi chết trên thập gía( Ga 19,28-36).



Năm 1947 những cuộn giấy sách chép Kinh Thánh được tìm thấy ở Qumran gần bờ Biển Chết, trong đó có đoạn ghi lại coi Thiên Thần Michael là „vị thần ánh sáng“, chỉ huy đoàn quân của Thiên Chúa chống lại thần dữ. Và Thiên Thần Michael được mang tước hiệu „ Phó vương trên trời“.



Danh xưng của Tổng lãnh Thiên Thần Michael „ Quis ut Deus? – Ai bằng Thiên Chúa? –„ có lẽ cần được dịch sang ngôn ngữ con người ngày hôm nay: „ Có điều gì khác hơn thay thế Thiên Chúa được không?“.



Câu trả lời theo lương tâm nghiêm chỉnh sẽ là: Tất cả đều có giới hạn, không có ai, không có sự gì như Thiên Chúa là Đấng hòan hảo toàn năng được!

2. Tổng lãnh thiên thần Gabriel

Tên cùng hình ảnh Vị Sứ giả, tổng lãnh Thiên Thần Gabriel được biết nhiều, vì vị Sứ giả này đã mang tin mừng trọng đại của Thiên Chúa cho Maria: Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, xuống thế gian làm người trong cung lòng trinh nữ Maria ( Lc 1,26-38).

Ngoài ra theo tương truyền, cũng chính vị Sứ giả Gabriel đã hiện đến báo tin cho Thầy cả thượng phẩm Zacaria về Thánh Gioan tẩy giả đang thanh hình trong cung lòng bà Elisabeth.

Cũng chính vị Sứ giả này đã hiện ra cùng Ông Giuse ba lần: Hãy nhận Maria làm vợ!. Sau Chúa Giêsu giáng sinh: Hãy đem gia đình sang sinh sống bên AiCập!. Và lần sau cùng: Hãy trở về quê hương Nazareth!

Và cũng chính vị Sứ giả Gabriel đã hiện đến báo tin cho các Mục đồng đêm Chúa Giêsu sinh ra:„ Ta báo cho anh em một tin mừng hôm nay Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa giáng sinh làm người!

Sứ giả Gabriel như thế là vị Sứ giả loan báo tin Thiên Chúa xuống trần gian làm người. Vị Sứ giả đã gõ cánh cửa lòng thiếu nữ Maria, và qua Sứ giả Gabriel, Thiên Chúa mời gọi Maria chấp nhận chương trình của Thiên Chúa, trở thành mẹ hạ sinh Đấng cứu chuộc: Ngôi Lời của Thiên Chúa cùng là Con Thiên Chúa xuống trần gian làm người trong cung lòng Maria.

Sứ giả Gabriel của Thiên Chúa đã gõ cánh cửa trái tim tâm hồn Maria. Cũng thế Thiên Chúa luôn gõ cánh cửa trái tim mỗi người. Như trong sách Khải Huyền thuật lại Thiên Chúa nói với Thiên Thần Hội Thánh Laodizea:“ Này đây Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa, thì Ta sẽ vào nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với Ta.“ ( Kh 3,20)

Trong Kinh Thánh Cựu ước nơi sách ngôn sứ Daniel nói đến Thiên Thần Gabriel trong nhiều thị kiến. Và xin Gabriel cắt nghĩa những thị kiến mình đã xem thấy. ( Daniel 8,16 và 9,21…)

Hình Thiên Thần bên phải trên bức ảnh Đức mẹ hằng cứu giúp với dòng chữ „O AR G“ O Archangelos Gabriel= Tổng lãnh Thiên Thần Gabriel. Vị tổng lãnh Thiên Thần này đã đến truyền tin cho Đức mẹ, báo tin Chúa Giêsu xuống làm người trong cung lòng Đức Mẹ Maria (Lc 1,28). Trong tay Tổng lãnh Thiên Thần Gabriel cầm cây thánh gía và 4 chiếc đinh sắt. Những dụng cụ này nói lên cuộc đời Chúa Giêsu sẽ phải chịu đau khổ chết trên thập gía thế nào.

Trong ngành nghệ thuật trang trí Tổng lãnh Thiên Thần Gabriel thường được trình bày với một cành hoa huệ trắng nơi tay trong ý nghĩa chỉ về sự trong trắng tinh tuyền người trinh nữ, và cùng nói lên vị Tổng lãnh Thiên Thần này đã hiện đến truyền tin cho Maria thành Nazareth.

Cũng theo văn hóa dân gian Tổng lãnh Thiên Thần Gabriel được nhận là vị bổn mạng của ngành bưu điện mang đưa thư.

Và tên Gabriel theo tiếng Do Thái có ý nghĩa: Sức mạnh của Thiên Chúa.

3. Tổng lãnh Thiên Thần Raphael

Tổng lãnh Thiên thần Raphael được nói đến trong sách Tobia là một Thiên Thần được Thiên Chúa sai đi cùng đồng hành với và có sứ mạng chữa lành. ( Sách Tobia 5,4 - 12, 22).

Tổng lãnh Thiên Thần Raphael chữa lành mối quan hệ tình yêu giữa Tobias và Sara gây ra hoang mang sợ hãi. Thiên Thần Raphael chữa lành tình yêu của họ giữa người nam và người nữ. Raphael đã nhân danh Thiên Chúa xua đuổi ma

quỉ tấn công quấy nhiễu tình yêu giữa hai người. Điều này mang đến bình an sự xum họp cho hai người.

Sách Tobia thuật lại Thiên Thần Raphael chữa lành vết thương bệnh mù lòa cho cha của Tobias được sáng mắt trở lại.

Thiên Chúa Đấng tạo hóa đã dựng nên cho con người và cả nơi súc vật hai con mắt để nhìn xem nhận ánh sáng bóng tối cùng những dấu chỉ ẩn hiện trong đời sống. Khi con mắt không còn nhìn nhận ra được nữa thì thật là một thảm họa đầy nguy hiểm cho đời sống người đó, làm tâm tính họ mất thăng bằng.

Tổng lãnh Thiên Thần Raphael được Thiên Chúa sai đi làm Sứ giả chữa lành tầm nhìn con mắt thể xác cùng tinh thần cho con người qua việc loan truyền tin mừng đức tin và nhân chứng cho tình yêu.

Theo tương truyền Tổng lãnh Thiên Thần Raphael là quan thầy hộ mạng cho những thầy thuốc chữa bệnh, cho người hành hương hay những người du lịch thám hiểm.. Và tên Raphael có ý nghĩa: Thiên Chúa chữa lành.

Theo lễ nghi phụng vụ Giáo hội, cả ba vị tổng lãnh Thiên Thần Michael, Raphael và Gabriel được mừng kính chung ngày 29.09. hằng năm trong toàn thể Giáo hội.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

1. Ukraine được tường trình đã tấn công thành phố cảng Novorossiysk của Nga, gây thiệt hại cho văn phòng điều hành đường ống dẫn dầu

Thống đốc vùng Krasnodar Krai Veniamin Kondratyev cho biết Ukraine đã tấn công thành phố cảng Novorossiysk của Nga vào ngày 24 tháng 9 bằng máy bay điều khiển từ xa và thuyền điều khiển từ xa trên biển, gây hư hại cho một số tòa nhà.

Novorossiysk, nằm trên bờ biển Hắc Hải của Nga, đã trở thành căn cứ quan trọng của Hạm đội Hắc Hải của Nga sau nhiều cuộc không kích liên tiếp của Ukraine vào Crimea bị tạm chiếm.

Vụ tấn công được tường trình xảy ra vào trung tâm thành phố vào ban ngày, gây hư hại cho Khách sạn Novorossiysk, nằm cách cảng khoảng 2 km, cũng như ít nhất năm tòa nhà gần đó.

Tập đoàn đường ống Caspian xác nhận văn phòng của họ tại thành phố đã bị hư hại.

Liên doanh này, một liên doanh quốc tế có sự tham gia của các công ty năng lượng Nga, Kazakhstan và nước ngoài, vận hành một đường ống dẫn dầu lớn nối các mỏ dầu phía tây Kazakhstan với cảng biển Novorossiysk.

Đây không phải là lần đầu tiên các cơ sở của nước này bị tấn công vì trước đó, vào tháng 2 và tháng 3, máy bay điều khiển từ xa cũng đã tấn công vào đây.

Theo chính quyền Nga, ít nhất hai người đã thiệt mạng và sáu người khác bị thương.

Ukraine chưa bình luận về vụ tấn công. Tờ Kyiv Independent đã liên hệ với cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR để xin bình luận.

[Kyiv Independent: Ukraine reportedly strikes Russian Novorossiysk port city, damages oil pipeline operator office]

2. Nga phản bác Tổng thống Trump: Chúng tôi là gấu thật, không phải hổ giấy

Hôm Thứ Tư, 24 Tháng Chín, Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết Mạc Tư Khoa đã dạy cho Ông Donald Trump một bài học về động vật học khi khẳng định rằng Nga là “một con gấu” chứ không phải “một con hổ giấy” trên trường địa chính trị.

“Nga không phải là hổ. Nga theo truyền thống được coi là gấu. Không có gấu giấy. Nga là một con gấu thực sự... Không có gì là giấy cả”, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov phát biểu trên Đài phát thanh RBC.

Quan chức Điện Cẩm Linh đã đáp trả những phát biểu công khai ủng hộ Ukraine của Tổng thống Trump, trong đó tổng thống Hoa Kỳ chế giễu việc Nga không thể giành chiến thắng nhanh chóng trong cuộc chiến và nói rằng Kyiv có thể lấy lại toàn bộ lãnh thổ từ lực lượng của Mạc Tư Khoa.

Sự thay đổi trong giọng điệu đã làm dấy lên câu hỏi trên toàn thế giới về việc liệu Tổng thống Trump có thay đổi quyết định về lập trường đối với cuộc chiến ở Ukraine hay không, sau nhiều tháng ve vãn nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin và không áp đặt lệnh trừng phạt lớn lên Mạc Tư Khoa như đã thổi phồng.

Mạc Tư Khoa đã bác bỏ lời chỉ trích của Tổng thống Trump, phản đối nhận xét của tổng thống Hoa Kỳ rằng “Putin và Nga đang gặp rắc rối lớn về kinh tế, và đây là lúc Ukraine phải hành động”.

Peskov cho biết mặc dù có “một số điểm căng thẳng” do lệnh trừng phạt của phương Tây sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine năm 2022, Nga “vẫn duy trì khả năng phục hồi và ổn định kinh tế vĩ mô”.

[Politico: Russia to Trump: We’re a real bear, not a paper tiger]

3. Von der Leyen về sự việc máy bay điều khiển từ xa ở phi trường: Đó chắc chắn là một khuôn mẫu

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết rằng Âu Châu đang phải đối mặt với “một loạt” mối đe dọa tại biên giới của mình, sau khi máy bay điều khiển từ xa làm gián đoạn hoạt động hàng không ở Đan Mạch và Na Uy qua đêm.

“Vừa nói chuyện với Thủ tướng Frederiksen về vụ máy bay điều khiển từ xa xâm nhập xung quanh phi trường Copenhagen”, von der Leyen cho biết.

“Trong khi các sự kiện vẫn đang được xác minh, rõ ràng chúng ta đang chứng kiến một mô hình tranh chấp dai dẳng tại biên giới. Cơ sở hạ tầng quan trọng của chúng ta đang gặp nguy hiểm. Và Âu Châu sẽ ứng phó với mối đe dọa này bằng sức mạnh và quyết tâm”, bà nói thêm.

Cả phi trường Copenhagen và Oslo đều đóng cửa vào khuya thứ Hai sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận của họ, buộc các chuyến bay phải chuyển hướng hoặc hủy bỏ và khiến hàng chục ngàn hành khách bị mắc kẹt.

Trước đó vào thứ Ba, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết bà “không thể loại trừ khả năng Nga” đứng sau vụ việc máy bay điều khiển từ xa xảy ra vào đêm thứ Hai.

“Những gì chúng ta chứng kiến đêm qua là cuộc tấn công nghiêm trọng nhất vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Đan Mạch cho đến nay”, bà nói với truyền thông Đan Mạch, đồng thời cho biết thêm rằng động cơ “rõ ràng” đằng sau vụ tấn công là “gây rối và tạo ra bất ổn. Gây lo ngại. Để xem bạn có thể đi xa đến đâu và thử thách giới hạn.”

Trong những tuần gần đây, Nga đã điều động máy bay điều khiển từ xa trên không phận Ba Lan và ba máy bay chiến đấu của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trong 12 phút trước khi máy bay phản lực NATO chuyển hướng chúng.

[Politico: Von der Leyen on airport drone incidents: It’s definitely a pattern]

4. Macron châm chọc tham vọng Nobel của Tổng thống Trump sau bài phát biểu tại Liên Hiệp Quốc

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Ba đã phản pháo lại Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc ông liên tục muốn giành giải Nobel Hòa bình, thách thức ông chấm dứt chiến tranh ở Gaza.

Và, một ngày sau khi chủ trì hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc về nhà nước Palestine, Tổng thống Macron đã chỉ trích lời khẳng định của Tổng thống Trump rằng việc công nhận nhà nước Palestine là “phần thưởng” cho Hamas.

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình BFMTV của Pháp, Tổng thống Pháp cho biết việc công nhận là một món quà cho Hamas là “hoàn toàn sai lầm”. Thay vào đó, ông kêu gọi Tổng thống Trump gây áp lực lên Israel nếu muốn nhận Giải Nobel Hòa bình.

“Tôi thấy một vị tổng thống Hoa Kỳ năng động, mong muốn hòa bình... người muốn nhận giải Nobel Hòa bình. Nhưng giải Nobel Hòa bình chỉ có thể đạt được nếu chấm dứt cuộc chiến này”, Tổng thống Macron nói.

“Chúng ta phải gây áp lực lên chính phủ Israel để họ… chấm dứt cuộc chiến này và giải cứu 48 con tin,” ông nói tiếp. “Điều đó hoàn toàn có thể, không có gì là định sẵn cả.”

Trong bài phát biểu của mình tại cuộc họp của Liên Hiệp Quốc vào thứ Ba trước đó, Tổng thống Trump đã lặp lại tuyên bố rằng ông đã “chấm dứt bảy cuộc chiến tranh không hồi kết” và mọi người đều nói rằng ông “nên nhận giải Nobel Hòa bình”.

Macron và Tổng thống Trump dường như đã bất đồng quan điểm trong cuộc họp thường niên của Liên Hiệp Quốc về Gaza và về tầm quan trọng của Liên Hiệp Quốc, nhưng họ đã có cuộc trao đổi thân thiện trực tiếp bên lề cuộc họp thường niên của Liên Hiệp Quốc.

“Tôi nghe nói Pháp đang làm tốt, và các bạn cũng vậy… ngoại trừ vấn đề thỉnh thoảng liên quan đến rượu vang,” ông nói, ám chỉ đến những bất đồng về thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Liên Hiệp Âu Châu. “Emmanuel thực sự đã giúp giải quyết một vài cuộc chiến, dàn xếp bảy cuộc chiến,” ông nói thêm.

Khi được hỏi về bình luận của Macron liên quan đến mong muốn nhận giải Nobel Hòa bình của Tổng thống Trump, Tổng thống Trump chỉ nói rằng mục đích “hoàn toàn” là chấm dứt chiến tranh ở Gaza và Ukraine.

Bình luận của tổng thống Pháp được đưa ra khi các nhà lãnh đạo Âu Châu ngày càng thất vọng với sự miễn cưỡng rõ ràng của Tổng thống Trump trong việc áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga vì cuộc xâm lược đang diễn ra ở Ukraine hoặc gây áp lực buộc Israel chấm dứt các hoạt động quân sự ở Dải Gaza.

Ngược lại, Macron đã khiến Hoa Kỳ và Israel tức giận khi thúc đẩy các nước phương Tây công nhận nhà nước Palestine tại cuộc họp thường niên của Liên Hiệp Quốc tuần này. Hôm thứ Hai, chính Macron đã công nhận nhà nước Palestine, sau khi Vương quốc Anh, Úc và Canada cũng có động thái tương tự.

Tổng thống Trump chỉ trích làn sóng này và ủng hộ việc công nhận đây là “phần thưởng cho những hành động tàn bạo khủng khiếp này, bao gồm cả ngày 7 tháng 10”.

Tổng thống Trump cũng cho biết ông “rất tích cực” trong việc tìm kiếm lệnh ngừng bắn ở Gaza, nhưng nhóm chiến binh Hamas đã “nhiều lần từ chối những lời đề nghị hợp lý để tạo ra hòa bình”.

Trong cuộc phỏng vấn sau bài phát biểu của Tổng thống Trump, Macron phản bác rằng việc công nhận một nhà nước Palestine là một cách để “cô lập” Hamas vì nó củng cố Chính quyền Palestine và khuyến khích họ thực hiện cải cách.

Trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Macron cũng đã mạnh mẽ bảo vệ Liên Hiệp Quốc như một thể chế giải quyết xung đột, một thông điệp hoàn toàn trái ngược với những lời công kích trước đó của Tổng thống Trump nhắm vào cơ quan toàn cầu này. Tổng thống Pháp nói rằng thế giới “hơn bao giờ hết” cần “tinh thần hợp tác” của Liên Hiệp Quốc.

“Chúng ta là Liên Hiệp Quốc, và chúng ta không được đầu hàng trước tinh thần thất bại vì thế giới đang ở trước mắt chúng ta”, ông nói.

Trước đó, Tổng thống Trump đã chỉ trích Liên Hiệp Quốc là một cơ quan không liên quan và không có khả năng giải quyết chiến tranh, thậm chí còn chỉ trích tổ chức này vì thang cuốn bị hỏng và máy nhắc chữ bị trục trặc.

[Politico: Macron needles Trump’s Nobel ambitions after UN address]

5. Lãnh tụ tối cao Iran đáp trả yêu sách hạt nhân của Hoa Kỳ

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã bác bỏ yêu sách của Hoa Kỳ về việc Tehran từ bỏ làm giàu uranium, nói rằng làm như vậy sẽ phá hủy “một thành tựu to lớn” và tuyên bố rằng người Iran sẽ từ chối và “tát” bất kỳ ai đề xuất điều đó.

Trong bài phát biểu trước toàn quốc, Khamenei cho biết: “Các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ về vấn đề hạt nhân và có lẽ cả những vấn đề khác đều đi vào ngõ cụt”.

Những bình luận của nhà lãnh đạo Iran cho thấy lập trường không thể thương lượng về chương trình hạt nhân của nước này, làm gia tăng căng thẳng với các cường quốc phương Tây, bao trùm Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York trong tháng này.

Iran phải đối mặt với các lệnh trừng phạt ngày càng tăng dưới thời chính quyền Tổng thống Trump, gây áp lực lên nền kinh tế nước này và có nguy cơ chịu thêm áp lực theo “cơ chế phục hồi” của Liên Hiệp Quốc, có khả năng cản trở tham vọng hạt nhân của nước này.

Bình luận của nhà lãnh đạo Iran được đưa ra sau đề xuất của Tổng thống Trump, trong đó ông cho biết đã đưa ra “cam kết hợp tác toàn diện để đổi lấy việc đình chỉ chương trình hạt nhân của Iran”.

Tổng thống phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào thứ Ba trước đó rằng Iran tiếp tục đe dọa các nước láng giềng và lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực.

Những phát biểu của Tổng thống Trump và Khamenei được đưa ra trong bối cảnh Iran đang đối mặt với bế tắc mới mặc dù đã tham gia các cuộc đàm phán hạt nhân trên nhiều mặt trận sau các cuộc tấn công bất ngờ của Israel và Hoa Kỳ vào các cơ sở hạt nhân của nước này, mà Israel đã thực hiện trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Tehran và Washington.

Tuy nhiên, nỗ lực ngoại giao mong manh này đã không thể giải quyết được các tranh chấp về làm giàu uranium, một mối quan ngại chung của các cường quốc phương Tây và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA, nhưng Iran đã bác bỏ. Yêu cầu “không làm giàu uranium” của Hoa Kỳ đã bị Iran bác bỏ.

“Các quốc gia tìm cách chế tạo vũ khí hạt nhân sẽ tăng mức làm giàu lên tới 90%. Vì chúng tôi không cần những loại vũ khí như vậy và đã quyết định không theo đuổi vũ khí hạt nhân, nên chúng tôi đã tăng mức làm giàu lên tới 60%”, Khamenei phát biểu hôm thứ Ba, tái khẳng định lập trường trước đó.

Bình luận về lời chỉ trích của Hoa Kỳ đối với chương trình hỏa tiễn của Iran, Khamenei cho biết, “có nghĩa là tay của Iran phải bị trói chặt đến mức nếu bị tấn công, họ thậm chí không thể đáp trả các căn cứ của Hoa Kỳ.”

Khamenei nhấn mạnh rằng “Phía Mỹ nói rằng Iran không được phép làm giàu uranium; điều này có nghĩa là gì? Nghĩa là họ đang nói rằng thành tựu vĩ đại mà đất nước chúng ta đã dày công xây dựng nên phải bị phá hủy! Đất nước Iran sẽ tát bất cứ ai đề xuất điều đó và từ chối chấp nhận.”

Đáp lại, Tổng thống Trump cho biết “Lập trường của tôi rất đơn giản. Nhà tài trợ khủng bố số một thế giới không bao giờ được phép sở hữu loại vũ khí nguy hiểm nhất.”

Iran cho biết họ sẽ duy trì trạng thái sẵn sàng quân sự và cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực sử dụng vũ lực nào cũng sẽ phải đối mặt với phản ứng dữ dội.

[Newsweek: Iran’s Supreme Leader Responds to US Nuclear Demands]

6. Thị trưởng Lviv cho biết ông phát hiện thiết bị nghe lén trong văn phòng sau các cuộc họp với các quan chức cao cấp của Ukraine

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Ukrainska Pravda được công bố hôm Thứ Tư, 24 Tháng Chín, Thị trưởng Lviv Andrii Sadovyi cho biết người ta đã tìm thấy một thiết bị nghe lén trong văn phòng của ông sau khi một số quan chức cao cấp của Ukraine và khách nước ngoài đến thăm.

Bình luận của ông được đưa ra vài ngày sau khi ông lần đầu tiết lộ vào ngày 17 tháng 9 rằng một thiết bị nghe lén đã được phát hiện bên trong một trong những chiếc điện thoại trên bàn làm việc của ông, cụ thể là ở đế sạc điện thoại, đồng thời cũng đóng vai trò là giá đỡ.

Andrii Sadovyi, 57 tuổi, đã giữ chức thị trưởng thành phố phía tây Lviv kể từ năm 2006 và đã được bầu vào vị trí này bốn lần.

Sadovyi cho biết điện thoại bắt đầu trục trặc và đã được gửi đi sửa chữa, tại đó thiết bị nghe lén được phát hiện. Thị trưởng cho biết ông hiếm khi sử dụng chiếc điện thoại đó, nhưng tin rằng thiết bị có thể đã ghi âm các cuộc trò chuyện trong văn phòng của ông.

Trong tháng qua, Sadovyi đã gặp Thủ tướng Yuliia Svyrydenko, Chủ tịch Quốc hội Ruslan Stefanchuk và một số du khách nước ngoài.

“Nếu những cuộc trò chuyện đó bị công khai thì chẳng hay ho gì. Tuy nhiên, thành thật mà nói, chúng tôi chẳng nói gì đặc biệt cả”, Sadovyi nói.

Theo thị trưởng, cho đến nay, vẫn chưa có ai xác nhận liệu có lệnh của tòa án cho phép nghe lén văn phòng của ông hay không.

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đang điều tra vụ án.

[Kyiv Independent: Lviv mayor says he found bug in office after meetings with top Ukrainian officials]

7. Nguồn tin tình báo cho biết Ukraine tấn công mạng nhà lãnh đạo lực lượng ủy nhiệm Crimea, phát hiện hồ sơ bắt cóc trẻ em

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Năm, 25 Tháng Chín, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã tấn công máy chủ của bọn cầm quyền ủy nhiệm Nga tại Crimea bị tạm chiếm, thu thập được hơn 100 terabyte dữ liệu mật.

Vụ tấn công mạng này được tường trình đã làm lộ thư từ chính thức của nhà lãnh đạo chính quyền xâm lược của Nga tại Crimea, Sergey Aksyonov, cũng như các tài liệu nội bộ và thông tin liên lạc giữa các bộ và cơ quan xâm lược.

Một trong những phát hiện quan trọng nhất là hồ sơ ghi chép chi tiết về vụ bắt cóc trẻ em Ukraine bất hợp pháp từ các khu vực bị tạm chiếm ở Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia.

Dữ liệu bao gồm danh sách trẻ vị thành niên được đưa đến Nga và Crimea bị tạm chiếm, bao gồm thông tin cá nhân, thông tin về người giám hộ và nơi cư trú hoặc học tập của trẻ.

Nguồn tin cho biết: “Thông tin này đã được chuyển đến các cơ quan thực thi pháp luật để điều tra tội ác chiến tranh liên quan đến vụ bắt cóc trẻ em Ukraine”.

Theo cơ sở dữ liệu chính thức của Ukraine về Trẻ em chiến tranh, 19.546 trẻ em Ukraine đã được xác nhận là bị trục xuất hoặc buộc phải di dời đến Nga, các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm tại Ukraine hoặc Belarus kể từ tháng 2 năm 2022. Chỉ có 1.605 trẻ được đưa trở về nhà.

Vụ tấn công mạng này cũng được tường trình đã tiết lộ danh sách quân nhân Nga, bao gồm dữ liệu cá nhân và thông tin về người thân, cũng như hồ sơ tù nhân, thương vong và các tài liệu bồi thường như “tiền trợ cấp tang lễ” và yêu cầu cấp đất ở Crimea.

Nguồn tin cho biết, các hồ sơ thư từ chính thức đã xác nhận tình trạng thiếu nhiên liệu và chất bôi trơn sau các cuộc tấn công của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu của Nga.

Gần đây, Ukraine đã đẩy mạnh chiến dịch chống lại cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, một nguồn thu chính tài trợ cho cuộc chiến của Mạc Tư Khoa, tấn công ít nhất 16 trong số 38 nhà máy lọc dầu của Nga.

Đây là vụ xâm nhập thành công thứ hai vào máy chủ của chính quyền xâm lược ở Crimea trong những tháng gần đây.

Sau vụ tấn công mạng trước đó vào tháng 7, Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB đã điều tra chính quyền của Aksyonov để tìm kiếm “kẻ phản bội” tiềm năng nhưng không tìm thấy gì, nguồn tin cho biết thêm.

[Kyiv Independent: Ukraine hacks Crimea proxy head, uncovers child abduction files, intelligence source says]

8. Đan Mạch, Na Uy đóng cửa các phi trường sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa — Thủ tướng Đan Mạch không loại trừ khả năng Nga can thiệp

Các phi trường ở Copenhagen và Oslo đã ngừng hoạt động trong nhiều giờ từ tối 22 tháng 9 sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa trong khu vực, buộc phải chuyển hướng các chuyến bay và làm gián đoạn việc đi lại của hàng ngàn hành khách.

“Sân bay Copenhagen hiện đang đóng cửa đối với các chuyến bay cất cánh và hạ cánh vì có hai đến ba máy bay điều khiển từ xa lớn hơn được phát hiện bay trong khu vực”, cảnh sát cho biết trong một tuyên bố đăng trên X vào khoảng 8:46 tối giờ địa phương.

Phát ngôn nhân xác nhận với Reuters rằng toàn bộ hoạt động giao thông tại phi trường lớn nhất Đan Mạch đã bị đình chỉ nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết. Ít nhất 15 chuyến bay đã được chuyển hướng đến các phi trường khác, theo trang web theo dõi chuyến bay FlightRadar24.

Ở nơi khác trong khu vực, hai công dân nước ngoài đã bị bắt tại Oslo vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa gần một địa điểm quân sự.

“Hai công dân nước ngoài đã bị bắt vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa trong khu vực cấm”, cảnh sát Oslo báo cáo lúc 9:10 tối giờ địa phương.

Sân bay Copenhagen đã mở cửa trở lại vào khoảng 0:30 sáng giờ địa phương sau gần bốn giờ đóng cửa. Tại phi trường Oslo của Na Uy, các chuyến bay cũng đã được nối lại sau khoảng bốn giờ không phận bị hạn chế.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết vụ việc này phải được xem xét trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng gần đây vào các phi trường Âu Châu và các cuộc xâm nhập trên không của Nga vào lãnh thổ NATO.

Nhiều thành viên NATO Âu Châu đang lo lắng sau vụ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận gần đây ở Ba Lan và Rumani và máy bay chiến đấu ở Estonia.

Khi được hỏi liệu Copenhagen có nghi ngờ Nga có liên quan đến vụ việc mới nhất hay không, Frederiksen cho biết không thể loại trừ khả năng này.

“Tôi không thể loại trừ khả năng đó là Nga. Chúng tôi đã thấy máy bay điều khiển từ xa trên bầu trời Ba Lan mà lẽ ra không nên có ở đó. Chúng tôi đã thấy hoạt động ở Rumani. Chúng tôi đã thấy các vụ vi phạm không phận Estonia”, Frederiksen nói.

“Do đó, tôi chỉ có thể nói rằng, theo quan điểm của tôi, đây là một cuộc tấn công nghiêm trọng vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Đan Mạch.”

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov bác bỏ những cáo buộc về sự liên quan của Nga là “vô căn cứ”.

Loại máy bay điều khiển từ xa bị phát hiện không được tiết lộ. Phó thanh tra cảnh sát Copenhagen phát biểu tại một cuộc họp báo rằng cảnh sát Đan Mạch sẽ làm việc với chính quyền Na Uy để xác định xem hai vụ việc này có liên quan đến nhau hay không.

“Chúng tôi đã kết luận rằng đây là người mà chúng tôi gọi là một kẻ điều hành có năng lực”, Cảnh sát trưởng Đan Mạch Jens Jespersen phát biểu với các nhà báo vào ngày 23 tháng 9. “Đó là một diễn viên có đủ năng lực, ý chí và công cụ để thể hiện theo cách này”.

Hãng thông tấn Thụy Điển Sydsvenskeren đưa tin rằng một số chuyến bay đã phải chuyển hướng đến Malmo, một thành phố ở miền nam Thụy Điển, nằm ở phía đông Copenhagen, bên kia eo biển Oresund ngăn cách hai quốc gia.

Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển đều là thành viên NATO và là đồng minh trung thành của Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022.

[Politico: Denmark, Norway close airports after drone sightings — Danish PM doesn't rule out Russian involvement]

9. Máy bay của Bộ trưởng Quốc phòng Tây Ban Nha bị nhiễu GPS gần vùng đất Kaliningrad của Nga

Reuters đưa tin, trích lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha, một máy bay quân sự của Tây Ban Nha chở Bộ trưởng Quốc phòng Margarita Robles đã bị nhiễu tín hiệu GPS vào ngày 24 tháng 9 khi đang bay gần vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga.

Chiếc máy bay A330 đang trên đường tới căn cứ không quân Siauliai của Lithuania, được tường trình cũng chở theo người thân của các quân nhân không quân Tây Ban Nha được điều động trong nhiệm vụ tuần tra trên không của NATO.

Nhiệm vụ này được điều động vào đầu tháng này sau vụ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập Ba Lan vào ngày 10 tháng 9, một trong số nhiều vụ vi phạm không phận NATO trong những tuần gần đây.

Vùng đất Kaliningrad của Nga là vùng lãnh thổ được bảo vệ nghiêm ngặt nằm giữa Ba Lan và Lithuania - đồng minh NATO của Tây Ban Nha - và Biển Baltic.

Những trường hợp như thế này “chắc hẳn là thường xuyên xảy ra trên tuyến bay này và cả với các chuyến bay thương mại. Không phải vì đó là máy bay của chúng tôi”, phát ngôn nhân Bộ Giao thông Vận tải nói với Reuters, đồng thời cho biết thêm rằng máy bay không bị ảnh hưởng nhờ hệ thống mã hóa.

Vụ việc xảy ra vài tuần sau khi máy bay của Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cũng bị nhiễu GPS khi đang cố gắng hạ cánh xuống Bulgaria. Chính quyền Bulgaria cho biết họ nghi ngờ có sự can thiệp của Nga.

“Trong mọi trường hợp, họ sẽ không phá vỡ ý chí của Tây Ban Nha hay bất kỳ quốc gia nào trong liên minh Đại Tây Dương để tiếp tục làm việc vì hòa bình và cùng tồn tại trong hòa bình”, Robles phát biểu trong cuộc họp báo với người đồng cấp Lithuania, Dovile Sakaliene, sau khi đến nơi.

Sakaliene cho biết thêm rằng nhiều máy bay dân dụng cũng đã gặp phải tình trạng nhiễu loạn tương tự trong những tuần qua.

Các nước Baltic từ lâu đã cảnh báo về hoạt động gây nhiễu GPS và các hoạt động lai ghép trong khu vực, liên kết chúng với Nga.

Những tuần gần đây chứng kiến căng thẳng bùng phát giữa Mạc Tư Khoa và NATO sau khi máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan và Rumani, và ba máy bay chiến đấu MiG-31 bay vào Estonia.

[Politico: Spanish defense minister's plane hit by GPS disturbance near Russia's Kaliningrad exclave]

10. Trong khi Tổng thống Trump gặp Tổng thống Zelenskiy, Nga đã phát động cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào Zaporizhzhia, khiến 1 người thiệt mạng và 15 người bị thương

Thống đốc tỉnh Zaporizhzhia Ivan Fedorov cho biết Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào thành phố Zaporizhzhia ở phía nam vào ngày 23 tháng 9, khiến một người thiệt mạng và ít nhất 15 người khác bị thương.

Vụ tấn công xảy ra vào thời điểm diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 80 tại New York.

Hiện chưa có thông tin chính thức về mức độ thiệt hại hoặc tình trạng của các nạn nhân bị thương.

Tổng thống Trump trước đây đã bày tỏ sự thất vọng với Putin vì liên tục tấn công các thành phố của Ukraine trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra.

Sau vụ tấn công, Nga đã phát động một làn sóng tấn công khác vào thành phố bằng hỏa tiễn.

Các cuộc không kích diễn ra sau khi máy bay Nga ném bom Zaporizhzhia vào đêm qua, khiến một người thiệt mạng.

Tỉnh Zaporizhzhia ở đông nam Ukraine có chung đường biên giới với Dnipropetrovsk về phía bắc, Donetsk về phía đông và Kherson về phía nam. Khu vực này cũng là nơi đặt Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Âu Châu, hiện vẫn đang nằm dưới sự xâm lược của Nga.

Quân đội Nga vẫn tiếp tục tấn công các thành phố tiền tuyến ở miền nam và miền đông Ukraine khi cuộc chiến đã bước sang năm thứ ba.

Sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy, Tổng thống Trump dường như đã đánh dấu sự đảo ngược hoàn toàn trong chính sách của chính quyền ông và những bình luận trước đây của Tổng thống Trump đối với các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm của Ukraine, cho thấy rằng “Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, đang ở vị thế có thể chiến đấu và GIÀNH LẠI toàn bộ Ukraine trở lại hình thái ban đầu”.

“ Với thời gian, sự kiên nhẫn và sự hỗ trợ tài chính của Âu Châu, đặc biệt là NATO, thì biên giới ban đầu nơi cuộc chiến này bắt đầu, là một lựa chọn khả thi”, Tổng thống Trump nói, đồng thời nói thêm rằng Nga đã tiến hành cuộc chiến của mình “một cách vô định trong ba năm rưỡi”.

Sau cuộc họp, Tổng thống Zelenskiy đã phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, kêu gọi các thành viên của Liên minh thiện chí hỗ trợ Ukraine bắn hạ hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga bay qua không phận Ukraine.

“Nếu chúng ta có thể củng cố bầu trời bằng một hệ thống chung để vô hiệu hóa hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga, điều đó sẽ buộc Nga phải ngừng tấn công từ trên không”, Tổng thống Zelenskiy nói. “Bởi vì mọi thứ đều có thể bị vô hiệu hóa, và do đó Putin sẽ buộc phải ngồi đây, hoặc ở một nơi đáng kính trọng khác, và tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn trên mặt đất.”

“Nếu không có chiến tranh trên bầu trời, Nga không thể tiếp tục chiến đấu trên mặt đất”, Tổng thống Zelenskiy nói tiếp, đồng thời cho biết ông đã trao đổi với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng như các nhà lãnh đạo Âu Châu khác về vấn đề này.

[Kyiv Independent: While Trump met Zelensky, Russia launched drone attack on Zaporizhzhia, killing 1, wounding 15]

11. Nên cảm ơn ai vì sự thay đổi thái độ của Tổng thống Trump đối với Ukraine? Von der Leyen, tất nhiên

Ủy ban Âu Châu khen ngợi kỹ năng ngoại giao cá nhân của Ursula von der Leyen vì sự thay đổi rõ ràng của Ông Donald Trump về vấn đề hỗ trợ Ukraine.

Ủy ban lưu ý rằng việc Tổng thống Hoa Kỳ đề cập đến vấn đề này “không phải ngẫu nhiên”. “Nó diễn ra là nhờ Chủ tịch von der Leyen.”

Vào thứ Ba, tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York, Tổng thống Trump đã khiến các quan chức bất ngờ khi đưa ra tuyên bố ủng hộ Ukraine nhất từ trước đến nay - một lời khẳng định táo bạo rằng Kyiv không chỉ có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Nga mà còn có thể lấy lại từng tấc lãnh thổ đã mất.

Theo ban điều hành Liên Hiệp Âu Châu, trong khi thừa nhận nhiều nhà lãnh đạo Âu Châu đã không ngừng nỗ lực thúc đẩy một mặt trận toàn cầu thống nhất, mối quan hệ đặc biệt giữa nhà lãnh đạo Ủy ban với Tổng thống Trump đã thay đổi cuộc chơi.

“Hôm qua, chúng tôi đã chứng kiến cuộc gặp giữa Chủ tịch von der Leyen và Tổng thống Trump, mà chúng tôi cho là cực kỳ tích cực,” Gill nói. “Điều thực sự quan trọng cần nhấn mạnh là chúng tôi hoan nghênh sự hợp tác với Hoa Kỳ hiện nay rất mạnh mẽ và có ý nghĩa trong các nỗ lực phối hợp nhằm chấm dứt hành vi xâm lược của Nga.”

Tổng thống Trump tuyên bố vào cuối ngày thứ Ba trên nền tảng Truth Social của mình: “Tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình dạng ban đầu của nó.”

Mối quan hệ cá nhân giữa von der Leyen và Tổng thống Trump đã sâu sắc hơn đáng kể kể từ hội nghị thượng đỉnh vào tháng 7 tại Scotland, nơi họ đã đạt được một thỏa thuận thương mại không cân bằng.

Theo Brussels Playbook đưa tin hôm thứ Tư, theo một quan chức Liên Hiệp Âu Châu, hai bên hiện thường xuyên liên lạc qua điện thoại, với các cuộc trò chuyện gần đây tập trung vào vòng trừng phạt mới nhất nhắm vào Nga - bao gồm các biện pháp liên quan đến Trung Quốc, điều đã thu hút sự chú ý của Tổng thống Trump.

Chi tiết về các cuộc đàm phán tại New York vẫn được giữ kín. “Chúng tôi đã nêu ra những ưu tiên và mối quan ngại của mình”, Gill nói với các phóng viên khi được hỏi.

Quan điểm của Liên Hiệp Âu Châu về Ukraine vẫn là lời kêu gọi rõ ràng về việc chấm dứt chiến tranh, tôn trọng chủ quyền của Ukraine và yêu cầu Nga chấm dứt hành vi xâm lược ngay lập tức.

[Politico: Who to thank for Trump’s Ukraine U-turn? Von der Leyen, of course, says Commission]

12. Ngoại trưởng Nga Lavrov đến New York để tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, truyền thông nhà nước đưa tin

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã đến New York để tham dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đang diễn ra, truyền thông nhà nước Nga đưa tin vào sáng sớm ngày 24 tháng 9.

Các nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, đã đến tham dự hội nghị thượng đỉnh thường niên của Liên Hiệp Quốc kéo dài một tuần vào ngày 22 tháng 9. Putin không tham dự.

Theo lịch trình trong ngày của Rubio, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio sẽ gặp Lavrov bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào ngày 24 tháng 9.

Hoa Kỳ đã tăng cường nỗ lực làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine trong những tháng gần đây, nhưng không thành công. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gặp Putin tại Alaska vào ngày 15 tháng 8, nhưng kể từ đó đã bày tỏ sự bất bình với nhà lãnh đạo Nga vì không hợp tác trong các nỗ lực chấm dứt chiến tranh.

Chuyến bay của Lavrov từ Mạc Tư Khoa tới New York mất gần 12 giờ vì máy bay tránh bay qua các quốc gia khác trước khi đến Hoa Kỳ, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.

Các đồng minh của Ukraine đã cấm máy bay Nga sử dụng không phận của họ. Canada và các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu đã cấm máy bay Nga bay qua lãnh thổ của họ để đáp trả cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Lần đầu tiên Mạc Tư Khoa tuyên bố vào ngày 19 tháng 9 rằng Lavrov sẽ gặp Rubio bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, nhưng chưa ấn định ngày cụ thể.

Tổng thống Zelenskiy và Tổng thống Trump đã gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh toàn cầu vào ngày 23 tháng 9.

Trước đó, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã kêu gọi Ukraine nhượng bộ Nga, nhưng sau cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy, ông đã ám chỉ rằng Ukraine có thể trả lại toàn bộ lãnh thổ của mình vì Mạc Tư Khoa từ chối ngừng giao tranh.

“ Sau khi tìm hiểu và hiểu đầy đủ về tình hình quân sự và kinh tế của Ukraine/Nga và sau khi chứng kiến những khó khăn về kinh tế mà tình hình này gây ra cho Nga, tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình thái ban đầu”, Tổng thống Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình sau đó.

Cùng ngày, Tổng thống Zelenskiy nói với các phóng viên rằng Tổng thống Trump hiện tin tưởng Kyiv hơn sau hành vi không trung thực của Putin.

“Dần dần, Tổng thống Trump nhận ra rằng Putin chỉ đơn giản là chia sẻ một số thông tin không đúng sự thật trên chiến trường. Giờ đây, ông ấy tin tưởng tôi hơn rất nhiều vì những thông tin tình báo của tôi, mà chúng tôi chia sẻ với các đối tác”, Tổng thống Zelenskiy phát biểu tại một cuộc họp báo.

[Kyiv Independent: Russian Foreign Minister Lavrov arrives in New York for UN General Assembly, state media reports]

 

1. Không quân Ukraine cho biết đã bắn hạ máy bay ném bom Su-34 của Nga trên vùng Zaporizhzhia

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv chiều Thứ Năm, 25 Tháng Chín, Phát ngôn nhân của lực lượng không quân Ukraine, Đại Tá Yurii Ihnat, cho biết Lực lượng không quân Ukraine đã bắn hạ một máy bay chiến đấu Su-34 của Nga tại tỉnh Zaporizhzhia vào sáng sớm ngày 25 tháng 9.

Không quân cho biết máy bay phản lực Su-34 bị bắn rơi vào khoảng 4 giờ sáng giờ địa phương tại khu vực Zaporizhzhia thuộc tiền tuyến. Chiếc máy bay chiến đấu được tường trình đang tấn công thành phố Zaporizhzhia bằng bom dẫn đường vào thời điểm xảy ra vụ tấn công.

Theo các blogger quân sự Nga, phi công Nga đã nổ tung theo chiếc máy bay vì phản ứng không kịp, không đủ thời gian để phóng ra ngoài.

Sukhoi Su-34 được NATO gọi là Fullback là máy bay tấn công tầm xa hai chỗ ngồi, được phát triển từ máy bay chiến đấu Su-27, mà NATO gọi là Flanker, vào năm 1990. Tuy nhiên, những khó khăn về tài chính và kỹ thuật đã trì hoãn việc đưa vào sử dụng cho đến năm 2014.

Vào giữa tháng 9, Nga đã nhận được một lô máy bay chiến đấu-ném bom Su-34 mới từ Tập đoàn Máy bay Thống nhất, gọi tắt là UAC, một công ty con của tập đoàn vũ khí nhà nước Rostec.

UAC không tiết lộ số lượng máy bay đã được giao, nhưng hãng tin quốc phòng Militarnyi đã xác định được ít nhất hai máy bay, lưu ý rằng đây là lần giao hàng thứ tư trong năm nay sau các đợt trước đó vào tháng 4, tháng 7 và tháng 8.

Giám đốc điều hành UAC, Vadim Badekha, tuyên bố rằng tháng 9 đánh dấu số lượng máy bay được giao kỷ lục, nhờ vào những cải thiện về nhân sự và sản lượng.

Một báo cáo hồi tháng 7 dựa trên các mảnh vỡ từ Ukraine cho thấy Su-34 phụ thuộc rất nhiều vào các phụ tùng nước ngoài, với 221 thành phần được xác định từ 59 công ty tại tám quốc gia, chủ yếu ở Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia Liên Hiệp Âu Châu.

Cơ quan tình báo HUR của Ukraine đã công bố danh sách các phụ tùng được tìm thấy bên trong bom dẫn đường D-30SN của Nga - nhiều trong số đó có nguồn gốc nước ngoài.

Máy bay Su-34 thường xuyên là mục tiêu của Ukraine do vai trò của chúng trong các phi vụ ném bom. Vào tháng 7, bốn chiếc được tường trình đã bị loại khỏi vòng chiến đấu trên đường băng ở Volgograd trong một chiến dịch đặc biệt, trong khi một chiếc khác bị rơi trong chuyến bay huấn luyện từ phi trường Savasleyka ở vùng Nizhny Novgorod sau khi bánh đáp bị hỏng.

Một số lượng không xác định máy bay Su-34 cũng bị hư hại trong một chiến dịch khác vào tháng 6.

Theo các cuộc điều tra nguồn mở được Slashgear trích dẫn vào giữa tháng 6, Nga đã mất 38 trong số 163 máy bay Su-34 kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

Các cuộc tấn công trên không của Nga vào Ukraine đã tăng mạnh vào mùa xuân và mùa hè năm 2025 và dự kiến sẽ tăng cường vào những tháng lạnh giá với các cuộc tấn công mới vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Kyiv.

[Kyiv Independent: Ukraine shoots down Russian Su-34 bomber over Zaporizhzhia Oblast, Air Force says]

2. Quân đội Nga hạ sát một gia đình, dùng con gái vị thành niên làm lá chắn sống ở miền Đông Ukraine

Quân đoàn số 3 của Ukraine đưa tin vào ngày 25 tháng 9 rằng lực lượng Nga đã bắt một bé gái vị thành niên làm con tin để sử dụng làm lá chắn sống sau khi sát hại cha mẹ em tại một thị trấn tiền tuyến ở miền đông Ukraine.

Những người dân thường đã thiệt mạng trong khu vực do Quân đoàn số 3 quản lý, tại làng Shandryholove ở Tỉnh Donetsk.

Chính quyền Ukraine đã ghi nhận một số vụ quân đội Nga sát hại dân thường ở các khu vực tiền tuyến kể từ khi cuộc chiến toàn diện nổ ra vào năm 2022, một phần của mô hình lạm dụng và đàn áp rộng hơn.

Đơn vị quân đội này cho biết: “Nga đang sử dụng cô gái bị bắt làm lá chắn sống cho đơn vị của mình đang tiến vào khu vực Lyman”.

Ngay trước cuộc tấn công vào thị trấn, một chỉ huy người Nga có mật danh “Bali” được tường trình đã ra lệnh cho quân lính của mình “giết tất cả mọi người một cách bừa bãi”, bao gồm cả dân thường, “trừ trẻ em”.

Một đoạn video do Quân đoàn 3 công bố cho thấy cảnh quay trên không về quân đội Nga bắt giữ cô gái làm con tin và bao gồm cả đoạn ghi âm lệnh của chỉ huy Nga bị chặn.

Một đơn vị Nga đã đột nhập vào một ngôi nhà, giết chết cha mẹ cô bé trước khi bắt cóc cô bé. Sau đó, cô bé bị bắt làm con tin để ngăn quân đội Ukraine nổ súng trong trận chiến đang diễn ra.

Tuyên bố viết: “Tất cả các cuộc nghe lén qua radio đều xác nhận rằng hành động của Nga đã được lên kế hoạch từ trước”.

Việc giết hại thường dân và sử dụng họ làm lá chắn sống cấu thành tội ác chiến tranh theo Công ước Geneva.

Nga bị cáo buộc lạm dụng, tra tấn và hành quyết không qua xét xử đối với tù binh chiến tranh, gọi tắt là POW và thường dân Ukraine trong cuộc xâm lược toàn diện.

Trẻ em cũng nằm trong số nạn nhân của cuộc xâm lược của Nga. Liên Hiệp Quốc ghi nhận hơn 2.000 trẻ em thiệt mạng trong cuộc chiến tranh toàn diện, mặc dù con số thực tế có thể cao hơn nhiều, vì Mạc Tư Khoa không cho phép giám sát độc lập một số khu vực bị chiến tranh tàn phá nặng nề nhất.

UNICEF, cơ quan bảo vệ quyền trẻ em của Liên Hiệp Quốc, cho biết vào tháng 2 rằng cứ năm trẻ em ở Ukraine thì có một trẻ báo cáo đã mất đi người thân hoặc bạn bè kể từ khi cuộc chiến tranh toàn diện bắt đầu.

[Kyiv Independent: Russian troops shoot family, use underage daughter as human shield in eastern Ukraine, military says]

3. Von der Leyen cho biết việc bắn hạ máy bay phản lực của Nga ‘đang được cân nhắc’

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết phương án bắn hạ máy bay chiến đấu xâm phạm không phận NATO “đang được cân nhắc”.

Bình luận của Von der Leyen được đưa ra sau nhiều cuộc xâm nhập của Nga vào các nước NATO trong tháng này, bao gồm cả Ba Lan, Rumani và Estonia, khiến toàn châu lục này phải trong tình trạng báo động cao.

“Quan điểm của tôi là chúng ta phải bảo vệ từng centimet vuông lãnh thổ”, bà von der Leyen nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN. “Điều đó có nghĩa là nếu có sự xâm phạm không phận, sau khi đã cảnh báo, sau khi đã rất rõ ràng, thì tất nhiên khả năng bắn hạ một máy bay chiến đấu xâm phạm không phận của chúng ta là điều có thể xảy ra.”

Bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông tin rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga trên không phận của họ.

Ngay sau đó, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski đã trả lời đoạn clip ghi lại câu trả lời của Tổng thống Trump cho câu hỏi của phóng viên về vấn đề này bằng cách nói “Rõ rồi”.

Phát biểu trên đài phát thanh Anh LBC vào thứ Tư, Sikorski giải thích thêm: “Quân đội có nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ của mình, kể cả trên không, và chúng tôi sẽ làm những gì cần thiết.”

Tuy nhiên, ông cho biết, phản ứng mà ông mong muốn là “chúng ta nên chặn máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn hành trình trên lãnh thổ Ukraine trước khi chúng đe dọa gây thiệt hại về người và tài sản trên lãnh thổ NATO”.

Sự can thiệp của Nga vào Âu Châu không phải là điều mới mẻ, và không chỉ giới hạn ở các cuộc xâm nhập trên không. Mạc Tư Khoa đã tăng cường các hoạt động gián điệp, tấn công mạng và can thiệp bầu cử ở các nước Âu Châu kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine.

“Nga đang thử nghiệm trên mọi lĩnh vực”, bà von der Leyen nói với CNN. “Ý tôi là, đó là một cuộc chiến tranh hỗn hợp mà chúng ta đã trải qua trong nhiều, rất nhiều năm qua, khi Nga dẫn đầu chống lại các nền dân chủ của Liên minh Âu Châu và các nước khác. Và do đó, chúng ta sẽ phản công trên mọi lĩnh vực. Và như tôi đã nói, đó là quyết định của NATO, nhưng tôi xin nói rõ: Các người không được phép động vào lãnh thổ của chúng tôi.”

Von der Leyen không có quyền chỉ đạo hành động quân sự của các nước Liên Hiệp Âu Châu, nhưng với tư cách là nhà lãnh đạo nhánh hành pháp của khối, ý kiến của bà về vấn đề này có ảnh hưởng rất lớn.

[Politico: Shooting down Russian jets ‘on the table,’ von der Leyen says]

4. ‘Chúng cháy dữ dội’ — Ukraine phá hủy 2 máy bay vận tải An-26 và các trạm radar của Nga tại Crimea bị chiếm đóng, HUR cho biết

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv chiều Thứ Năm, 25 Tháng Chín, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR, đã phá hủy hai máy bay vận tải An-26 và hai trạm radar của Nga trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Crimea vào sáng Thứ Năm, 25 Tháng Chín.

Cuộc tấn công này là một phần trong nỗ lực đang diễn ra nhằm phá hủy các tài sản có giá trị cao của Nga trên bán đảo, HUR cho biết.

Theo hãng tin này, lực lượng đặc nhiệm của họ đã đốt cháy 2 máy bay và phá hủy một hệ thống radar giám sát mặt đất của Nga cùng với trạm radar ven biển MR-10M1 Mys M1.

An-26, máy bay cánh quạt hai động cơ thời Liên Xô, được sử dụng rộng rãi cho các chuyến bay vận tải tầm ngắn và tầm trung, có khả năng chở tới 40 binh sĩ hoặc 5,5 tấn hàng hóa.

Trạm radar này là một hệ thống phòng thủ bờ biển, cung cấp cảnh báo sớm và theo dõi các mục tiêu trên biển.

Crimea bị Nga tạm chiếm vẫn là mục tiêu chính của các cuộc không kích của Ukraine, với các hoạt động tăng cường trong những tuần gần đây nhằm vào các sân bay, trạm radar và các cơ sở hạ tầng quân sự khác trên bán đảo.

HUR đưa tin vào ngày 21 tháng 9 đã phá hủy ba trực thăng Mi-8 của Nga và một trạm radar ở Crimea.

Chỉ một ngày sau, lực lượng Ukraine đã tấn công hai thủy phi cơ Be-12 Chayka.

[Kyiv Independent: 'How well they burn' — Ukraine destroys 2 Russian An-26 transport aircraft, radar stations in occupied Crimea, HUR says]

5. Nguồn tin SBU cho biết Ukraine tấn công nhà máy dầu của Nga ở Bashkortostan lần thứ hai trong một tuần

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Năm, 25 Tháng Chín, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết máy bay điều khiển từ xa của Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU một lần nữa tấn công nhà máy hóa dầu Gazprom Neftekhim Salavat tại Cộng hòa Bashkortostan của Nga.

Đại Úy Yusov biết một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại nhà máy sau nhiều cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa. Chính quyền địa phương cũng đã xác nhận vụ tấn công.

Radiy Khabirov, nhà lãnh đạo Cộng hòa Bashkortostan, cho biết trên kênh Telegram của mình: “Tất cả các dịch vụ khẩn cấp đang làm việc tại hiện trường và nỗ lực dập tắt đám cháy đang được tiến hành”.

Ông Khabirov cho biết thêm, mức độ thiệt hại đang được đánh giá mà không đề cập đến số thương vong có thể xảy ra.

Nhà máy Gazprom Neftekhim Salavat là một trong những nhà máy lọc dầu và hóa dầu lớn nhất của Nga, sản xuất 150 loại sản phẩm khác nhau, bao gồm xăng và dầu diesel. Nhà máy nằm cách tiền tuyến Ukraine khoảng 1.300 km (800 dặm).

cơ sở này trước đó đã bị máy bay điều khiển từ xa tầm xa của SBU tấn công vào ngày 18 tháng 9, gây ra “vụ nổ lớn” ở trung tâm cơ sở.

Hãng tin độc lập Astra đã công bố đoạn phim cho thấy một cột khói đen bốc lên ở khu vực nhà máy, lưu ý rằng người dân địa phương đã báo cáo “những tiếng động lớn”.

Lực lượng Ukraine đã tăng cường tấn công vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga trong năm qua, buộc phải ngừng hoạt động và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhiên liệu trên toàn quốc. Kyiv coi các nhà máy lọc dầu và hóa dầu của Nga là mục tiêu quân sự hợp lệ vì chúng giúp tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Mạc Tư Khoa.

[Kyiv Independent: Ukraine strikes Russian oil plant in Bashkortostan for second time in a week, SBU source says]

6. Liên Hiệp Âu Châu và Nga trên lá phiếu trong cuộc bầu cử mang tính sống còn của Moldova

Phong trào ủng hộ Âu Châu của Moldova đang phải đối mặt với thử thách khó khăn nhất vào Chúa Nhật này.

Đảng Hành động và Đoàn kết ủng hộ Âu Châu của Tổng thống Maia Sandu đang bảo vệ thế đa số trong quốc hội trong cuộc bầu cử quan trọng sẽ quyết định liệu đất nước có tiếp tục đi đúng hướng để gia nhập Liên Hiệp Âu Châu hay sẽ quay trở lại quỹ đạo của Vladimir Putin trong bối cảnh có những cáo buộc về sự can thiệp to lớn của Nga.

Nếu PAS không thể giữ vững vị trí như các cuộc thăm dò hiện tại cho thấy, đảng này có thể gặp khó khăn trong việc thành lập liên minh cầm quyền, mở đường cho các lực lượng hoài nghi Âu Châu và thân Nga nắm quyền kiểm soát ở Chișinău.

Để thay đổi kết quả, Điện Cẩm Linh sẽ không từ bất cứ thủ đoạn nào - thậm chí chi hàng trăm triệu euro để mua phiếu bầu quan trọng, Sandu cảnh báo trong tuần này.

Nicu Popescu, cựu Ngoại trưởng hiện đang tranh cử trong danh sách PAS, chia sẻ với POLITICO rằng đây là thời điểm quan trọng đối với Moldova, quan trọng hơn bất kỳ thời điểm nào trong 35 năm qua kể từ khi giành được độc lập từ Liên Xô.

“Điều đang bị đe dọa không chỉ là sự hội nhập Âu Châu của Moldova. Mà phần lớn là sự tự do và nền độc lập của Moldova”, ông nói.

Kể từ khi Sandu và đảng của bà tận dụng làn sóng lạc quan để giành chiến thắng quyết định vào năm 2020 và 2021, sự ủng hộ đã bị xói mòn, chủ yếu là do tác động kinh tế bất lợi từ cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine, sau đó lại tiếp tục do các chiến dịch thông tin sai lệch không ngừng của Mạc Tư Khoa.

“Tất nhiên, luôn có khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế. Moldova cũng gặp phải những khó khăn tương tự như những nơi khác — lạm phát, sức mua, chi phí năng lượng,” Popescu nói.

Ông Valeriu Pașa, nhà lãnh đạo tổ chức tư vấn WatchDog.MD có trụ sở tại Moldova, cho biết PAS cũng đã không thực hiện được các cam kết chống tham nhũng và cải cách tư pháp, và gặp khó khăn trong việc kết nối với cử tri. “Đối phương lớn nhất của PAS hiện nay chính là PAS”, ông nói, “bởi vì họ đang mắc phải mọi sai lầm có thể.”

Vì PAS là lực lượng ủng hộ Âu Châu lớn duy nhất của đất nước, những khó khăn của đảng này cũng đặt tương lai Liên Hiệp Âu Châu của Moldova vào tình thế nguy hiểm. Mùa thu năm ngoái, Sandu đã giành chiến thắng sít sao trong cuộc trưng cầu dân ý về tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu — sau đó tái đắc cử tổng thống với khoảng 55% số phiếu bầu.

Năm nay, Khối Yêu nước thân Nga do cựu Tổng thống Igor Dodon lãnh đạo đang sắp sửa vượt qua PAS và đặt mục tiêu thành lập chính phủ tiếp theo, và chung cuộc là nắm trong tay quyền phủ quyết các cải cách cần thiết cho quá trình hội nhập Liên Hiệp Âu Châu.

Khối cử tri chưa quyết định của Moldova rất lớn và việc Nga mua phiếu bầu có thể làm thay đổi cục diện vào Chúa Nhật. Nếu PAS không giành được đa số, là điều ngày càng có khả năng xảy ra, thì các chuyên gia dự đoán đảng này sẽ mất đi những đối tác liên minh đáng tin cậy — và nút chai sâm panh sẽ bật tung trong tay Điện Cẩm Linh.

Hai đảng nhỏ hơn đang lơ lửng quanh ngưỡng quốc hội trong các cuộc thăm dò dư luận là những ứng cử viên sáng giá cho cuộc bầu cử này.

Khối Thay thế tự định vị mình là một lựa chọn khác biệt so với Sandu đối với những cử tri ủng hộ Âu Châu và trung lập về địa chính trị. Tuy nhiên, với các nhà lãnh đạo gắn bó với các đảng thân Nga, đây là một “đảng tham nhũng cổ điển” cuối cùng sẽ đứng về phía Khối Yêu nước, Pașa dự đoán.

Đảng của chúng ta của Renato Usatîi có thể trở thành người quyết định thực sự trong quốc hội mới.

Usatîi, một doanh nhân từng làm giàu ở Nga và từng giúp Sandu giành chiến thắng năm 2020, đã quen với việc đứng về cả hai phía trong chính trường Moldova. Đảng của ông là đảng duy nhất có thể chống đỡ cho PAS — nhưng ông cũng có thể dễ dàng hợp tác với các lực lượng thân Nga.

Pașa cho biết: “Thực ra bạn không bao giờ biết anh ta sẽ làm gì”.

Vào cuối tháng 8, các nhân vật có thế lực ở Âu Châu đã đổ về Chișinău để kêu gọi cử tri ủng hộ chính phủ thân Liên Hiệp Âu Châu của nước họ. Sandu cho biết hôm thứ Hai rằng Mạc Tư Khoa đã huy động một khoản tiền khổng lồ — không chỉ để thuyết phục mà còn để mua chuộc cử tri.

Victoria Olari, một nhà nghiên cứu Moldova tại Hội đồng Đại Tây Dương, chia sẻ với POLITICO: “Điều khiến Moldova khác biệt so với các quốc gia khác bị Nga nhắm tới là sự can thiệp công khai như thế nào — họ không còn bận tâm che giấu điều đó nữa”.

Có những chiến dịch thông tin sai lệch thường thấy, lan truyền qua các trang web tin tức giả mạo, mạng lưới troll và deepfake do trí tuệ nhân tạo tạo ra. Sandu là mục tiêu hàng đầu, bị cáo buộc đủ mọi tội danh, từ buôn bán trẻ em tị nạn Ukraine đến mua tinh trùng của Brad Pitt.

Theo Olari, Mạc Tư Khoa cũng dựa vào các nhà thờ Chính thống giáo và tổ chức các cuộc biểu tình chống chính phủ để tác động đến cử tri.

Nhưng Nga còn đi xa hơn nữa, đổ tiền vào mua phiếu bầu quy mô lớn. Chính quyền ước tính rằng trong cuộc bầu cử năm ngoái, hơn 130.000 công dân Moldova đã nhận tiền từ người Nga. Ở một quốc gia có tỷ lệ cử tri đi bầu thường xuyên khoảng 1,5 triệu người, điều này đủ để xoay chuyển kết quả bầu cử một cách rõ ràng.

Sẽ có những hậu quả tiềm tàng to lớn đối với đất nước này và toàn bộ Âu Châu nếu chiến lược của Mạc Tư Khoa thành công.

Cố vấn An ninh Quốc gia Moldova Stanislav Secrieru phát biểu với POLITICO rằng: “Bất kỳ ai kiểm soát được quốc hội đều kiểm soát được chính phủ - và Mạc Tư Khoa coi đó là cánh cổng gây bất ổn không chỉ cho Moldova mà còn cho cả Ukraine và các thành viên Liên Hiệp Âu Châu”.

Moldova đã đạt được những tiến bộ to lớn trong việc gia nhập Liên Hiệp Âu Châu kể từ năm 2022, nhưng một chính phủ thân Nga có thể làm chệch hướng tiến trình này, như đã xảy ra ở Georgia. Bên cạnh nỗ lực của chính mình, Moldova cũng có thể kéo tụt triển vọng của Ukraine, bởi hai nước này có mối liên hệ không chính thức trong nguyện vọng gia nhập Liên Hiệp Âu Châu.

Mặc dù có diện tích nhỏ, Moldova cũng là một trung tâm hậu cần quan trọng giữa Liên Hiệp Âu Châu và Kyiv. Một chính phủ thù địch ở Chișinău có nguy cơ làm phức tạp thêm nỗ lực bảo vệ đất nước của Ukraine — và Sandu thậm chí còn cảnh báo rằng đất nước này có thể trở thành bàn đạp cho sự xâm nhập vào miền nam Ukraine.

[Politico: EU and Russia on the ballot in Moldova’s existential election]

7. Nga tấn công bãi tập của Ukraine bằng hỏa tiễn Iskander, có báo cáo thương vong

Nga đã phát động một cuộc tấn công vào bãi huấn luyện của Lực lượng Lục quân Ukraine vào ngày 24 tháng 9, bao gồm cả hai hỏa tiễn đạn đạo Iskander, gây ra thương vong cho quân nhân, quân đội đưa tin.

Theo phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, bất chấp các biện pháp phòng ngừa an ninh, một cú tấn công trực tiếp vào nơi trú ẩn khiến không thể ngăn chặn hoàn toàn thương vong.

“Các dịch vụ khẩn cấp liên quan đang làm việc tại hiện trường. Những người bị thương đang được hỗ trợ y tế cần thiết”, tuyên bố cho biết.

Lực lượng lục quân Ukraine không tiết lộ địa điểm xảy ra cuộc tấn công.

Quân đội cho biết thêm rằng các nỗ lực đang được tiến hành để củng cố các trung tâm huấn luyện, bãi tập và cơ sở hạ tầng quân sự khác bằng các hầm trú ẩn kiên cố nhằm giảm thương vong do các cuộc tấn công liên tục của Nga.

Lực lượng Nga đã nhiều lần tấn công vào các bãi tập huấn của Ukraine, bao gồm cả những địa điểm xa tiền tuyến. Những cuộc không kích này đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của nhân viên và khả năng sẵn sàng các biện pháp bảo vệ tại các cơ sở hậu phương.

Một cuộc tấn công gần đây vào ngày 12 tháng 8 đã khiến một binh sĩ thiệt mạng và 11 người khác bị thương.

Cựu chỉ huy lực lượng mặt đất Mykhailo Drapatyi trước đó đã cam kết vào ngày 3 tháng 3 sẽ bảo đảm các tiêu chuẩn an toàn mới tại bãi huấn luyện và buộc những người chịu trách nhiệm về các trường hợp tử vong sau cuộc không kích của Nga vào tháng 3 phải chịu trách nhiệm.

Sau các cuộc tấn công tiếp theo vào tháng 5 và tháng 6 — bao gồm cuộc tấn công vào một bãi tập ngày 1 tháng 6 khiến 12 người chết và 60 người bị thương — Drapatyi đã đệ đơn từ chức.

[Kyiv Independent: Russia strikes Ukrainian training ground with Iskander missiles, casualties reported]

8. Tổng thống Trump nói NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận liên minh

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu vào ngày 23 tháng 9 rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ.

Khi được hỏi liệu các đồng minh NATO có nên bắn vào máy bay Nga xâm phạm lãnh thổ của họ hay không, Tổng thống Trump trả lời: “Vâng, tôi đồng ý.”

Ông phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại New York bên lề kỳ họp lần thứ 80 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Nga đã vi phạm không phận của một số quốc gia thành viên NATO trong những tuần gần đây, bao gồm Ba Lan, Rumani và Estonia. Vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trước khi bị máy bay NATO chặn lại.

Khi được một phóng viên hỏi thêm về việc liệu Hoa Kỳ có ủng hộ các đồng minh NATO nếu họ bắn hạ máy bay Nga hay không, Tổng thống Trump trả lời: “Điều đó tùy thuộc vào hoàn cảnh. Chúng tôi rất kiên quyết đứng về phía NATO.”

Trước đó, vào ngày 23 tháng 9, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với CBS rằng NATO chưa thảo luận về việc bắn hạ máy bay phản lực của Nga trừ khi chúng tấn công. Ông cho biết phản ứng của NATO trước những vụ xâm phạm như vậy là chặn máy bay, và hoạt động này sẽ tiếp tục.

Rubio nói thêm rằng cam kết của Washington trong việc bảo vệ “từng tấc lãnh thổ NATO” vẫn kiên định, nhưng nhấn mạnh mục tiêu chấm dứt chiến tranh và tránh leo thang với Mạc Tư Khoa.

Rubio cho biết: “Tôi không nghĩ có ai nói đến việc bắn hạ máy bay phản lực của Nga trừ khi họ đang tấn công”.

Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna phát biểu với tờ Kyiv Independent vào ngày 23 tháng 9 rằng quốc gia Baltic này sẵn sàng đánh chặn và nếu cần thiết, bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của mình.

“Thông điệp phải rõ ràng: các hành vi vi phạm trong tương lai sẽ phải chịu sự đáp trả — bao gồm, nếu cần thiết, việc chặn và bắn hạ máy bay xâm phạm. Đây không chỉ là việc bảo vệ biên giới Estonia — mà còn là việc bảo vệ biên giới NATO”, Tsahkna nói.

Ba máy bay chiến đấu MiG-31 vũ trang của Nga đã xâm phạm không phận Estonia vào ngày 19 tháng 9 trong 12 phút, bay sâu 10 km và tiếp cận thủ đô Tallinn trước khi bị chặn lại. Ông Tsahkna gọi đây là lần vi phạm thứ tư và “nghiêm trọng nhất” trong năm nay.

Estonia đã yêu cầu tham khảo ý kiến Điều 4 với các đồng minh, viện dẫn thách thức trực tiếp đối với an ninh tập thể của NATO.

Sự việc xảy ra sau khi máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập Ba Lan vào ngày 10 tháng 9 khiến Warsaw xác nhận đã bắn hạ một số máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận của mình trong một cuộc tấn công trên không quy mô lớn vào Ukraine.

Đây là lần đầu tiên một thành viên NATO bắn hạ tài sản quân sự của Nga trên lãnh thổ của mình kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

[Politico: Trump says NATO should down Russian aircraft violating allied airspace]

9. Ngoại trưởng Estonia cho biết nước này sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga nếu cần thiết

Ngoại trưởng Margus Tsahkna phát biểu với tờ Kyiv Independent vào ngày 23 tháng 9 sau vụ máy bay phản lực của Nga xâm phạm không phận nước này vài ngày trước đó rằng Estonia đã sẵn sàng chặn và nếu cần thiết sẽ bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của mình.

“Thông điệp phải rõ ràng: các hành vi vi phạm trong tương lai sẽ phải chịu sự đáp trả — bao gồm, nếu cần thiết, việc chặn và bắn hạ máy bay xâm phạm. Đây không chỉ là việc bảo vệ biên giới Estonia — mà còn là việc bảo vệ biên giới NATO”, Tsahkna nói.

Vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay chiến đấu MiG-31 vũ trang của Nga đã xâm nhập không phận Estonia trong 12 phút, bay sâu 10 km và tiếp cận thủ đô Tallinn. Các máy bay phản lực của NATO đã chặn và hộ tống chúng rời đi.

Tsahkna gọi đây là hành vi vi phạm thứ tư và “nghiêm trọng nhất” trong năm nay.

Estonia đã yêu cầu tham khảo ý kiến theo Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, Thủ tướng Kristen Michal thông báo vào ngày 19 tháng 9. Điều 4 cho phép các quốc gia thành viên kêu gọi thảo luận với các đồng minh khi họ tin rằng an ninh của họ bị đe dọa.

“ Estonia coi đây là một thách thức trực tiếp đối với an ninh tập thể của NATO,” bà Tsahkna nói. “Cộng đồng quốc tế phải lên án rõ ràng và kiên quyết các hành động của Nga, vốn đe dọa hòa bình và an ninh. Nhưng chỉ lên án thôi là chưa đủ. Chúng ta phải gia tăng áp lực lên Nga.”

Các máy bay phản lực Nga được tường trình đã bay mà không có thiết bị đáp ứng hoặc lịch trình bay, một hành vi được các quan chức NATO mô tả là nguy hiểm và gây bất ổn. Tallinn đã chính thức gửi công hàm phản đối tới Mạc Tư Khoa.

Nga phủ nhận cáo buộc này và khẳng định máy bay của họ chưa bao giờ xâm phạm không phận Estonia.

Các máy bay F-35 của Không quân Ý hoạt động trong khuôn khổ nhiệm vụ Cảnh sát Không quân Baltic của NATO đã chặn các máy bay phản lực này. Đại diện NATO và Liên Hiệp Âu Châu lên án hành vi vi phạm, trong khi liên minh đã tăng cường phòng không ở sườn phía đông theo Chiến dịch Eastern Sentry.

Sự việc xảy ra sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào Ba Lan hồi đầu tháng này khiến Warsaw phải viện dẫn Điều 4. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cảnh báo rằng Nga đang tiến hành “một chiến dịch có hệ thống” chống lại NATO và Liên Hiệp Âu Châu, trong khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói với các phóng viên tại Washington rằng cuộc xâm nhập “có thể gây ra rắc rối lớn”.

Tsahkna nhấn mạnh rằng phản ứng của Estonia sẽ vẫn thận trọng nhưng kiên quyết. “Đây không phải là thời điểm để leo thang. Phản ứng tuần trước đã được cân nhắc và hiệu quả — mối đe dọa đã được vô hiệu hóa”, ông nói.

“Hôm nay, NATO tái khẳng định sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp quân sự và phi quân sự, phù hợp với luật pháp quốc tế, để bảo vệ lãnh thổ và người dân của mình. Điều 5 vẫn là nguyên tắc bất di bất dịch”, ông Tsahkna nói thêm.

[Politico: Estonia ready to down Russian aircraft if necessary, foreign minister says]

10. Chính quyền Tổng thống Trump chỉ thể hiện sự phẫn nộ về vấn đề nhà nước Palestine bằng những lời lẽ gay gắt, và dừng lại ở đó

Tổng thống Trump không hài lòng với quyết định công nhận nhà nước Palestine của một số đồng minh hàng đầu của Hoa Kỳ tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tuần này và đã khiển trách họ tại New York vì những gì ông mô tả là “phần thưởng” cho các hành động khủng bố của Hamas.

Nhưng chính quyền vẫn chưa hành động tương xứng với lời lẽ hùng biện, dường như để các đồng minh tự do đưa ra lời khiển trách mang tính biểu tượng đối với Israel mà không có nguy cơ bị Hoa Kỳ trừng phạt.

Các quan chức cao cấp ở cả Vương quốc Anh và Canada đều nói với POLITICO rằng chính quyền Tổng thống Trump hầu như không có phản ứng riêng tư nào đối với việc các nước này công nhận tư cách nhà nước Palestine. Tại Anh, những bình luận công khai dè dặt của Tổng thống Trump hồi mùa hè về triển vọng công nhận ngoại giao thậm chí còn giúp củng cố kế hoạch của Thủ tướng Keir Starmer trong việc thúc đẩy tiến trình này, theo một quan chức cao cấp của Anh. (“Tôi không ngại việc ông ấy đưa ra quan điểm”, Tổng thống Trump nói về Starmer vào tháng 7.)

Các quan chức của Tổng thống Trump đã phản ứng lại việc Anh, Pháp, Ả Rập Xê Út, Canada và Úc phối hợp công nhận Palestine bằng cách coi thường nó như một “màn trình diễn” (theo lời của Đại sứ Liên Hiệp Quốc Mike Waltz) và một “dự án phù phiếm” (theo Ngoại trưởng Marco Rubio). Họ đã chọn cách coi sự công nhận này như một chương trình hoạt động, thay vì một mối đe dọa phải ngăn chặn bằng cách chi tiêu vốn ngoại giao và chính trị.

Chính phủ Israel đã lên án mạnh mẽ động thái công nhận Palestine. Tuy nhiên, do thiếu vắng những lời cảnh báo nghiêm khắc hơn từ Washington — và từ chính Tổng thống Trump — các đồng minh của Mỹ đã diễn giải sự chế giễu của Mỹ như một dạng giấy phép hành động.

Một quan chức cao cấp của chính phủ Canada, người đã thông báo với các nhà báo trước khi công bố rằng Canada sẽ công nhận Palestine, cho biết Tổng thống Trump chưa từng nêu vấn đề này với Thủ tướng Mark Carney gần đây.

“Các chính sách, định hướng của chúng tôi đều được các đồng nghiệp và đối tác Hoa Kỳ hiểu rõ. Họ hiểu rõ lý do đằng sau những chính sách đó”, vị quan chức Canada, cũng như những người khác trong bài viết này, cho biết. Ông được giấu tên để thảo luận về các quyết định nhạy cảm.

Một quan chức cao cấp của Anh mô tả thái độ dường như mơ hồ của Tổng thống Trump về vấn đề nhà nước Palestine là một động lực khích lệ đối với Starmer. Vị quan chức này nhớ lại chuyến thăm Scotland của Tổng thống Trump vào tháng 7, khi ông được hỏi về ý định công nhận nhà nước Palestine của Starmer. Vị quan chức này cho biết, phản ứng nhún vai của Tổng thống Trump trước câu hỏi đã tạo động lực cho chính phủ Anh hành động, bởi vì tổng thống Mỹ dường như không có ý định trả đũa. Vị quan chức này cho biết, nhận xét này là “một khoảnh khắc quan trọng” đối với suy nghĩ của nhóm Starmer, và diễn ra vào thời điểm thủ tướng đang phải đối mặt với sự phản đối kịch liệt trong chính đảng của mình về cuộc chiến ở Gaza.

Trong bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo thế giới tại Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba, Tổng thống Trump cáo buộc những người công nhận nhà nước Palestine đã đề nghị Hamas “thưởng” cho các hành động, bao gồm cả vụ tấn công Israel ngày 7 tháng 10 năm 2023, và nói rằng họ không ưu tiên việc thả các con tin Israel còn lại đang bị Hamas giam giữ. Tuy nhiên, ông không đe dọa bất kỳ hậu quả nào cho động thái này.

Trong khi Tổng thống Trump tỏ ra thờ ơ, các quan chức cao cấp trong chính quyền nhìn chung lại phản ứng một cách thờ ơ. Trong một cuộc phỏng vấn với CBS hôm thứ Ba, Rubio nói rằng những nỗ lực này “gần như là một dự án phù phiếm của một vài nhà lãnh đạo thế giới muốn có ảnh hưởng, nhưng thực sự chẳng có gì khác biệt.”

Tại phiên điều trần của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba, Waltz đã chế giễu “màn trình diễn” và chỉ trích Liên Hiệp Quốc vì triệu tập cuộc họp về xung đột Israel-Palestine vào đúng ngày lễ Rosh Hashanah của người Do Thái.

Washington và Israel đã tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ động thái này, điều đã được dự đoán trước khi cuộc họp ở New York diễn ra. Tuần trước, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã viết thư cho các nhà lãnh đạo Canada, Úc và Vương quốc Anh, cảnh báo họ rằng việc công nhận nhà nước Palestine “có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt”. Israel cũng cảnh báo các quốc gia đã công nhận nhà nước Palestine rằng họ có nguy cơ gây mất lòng cử tri Do Thái trong nước.

Một số lời đe dọa đó đến từ chính Tổng thống Trump. Vào tháng 7, ngay sau khi Carney tuyên bố ý định công nhận nhà nước Palestine của Canada, Tổng thống Trump nói rằng vấn đề này có thể khiến Canada và Hoa Kỳ khó đạt được thỏa thuận.

Nhưng vẫn chưa có gợi ý nào về những hành động cụ thể mà chính quyền có thể thực hiện. Và nhiều đồng minh đã ngụ ý rằng Hoa Kỳ không hề cố gắng thuyết phục họ thay đổi kế hoạch.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với CBS hôm Chúa Nhật rằng “chúng tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với” những người thân cận với tổng thống, bao gồm đặc phái viên Steve Witkoff và con rể của tổng thống là Jared Kushner, về việc công nhận một nhà nước Palestine.

Dĩ nhiên, Israel đã tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn đối với người Palestine để đáp trả việc công nhận này. Chính phủ Israel còn đe dọa sẽ sáp nhập thêm lãnh thổ ở Bờ Tây để trả đũa động thái này tại Liên Hiệp Quốc.

Hoa Kỳ cũng thu hồi thị thực của các quan chức cao cấp của Palestine, với lý do các thành viên của Chính quyền Palestine và Tổ chức Giải phóng Palestine đã không tuân thủ luật pháp Hoa Kỳ khi bị cáo buộc duy trì mối quan hệ với các nhóm khủng bố.

Tuy nhiên, những người hiểu rõ lối suy nghĩ của chính phủ Israel và Hoa Kỳ thừa nhận rằng sự công nhận không làm thay đổi đáng kể tình hình cuộc chiến chống Hamas.

“Việc công nhận không thay đổi được thực tế trên thực địa. Nó cũng không đưa chúng ta đến gần hơn với việc thành lập một nhà nước Palestine”, một người am hiểu quan điểm của chính phủ Israel cho biết, đồng thời khẳng định lại lập trường của Israel rằng việc công nhận sẽ tiếp thêm sức mạnh cho Hamas.

Các nước khó có thể rút lại lập trường nếu không có áp lực thực sự. Hôm thứ Ba, Carney cho biết ông không lo ngại về bất kỳ phản ứng dữ dội nào từ Tòa Bạch Ốc, lập luận rằng “chúng ta có thỏa thuận thương mại tốt nhất so với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới”. Ông cũng tái khẳng định tại một sự kiện ở New York rằng “chúng ta có chính sách đối ngoại độc lập. Chúng ta đưa ra những quyết định phù hợp với các giá trị của mình”.

Macron và Thủ tướng Úc Anthony Albanese cũng hạ thấp tác động của việc công nhận này đối với mối quan hệ của họ với Hoa Kỳ trong các cuộc phỏng vấn tuần này.

Một quan chức từ một trong những quốc gia công nhận nhà nước Palestine trong tuần này thừa nhận rằng khi nói đến sự trả đũa của Hoa Kỳ, không có gì có thể bị loại trừ, nhưng lập luận rằng các biện pháp trừng phạt sẽ không có nhiều ý nghĩa.

“Hơn 140 quốc gia đã công nhận Palestine”, vị quan chức này nói. “Liệu tất cả những quốc gia này có bị trừng phạt không?”

[Politico: Trump administration keeps outrage about Palestinian state limited to sharp words]

11. Đan Mạch đóng cửa phi trường lần thứ 2 trong một tuần do phát hiện máy bay điều khiển từ xa đáng ngờ

Cảnh sát khu vực cho biết Đan Mạch đã đóng cửa không phận trên Sân bay Aalborg vào tối ngày 24 tháng 9 sau khi nhận được nhiều báo cáo về máy bay điều khiển từ xa không xác định trong khu vực.

Vụ việc xảy ra chỉ hai ngày sau khi Đan Mạch báo cáo về một vụ xâm nhập bí ẩn bằng máy bay điều khiển từ xa vào ngày 22 tháng 9.

Cảnh sát Bắc Jutland cho biết, một số máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện gần Sân bay Aalborg ở miền bắc Đan Mạch vào khoảng 9:44 tối giờ địa phương.

Chính quyền đã tạm dừng hoạt động tại phi trường để ứng phó với mối đe dọa tiềm tàng, chuyển hướng hai máy bay đến từ Copenhagen và một máy bay khác từ thành phố Karup của Đan Mạch. Hiện chưa rõ có bao nhiêu máy bay điều khiển từ xa có mặt trong khu vực.

Nguồn gốc của những chiếc máy bay điều khiển từ xa này cũng chưa được xác định.

“Chúng tôi chưa thể bình luận về mục đích của những chiếc máy bay điều khiển từ xa bay trong khu vực, cũng như không thể nói bất cứ điều gì về kẻ đứng sau vụ việc”, Chánh Thanh tra Cảnh sát Jesper Bojgaard Madsen cho biết.

“Tuy nhiên, tôi có thể nói rằng chúng tôi đang tiến hành một cuộc điều tra chuyên sâu và công tác tình báo nhằm làm rõ động cơ và tìm ra kẻ đứng sau chuyến bay.”

Bojgaard cũng cho biết chính quyền đã sẵn sàng hành động để chặn các máy bay điều khiển từ xa nếu cần thiết.

“Nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ bắn hạ máy bay điều khiển từ xa”, ông nói.

Đây là lần thứ hai trong tuần này, máy bay điều khiển từ xa gây gián đoạn hoạt động hàng không của Đan Mạch. Sân bay Copenhagen đã tạm thời đóng cửa vào ngày 22 tháng 9 sau khi máy bay điều khiển từ xa được phát hiện trong khu vực.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết vụ việc cần được xem xét trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng gần đây vào các phi trường Âu Châu và các cuộc xâm nhập trên không của Nga vào lãnh thổ NATO.

“Tôi không thể loại trừ khả năng đó là Nga”, Frederiksen nói. “Chúng tôi đã thấy máy bay điều khiển từ xa trên không phận Ba Lan mà lẽ ra không nên có. Chúng tôi đã thấy hoạt động ở Rumani. Chúng tôi đã thấy các vụ vi phạm không phận Estonia.”

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov bác bỏ những cáo buộc về sự can thiệp của Nga là “vô căn cứ”.

Các vụ vi phạm không phận gần đây của Nga đã thách thức các giao thức của NATO về đánh chặn, leo thang căng thẳng và phòng thủ tập thể.

Cả Ba Lan và Estonia đều viện dẫn Điều 4 của NATO - một yêu cầu chính thức về việc tham khảo ý kiến với các đồng minh về mối đe dọa an ninh - sau khi xảy ra các vụ vi phạm không phận của họ. Liên minh đã phát động chiến dịch Eastern Sentry để đáp trả cuộc xâm nhập vào Ba Lan.

Phát biểu cùng Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào ngày 23 tháng 9, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông tin rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm lãnh thổ của họ.

Các quan chức ở Ba Lan và Estonia hoan nghênh khuyến nghị này. Vào ngày 10 tháng 9, Ba Lan trở thành thành viên NATO đầu tiên trực tiếp giao chiến với các phương tiện quân sự của Nga trong cuộc chiến toàn diện ở Ukraine khi nước này bắn hạ nhiều máy bay điều khiển từ xa trên lãnh thổ của mình.

[Kyiv Independent: Denmark shuts down airport over suspicious drone sightings for 2nd time this week]

 

1. Tòa Thánh Vatican kêu gọi tín hữu khôi phục nỗ lực xin phong thánh cho Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận

Theo lời em gái của Đức Hồng Y, án phong chân phước cho Đấng Đáng Kính Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đang nhận được sự quan tâm trở lại từ Vatican sau 50 năm kể từ khi ngài bị chính quyền cộng sản Việt Nam bắt giam lần đầu tiên.

Elisabeth Nguyễn Thị Thu Hồng, em gái út và cũng là người chị em ruột còn sống cuối cùng của Đức Hồng Y Văn Thuận, chia sẻ với CNA rằng Bộ Phong Thánh đang khuyến khích người Công Giáo tiếp tục nỗ lực hướng tới mục tiêu này khi ra mắt trang web mới dành riêng cho vị Hồng Y người Việt Nam, người có những suy tư về hy vọng và lòng tha thứ đã truyền cảm hứng cho người Công Giáo trong nhiều thập niên.

Chị Hồng phát biểu trong chuyến thăm Rôma tuần này: Giai đoạn tiếp theo trong tiến trình phong thánh “là tùy thuộc vào các tín hữu… cầu nguyện với Chúa qua lời chuyển cầu của Đức Hồng Y để xin một phép lạ được chấp thuận”.

Đức Hồng Y Văn Thuận chụp ảnh cùng các thành viên trong gia đình. Nguồn: Ảnh do Elisabeth Nguyễn cung cấp

Một viên chức tại Bộ Phong Thánh đã xác nhận với CNA rằng bộ này đang xem xét hồ sơ phong thánh của Đức Hồng Y Văn Thuận và nhấn mạnh tầm quan trọng của một phép lạ được xác minh để tiến trình được tiến hành.

Đức Hồng Y Văn Thuận — được tuyên phong là bậc đáng kính, bước trước khi được phong chân phước, vào năm 2017 — đã là tù nhân của chính quyền cộng sản Việt Nam trong 13 năm, trong đó có 9 năm bị biệt giam. Những thông điệp linh đạocủa ngài, được lén lút đưa ra ngoài trong thời gian bị giam cầm, đã được thu thập và xuất bản trong cuốn sách “Con Đường Hy Vọng: Tin Mừng từ Nhà Tù”.

Sau khi được trả tự do, Đức Hồng Y Văn Thuận buộc phải rời khỏi quê hương, sống những năm cuối đời tại Rôma, nơi ngài phục vụ tại Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình của Vatican. Năm 2001, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã phong Hồng Y cho ngài.

Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối ngay sau đó, nhưng bốn tháng trước khi qua đời vào ngày 16 tháng 9 năm 2002, ngài đã có chuyến thăm cuối cùng đến Úc để thăm gia đình nhân dịp sinh nhật lần thứ 100 của mẹ ngài.

Đức Hồng Y Văn Thuận thăm gia đình tại Sydney, Úc, nhân dịp sinh nhật lần thứ 100 của mẹ ngài (ngồi) vào tháng 4 năm 2002, vài tháng trước khi ngài qua đời tại Rôma vì ung thư dạ dày vào ngày 16 tháng 9 năm 2002. Nguồn: Ảnh do Elisabeth Nguyen cung cấp

Chứng nhân hy vọng nơi Chúa

Chị Hồng, con út trong chín anh chị em của Đức Hồng Y Văn Thuận, đã viết về chứng nhân của anh trai mình trong cuốn sách “Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận: Con Người của Niềm Vui và Hy Vọng”, đồng tác giả với Cha Stefaan Lecleir và được Nhà xuất bản Ignatius xuất bản vào tháng Tư.

Sau khi viết cuốn sách, Chị Hồng chia sẻ rằng chị rất vui khi được góp phần tôn vinh Chúa bằng cách chia sẻ cuộc đời của anh trai mình: “Đặc biệt là trong thời điểm gần đây trong xã hội ta, khi có quá nhiều sự tức giận và không chấp nhận tha thứ… Tôi quyết định viết thư cùng Cha Lecleir về việc thông điệp [của Đức Hồng Y Văn Thuận] thực sự là hãy tha thứ và hy vọng nơi Chúa qua tình yêu của Chúa.”

Chị Hồng đã tham dự Thánh lễ tại mộ của anh trai mình tại Vương cung thánh đường Santa Maria della Scala ở Rôma vào ngày 16 tháng 9, đúng ngày giỗ của ngài. Thánh lễ cũng đánh dấu 50 năm ngày ngài bị bắt và việc ngài biên soạn những thông điệp linh đạo sau này trở thành “Con Đường Hy Vọng” — được lưu danh trong một bức ảnh mới được tìm thấy của vị Hồng Y người Việt Nam từ năm 1975.

Một bức ảnh Đức Tổng Giám Mục Nguyễn Văn Thuận được tìm thấy gần đây tại Việt Nam cho thấy ngài đang viết trên bàn khi bị quản thúc tại gia vào năm 1975. Nguồn: Ảnh do Elisabeth Nguyễn cung cấp

Bức ảnh đã bị một người đàn ông phục vụ tại ngôi nhà nơi vị giám mục bị quản thúc tại gia ở Việt Nam cộng sản lấy đi. Một người bạn của Chị Hồng đã tìm thấy bức tranh treo trên tường bếp của một gia đình ở Việt Nam.

'Một người cha nhỏ'

Chị Hồng, người còn là một đứa trẻ khi Văn Thuận được thụ phong linh mục, nói rằng đối với chị, ngài “còn hơn cả một người anh trai; ngài giống như một người cha nhỏ”.

Chị chia sẻ một số kỷ niệm về anh trai mình, bao gồm cả ảnh hưởng của những lá thư bí mật của anh đối với cuộc đời và hành trình đức tin của chị.

Chị Hồng nói: “Trong một thời gian dài, tôi không bao giờ muốn viết [về Văn Thuận] vì nó gợi lại những thời kỳ đen tối”.

Chị mô tả Văn Thuận là một người con trai và người anh rất chu đáo, luôn dành thời gian thăm gia đình hoặc viết thư trong suốt thời gian dài bị giam cầm và lưu đày sau đó.

Sau Chiến tranh Việt Nam và cuộc xâm lược của Quân đội Bắc Việt vào miền Nam Việt Nam, cha mẹ và hầu hết anh chị em của Văn Thuận đã chạy trốn sang Úc, Canada và Hoa Kỳ.

Trong một tấm bưu thiếp gửi cho cha mẹ ở Úc vào năm 1982, Văn Thuận đã viết thư báo tin về cái chết gần đây của hai người thân ở Việt Nam. Ngài viết thêm: “Con vẫn khỏe. Con cầu nguyện cho cha và mẹ mỗi ngày. Năm nay, làng Phú Cam của chúng ta kỷ niệm 300 năm trở thành làng Công Giáo. Chúng ta hãy cầu nguyện thật nhiều cho nhau.”

Tấm bưu thiếp Văn Thuận gửi cho cha mẹ vào năm 1982. Nguồn: Ảnh do Elisabeth Nguyen cung cấp

Khi còn nhỏ, Văn Thuận thường giúp cha mẹ trông nom em gái Elisabeth. Khi lớn lên, cô bé chăm sóc những chú chuột lang và chim cảnh của cha. Chị Hồng nhớ lại sự dìu dắt đầy yêu thương của người anh trai linh mục trong những năm tháng đi học.

“Em có hạnh phúc không?”

Chị Hồng cho biết: Lớn lên trong Chiến tranh Việt Nam khiến Chị hoài nghi về lòng nhân từ của Chúa, và khi trưởng thành, chị “đã quay lưng lại với Giáo hội vì tôi nói, ‘Chúa là tình yêu, nhưng hãy nhìn tất cả những tội ác và cái chết trong gia đình này, và cả đất nước thực sự tan nát.’”

Chị giải thích: Nhưng anh trai chị, hơn chị hơn hai mươi tuổi, đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chị trở lại với đức tin Công Giáo— bắt đầu từ khi chị hoàn thành bằng thạc sĩ triết học tại Đại học Sydney ở Úc vào năm 1974.

Luận văn thạc sĩ của cô viết về các triết gia hiện sinh, chẳng hạn như Jean-Paul Sartre và Albert Camus. Văn Thuận đã đọc luận văn để phản hồi cho chị, theo yêu cầu của chị. Vì ngài đến Úc để gặp gỡ các giám mục, nên họ đã có cơ hội gặp nhau để thảo luận về vấn đề này.

Chị Hồng nhớ lại: “Ngài nói, ‘Vậy là bây giờ em đã tìm thấy con đường cho cuộc sống rồi chứ? Em có hạnh phúc không? Và tôi đã bật khóc, bởi vì tôi đã nói, ‘Không, tôi không tin. Tôi vẫn đang tìm kiếm, nhưng bây giờ tôi biết làm gì? Tôi đã hoàn thành luận án, tôi không thể quay lại bây giờ.’ Ngài nói, ‘Không, các giáo sư chấp nhận tự do tư tưởng. Em có thể đến và nói với họ, ‘Tôi nghĩ tôi thực sự tin vào điều này, nhưng giờ tôi đã viết nó, đã nghiên cứu tất cả, tôi không hài lòng.’”

Chị nhận định: “Ngài không bao giờ lên án tôi hay phán xét tôi”.

Năm sau, Vatican bổ nhiệm Đức Hồng Y Văn Thuận, người đã làm giám mục Nha Trang trong tám năm, làm tổng giám mục phó của nơi lúc bấy giờ được gọi là Sài Gòn. Ngay sau đó, Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt và vào tháng Tám, Đức Hồng Y Văn Thuận bị chính quyền cộng sản bắt giữ.

Chị Hồng nói với CNA: Năm 1979, ngài bị chuyển từ trại cải tạo sang quản thúc tại gia, và đó là lúc ngài bắt đầu viết những lời nhắn ở mặt sau của những tờ lịch mỗi ngày và lén lút đưa chúng ra ngoài thông qua một cậu bé địa phương

Chị Hồng bị cuốn hút bởi sức mạnh đức tin mà chị thấy trong những lá thư của anh trai mình. Chị cho biết: Ngài “đã viết một bài suy gẫm về luận lý học của thập giá, và điều đó thực sự, thực sự [làm] tôi xúc động”.

Chị rất ấn tượng khi thấy ngài dường như đã gặp Chúa Giêsu một cách sâu sắc đến vậy. Chị nghĩ: “Mình cần tìm hiểu xem điều đó như thế nào, để có thể gặp Chúa như ngài. Đó là người đã thay tã cho mình, đó là người đã đưa mình đến cửa hàng kẹo.”

---

Source:Catholic News Agency

Vatican urges faithful to revive efforts for sainthood cause of Cardinal Van Thuan

2. Đức Hồng Y Müller nói thẳng về Charlie Kirk, cuộc hành hương LGBT, di cư, ý thức hệ thức tỉnh

“Là một nhà thần học tín lý, tôi không muốn tỏ ra ngoại giao,” Đức Hồng Y Gerhard Müller nói với nhà báo Diane Montagna. “Giáo Hội Công Giáo phải công bố sự thật nhưng cũng phải bác bỏ những lời dối trá.”

Đức Hồng Y Müller, cựu tổng trưởng của Bộ Giáo lý Đức tin, đã không chiều theo những lời xã giao tế nhị trong cuộc phỏng vấn độc quyền của mình với Montagna, nói thẳng thắn về các chủ đề bao gồm vụ ám sát Charlie Kirk, sự lãnh đạo của Đức Giáo Hoàng Lêô, làn sóng di cư của người Hồi giáo ở Âu Châu, ý thức hệ “thức tỉnh” và cuộc hành hương kỷ niệm 60 năm LGBTQ.

Đức Hồng Y nói rằng:

—Charlie Kirk là “nạn nhân của một ý thức hệ vô thần” và là “một vị tử đạo vì Chúa Giêsu Kitô—không phải theo nghĩa những vị tử đạo được phong thánh, mà là người đã làm chứng (theo tiếng Hy Lạp là martyros) trong suốt cuộc đời mình.

—Dưới thời Đức Giáo Hoàng Lêô, trái ngược với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, “Có một lời công bố Phúc Âm tập trung nhiều hơn vào Chúa Kitô, có trật tự lớn hơn và ít nhấn mạnh hơn vào các vấn đề có tầm quan trọng thứ yếu đối với Giáo hội, chẳng hạn như vấn đề di cư, vốn chủ yếu là nhiệm vụ của Nhà nước.

—Sự di cư của người Hồi giáo đe dọa nền văn hóa Âu Châu, và “chúng ta không thể để họ áp đặt tôn giáo của họ lên nền văn hóa của chúng ta.” Kitô hữu phải bảo vệ đức tin của mình, “đặc biệt là ở những quốc gia Âu Châu đã mệt mỏi với đức tin Kitô giáo…” Đức Hồng Y Müller cảnh báo rằng nếu không Âu Châu “có thể trở nên giống như Bắc Phi.” Khi được hỏi liệu Đức có thể trở thành một quốc gia Hồi giáo hay không, ngài trả lời: “Theo nhiều cách, điều đó đã trở thành sự thật. Người Hồi giáo thống trị đời sống công cộng, một phần vì các chính trị gia sống trong nỗi sợ hãi họ.”

—Ý thức hệ “thức tỉnh” là “sự tiếp nối của quan điểm Marxist về con người.” Đức Hồng Y cho biết nhiều giám mục không thể đáp ứng được thách thức do ý thức hệ này đặt ra: “Họ dễ dàng nhắm mắt làm ngơ hơn.”

—Cuộc hành hương của cộng đồng LGBTQ đến Vatican “đã làm ô uế đền thờ của Chúa”. Đức Hồng Y lập luận: “Họ đã lạm dụng đức tin Công Giáo, ân sủng và biểu tượng của Cửa Thánh—tức là Chúa Giêsu Kitô—vì mục đích tuyên truyền, trong khi sống công khai trái ngược với ý muốn của Đấng Tạo Hóa”.

—Tài liệu Fiducia Supplicans của Vatican đã vấp phải sự phản đối từ nhiều giám mục “vì nó thể hiện con đường mục vụ sai lầm và dựa trên sự hiểu biết thiếu sót và không rõ ràng về nhân chủng học tự nhiên và nhân chủng học mặc khải.”

---

Source:Catholic World News

Cardinal Müller speaks bluntly on Charlie Kirk, LGBT pilgrimage, migration, woke ideology

3. Đức Hồng Y Ambongo của Congo: Fiducia Supplicans 'đã gây ra rất nhiều tổn hại'

Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu của Kinshasa cho biết trong một cuộc phỏng vấn với OSV News rằng tài liệu Fiducia Supplicans của Vatican, cho phép ban phước lành cho các cặp đồng giới, “đã gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.

Đức Hồng Y đã nói chuyện với OSV khi đang ở Ba Lan, nơi ngài nói về một sáng kiến nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán có thể chấm dứt đổ máu tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Ngài cho biết sáng kiến này, được Giáo hội hậu thuẫn, đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi, mặc dù chính phủ nước này “không mấy nhiệt tình”.

Khi được hỏi về Giáo hoàng Lêô XIV, Đức Hồng Y nhận xét rằng vị Tân Giáo Hoàng “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều”. Ngài nói thêm rằng ngài tin rằng Đức Giáo Hoàng Lêô sẽ “lắng nghe kỹ trước khi đưa ra quyết định, để tránh những gì chúng ta đã làm với Fiducia”.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh

Đây là lần đầu tiên ngài đến Ba Lan - quê hương của Thánh Gioan Phaolô Đệ Nhị - và chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt đối với Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu người Congo, nhà lãnh đạo thẳng thắn của giáo hội tại Phi Châu.

“Về mặt nhận thức, tôi được định hình bởi triều Giáo Hoàng Gioan Phaolô II với các thông điệp xã hội của ngài. Và rồi tấm gương của ngài đã có tác động sâu sắc đến chúng tôi”, ngài nói về các linh mục cùng thế hệ.

“Mọi điều ngài đã làm với tư cách là Giáo hoàng, cũng như với tư cách là người con của một đất nước mang tên Ba Lan… sự ủng hộ tinh thần mà ngài dành cho phong trào Đoàn kết, giúp Ba Lan thay đổi và lật sang trang mới từ chủ nghĩa cộng sản — tất cả những điều này đã tác động sâu sắc đến chúng tôi,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Sự tận tụy của tôi ngày hôm nay đối với sự nghiệp công lý ở đất nước tôi, thậm chí ở lục địa Phi Châu và trên toàn cầu, được truyền cảm hứng từ cuộc đấu tranh của Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.”

Trong chuyến thăm ba ngày tới nơi khai sinh của Ba Lan, nhân dịp Hội đồng Gniezno diễn ra từ ngày 11 đến 14 tháng 9, Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Kinshasa và chủ tịch Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, hay SECAM, đã phát biểu về những nỗ lực hòa bình tại đất nước mình.

Hội nghị thượng đỉnh hòa bình quy tụ các giám mục hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới với chủ đề “Lòng can đảm của hòa bình. Người Kitô hữu cùng nhau vì tương lai của Âu Châu”.

Ngài nói với OSV News rằng: “Người ta có thể tự hỏi tại sao bất hạnh của Congo lại chính là sự giàu có của đất nước này, đến mức ai cũng muốn chiếm đoạt, dù là tài nguyên khoáng sản hay tài nguyên rừng”. Ngài than thở rằng tài nguyên thiên nhiên của Congo đang “bị những người khác chiếm đoạt” và người dân Congo phải chịu đau khổ vì điều đó.

Congo đã bị ám ảnh bởi xung đột trong hơn 30 năm, kể từ cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994 - với các cuộc giao tranh leo thang vào đầu năm 2025 khi phiến quân M23 xâm lược Goma và Bukavu một cách bạo lực, với các nguồn tin từ nhà thờ cảnh báo rằng một cuộc diệt chủng âm thầm đang diễn ra ở nước này.

Chính Giáo Hội Công Giáo đã khởi xướng lộ trình hòa bình mang tên “Hiệp ước xã hội vì hòa bình và chung sống tốt đẹp” ở Congo và vùng Ngũ Đại Hồ, kêu gọi người dân trong khu vực tương tác và đối thoại để xây dựng hòa bình lâu dài.

“Thay vì tiếp tục gây chiến với nhau, chúng ta có thể ngồi lại với nhau và mỗi người nói lên điều gì làm mình tổn thương, điều gì sai trái. Và rồi cùng nhau, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp,” Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.

“Sáng kiến này đã khá tiến triển, chúng tôi nhận thấy tất cả các quốc gia trong tiểu vùng đều đã chấp nhận. Tuy nhiên, chính quyền Kinshasa lại đang do dự và không mấy hào hứng với sáng kiến này.”

Ngài thừa nhận rằng mặc dù người dân “thường xuyên, rất thường xuyên bị các thế lực chính trị thao túng”, nhưng họ cảm thấy an toàn khi ở bên Giáo Hội. “Vì vậy, chúng tôi có người dân bên cạnh. Và đó là điều mang lại cho chúng tôi uy tín”, ngài nói. “Các thế lực chính trị không còn đáng tin cậy trong mắt người dân, nhưng người dân nhận ra… trong sáng kiến của nhà thờ niềm hy vọng về một lối thoát khỏi khủng hoảng. … Và vì điều đó, chúng tôi tin rằng chúng tôi phải tiếp tục thực hiện các dự án này.”

Ngài cho biết các cuộc đàm phán đã được tiến hành tại Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và với Đức Giáo Hoàng Lêô XIV để hỗ trợ hiệp ước xã hội.

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Đức Giáo Hoàng Lêô đã biết về sáng kiến của chúng tôi và đang khuyến khích chúng tôi tiếp tục thực hiện sáng kiến này”.

Khi được hỏi về Cơ Mật Viện bầu chọn vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, ngài nói: “Cảm giác tràn ngập tất cả các Hồng Y là niềm vui và sự mãn nguyện. Và chúng tôi tin chắc rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã thực sự được Chúa Thánh Thần chọn lựa ngay từ đầu triều Giáo Hoàng của ngài,” và “ngài thực sự là vị giáo hoàng tiếp nối bước chân của các vị tiền nhiệm.”

Ngài nói rằng “thách thức đầu tiên đối với Đức Giáo Hoàng, phù hợp với sứ mệnh của ngài, là sự hiệp nhất của các tín hữu Công Giáo. Đó là vai trò chính của ngài với tư cách là Giáo Hoàng.”

“Khi ngài là Giáo hoàng, trách nhiệm đầu tiên của ngài là bảo đảm sự hiệp nhất của người Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo mang tính phổ quát. Đôi khi có những khuynh hướng theo hướng này hay hướng khác. Và vai trò của Đức Giáo Hoàng là giữ cho mọi người đoàn kết trong cùng một gia đình, bất kể cảm xúc hay quan điểm của chúng ta ra sao.”

“Tất cả chúng ta đều là người Công Giáo,” Đức Hồng Y Ambongo nói. “Và khi chúng ta nói Công Giáo, chúng ta là người Công Giáo dựa trên những giá trị chung nhất định. Dựa trên những thực hành chung nhất định. Đó là điều làm nên tính Công Giáo của Giáo hội.”

Thách thức thứ hai “là củng cố đức tin của người Công Giáo. Đức Giáo Hoàng không ở đó để gây nghi ngờ, mà để củng cố những điều cơ bản trong đức tin Công Giáo của chúng ta,” và nói thêm rằng “thách thức khác là tiếng nói tiên tri của Giáo hội.”

“Trong một thế giới đang sụp đổ, trong một thế giới không còn bất kỳ giá trị nào, nơi chúng ta không còn tin vào các nguyên tắc, nơi chúng ta không còn tin vào cái mà chúng ta gọi là luật pháp. … Tiếng nói tiên tri của Đức Giáo Hoàng cực kỳ quan trọng”, Đức Hồng Y Ambongo nói với OSV News.

“Chúng tôi trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để tiếp tục làm cho tiếng nói tiên tri của giáo hội được lắng nghe, nhắc nhở nhân loại rằng điều quan trọng nhất trên hết là con người, chứ không phải sức mạnh quân sự, sức mạnh kinh tế hay luật lệ của kẻ mạnh nhất áp đặt ý chí của mình lên kẻ yếu nhất.”

Ngài nói, “có những nguyên tắc khiến tất cả chúng ta đều là con người. Hãy bắt đầu bằng việc tôn trọng điều đó. Và chúng ta rất trông cậy vào Đức Giáo Hoàng để giúp chúng ta đối mặt với những thách thức mà các thế lực trên thế giới hiện đang coi thường.”

Ngài cho biết mình mong đợi Đức Giáo Hoàng “trước hết và quan trọng nhất là một vị giáo hoàng có chủ quyền, biết lắng nghe” — những người cộng tác và dân Chúa.

Ngài nói rằng đối với ngài, Đức Giáo Hoàng Lêô “là người nói rất ít nhưng lắng nghe rất nhiều. … Và khi có những quyết định lớn ảnh hưởng đến phần lớn tín hữu, chúng ta cũng cần lắng nghe rộng rãi trước khi đưa ra quyết định để tránh những gì chúng ta đã gặp phải với 'Fiducia.'“

Đức Hồng Y Ambongo là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất văn kiện gây chấn động của Vatican “Fiducia Supplicans” — với phụ đề “Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành” — được công bố ngày 18 tháng 12 năm 2023, trong đó nêu rõ rằng các linh mục Công Giáo có thể ban phép lành cho một cặp đồng tính hoặc các cặp chưa kết hôn khác. Tuy nhiên, việc ban phép lành này không thể là một phép lành phụng vụ chính thức, cũng không thể tạo ấn tượng rằng Giáo hội đang ban phép lành cho sự kết hợp này như thể đó là một cuộc hôn nhân.

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 11 Tháng Giêng năm 2024, Đức Hồng Y Ambongo cho biết quyết định của các Hội Đồng Giám Mục Phi Châu không ban phước cho các cặp đồng tính được đưa ra theo sự đồng thuận của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Hồng Y Victor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin.

“Chúng tôi, các Giám mục Phi Châu, không cho rằng Phi Châu nên ban phước cho các kết hiệp đồng tính hoặc các cặp sống chung bất quy tắc vì trong bối cảnh của chúng tôi, điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn và trực tiếp trái ngược với bản sắc văn hóa của các cộng đồng Phi Châu”, ông nói.

Khi được hỏi về đường lối của mình trong cuộc trò chuyện với OSV News tại Gniezno, Đức Hồng Y bình luận: “Tôi tin rằng Fiducia là một chương tồi tệ trong lịch sử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, bởi vì đó là một tài liệu được công bố giữa hai kỳ họp của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.”

“Điều ít nhất chúng tôi mong đợi, là vấn đề này phải được thảo luận, ít nhất là tại Thượng Hội đồng. Nhưng nó đã không được thảo luận mà được đưa ra một cách áp đặt hoàn toàn bất ngờ”

Ngài cho biết, tài liệu này “gây ra rất nhiều tác hại cho các tín hữu Công Giáo, thậm chí còn hơn thế nữa”.

Đức Hồng Y cho biết khi đối mặt với sự chỉ trích không chỉ của các Kitô hữu mà còn của các nhà lãnh đạo tôn giáo khác trên lục địa, “tôi đã tự mình chịu trách nhiệm”. Ngài nói rằng ngài “đã chứng kiến những phản ứng đến từ mọi phía”, bao gồm “những giáo dân tức giận, các linh mục, nam nữ tu sĩ, và các giám mục rất tức giận”.

Vì vậy, với tư cách là chủ tịch của SECAM, ngài nói: “Tôi đã viết thư cho tất cả các hội đồng giám mục ở Phi Châu để nói rằng chúng ta không nên phản ứng theo cảm tính. Tôi đã yêu cầu mỗi hội đồng giám mục họp, phân tích tài liệu và cho tôi biết phản ứng của họ. Và đó là những gì các hội đồng đã làm.”

Kết quả là một tài liệu dài bảy trang mà Đức Hồng Y Ambongo đích thân mang đến Rôma, trình lên Đức Thánh Cha Phanxicô.

“ Ngày tôi đến, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp tôi. Chúng tôi đã nói chuyện về vấn đề này, và tôi tin rằng từ đó trở đi, ngài đã thay đổi ý định. Và kể từ đó, không còn ai nhắc đến 'Fiducia Supplicans' nữa”, ngài nói, đồng thời cho biết ngài đã công khai văn bản phản ứng “với sự cho phép của Đức Giáo Hoàng” và “đó không phải là một tuyên bố chống lại Đức Giáo Hoàng, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô hiểu rằng đó là một sai lầm của ngài”.

Khi OSV News hỏi Đức Hồng Y Ambongo liệu Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hối hận khi công bố “Fiducia Supplicans” hay không, Đức Hồng Y Ambongo trả lời rằng ngài “không thể đi vào chi tiết vì đây là thông tin mật”, nhưng Đức Giáo Hoàng đã cho phép ngài công bố tài liệu có tựa đề “Hãy nói không với việc ban phước cho các cặp đồng tính trong các nhà thờ Phi Châu”.

'Ít nhất Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng hiểu đường lối của chúng tôi'

“Nếu Đức Giáo Hoàng cho phép tôi công bố tuyên bố đó, tôi có thể kết luận rằng ít nhất ngài cũng hiểu đường lối của chúng tôi.”

Đức Hồng Y cho biết ngài rất biết ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì những lời phát biểu mang tính biểu tượng của ngài trong chuyến thăm Congo vào tháng 2 năm 2023.

“Đừng động đến Phi Châu! Đừng bóp nghẹt Phi Châu, đây không phải là mỏ để khai thác hay vùng đất để cướp bóc”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô phát biểu vào ngày 31 Tháng Giêng năm 2023, trong tiếng vỗ tay vang dội, ám chỉ việc khai thác khoáng sản và của cải qua nhiều năm đã mang đến bi kịch và chiến tranh thay vì sự giàu có cho người dân Congo.

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Thông điệp mà ngài mang đến đã được công chúng đón nhận nồng nhiệt, mặc dù không phải lúc nào nó cũng làm hài lòng các chính trị gia”, đồng thời chỉ ra rằng tiếng nói của Giáo Hội đã được người dân Congo lắng nghe.

Đức Hồng Y nói: “Nếu tôi nhìn vào vai trò của Giáo Hội ở Phi Châu, thì về cơ bản, đó là Giáo Hội mang lại hy vọng cho người dân”.

Tại quê hương Bwamanda của ngài, Đức Hồng Y đã tìm thấy ơn gọi của mình nhờ một linh mục truyền giáo dòng Capuchin đến từ Bỉ, Cha Gerulf.

“Điều này xuất phát từ tấm gương của vị linh mục trong giáo xứ của tôi.”

Và ngài nói rằng, sức mạnh của lời chứng đức tin giữa khó khăn và bắt nguồn sâu sắc từ truyền thống của giáo hội vẫn là lời chứng mạnh mẽ của giáo hội tại lục địa của ngài - lời chứng có thể vang vọng trên toàn thế giới.

“Giáo hội hoàn vũ cần duy trì chiều kích tiên tri này, bởi vì giá trị của giáo hội tại Phi Châu chính là chiều kích tiên tri. Bên cạnh tất cả những người quyền lực, những người có tiền, những người có ảnh hưởng,” giáo hội “trước hết và quan trọng nhất phải là tiếng nói này: 'Hãy cẩn thận, bạn đang đi sai hướng.'“

Đức Hồng Y Ambongo cho biết: “Xin Giáo hội hãy can đảm nói điều này”.

Ngài nói rằng ở các nước phương Tây, người ta “có xu hướng gạt bỏ tiếng nói của Giáo Hội. Giáo Hội bị coi là lỗi thời, như thể để tạo dựng hình ảnh tốt đẹp về bản thân, bạn phải thể hiện mình là người hiện đại.”

Ngài cho biết ở Phi Châu có “niềm tự hào khi là người Công Giáo” và là một phần của “một giáo hội không sợ hãi”.

“Đó là một giáo hội không có mặc cảm. Đó là một giáo hội không run sợ trước người khác. Nhưng đó là một giáo hội luôn ngẩng cao đầu.”

---

Source:OSVNews

Pope not there ‘to create doubt’ but to be ‘prophetic voice’ of church, Congolese cardinal says